Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 173 - 200, 27.06.2025

Elif Alkar , Semra Düzce Türfent , Ali Yalçın

https://doi.org/10.58650/educatione.1677466

Öz

This study aimed to explore how secondary school teachers perceived the concept of students’ parents through metaphors. Adopting a basic qualitative research design, the study was carried out with teachers employed in public secondary schools across the provinces of Adana, Şanlıurfa, Van, and Hakkari. For this purpose, data were collected from a total of 62 teachers from various subject areas. The data were collected through forms completed by secondary school teachers, where they responded to prompts like “The student's parent is like/similar to ... because ... ”. These responses were then analyzed using the content analysis method. According to the findings, the majority of participants most frequently associated the concept of a student’s parent with the metaphors of a mirror, a copy of the student, a teacher, water, a role model, and a wall. The categories formed in relation to the metaphors were grouped under the headings: 'the parent as a reflector,' 'the parent as an obstacle,' 'the parent as a guide,' 'the parent as an educator,' 'the parent as an investor,' 'the parent as a life-giver,' and 'the parent as a protector.' Within these categories, the student’s parent was mostly depicted either as a role model figure or through negative metaphors such as being obstructive or indifferent. Considering the results of the study, it is recommended that school-based parent education programs be implemented. In addition, it is important to organize professional development programs covering effective communication strategies for teachers, methods for increasing parent participation, and developing empathetic approaches.

Anahtar Kelimeler

Student Parents Parent Perception Parent-Teacher Communication Metaphor Secondary School Teachers

