Öz
Bu çalışma, Byung-Chul Han’ın sosyal medya konusundaki düşüncelerini inceleyerek dijital çağın bireyler üzerindeki etkilerini anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmada Han’ın geliştirdiği “öz-sömürü”, “şeffaflık”, “yorgunluk” ve “gözetim” gibi kavramlar çerçevesinde sosyal medyanın yarattığı dönüşümler ele alınmaktadır. Çalışma, Han’ın eserlerinde sosyal medya ile ilgili ortaya koyduğu görüşleri analiz ederek bu platformların modern toplum üzerindeki etkilerini tartışmakta; Han’ın Türkçeye çevrilen 11 eserinde yer alan sosyal medya ile ilgili bölümleri kapsamaktadır. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Kitaplar “sosyal medya”, “dijital medya”, “internet” gibi anahtar kelimeler kullanılarak taranmış ve çalışma ile ilgili içerikler kodlanmıştır. Elde edilen bulgular belirli temalar altında sınıflandırılarak yorumlanmıştır. Buna göre Han, sosyal medya platformlarının bireyleri yüzeyselliğe ve aynılaşmaya ittiğini, bireylerin kendi yankı odalarına hapsolduğunu savunmaktadır. Ayrıca sosyal medya kullanıcılarının sürekli olarak kendilerini optimize etmeye çalışması, psikolojik tükenmişlik, depresyon ve narsisizm gibi rahatsızlıkları artırmaktadır. Çalışmada ayrıca Han’ın, sosyal medyanın kamusal alanı nasıl dönüştürdüğünü ve sahte haberlerin yayılmasına nasıl zemin hazırladığı konularındaki eleştirilerini de kapsamaktadır. Sonuç olarak Han’ın eleştirileri, sosyal medyanın bireyler üzerindeki baskısını ve dijital çağın yarattığı psikolojik ve toplumsal sorunları anlamak için kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Han, bu etkilerle başa çıkmak için bireylerin hız kültürünü reddetmeleri, derin düşünceye yönelmeleri ve meditasyon gibi alternatif yaşam biçimlerini benimsemeleri gerektiğini savunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydemir, M. A., & Ünsal, R. (2024). Parazit Toplum: Yorgunluk Toplumunda Hakikati Örselemek. Journal of Humanity and Society (Insan & Toplum), 14(1), 171–195. https://doi.org/10.12658/M0727
- Corbin, J. M., & Strauss, A. L. (2015). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (Fourth edition). SAGE.
- Durmuşahmet, A. (2022). Gözetim Akışı: Byung-Chul Han’ın Disiplin Toplumu Eleştirisi Olarak Performans Toplumu ve Kültürel İklimlendirme. 4. BOYUT Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi / 4. BOYUT Journal of Media and Cultural Studies, 0(20), 57–75. https://doi.org/10.26650/4boyut.2022.003
- Han, B.-C. (2015). Yorgunluk Toplumu (S. Yalçın, Trans.; 1st ed.). Açılım Kitap.
- Han, B.-C. (2017). Şiddetin Topolojisi (S. Fischer Foundation, Trans.; 2nd ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2018). Zamanın Kokusu: Bulunma Sanatı Üzerine Felsefi Bir Deneme (Ş. Öztürk, Trans.; 1st ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2020a). Psikopolitika: Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri (H. Barışcan, Trans.; 3rd ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2020b). Ritüellerin Yok Oluşuna Dair: Günümüzün Bir Topolojisi (Ç. Tanyeri, Trans.; 1st ed.). İnka Kitap.
- Han, B.-C. (2020c). Şeffaflık Toplumu (H. Barışcan, Trans.; 5th ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2021). Kapitalizm ve Ölüm Dürtüsü (Ç. Tanyeri, Trans.; 1st ed.). İnka Kitap.
- Han, B.-C. (2022a). Enfokrasi: Dijitalleşme ve Demokrasinin Krizi (M. Özdemir, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Han, B.-C. (2022b). Palyatif Toplum: Günümüzde Acı (H. Barıçcan, Trans.; 1st ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2023). Ötekini Kovmak: Günümüzde Toplum, Algı ve İletişim (M. Özdemir, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Han, B.-C. (2024a). Anlatının Krizi (M. Erşen, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Han, B.-C. (2024b). Sürünün İçinde: Dijital Dünyaya Bakışlar (Z. Sarıkartal, Trans.; 1st ed.). İnka Kitap.
- Han, B.-C. (2024c). Tefekkür Yaşamı (B. Tut, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Knepper, S., Stoneman, E., & Wyllie, R. (2024). Byung-Chul Han: A Critical Introduction. Polity Press.
- Morgan, J. (2023). Ritual and Otherness in Human Relations: The Human-Person Philosophy of Byung-Chul Han. Studia Gilsoniana, 12(2), 309–324. https://doi.org/10.26385/SG.120211
- Picchione, J. (2023). Byung-Chul Han: Digital Technologies, Social Exhaustion, and the Decline of Democracy. New Explorations, 3(2). https://doi.org/10.7202/1107743ar
- Šokčević, Š. (2024). Steven Knepper – Ethan Stoneman – Robert Wyllie , Byung-Chul Han. A Critical Introduction, Polity Press, Cambridge, 2024., 210 str. Diacovensia, 32(3), 559–562.
- Suetzl, W. (2017). Beyond the Digital Swarm? Byung-Chul Han’s Critical Media Pessimism. Selected Papers of #AoIR2017: The 18th Annual Conference of the Association of Internet Researchers.
