Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 21 Sayı: 1, 205 - 223, 30.06.2025

Meryem Uslu , Sevcan Fırın , Nihal Öztop

Öz

Günümüzde dijital araçlar ve bunların kullanımı hem iş hayatında hem de günlük hayatta oldukça yaygın hale gelmiştir. Özellikle iş dünyasında dijital araçların etkin bir şekilde kullanımı adaylarda aranan temel kriterler arasında yer almaktadır. Bu bağlamda değerlendirildiğinde bireylerin dijital araçları kullanabilme, anlayabilme ve kendini geliştirme becerileri dijital çağın bir gerekliliği olarak dijital okuryazarlık kavramının önemini ortaya koymaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı meslek yüksekokulu öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerini çeşitli faktörlerle birlikte incelemektir. Çalışmanın örneklemini Altıntaş Meslek Yüksekokulu’nda okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada Ng (2012)’nin geliştirdiği ve Hamutoğlu vd. (2017)’nin Türkçe’ye uyarladığı “Dijital Okuryazarlık” ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26.0 ve LİSREL paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda araştırma kapsamına dahil edilen öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri hem ölçeğin genel düzeyi hem de alt boyutları olan tutum, teknik, bilişsel ve sosyal boyutunun ortaya düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin dijital okuryazarlık düzeyleri, cinsiyete, program türüne, sürekli internet bağlantısı olup olmamasına, anne ve baba eğitim durumuna, öğrencinin mezun olduğu lise türüne ve internette geçirilen süreye göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme Dijital Okuryazarlık Okuryazarlık

Etik Beyan

Araştırmada kullanılan anket, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu tarafından 25.10.2023 tarih ve 2023/10 sayılı oturumunda etik açıdan uygun olduğu yönünde kurul kararı alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi

Kaynakça

  • Akbıyık, A. ve Coşkun, E. (2013). Eğitsel Sosyal Yazılımların Kabul ve Kullanımına Yönelik Bir Model. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 4(13), 39-62.
  • Aksoy, N. C., Karabay, E. ve Aksoy, E. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk İletişim, 14(2), 859-894.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Audrin, C. ve Audrin, B. (2022). Key Factors in Digital Literacy in Learning and Education: A Systematic Literature Review Using Text Mining. Education and Information Technologies, 27(6), 7395-7419.
  • Altmann T.K. (2008). Attitude: A Concept Analysis. In Nursing Forum. Malden, USA: Blackwell Publishing Inc.
  • Bawden, D. (2008). Origins and Concepts of Digital Literacy. In: C. Lankshear and M. Knobel (Eds.), Digital Literacy: Concepts, Policies And Practices. New York: Peter Lang.
  • Bejaković, P. ve Mrnjavac, Ž. (2020). The Importance of Digital Literacy on The Labour Market. Employee Relations: The International Journal, 42(4), 921-932.
  • Chetty, K., Qigui, L., Gcora, N., Josie, J., Wenwei, L. ve Fang, C. (2018). Bridging The Digital Divide: Measuring Digital Literacy. Economics, 12(1), 20180023.
  • Covello, S. (2010). A Review of Digital Literacy Assessment Instruments. Syracuse University. Retrieved fromhttps://www.academia.edu/7935447/A_Review_of_Digital_Literacy_Assessment_Instruments.
  • Duran, E. ve Özen, N. E. (2018). Türkçe Derslerinde Dijital Okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46.
  • Ervianti, E., Sampelolo, R. ve Pratama, M. P. (2023). The Influence of Dıgıtal Lıteracy on Student Learnıng. Klasıkal: Journalo of Educatıon, Language Teachıng and Scıence, 5(2), 358-365.
  • Engel, K. S. ve Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  • Ebert, C. ve Duarte, C. H. C. (2018). Digital Transformation.IEEE Software,35(4), 16–21.
  • Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital Literacy: A Conceptual Framework For Survival Skills in The Digital Era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93–106.
  • Ferrari, A. (2012). Digital Competence in Practice: An Analysis of Frameworks. JRC Technical Reports. Luxembourg: European Union.
  • Gialamas, V., Nikolopoulou, K. ve Koutromanos, G. (2013). Student Teachers’ Perceptions About The Impact of Internet Usage on Their Learning and Jobs. Computers & Education, 62, 1–7.
  • Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K., ve Erdoğan, D. G. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429.
  • Hamutoğlu, N. B., Savaşçi, M., & Sezen-Gültekin, G. (2019). Digital Literacy Skills And Attitudes Towards E-Learning. Journal of Education And Future, (16), 93-107.
  • Kress, G. (2005). Gains and Losses: New Forms Of Texts, Knowledge, And Learning. Computers and Composition, 22(1), 5-22.
  • Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, A. G. M. S. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı ve Türkçe Eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (28).
  • Kul, S. (2020). Dijital Okuryazarlık ve Diğer Değişkenlerle İnternet Bağımlılığı İlişkisinin İncelemesi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 4 (1), 28-41. DOI: 10.33461/uybisbbd.646682
  • Li, M. ve Yu, Z. (2022). Teachers’ Satisfaction, Role, And Digital Literacy During The COVID-19 Pandemic. Sustainability, 14(3), 1121.
  • Martin, A. (2008). Digital Literacy and The “Digital Society”. Digital Literacies: Concepts, Policies and Practices, 30(2008), 151-176.
  • Martin, A. ve Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: Concepts and Tools For Digital Literacy Development. Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249–267.
  • Martínez-Caro, E., Cegarra-Navarro, J. G. ve Alfonso-Ruiz, F. J. (2020). Digital Technologies and Firm Performance: The Role of Digital Organisational Culture. Technological Forecasting and Social Change, 154, 1-10.
  • Meyers, E. M., Erickson, I. ve Small, R. V. (2013). Digital Literacy And Informal Learning Environments: An Introduction. Learning, Media And Technology, 38(4), 355-367.
  • Ng, W. (2012). Can We Teach Digital Natives Digital Literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
  • Nguyen, L. A. T. ve Habók, A. (2023). Tools For Assessing Teacher Digital Literacy: A Review. Journal of Computers in Education, 1-42.
  • Oh, S. S., Kim, K. A., Kim, M., Oh, J., Chu, S. H. ve Choi, J. (2021). Measurement of Digital Literacy Among Older Adults: Systematic Review. Journal of Medical Internet Research, 23(2), E26145.
  • Park, H., Kim, H. S. ve Park, H. W. (2020). A Scientometric Study of Digital Literacy, ICT Literacy, Information Literacy, and Media Literacy. Journal of Data and Information Science, 6(2), 116-138.
  • Pala, Ş. M. ve Başıbüyük, A. (2020). Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 897-921.
  • Reddy, P., Sharma, B. ve Chaudhary, K. (2020). Digital Literacy: A Review of Literature. International Journal of Technoethics (IJT), 11(2), 65-94.
  • Tinmaz, H., Lee, Y. T., Fanea-Ivanovici, M. ve Baber, H. (2022). A Systematic Review On Digital Literacy. Smart Learning Environments, 9(1), 1-18.
  • https://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/DDE-2022-Raporu-Final.pdf.

