Pierre Bourdieu’nun Kavramları Işığında Türkiye’de Toplum Çevirmenliği: Kahramanmaraş Depremi Örneği
Öz
Kahramanmaraş’ta dokuz saat arayla meydana gelen iki büyük deprem, çevre illerde de yıkıcı hasarlar bırakmış, bu hasarların hafifletilmesinde ve ortadan kaldırılmasında küresel boyuttaki yardımların büyük katkısı olmuştur. Dünyanın farklı ülkelerinden deprem bölgelerine temel gıda, kıyafet, barınma araç-gereçleri gibi yardımların gönderilmesinin yanı sıra, binlerce arama-kurtarma personeli, gönüllü vatandaşlar ve doktor, hemşire gibi sağlık personelleri de destek ekip olarak sahaya akın etmişlerdir. Kendi alanlarında deneyimli olan yabancı destek ekiplerinin deprem bölgelerinde karşılaştıkları dilsel bariyer, birer kültürel aracı olarak da adlandırabileceğimiz “toplum çevirmenleri” aracılığı ile ortadan kaldırılabilmiştir. Bu araştırmada depremden önemli ölçüde etkilenen bölgelerde gönüllü toplum çevirmenliği yapmış olan çevirmenlerin kişisel hayatları, eğitimleri, geçmiş tecrübeleri, dilsel donanım ve yetkinlikleri, deprem bölgesinde birer toplum çevirmeni olarak rolleri ve deneyimleri Pierre Bourdieu’nun habitus, sermaye ve illusio kavramları ışığında nitel analiz yöntemi ile incelenecek ve çeviri sosyolojisi açısından değerlendirilecektir. 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş depreminde görev alan gönüllü toplum çevirmenlerinin sahadaki tecrübeleri ele alınarak, Türkiye’de toplum çevirmenliğinin sahadaki yansımalarının incelenmesi ve elde edilen verilerin çeviri sosyolojisi ve Pierre Bourdieu’nun habitus ve sermaye kavramları ışığında değerlendirilmesi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Toplum çevirmenliği Pierre Bourdieu Deprem Çeviri Sosyolojisi Afette Rehber Çevirmenlik
Kaynakça
- Akoğlan Kozak, M. & Araboğa, Y. (2021). Lunaparkların “Pierre Bourdieu sosyolojisi” üzerinden değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(1), 67-78. doi: 10.17123/atad.786087
- Alimen, N. (2018). Toplum Çevirmenliğine Genel Bir Bakış ve Eğitime Yönelik Yöntem Arayışları, Çeviribilimde güncel tartışmalardan kavramsal sorgulamalara (247-281) İstanbul: Hiper Yayınları.
- Bancroft, M. (2005). The interpreter’s world tour: an environmental scan of standards of practice for interpreters. Woodland Hills, CA: The California Endowment.
- Bedir, U. (2019). Pierre Bourdieu’nün ‘dilsel habitus’ kuramı çerçevesinde Asghar Farhadi’nin ‘Bir Ayrılık’ (A Saparation) filminin incelemesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (48), 135-152.
- Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. (Edt. J.G. Richardson). Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. Newyork: Greenwood Press: 241-258.
- Bourdieu, P. & Wacquant, L. (1992). An invitation to reflexive sociology. Oxford: Polity Press.
- Bourdieu, P. (2010). Sermaye biçimleri, sosyal sermaye, değişim. (M.M. Şahin ve A.Z. Ünal, Çev.), İstanbul.
- Bourdieu, P. (2021). Genel sosyoloji. (Zuhal Emirosmanoğlu, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bourdieu, P. (2022) Sosyoloji meseleleri. (Filiz Özgür ve Diğ., Çev.) Ankara: Heretik Yayıncılık.
- Erdoğan, Ö. B. (2021). Çeviri sosyolojisi odağında göç olgusu ve güç ilişkileri: Türkiye’de Suriyeli mültecilerin toplum çevirmenleri. (Yayımlanmamış doktora tezi) Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Gouanvic, J.M. (2010). Outline of a sociology of translation informed by the ideas of Pierre Bourdieu. MonTI. 2,119-129.
- Gürçağlar, Ş.T. (2011). Çevirinin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
- Hale, S.B. (2007). Community interpreting. New York: Palgrave Macmillan.
- Inghilleri, M. (2005). The sociology of Bourdieu and the construction of the ‘object’ in translation and interpreting studies. The Translator, 125-145.
- Jourdain A.; Naulin S. (2016). Pierre Bourdieu’nun kuramı ve sosyolojik kullanımları. (Öykü Elitez, Çev.). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
- Kurultay, T.; Bulut, A. (2012) Toplum çevirmenliğine yeniden bakışta Afette Rehber Çevirmenlik. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, 3, 75-102.
- Palabıyık, A. (2020). Pierre Bourdieu sosyolojisinde habitus, sermaye ve alan üzerine. Habitus Toplumbilim Dergisi (1), 1-22.
- Pöchhacker, F. (2004). Introducing interpreting studies. London: Routledge.
- Simeoni, D. (1998). The pivotal status of the translator’s habitus. Target, 10:1, 1-39.
- Şan, F. & Koçlu, S. (2020). Toplum çevirmenliği alanında Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar: analiz ve değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 780-802.