Kaynakça

  • Addi-Raccah, A., & R. Arviv-Elyashiv. (2008). Parent empowerment and teacher professionalism: teachers’ perspective. Urban Education 43(3), 394–415. doi:10.1177/ 0042085907305037.
  • Addi-Raccah, A., ve Grinshtain, Y. (2022) Teachers’ professionalism and relations with parents: teachers’ and parents’ views. Research Papers in Education, 37(6) 1142-1164. https://doi.org/10.1080/02671522.2021.1931949
  • Arslan, E. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 395-407. https://doi.org/10.30794/pausbed.1116878
  • Aslanargun, E. (2007). Okul-aile iş birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 119-135.
  • Aybak, T., & İpek, M. (2021). Ergenlik dönemindeki çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadıkları sorunlar. Aydın Sağlık Dergisi, 7(2), 141-165.
  • Babaoğlan, E., Çelik, E., & Nalbant, A. (2018). İdeal öğrenci velisi üzerine nitel bir çalışma. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 51-65. https://doi.org/10.19160/ijer.370497
  • Babaoğlan-Öztürk, G. (2023). Öğretmen ile velilerin okul-aile ilişkilerindeki rol ve sorumlulukları [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Balcı, P. D. A. (2003). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram araştırma ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33(33), 26-61.
  • Balcı-Çiçek, S. (2023, 30 Ekim). Öğretmen veli ilişkisi öğrenci başarısını nasıl etkiler? https://www.hurriyet.com.tr/egitim/ogretmen-veli-iliskisi-ogrenci-basarasini-nasil-etkiler-42353471
  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231–274.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Prentice-Hall.
  • Barge, J. K., & Loges, W. E. (2003). Parent, student, and teacher perceptions of parental involvement. Journal of Applied Communication Research, 31(2), 140-163. https://doi.org/10.1080/0090988032000064597
  • Barma, S., Lacasse, M., & Massé-Morneau, J. (2014). Engaging discussion about climate change in a Quebec secondary school: A challenge for science teachers. Learning, Culture and Social Interaction, 4, 28-36. doi: 10.1016/j.lcsi.2014.07.004
  • Çanak, M. (2013). Öğretmenlerin “öğrenci velisi” kavramına yönelik geliştirdikleri metaforlar. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(4), 137-156.
  • Çankaya, Z. C., & Meydan, B. (2018). Ergenlik döneminde mutluluk ve umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 207-222. https://doi.org/10.17755/esosder.316977
  • Çelebi, C., Usta, O., Karabulut, E. & Yavuz, H. (2023). Ortaokullarda görev yapan okul müdür ve müdür yardımcılarının ideal öğrenci velisi hakkında görüşleri. International Academic Social Resources Journal, (54), 3942-3951. http://dx.doi.org/10.29228/ASRJOURNAL.72425
  • Çetin-Avcı, Ç., & Güleç-Şatır, D. (2020). Yeni bir kavram: Helikopter ebeveynlik. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 163-168. https://doi.org/10.38108/ouhcd.738884
  • Christenson, S. L., & Sheridan, S. M. (2001). Schools and families: Creating essential connections for learning. Guilford Press.
  • Cömert, D., & Güleç, H. (2004). The significance of family participation in the pre-school institutions: Teacher-family-child and institution. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 131-145. http://hdl.handle.net/11630/3302
  • Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. M. Bütün & SB Demir, Trans. (Eds.). Siyasal Kitapevi.
  • Crozier, G. (1999). Is it a case of ‘We know when we're not wanted'?. The parents’ perspective on parent‐teacher roles and relationships. Educational Research, 41(3), 315-328.
  • DeCastro-Ambrosetti, D., & Cho, G. (2005). Do parents value education? Teachers' perceptions of minority parents. Multicultural Education, 13(2), 44-46.
  • Demir, Y., & Şenyurt, S. (2022). Sosyal bilgiler dersinde veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 3001-3030.
  • Deslandes, R. (2001). A Vision of Home-School Partnership: Three Complementary Conceptual Frameworks. School Community Journal, 11(2), 91–106.
  • Deslandes, R., Barma, S., & Morin, L. (2015). Understanding complex relationships between teachers and parents. International Journal About Parents in Education, 9(1), 131-144. https://doi.org/10.54195/ijpe.18241
  • Deveci, E. (2024). 6. ve 7. sınıfta çocuğu bulunan öğretmen velilerin çocuklarının devam ettiği okuldaki öğretmenler hakkındaki görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
  • Driessen, G., Smit, F., & Sleegers, P. (2005). Parental involvement and educational achievement. British Educational Research Journal, 31(4), 509–532. https://doi.org/10.1080/01411920500148713
  • Durak, C., Çevik, N., Köse, S., & Şafak, M. (2023). Okul imajı konusunda veli görüşlerinin değerlendirilmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(10), 1676-1704.