INVESTIGATION OF DIGITAL LITERACY LEVELS OF UNIVERSITY STUDENTS

Yıl 2025, Cilt: 21 Sayı: 1, 205 - 223, 30.06.2025

Meryem Uslu , Sevcan Fırın , Nihal Öztop

Öz

Nowadays, digital tools and their use have become quite common in both business and daily life. Especially in the business world, the effective use of digital tools is among the main criteria sought in candidates. When evaluated in this context, the ability of individuals to use, understand and improve themselves using digital tools reveals the importance of the concept of digital literacy as a necessity of the digital age. Therefore, the purpose of this study is to examine the digital literacy levels of vocational school students together with various factors. The sample of the study consists of students studying at Altıntaş Vocational School. The "Digital Literacy" scale developed by Ng (2012) and adapted into Turkish by Hamutoğlu et al. (2017) was used in the study. SPSS 26.0 and LISREL package programs were used to analyze the data. As a result of the research, it was determined that the digital literacy levels of the students included in the scope of the research were at the middle level of both the general level of the scale and its sub-dimensions, which are the attitude, technical, cognitive and social dimensions. In addition, students' digital literacy levels differ significantly according to gender, program type, whether they have a continuous internet connection, mother and father's education level, the type of high school the student graduated from and the time spent on the internet.