- Wyllie, R., & Knepper, S. (2024). Five Ways to Read Byung-Chul Han. The Philosopher, 112(2), 71–77.
- Yeşil, A. (2021). Dijitalleşme, Psikopolitika, Neoliberalizm ve İktidar Teknikleri. TRT Akademi, 6(12), 636–643. https://doi.org/10.37679/trta.945284
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10th ed.). Seçkin.
Öz
This study examines the impact of the digital age on individuals through Byung-Chul Han’s critiques of social media. It examines both social and individual transformations using Han’s concepts of “self-exploitation”, “transparency”, “burnout”, and “surveillance”. The analysis is based on chapters from 11 of Han’s works, all translated into Turkish, that discuss social media. Content analysis was used in the study. Books were searched using keywords such as ‘social media,’ ‘digital media,’ and ‘internet,’ and content related to the study was coded. The findings were classified under specific themes and interpreted. Results of the study show Han’s argument that social media fosters superficiality and echo chambers, while users’ constant self-optimization leads to burnout, depression, and narcissism. He also critiques social media’s role in distorting the public sphere and spreading fake news. Han’s insights offer a critical framework for understanding the psychological and social pressures of the digital age. To counter these effects, he advocates rejecting the culture of speed, embracing contemplation, and adopting alternative lifestyles such as meditation.
Anahtar Kelimeler
Social media Transparency Self-exploitation Surveillance Echo chambers
Kaynakça
- Aydemir, M. A., & Ünsal, R. (2024). Parazit Toplum: Yorgunluk Toplumunda Hakikati Örselemek. Journal of Humanity and Society (Insan & Toplum), 14(1), 171–195. https://doi.org/10.12658/M0727
- Corbin, J. M., & Strauss, A. L. (2015). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (Fourth edition). SAGE.
- Durmuşahmet, A. (2022). Gözetim Akışı: Byung-Chul Han’ın Disiplin Toplumu Eleştirisi Olarak Performans Toplumu ve Kültürel İklimlendirme. 4. BOYUT Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi / 4. BOYUT Journal of Media and Cultural Studies, 0(20), 57–75. https://doi.org/10.26650/4boyut.2022.003
- Han, B.-C. (2015). Yorgunluk Toplumu (S. Yalçın, Trans.; 1st ed.). Açılım Kitap.
- Han, B.-C. (2017). Şiddetin Topolojisi (S. Fischer Foundation, Trans.; 2nd ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2018). Zamanın Kokusu: Bulunma Sanatı Üzerine Felsefi Bir Deneme (Ş. Öztürk, Trans.; 1st ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2020a). Psikopolitika: Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri (H. Barışcan, Trans.; 3rd ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2020b). Ritüellerin Yok Oluşuna Dair: Günümüzün Bir Topolojisi (Ç. Tanyeri, Trans.; 1st ed.). İnka Kitap.
- Han, B.-C. (2020c). Şeffaflık Toplumu (H. Barışcan, Trans.; 5th ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2021). Kapitalizm ve Ölüm Dürtüsü (Ç. Tanyeri, Trans.; 1st ed.). İnka Kitap.
- Han, B.-C. (2022a). Enfokrasi: Dijitalleşme ve Demokrasinin Krizi (M. Özdemir, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Han, B.-C. (2022b). Palyatif Toplum: Günümüzde Acı (H. Barıçcan, Trans.; 1st ed.). Metis Yayınları.
- Han, B.-C. (2023). Ötekini Kovmak: Günümüzde Toplum, Algı ve İletişim (M. Özdemir, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Han, B.-C. (2024a). Anlatının Krizi (M. Erşen, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Han, B.-C. (2024b). Sürünün İçinde: Dijital Dünyaya Bakışlar (Z. Sarıkartal, Trans.; 1st ed.). İnka Kitap.
- Han, B.-C. (2024c). Tefekkür Yaşamı (B. Tut, Trans.; 1st ed.). Ketebe Yayınları.
- Knepper, S., Stoneman, E., & Wyllie, R. (2024). Byung-Chul Han: A Critical Introduction. Polity Press.
- Morgan, J. (2023). Ritual and Otherness in Human Relations: The Human-Person Philosophy of Byung-Chul Han. Studia Gilsoniana, 12(2), 309–324. https://doi.org/10.26385/SG.120211
- Picchione, J. (2023). Byung-Chul Han: Digital Technologies, Social Exhaustion, and the Decline of Democracy. New Explorations, 3(2). https://doi.org/10.7202/1107743ar
- Šokčević, Š. (2024). Steven Knepper – Ethan Stoneman – Robert Wyllie , Byung-Chul Han. A Critical Introduction, Polity Press, Cambridge, 2024., 210 str. Diacovensia, 32(3), 559–562.
- Suetzl, W. (2017). Beyond the Digital Swarm? Byung-Chul Han’s Critical Media Pessimism. Selected Papers of #AoIR2017: The 18th Annual Conference of the Association of Internet Researchers.
- Wyllie, R., & Knepper, S. (2024). Five Ways to Read Byung-Chul Han. The Philosopher, 112(2), 71–77.
- Yeşil, A. (2021). Dijitalleşme, Psikopolitika, Neoliberalizm ve İktidar Teknikleri. TRT Akademi, 6(12), 636–643. https://doi.org/10.37679/trta.945284
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (10th ed.). Seçkin.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Sosyal Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 23 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 2 |
Bu dergi Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.