Öz
Suriye’de çıkan iç savaş sonrası ülkeden ayrılan Suriyeliler için Türkiye’nin Suriye’ye sınır olması ve sınırda yaşayan iki ülke insanının akrabalık ilişkilerinin bulunması Hatay ilini öncelikli tercih haline getirmiştir. Zor hayat şartlarıyla mücadelede ailelerinin geçimlerini sağlamak adına nitelikli niteliksiz buldukları her işte çalışmaya başlamışlardır. Bütün bu olası beklentiler ışığında Suriyeli sığınmacıların tarım sektörüne etkilerinin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada Suriyeli sığınmacıların tarım sektörüne etkileri Hatay ili örneğinde araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Suriyeli sığınmacı çalıştıran tarım işletmelerinde, işletme sahipleri ve sığınmacılarla yapılan anketlerden elde edilen veriler frekans tabloları ve yüzde hesaplamaları ile özetlenmiştir. Hesaplamalar ışığında elde edilen bulgular yorumlanarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; işçilerin %90’ı erkek, %10’u kadınlardan oluşmaktadır. İşçi olarak çalışan sığınmacıların yaklaşık %89’u 15-49 yaş aralığında iken, %9’u 50 ve üzeri yaştadır. Çoğunlukla işçiler çapalama, sulama, ekim-dikim, sebze hasadı, gübreleme, pamuk toplama, zeytin toplama, ilaçlama, hayvancılık ve benzeri tarım işlerinin çalıştırılmaktadır. İşletmecilerin sığınmacı çalıştırmadan önceki dönemlerde kendi köylerinden ya da yakın köylerden işçi temin ettikleri veya diğer illerden gelen mevsimlik işçilerden de işçi temin ettikleri belirlenmiştir. Her sektörde olduğu gibi tarım sektörün de de sığınmacı işgücü istihdamı söz konusudur. Suriyeli sığınmacılar tarımda ucuz işgücü kaynağı oluşturmaktadır. Tarımda çalışanların önemli bir kısmı Türkiye’ye gelmeden önce de çiftçilik veya tarım işçiliği yapmalarına rağmen, üretim teknikleri, bilgi birikimi ve tecrübe bakımından zeytin üretimi dışında diğer faaliyet kollarında yeterli seviyede olmayıp ucuz işgücü olmalarının ötesinde fazla bir katkı sağlamamaktadırlar.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Makale 2016-2018 yılları arasında yapılan bir projeden üretildiği için Etik kurulu onayı gerekmemektedir. Anketler gönüllülük esasına göre yapılmıştır. İstemeyen denek ile anket yapılmamıştır.
Destekleyen Kurum
HMKÜ BAP
Proje Numarası
15144D7
Teşekkür
Bu çalışmaya maddi destek sağlayan Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Kurum Koordinatörlüğüne (BAP: Proje No: 15144D7) teşekkür ederiz.
Kaynakça
- AFAD (2013). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar, 2013 Saha Araştırma Sonuçları. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 2013. 1a-Turkiye_deki_Suriyeli_Siginmacilar_2013_1.pdf AFAD (2014). Suriye’den Türkiye’ye nüfus hareketleri. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. www.afad.gov.tr. webformatisuriyedenturkiyeyenufushareketleri_1_.pdf
- Anonim (2016a). Suriyeli göçmen mevsimlik gezici tarım işçileri Adana Ovası mevcut durum araştırma raporu. Bereketli topraklar, zehir gibi yaşamlar / Suriyeli göçmen mevsimlik gezici tarım işçileri Adana ovası mevcut durum araştırma raporu. Kalkınma atölyesi. ISBN: 978-605-83062-2-6.
- Anonim (2016b). Türkiye’de mevsimlik tarımsal üretimde yabancı göçmen işçiler mevcut durum raporu. Yoksulluk Nöbetinden Yoksulların Rekabetine. Kalkınma Atölyesi. ISBN: 978-975-98363-7-5
- Anonim (2016c). Geçici Koruma. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_icerik
- Anonim (2019). UMKE. https://www.umke.org/turkiye/suriyelilere-32-milyar-dolar-harcadik-h11269.html. (Erişim tarihi: 25.10.2018).