Anahtar Kelimeler

Digitalization Digital Literacy Literacy

Kaynakça

  • Akbıyık, A. ve Coşkun, E. (2013). Eğitsel Sosyal Yazılımların Kabul ve Kullanımına Yönelik Bir Model. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 4(13), 39-62.
  • Aksoy, N. C., Karabay, E. ve Aksoy, E. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk İletişim, 14(2), 859-894.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
  • Audrin, C. ve Audrin, B. (2022). Key Factors in Digital Literacy in Learning and Education: A Systematic Literature Review Using Text Mining. Education and Information Technologies, 27(6), 7395-7419.
  • Altmann T.K. (2008). Attitude: A Concept Analysis. In Nursing Forum. Malden, USA: Blackwell Publishing Inc.
  • Bawden, D. (2008). Origins and Concepts of Digital Literacy. In: C. Lankshear and M. Knobel (Eds.), Digital Literacy: Concepts, Policies And Practices. New York: Peter Lang.
  • Bejaković, P. ve Mrnjavac, Ž. (2020). The Importance of Digital Literacy on The Labour Market. Employee Relations: The International Journal, 42(4), 921-932.
  • Chetty, K., Qigui, L., Gcora, N., Josie, J., Wenwei, L. ve Fang, C. (2018). Bridging The Digital Divide: Measuring Digital Literacy. Economics, 12(1), 20180023.
  • Covello, S. (2010). A Review of Digital Literacy Assessment Instruments. Syracuse University. Retrieved fromhttps://www.academia.edu/7935447/A_Review_of_Digital_Literacy_Assessment_Instruments.
  • Duran, E. ve Özen, N. E. (2018). Türkçe Derslerinde Dijital Okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46.
  • Ervianti, E., Sampelolo, R. ve Pratama, M. P. (2023). The Influence of Dıgıtal Lıteracy on Student Learnıng. Klasıkal: Journalo of Educatıon, Language Teachıng and Scıence, 5(2), 358-365.
  • Engel, K. S. ve Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  • Ebert, C. ve Duarte, C. H. C. (2018). Digital Transformation.IEEE Software,35(4), 16–21.
  • Eshet-Alkalai, Y. (2004). Digital Literacy: A Conceptual Framework For Survival Skills in The Digital Era. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 13(1), 93–106.
  • Ferrari, A. (2012). Digital Competence in Practice: An Analysis of Frameworks. JRC Technical Reports. Luxembourg: European Union.
  • Gialamas, V., Nikolopoulou, K. ve Koutromanos, G. (2013). Student Teachers’ Perceptions About The Impact of Internet Usage on Their Learning and Jobs. Computers & Education, 62, 1–7.
  • Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K., ve Erdoğan, D. G. (2017). Dijital Okuryazarlık Ölçeği: Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429.
  • Hamutoğlu, N. B., Savaşçi, M., & Sezen-Gültekin, G. (2019). Digital Literacy Skills And Attitudes Towards E-Learning. Journal of Education And Future, (16), 93-107.
  • Kress, G. (2005). Gains and Losses: New Forms Of Texts, Knowledge, And Learning. Computers and Composition, 22(1), 5-22.
  • Kurudayıoğlu, M. ve Tüzel, A. G. M. S. (2010). 21. Yüzyıl Okuryazarlık Türleri, Değişen Metin Algısı ve Türkçe Eğitimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (28).
  • Kul, S. (2020). Dijital Okuryazarlık ve Diğer Değişkenlerle İnternet Bağımlılığı İlişkisinin İncelemesi. Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 4 (1), 28-41. DOI: 10.33461/uybisbbd.646682
  • Li, M. ve Yu, Z. (2022). Teachers’ Satisfaction, Role, And Digital Literacy During The COVID-19 Pandemic. Sustainability, 14(3), 1121.
  • Martin, A. (2008). Digital Literacy and The “Digital Society”. Digital Literacies: Concepts, Policies and Practices, 30(2008), 151-176.
  • Martin, A. ve Grudziecki, J. (2006). DigEuLit: Concepts and Tools For Digital Literacy Development. Innovation in Teaching and Learning in Information and Computer Sciences, 5(4), 249–267.
  • Martínez-Caro, E., Cegarra-Navarro, J. G. ve Alfonso-Ruiz, F. J. (2020). Digital Technologies and Firm Performance: The Role of Digital Organisational Culture. Technological Forecasting and Social Change, 154, 1-10.
  • Meyers, E. M., Erickson, I. ve Small, R. V. (2013). Digital Literacy And Informal Learning Environments: An Introduction. Learning, Media And Technology, 38(4), 355-367.
  • Ng, W. (2012). Can We Teach Digital Natives Digital Literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078.
  • Nguyen, L. A. T. ve Habók, A. (2023). Tools For Assessing Teacher Digital Literacy: A Review. Journal of Computers in Education, 1-42.
  • Oh, S. S., Kim, K. A., Kim, M., Oh, J., Chu, S. H. ve Choi, J. (2021). Measurement of Digital Literacy Among Older Adults: Systematic Review. Journal of Medical Internet Research, 23(2), E26145.
  • Park, H., Kim, H. S. ve Park, H. W. (2020). A Scientometric Study of Digital Literacy, ICT Literacy, Information Literacy, and Media Literacy. Journal of Data and Information Science, 6(2), 116-138.
  • Pala, Ş. M. ve Başıbüyük, A. (2020). Ortaokul Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(3), 897-921.
  • Reddy, P., Sharma, B. ve Chaudhary, K. (2020). Digital Literacy: A Review of Literature. International Journal of Technoethics (IJT), 11(2), 65-94.
  • Tinmaz, H., Lee, Y. T., Fanea-Ivanovici, M. ve Baber, H. (2022). A Systematic Review On Digital Literacy. Smart Learning Environments, 9(1), 1-18.
  • https://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/DDE-2022-Raporu-Final.pdf.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Politika ve Yönetim (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Meryem Uslu 0000-0002-1953-3777

Sevcan Fırın 0000-0001-8914-100X

Nihal Öztop 0000-0003-0739-1086

Erken Görünüm Tarihi 23 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 21 Aralık 2023
Kabul Tarihi 13 Kasım 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 21 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Uslu, M., Fırın, S., & Öztop, N. (2025). Üniversite Öğrencilerinin Dijital Okuryazarlık Düzeylerinin İncelenmesi. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(1), 205-223.
 Kapak Resmi İndir

İletişim Adresi: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 14030 Gölköy-BOLU

Tel: 0 374 254 10 00 / 14 86 Faks: 0 374 253 45 21 E-posta: iibfdergi@ibu.edu.tr

ISSN (Basılı) : 1306-2174 ISSN (Elektronik) : 1306-3553