  • Epstein, J. L. (1995). School/family/community partnerships: Caring for the children we share. The Phi Delta Kappan, 76(9), 701-712.
  • Epstein, J. L. (2011). School, family, and community partnerships: preparing educators and improving schools. Westview Press.
  • Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 399-431.
  • Ergin, A. (2014). Eğitimde etkili iletişim. Anı Yayıncılık.
  • Erkan, M. (2025). İlkokul öğretmenlerini velileri ikna etmede zorlandıkları konular [Yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi.
  • Erkan, S., Uludağ, G., & Dereli, F. (2016). Okul öncesi öğretmenleri, okul yöneticileri ve ebeveynlerin aile katılımına ilişkin algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 221-240.
  • Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental involvement and students' academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.
  • Gölezlioğlu, Y. N. (2023). Öğretmen motivasyonunu etkileyen veli tutum ve davranışları [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Graham-Clay, S. (2005). Communicating with parents: Strategies for teachers. School Community Journal, 15(1), 117-129.
  • Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012-1034. https://doi.org/10.15869/itobiad.90789
  • Hoover-Dempsey, K. V., & Sandler, H. M. (1997). Why do parents become involved in their children’s education? Review of Educational Research, 67(1), 3-42.
  • Hornby, G., & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: An explanatory model. Educational Review, 63(1), 37-52. https://doi.org/10.1080/00131911.2010.488049
  • Kavaklı, H. (2025). Öğretmen ve veli görüşleri açısından okul-aile iş birliği algılarını karşılaştırılması. Amasya Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 40-63.
  • Keçeli-Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(01), 69-83. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000115
  • Keyes, C. R. (2000). Parent–teacher partnership: A theoretical approach for teachers. In issues in early childhood education: Curriculum, teacher education and dissemination of information. Proceedings of the Lilian Katz Symposium, November 5–7. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED470883.pdf
  • Kılıç, H. İ., & Gündüz, Y. (2021). Veli tutumlarının öğrenci başarısı üzerindeki etkileri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 313-327.
  • Kiral, B. (2019). The rights and responsibilities of parents according to the views of teachers. Asian Journal of Education and Training, 5(1), 121-133.
  • Kireç, G. (2022). Velilerin öğretmen-veli iletişimine ilişkin algıları ile okula bağlılıkları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
  • Kulak, R. (2020). Okul-veli işbirliği, sorunları ve çözüm önerileri. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences (JOSHAS), 6(31), 1628-1640. DOI:10.31589/JOSHAS.416
  • Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). Paradigma Yayınları.
  • Lam, B. T., & Ducreux, E. (2013). Parental influence and academic achievement among middle school students: Parent perspective. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 23(5), 579-590. https://doi.org/10.1080/10911359.2013.765823
  • Lawrence-Lightfoot, S. (2004). The essential conversation: What parents and teachers can learn from each other. Ballantine Books.
  • Lincoln, Y., & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry: Establishing Trustworthiness. Beverly Hills.
  • McLaren, P. (2015). Life in schools: An introduction to critical pedagogy in the foundations of education. Routledge.
  • Memiş, C. (2024). Özel okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin aşırı koruyucu (helikopter) ailelere ilişkin görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). Jossey-Bass.
  • Merriam-Webster. (2024). “Helicopter Parent” Merriam-Webster.com sözlük. Erişim Nisan 25, 2025, https://www.merriamwebster.com/
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. S. Akbaba ve Ersoy, A. A. (Çev.). Pegem Akademi. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2023). Velilerimizin hak ve sorumlulukları. https://davutdortcelikio.meb.k12.tr/icerikler/velilerimizin-hak-ve-sorumluluklari_6544495.html
  • Nancy E. Hill, Dawn P. Witherspoon & Deborah Bartz (2018). Parental involvement in education during middle school: Perspectives of ethnically diverse parents, teachers, and students. The Journal of Educational Research, 111(1), 12-27, DOI: 10.1080/00220671.2016.1190910
  • Nas, E., & Sak, R. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının velilere ilişkin algıları: Bir metafor çalışması. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 59-75.
  • Nazlı, K. (2020). Veli, öğretmen ve okul yöneticilerinin veli toplantılarına ilişkin yaşantılarının analizi: Bir olgubilim çalışması [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