- Wolf, M. (2012). The sociology of translation and its “activist turn”. Translation and Interpreting Studies, 7(2), 129-143.
- Çeviri Derneği (t.y.) ARÇ hakkında. 10 Mayıs 2025 https://ceviridernegi.org/arc-hakkinda/ adresinden erişildi.
Community Interpreting in Türkiye in the Light of Pierre Bourdieu’s Concepts: The Example of Kahramanmaras Earthquake
Öz
The two catastrophic earthquakes that struck Kahramanmaraş nine hours apart, inflicted devastating damage upon nearbouring provinces Global aid has made a significant contribution to the relief and mitigation following these disasters. In addition to humanitarian aids such as food, clothing, and shelter supplies delivered from all over the world, thousands of search and rescue teams, volunteers and healthcare personnel have also deployed the affected region. The linguistic challenges encountered by the foreign teams were surmounted through the invaluable assistance of “community interpreters,” who can also be considered as the “cultural intermediaries”. In this study, these community interpreters’ personal lives, education, past experiences, linguistic qualification and competences, roles and experiences in the earthquake area is examined using the qualitative analysis approach in light of Pierre Bourdieu’s concepts of habitus, capital and illusio, and will be evaluated in terms of the sociology of translation. By evaluating aforementioned dynamics of the community interpreters, who voluntarily took part in the Kahramanmaraş earthquake that occurred on February 6, 2023, this study aims to examine the reflections of community interpreting in the field in Türkiye and to review the obtained data in the light of the sociology of translation and Pierre Bourdieu's concepts of habitus, capital and illusio.
Anahtar Kelimeler
Community Interpreting Earthquake Pierre Bourdieu Translation Sociology Emergency and Disaster Interpreting
Kaynakça
- Akoğlan Kozak, M. & Araboğa, Y. (2021). Lunaparkların “Pierre Bourdieu sosyolojisi” üzerinden değerlendirilmesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(1), 67-78. doi: 10.17123/atad.786087
- Alimen, N. (2018). Toplum Çevirmenliğine Genel Bir Bakış ve Eğitime Yönelik Yöntem Arayışları, Çeviribilimde güncel tartışmalardan kavramsal sorgulamalara (247-281) İstanbul: Hiper Yayınları.
- Bancroft, M. (2005). The interpreter’s world tour: an environmental scan of standards of practice for interpreters. Woodland Hills, CA: The California Endowment.
- Bedir, U. (2019). Pierre Bourdieu’nün ‘dilsel habitus’ kuramı çerçevesinde Asghar Farhadi’nin ‘Bir Ayrılık’ (A Saparation) filminin incelemesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (48), 135-152.
- Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. (Edt. J.G. Richardson). Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. Newyork: Greenwood Press: 241-258.
- Bourdieu, P. & Wacquant, L. (1992). An invitation to reflexive sociology. Oxford: Polity Press.
- Bourdieu, P. (2010). Sermaye biçimleri, sosyal sermaye, değişim. (M.M. Şahin ve A.Z. Ünal, Çev.), İstanbul.
- Bourdieu, P. (2021). Genel sosyoloji. (Zuhal Emirosmanoğlu, Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bourdieu, P. (2022) Sosyoloji meseleleri. (Filiz Özgür ve Diğ., Çev.) Ankara: Heretik Yayıncılık.
- Erdoğan, Ö. B. (2021). Çeviri sosyolojisi odağında göç olgusu ve güç ilişkileri: Türkiye’de Suriyeli mültecilerin toplum çevirmenleri. (Yayımlanmamış doktora tezi) Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Gouanvic, J.M. (2010). Outline of a sociology of translation informed by the ideas of Pierre Bourdieu. MonTI. 2,119-129.
- Gürçağlar, Ş.T. (2011). Çevirinin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
- Hale, S.B. (2007). Community interpreting. New York: Palgrave Macmillan.
- Inghilleri, M. (2005). The sociology of Bourdieu and the construction of the ‘object’ in translation and interpreting studies. The Translator, 125-145.
- Jourdain A.; Naulin S. (2016). Pierre Bourdieu’nun kuramı ve sosyolojik kullanımları. (Öykü Elitez, Çev.). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
- Kurultay, T.; Bulut, A. (2012) Toplum çevirmenliğine yeniden bakışta Afette Rehber Çevirmenlik. İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi, 3, 75-102.
- Palabıyık, A. (2020). Pierre Bourdieu sosyolojisinde habitus, sermaye ve alan üzerine. Habitus Toplumbilim Dergisi (1), 1-22.
- Pöchhacker, F. (2004). Introducing interpreting studies. London: Routledge.
- Simeoni, D. (1998). The pivotal status of the translator’s habitus. Target, 10:1, 1-39.
- Şan, F. & Koçlu, S. (2020). Toplum çevirmenliği alanında Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalar: analiz ve değerlendirme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 780-802.
- Wolf, M. (2012). The sociology of translation and its “activist turn”. Translation and Interpreting Studies, 7(2), 129-143.
- Çeviri Derneği (t.y.) ARÇ hakkında. 10 Mayıs 2025 https://ceviridernegi.org/arc-hakkinda/ adresinden erişildi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çeviri ve Yorum Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2025 |
| Kabul Tarihi | 29 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Karamanoglu Mehmetbey University Journal of the Faculty of Letters is lisensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative 4.0 International License.