Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches]

Öz

Divan edebiyatında kadın şairler, dönemin sosyal ve kültürel yapısı dolayısıyla erkek şairlere göre daha az tanınmışlardır. Bu durum, divan şiirlerindeki kadın şairlerin sayısını sınırlandırmıştır. Bazı kadın şairler edebiyatla uğraşmış ve kendi seslerini bir şekilde duyurmayı başarsalar da yazdıkları şiirlere kadın bakış açısını pek fazla yansıtamamışlardır. Daha çok aşk, güzellik, özlem, tasavvuf gibi konuları dile getirmişlerdir. 15. yüzyılda yaşayan Zeynep Hatun (Hanım), akrostiş tarzındaki şiiri başlatan Mihri Hatûn, 16. yüzyılda yetişen Ayşe Hubbi Hatun, 18. yüzyıl şairi Fitnat Hanım, 19. yüzyılda yaşayan Şeref Hanım ve Leyla Hanım; hanedanın tek kadın şairi olan Âdile Sultan Anadolu sahası kadın Divan şairlerine örnek verilebilir.
Azerbaycan sahası Divan edebiyatına baktığımız zaman ise bölgenin coğrafi konumu, kültürel etkileşimlere açık olması, Türkçe ve Farsçanın önemli edebî dil olarak kullanılması, Azerbaycan divan edebiyatının kendine has bir kimlik kazanmasına yol açmıştır. Bu edebiyatın ilk kadın şairi, 12. yüzyılda Selçuklu saraylarında bulunan ve şiirlerini Farsça yazan, rubai ustası Meshetî-i Gencevî’dir. Azerbaycan edebiyatı tarihi ve Azerbaycan kadın divan şairleri üzerine çalışmaları bulunan Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Parvana Bayram, Azerbaycan Kadın Divan Şairleri (Başlangıçtan Günümüze) başlıklı kitabında, kadın divan şairlerine yer vermiştir. Bu eser, Azerbaycan Divan edebiyatı ve kadın divan şairleri alanında son dönemde Türkiye’de yapılmış ilk ve önemli çalışmadır.