  • Németh, L., & Bernáth, L. (2022). The mediating role of global and contingent self-esteem in the association between emerging adults’ perceptions of family cohesion and test anxiety. Journal of Adult Development, 29(3), 192-204. https://doi.org/10.1007/s10804-022-09396-6
  • Neslitürk, S., Çamlıbel-Çakmak, Ö., & Asar, H. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin veli kavramına ilişkin metaforik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 679-712. https://doi.org/10.14520/adyusbd.794
  • Noddings, N. (2005). The challenge to care in schools. Teachers College Press. Orell, M. & Pihlaja, P. (2020). Cooperation between home and school in the Finnish Core Curriculum 2014. Nordic studies in education, 40(2), 107-128.
  • Özdemir, T. Y., & Orhan, M. (2019). Öğretmenlerin okul, okul yöneticisi ve öğrenci velisi kavramlarına yönelik metaforik algıları. Journal of Theoretical Educational Science, 12(2), 701-726. https://doi.org/10.30831/akukeg.453716
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Sage Publications.
  • Ravn, B. (2005). An ambiguous relationship. Challenges and contradictions in the field of family-school-community partnership. Questioning the discourse of partnership. In R.-A.M. Gonzalez, Ma del H. Pérez-Herrero and B.R. Ruiz, (pp. 453-476). F-S-C Partnerships, Merging into Social Development. Oviedo, Spain: Publica: Grupo SM.
  • Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
  • Saban, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461–522.
  • Salman, Y. (2003). Dilin Düş Evreni: Eğretileme. Kitaplık. 11(65), 53–54.
  • Sarı, B. & Çiftçi, S. (2023). Velilerin sahip oldukları ebeveyn tutumlarının öğretmen, öğrenci ve sınıfa yansımalarının incelemesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (AKEF) Dergisi, 5(3), 1400-1420. https://doi.org/10.38151/akef.2023.117
  • Semerci, Ç. (2007). Program geliştirme kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 125- 140.
  • Şenaras, B., & Çetin, Ş. (2018). Okul müdürleri ile öğretmenlerin algılarına göre ilk ve ortaokullarda veli baskısı: Nitel bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 47(220), 157-176.
  • Şensoy, Ü. ve Karabağ-Köse E. (2023). Öğretmenlik mesleği imajının öğretmen, öğrenci ve veli algılarına bağlı olarak incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 1092-1114. doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1142779
  • Şişman, M. (2019) Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Pegem Akademi.
  • Şişman, M., Güleş, H. & Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
  • Stroetinga, M., Leeman, Y., & Veugelers, W. (2019). Primary school teachers’ collaboration with parents on upbringing: A review of the empirical literature. Educational Review, 71(5), 650-667. https://doi.org/10.1080/00131911.2018.1459478
  • Theodorou, E. (2008). “Just how involved is ‘involved’? Re-Thinking parental involvement through exploring teachers’ perceptions of immigrant families’ school involvement in Cyprus.” Ethnography and Education 3(3), 253-269. doi:10.1080/17457820802305493
  • Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. İçinde Şiddet ve sosyal travmalar (ss. 178-242). Hegem Yayınları.
  • Ünal, A., Yıldırım, A., & Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 261-272.
  • Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: the development of higher psychological processes. Harvard University Press.
  • Walker, J. M. T., Wilkins, A. S., Dallaire, J. R., Sandler, H. M., & Hoover-Dempsey, K. V. (2005). Parental involvement: Model revision through scale development. The Elementary School Journal, 106(2), 85-104. https://doi.org/10.1086/499193
  • Woon, J., & Ho, Y. (2005). Metaphorical construction of self in teacher narratives. Language and Education, 19(5), 359-379. https://doi.org/10.1080/09500780508668691
  • Yılmaz, H. (2020). Türkiye’de helikopter ebeveynlik eğilimi ve helikopter ebeveynlerin demografik özellikleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(46), 133-160. https://doi.org/10.21560/spcd.v20i54504.540233
  • Yılmaz, M. (2024). Farklı sosyoekonomik bölge okullarında okul aile iş birliğine yönelik veli görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
  • Yılmaz, S. (2024). İlkokullarda öğretmen veli arasındaki iletişim engelleri ve çözüm öneriler [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi. Ankara
  • Yüzbaşıoğlu, Y., Celik, C., & Saraç, N. (2024). Aile katılımlı matematik programının çocukların matematik becerilerine etkisi: Boylamsal çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (54), 61-73. https://doi.org/10.52642/susbed.1407792
  • Zulauf‐McCurdy, C. A., & Zinsser, K. M. (2021). How teachers' perceptions of the parent–teacher relationship affect children's risk for early childhood expulsion. Psychology in the Schools, 58(1), 69-88.

Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenci Velisine İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 1, 173 - 200, 27.06.2025

Elif Alkar , Semra Düzce Türfent , Ali Yalçın

https://doi.org/10.58650/educatione.1677466

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğretmenlerinin öğrenci velisi kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemektir. Temel nitel araştırma yaklaşımının izlendiği çalışma, Adana, Şanlıurfa, Van ve Hakkâri illerindeki resmi ortaokullarda görev yapan öğretmenler ile yürütülmüştür. Bu amaçla farklı branşlara sahip 62 ortaokul öğretmeninden veriler toplanmıştır. Veriler, ortaokul öğretmenlerinin “Öğrenci velisi .…. gibidir / benzer. Çünkü ….” cümlelerinin yazılı olduğu formlar ile elde edilmiş ve içerik analizi tekniği ile yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre katılımcıların büyük bir çoğunluğu, öğrenci velisi kavramını en fazla; ayna, öğrencinin kopyası, öğretmen, su, model ve duvar metaforlarıyla ilişkilendirmiştir. Kavramlara ilişkin oluşturulan kategoriler ise; “yansıtıcı olarak veli, engelleyici olarak veli, yol gösterici olarak veli, eğitimci olarak veli, yatırımcı olarak veli, hayat veren olarak veli ve koruyucu olarak veli” başlıkları altında bir araya gelmiştir. Bu kategorilerde öğrenci velisi daha çok öğrencinin olumlu rol model aldığı bir figür veya engelleyici-ilgisiz gibi olumsuz metaforlar etrafında şekillenmiştir. Çalışmanın sonuçları göz önüne alınarak okul merkezli veli eğitim programları kapsamında uygulamaların yapılması önerilebilir. Bununla birlikte, öğretmenlere yönelik etkili iletişim stratejileri, veli katılımını artırma yöntemleri ve empatik yaklaşım geliştirme konularını kapsayan mesleki gelişim programlarının düzenlenmesi önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenci Velisi Veli Algısı Veli-Öğretmen İletişimi Metafor Ortaokul Öğretmenleri

