Alevîlik konusunun doğru anlaşılması ve aktarılması noktasında yürütülen çalışmalar sayesinde Alevîlikle ilgili literatür önemli bir noktaya ulaşmıştır. Nitekim 1983’ten günümüze kadar başta İlahiyat olmak üzere Antropoloji, Dilbilim, Edebiyat, Felsefe, Sosyoloji, Müzik, Siyasal Bilimler, Tarih, Hukuk gibi disiplinlere konu olmuş yaklaşık 500 yüksek lisans ve doktora düzeyinde tez kaleme alınmıştır. Bunlardan 164 yüksek lisans ve 28 doktora tezi ilahiyat alanında neticelendirilmiştir. İlahiyat kapsamında yapılan araştırmalardan İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalı bünyesindeyse 50 yüksek lisans ve 6 doktora tezinin mevcut olduğu tespit edilmiştir. Buradan hareketle çalışmamızda Alevîliğin, bu alanda yapılmış lisansüstü araştırmalara konu olan cemevleri mercek altına alınmıştır. Bu bağlamda literatür taramasına öncelik verilmiş ve Alevîlikle ilgili yapılmış tez çalışmaları belirlenmiştir. Dolaylı gözlem metotlarından doküman taramasına başvurulmuş ve çalışmalar kronolojik olarak incelenmiştir. Devamında bu tezlere konu olan cemevleri tespit edilmiş ve bunların günümüzdeki dinsel, sosyal, eğitsel ve hukuksal işlevleri irdelenmiştir. Böylece İslam Mezhepleri Tarihi alanında nihayete erdirilmiş akademik çalışmalardan hareketle bir bütün halinde her cemevi müstakil olarak ele alınmış ve bu cemevlerinin dünü, bugünü ve yarınıyla ilgili önemli bilgiler elde edilmiştir. Ancak bu mekanların daha iyi anlaşılabilmesi adına her birinin müstakil olarak ele alınıp detaylı bir şekilde kayıt altına alınması gerektiği kanaati hâsıl olmuştur.
Bu araştırma, 8-9 Nisan 2025 tarihinde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi ile Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı iş birliğinde gerçekleştirilen Cemevleri: Dünü, Bugünü, Yarını Sempozyumu’nda özeti sözlü olarak sunulan bildirinin genişletilmiş ve geliştirilmiş halidir.
Thanks to the efforts aimed at accurately understanding and conveying Alawism, the literature on the subject has reached a significant level of development. Since 1983, nearly 500 masters theses and doctoral dissertations have been written on Alawism, particularly in the fields of Theology, Anthropology, Linguistics, Literature, Philosophy, Sociology, Music, Political Science, History, and Law. Of these, 164 master's theses and 28 doctoral dissertations have been completed in the field of theology. Within the sub-discipline of the History of Islamic Sects, a total of 50 masters theses and 6 doctoral dissertations have been identified. Building upon this data, the present study focuses on the analysis of cem houses places of worship and community gathering that have been the subject of postgraduate research on Alawism within this specific field. In this context, a literature review was prioritized, and all relevant theses related to Alawism were identified. Utilizing indirect observation techniques, particularly document analysis, the works were examined chronologically. Subsequently, the cem houses mentioned in these theses were identified and evaluated with regard to their current religious, social, educational, and legal functions. Thus, drawing on academic studies completed within the field of the History of Islamic Sects, each cem house was examined individually and holistically, yielding important insights into their past, present, and potential future. Nevertheless, in order to gain a deeper and more nuanced understanding of these institutions, it has become evident that each cem house must be studied independently and documented in detail.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İslam Mezhepleri |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 30 Mayıs 2025 |
Kabul Tarihi | 28 Haziran 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 1 |
_____________________________________ ISSN 1309-5803 e-Makâlât Mezhep Araştırmaları Dergisi _______________________________