- Anonim (2021). Avrupa Birliğinin Suriyeliler İçin Türkiye’ye Ödediği Para – Mülteciler ve Sığınmacılar Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği. https://multeciler.org.tr/avrupa-birliginin-suriyeliler-icin-turkiyeye-odedigi-para/
- Anonim (2024). T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı verileri. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı.
- Aslantürk, O. (2020). Türkiye’ye yönelik göç ve iltica hareketleri: Suriyeliler örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(1), 172-201. https://doi.org/10.30798/makuiibf.581436 Battır, O. (2014). Suriyeli sığınmacılar konusunda Türkiye’nin politikası. Beynelmilel Dergisi. Selçuk Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Yayını. Yıl:2, Sayı:3.
- Derdiyok, B. (2013). Kayıtdışı istihdam ve kayıtdışı istihdam özelinde suriyeli mültecilerin durumu. TÜRKSAM. Eğilmez, M. (2024). Suriyeliler ülkelerine dönerse ekonomiye etkisi ne olur? Kendime yazılar (Erişim tarihi: 08.12.2024). Suriyeliler ülkelerine dönerse ekonomiye etkisi ne olur?
- Görücü, İ., & Akbıyık, N. (2010). Türkiye’de mevsimlik tarım işçiliği: sorunları ve çözüm önerileri. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5, 189-219.
- Güven, E. (2016). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’deki çalışma durumları ve Türkiye ekonomisine etkileri, bilgi notu.
- Karasu, M. A. (2016). Şanlıurfa'da yaşayan Suriyeli sığınmacıların kentle uyum sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 995-1014.
- Kavak, S. (2016). Syrian refugees in seasonal agricultural work: a case of adverse incorporation in Turkey. New Perspectives on Turkey, 54, 33-53. https://doi.org/10.1017/npt.2016.7
- Kaygısız, İ. (2017). Suriyeli mültecilerin Türkiye işgücü piyasasına etkileri, FES (Friedrich Ebert Stiftung), Ağustos, 2017.
- Kaypak, Ş., & Bimay, M. (2016). Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyokültürel etkileri: Batman örneği. Yaşam Bilimleri Dergisi, 6(1), 84-110.
- Köse, M. (2024). Suriye’den Türkiye’ye, Türkiye’den Suriye’ye: Geri dönüşün geleceği. Perspektif. (15 Aralık 2024). Suriye'den Türkiye'ye, Türkiye'den Suriye'ye: Geri Dönüşün Geleceği - Perspektif
- ORSAM (2014). Suriye’ye komşu ülkelerde Suriyeli mültecilerin durumu: bulgular, sonuçlar ve öneriler. ORSAM Rapor No: 189, Nisan 2014. ISBN: 978-605-4615-87-2
- ORSAM (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri. Ortadoğu stratejik araştırmalar Merkezi Rapor No: 195, ISBN: 978-605-4615-95-7.
- UNHCR (2014). United Nations High Commissioner for Refugees, www.unhcr.org.
- Pehlivan, U., & Karaatlı, B. (2020). Kavramsal, kuramsal ve hukuki bağlamda mülteci girişimciliği: Türkiye’deki Suriyeli mülteci girişimciliğinin analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 15-41.
- Sanduvac, T. Z. M. (2013). Kamp dışında yaşayan Suriyeli sığınmacılar için durum analiz raporu Aralık / 2013. Mavi Kalem - Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği.
- Semerci, A., & Çelik, A. (2017). Hatay ili tarım işletmelerinde pamuk üretiminin ekonomik analizi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri, Proje no: 16322.
- Yıldırım, K. (2011). Uluslararası düzenlemelerde fazla çalışma ve ülke uygulamaları. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 23(4), 34-113.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Tarım İşletmeciliği |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 15144D7 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 8 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 1 |