Kaynakça

  • Addi-Raccah, A., & R. Arviv-Elyashiv. (2008). Parent empowerment and teacher professionalism: teachers’ perspective. Urban Education 43(3), 394–415. doi:10.1177/ 0042085907305037.
  • Addi-Raccah, A., ve Grinshtain, Y. (2022) Teachers’ professionalism and relations with parents: teachers’ and parents’ views. Research Papers in Education, 37(6) 1142-1164. https://doi.org/10.1080/02671522.2021.1931949
  • Arslan, E. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 395-407. https://doi.org/10.30794/pausbed.1116878
  • Aslanargun, E. (2007). Okul-aile iş birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 119-135.
  • Aybak, T., & İpek, M. (2021). Ergenlik dönemindeki çocuğa sahip ebeveynlerin yaşadıkları sorunlar. Aydın Sağlık Dergisi, 7(2), 141-165.
  • Babaoğlan, E., Çelik, E., & Nalbant, A. (2018). İdeal öğrenci velisi üzerine nitel bir çalışma. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 51-65. https://doi.org/10.19160/ijer.370497
  • Babaoğlan-Öztürk, G. (2023). Öğretmen ile velilerin okul-aile ilişkilerindeki rol ve sorumlulukları [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Balcı, P. D. A. (2003). Eğitim örgütlerine yeni bakış açıları: kuram araştırma ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33(33), 26-61.
  • Balcı-Çiçek, S. (2023, 30 Ekim). Öğretmen veli ilişkisi öğrenci başarısını nasıl etkiler? https://www.hurriyet.com.tr/egitim/ogretmen-veli-iliskisi-ogrenci-basarasini-nasil-etkiler-42353471
  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231–274.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Prentice-Hall.
  • Barge, J. K., & Loges, W. E. (2003). Parent, student, and teacher perceptions of parental involvement. Journal of Applied Communication Research, 31(2), 140-163. https://doi.org/10.1080/0090988032000064597
  • Barma, S., Lacasse, M., & Massé-Morneau, J. (2014). Engaging discussion about climate change in a Quebec secondary school: A challenge for science teachers. Learning, Culture and Social Interaction, 4, 28-36. doi: 10.1016/j.lcsi.2014.07.004
  • Çanak, M. (2013). Öğretmenlerin “öğrenci velisi” kavramına yönelik geliştirdikleri metaforlar. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 3(4), 137-156.
  • Çankaya, Z. C., & Meydan, B. (2018). Ergenlik döneminde mutluluk ve umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 207-222. https://doi.org/10.17755/esosder.316977
  • Çelebi, C., Usta, O., Karabulut, E. & Yavuz, H. (2023). Ortaokullarda görev yapan okul müdür ve müdür yardımcılarının ideal öğrenci velisi hakkında görüşleri. International Academic Social Resources Journal, (54), 3942-3951. http://dx.doi.org/10.29228/ASRJOURNAL.72425
  • Çetin-Avcı, Ç., & Güleç-Şatır, D. (2020). Yeni bir kavram: Helikopter ebeveynlik. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 163-168. https://doi.org/10.38108/ouhcd.738884
  • Christenson, S. L., & Sheridan, S. M. (2001). Schools and families: Creating essential connections for learning. Guilford Press.
  • Cömert, D., & Güleç, H. (2004). The significance of family participation in the pre-school institutions: Teacher-family-child and institution. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 131-145. http://hdl.handle.net/11630/3302
  • Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. M. Bütün & SB Demir, Trans. (Eds.). Siyasal Kitapevi.
  • Crozier, G. (1999). Is it a case of ‘We know when we're not wanted'?. The parents’ perspective on parent‐teacher roles and relationships. Educational Research, 41(3), 315-328.
  • DeCastro-Ambrosetti, D., & Cho, G. (2005). Do parents value education? Teachers' perceptions of minority parents. Multicultural Education, 13(2), 44-46.
  • Demir, Y., & Şenyurt, S. (2022). Sosyal bilgiler dersinde veli eşliğinde gerçekleştirilen inceleme gezilerinin etkililiği. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 3001-3030.
  • Deslandes, R. (2001). A Vision of Home-School Partnership: Three Complementary Conceptual Frameworks. School Community Journal, 11(2), 91–106.
  • Deslandes, R., Barma, S., & Morin, L. (2015). Understanding complex relationships between teachers and parents. International Journal About Parents in Education, 9(1), 131-144. https://doi.org/10.54195/ijpe.18241
  • Deveci, E. (2024). 6. ve 7. sınıfta çocuğu bulunan öğretmen velilerin çocuklarının devam ettiği okuldaki öğretmenler hakkındaki görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi.
  • Driessen, G., Smit, F., & Sleegers, P. (2005). Parental involvement and educational achievement. British Educational Research Journal, 31(4), 509–532. https://doi.org/10.1080/01411920500148713
  • Durak, C., Çevik, N., Köse, S., & Şafak, M. (2023). Okul imajı konusunda veli görüşlerinin değerlendirilmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(10), 1676-1704.
  • Epstein, J. L. (1995). School/family/community partnerships: Caring for the children we share. The Phi Delta Kappan, 76(9), 701-712.
  • Epstein, J. L. (2011). School, family, and community partnerships: preparing educators and improving schools. Westview Press.
  • Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 399-431.
  • Ergin, A. (2014). Eğitimde etkili iletişim. Anı Yayıncılık.
  • Erkan, M. (2025). İlkokul öğretmenlerini velileri ikna etmede zorlandıkları konular [Yüksek lisans tezi]. Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi.
  • Erkan, S., Uludağ, G., & Dereli, F. (2016). Okul öncesi öğretmenleri, okul yöneticileri ve ebeveynlerin aile katılımına ilişkin algılarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 221-240.
  • Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental involvement and students' academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.
  • Gölezlioğlu, Y. N. (2023). Öğretmen motivasyonunu etkileyen veli tutum ve davranışları [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Graham-Clay, S. (2005). Communicating with parents: Strategies for teachers. School Community Journal, 15(1), 117-129.
  • Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012-1034. https://doi.org/10.15869/itobiad.90789
  • Hoover-Dempsey, K. V., & Sandler, H. M. (1997). Why do parents become involved in their children’s education? Review of Educational Research, 67(1), 3-42.
  • Hornby, G., & Lafaele, R. (2011). Barriers to parental involvement in education: An explanatory model. Educational Review, 63(1), 37-52. https://doi.org/10.1080/00131911.2010.488049
  • Kavaklı, H. (2025). Öğretmen ve veli görüşleri açısından okul-aile iş birliği algılarını karşılaştırılması. Amasya Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 40-63.
  • Keçeli-Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(01), 69-83. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000115
  • Keyes, C. R. (2000). Parent–teacher partnership: A theoretical approach for teachers. In issues in early childhood education: Curriculum, teacher education and dissemination of information. Proceedings of the Lilian Katz Symposium, November 5–7. Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED470883.pdf
  • Kılıç, H. İ., & Gündüz, Y. (2021). Veli tutumlarının öğrenci başarısı üzerindeki etkileri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 313-327.
  • Kiral, B. (2019). The rights and responsibilities of parents according to the views of teachers. Asian Journal of Education and Training, 5(1), 121-133.
  • Kireç, G. (2022). Velilerin öğretmen-veli iletişimine ilişkin algıları ile okula bağlılıkları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
  • Kulak, R. (2020). Okul-veli işbirliği, sorunları ve çözüm önerileri. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences (JOSHAS), 6(31), 1628-1640. DOI:10.31589/JOSHAS.416
  • Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). Paradigma Yayınları.
  • Lam, B. T., & Ducreux, E. (2013). Parental influence and academic achievement among middle school students: Parent perspective. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 23(5), 579-590. https://doi.org/10.1080/10911359.2013.765823
  • Lawrence-Lightfoot, S. (2004). The essential conversation: What parents and teachers can learn from each other. Ballantine Books.
  • Lincoln, Y., & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry: Establishing Trustworthiness. Beverly Hills.
  • McLaren, P. (2015). Life in schools: An introduction to critical pedagogy in the foundations of education. Routledge.
  • Memiş, C. (2024). Özel okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin aşırı koruyucu (helikopter) ailelere ilişkin görüşleri [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). Jossey-Bass.
  • Merriam-Webster. (2024). “Helicopter Parent” Merriam-Webster.com sözlük. Erişim Nisan 25, 2025, https://www.merriamwebster.com/
  • Miles, M, B., & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. S. Akbaba ve Ersoy, A. A. (Çev.). Pegem Akademi. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2023). Velilerimizin hak ve sorumlulukları. https://davutdortcelikio.meb.k12.tr/icerikler/velilerimizin-hak-ve-sorumluluklari_6544495.html
  • Nancy E. Hill, Dawn P. Witherspoon & Deborah Bartz (2018). Parental involvement in education during middle school: Perspectives of ethnically diverse parents, teachers, and students. The Journal of Educational Research, 111(1), 12-27, DOI: 10.1080/00220671.2016.1190910
  • Nas, E., & Sak, R. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının velilere ilişkin algıları: Bir metafor çalışması. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 59-75.
  • Nazlı, K. (2020). Veli, öğretmen ve okul yöneticilerinin veli toplantılarına ilişkin yaşantılarının analizi: Bir olgubilim çalışması [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
  • Németh, L., & Bernáth, L. (2022). The mediating role of global and contingent self-esteem in the association between emerging adults’ perceptions of family cohesion and test anxiety. Journal of Adult Development, 29(3), 192-204. https://doi.org/10.1007/s10804-022-09396-6
  • Neslitürk, S., Çamlıbel-Çakmak, Ö., & Asar, H. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin veli kavramına ilişkin metaforik algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 679-712. https://doi.org/10.14520/adyusbd.794
  • Noddings, N. (2005). The challenge to care in schools. Teachers College Press. Orell, M. & Pihlaja, P. (2020). Cooperation between home and school in the Finnish Core Curriculum 2014. Nordic studies in education, 40(2), 107-128.
  • Özdemir, T. Y., & Orhan, M. (2019). Öğretmenlerin okul, okul yöneticisi ve öğrenci velisi kavramlarına yönelik metaforik algıları. Journal of Theoretical Educational Science, 12(2), 701-726. https://doi.org/10.30831/akukeg.453716
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Sage Publications.
  • Ravn, B. (2005). An ambiguous relationship. Challenges and contradictions in the field of family-school-community partnership. Questioning the discourse of partnership. In R.-A.M. Gonzalez, Ma del H. Pérez-Herrero and B.R. Ruiz, (pp. 453-476). F-S-C Partnerships, Merging into Social Development. Oviedo, Spain: Publica: Grupo SM.
  • Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
  • Saban, A., Koçbeker, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461–522.
  • Salman, Y. (2003). Dilin Düş Evreni: Eğretileme. Kitaplık. 11(65), 53–54.
  • Sarı, B. & Çiftçi, S. (2023). Velilerin sahip oldukları ebeveyn tutumlarının öğretmen, öğrenci ve sınıfa yansımalarının incelemesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi (AKEF) Dergisi, 5(3), 1400-1420. https://doi.org/10.38151/akef.2023.117
  • Semerci, Ç. (2007). Program geliştirme kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 125- 140.
  • Şenaras, B., & Çetin, Ş. (2018). Okul müdürleri ile öğretmenlerin algılarına göre ilk ve ortaokullarda veli baskısı: Nitel bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 47(220), 157-176.
  • Şensoy, Ü. ve Karabağ-Köse E. (2023). Öğretmenlik mesleği imajının öğretmen, öğrenci ve veli algılarına bağlı olarak incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 1092-1114. doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1142779
  • Şişman, M. (2019) Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Pegem Akademi.
  • Şişman, M., Güleş, H. & Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
  • Stroetinga, M., Leeman, Y., & Veugelers, W. (2019). Primary school teachers’ collaboration with parents on upbringing: A review of the empirical literature. Educational Review, 71(5), 650-667. https://doi.org/10.1080/00131911.2018.1459478
  • Theodorou, E. (2008). “Just how involved is ‘involved’? Re-Thinking parental involvement through exploring teachers’ perceptions of immigrant families’ school involvement in Cyprus.” Ethnography and Education 3(3), 253-269. doi:10.1080/17457820802305493
  • Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. İçinde Şiddet ve sosyal travmalar (ss. 178-242). Hegem Yayınları.
  • Ünal, A., Yıldırım, A., & Çelik, M. (2010). İlköğretim okulu müdür ve öğretmenlerinin velilere ilişkin algılarının analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 261-272.
  • Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: the development of higher psychological processes. Harvard University Press.
  • Walker, J. M. T., Wilkins, A. S., Dallaire, J. R., Sandler, H. M., & Hoover-Dempsey, K. V. (2005). Parental involvement: Model revision through scale development. The Elementary School Journal, 106(2), 85-104. https://doi.org/10.1086/499193
  • Woon, J., & Ho, Y. (2005). Metaphorical construction of self in teacher narratives. Language and Education, 19(5), 359-379. https://doi.org/10.1080/09500780508668691
  • Yılmaz, H. (2020). Türkiye’de helikopter ebeveynlik eğilimi ve helikopter ebeveynlerin demografik özellikleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(46), 133-160. https://doi.org/10.21560/spcd.v20i54504.540233
  • Yılmaz, M. (2024). Farklı sosyoekonomik bölge okullarında okul aile iş birliğine yönelik veli görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
  • Yılmaz, S. (2024). İlkokullarda öğretmen veli arasındaki iletişim engelleri ve çözüm öneriler [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi. Ankara
  • Yüzbaşıoğlu, Y., Celik, C., & Saraç, N. (2024). Aile katılımlı matematik programının çocukların matematik becerilerine etkisi: Boylamsal çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (54), 61-73. https://doi.org/10.52642/susbed.1407792
  • Zulauf‐McCurdy, C. A., & Zinsser, K. M. (2021). How teachers' perceptions of the parent–teacher relationship affect children's risk for early childhood expulsion. Psychology in the Schools, 58(1), 69-88.
Toplam 86 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcilerin Mesleki Gelişimi, Eğitim Üzerine Çalışmalar (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Elif Alkar 0000-0002-5048-6470

Semra Düzce Türfent 0009-0009-2570-6628

Ali Yalçın 0000-0001-8421-3924

Erken Görünüm Tarihi 27 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 27 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 16 Nisan 2025
Kabul Tarihi 27 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 4 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Alkar, E., Düzce Türfent, S., & Yalçın, A. (2025). Ortaokul Öğretmenlerinin Öğrenci Velisine İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla İncelenmesi. EDUCATIONE, 4(1), 173-200. https://doi.org/10.58650/educatione.1677466
 Kapak Resmi İndir