The Role of Strategıc Management Tools in Enterprise Risk Management From an Artificial Intelligence Perspective: A Model Proposal
Öz
The COSO 2017 ERM Framework, published to guide the understanding of risk management in enterprise organizations, requires the establishment of strong ties between strategic management and risk management. Therefore, studies on the association of strategic management tools (SMT), which are elements of strategic management, with enterprise risk management (ERM) processes play a key role in this integration. On the other hand, scientific and technological developments experienced today open previously unforeseen doors for countries, institutions and businesses. Artificial intelligence (AI) applications, which are the most important representatives of these developments, contribute to managements as a decision support element thanks to the access to large amounts of data and the ability to analyze in a short time. Due to the contributions, they provide, artificial intelligence applications have an increasing interest in academic studies related to concepts such as enterprise governance, strategic management, risk management and enterprise risk management. In this context, the study aims to associate the concepts of SM, ERM and AI and to guide future studies. In the study, questions related to strategic management tools and enterprise risk management were directed to artificial intelligence applications and it was tried to reach the perspective of these applications on the SMT-ERM relationship
Anahtar Kelimeler
Artificial Intelligence Enterprise Risk Management Strategic Management Strategic Management Tools
Kaynakça
- Aldehayyat, J. & Anchor, J. (2008). Strategic Planning Tools And Techniques İn Jordan: Awareness And Use. Strategic Change, 17, 281 – 293.
- Arslan, E. (2022). "Nitel Araştırmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2022 Sayı 51: Özel sayı 1, Denizli, ss. Ö395-Ö407.
- Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9 (1), 23-28.
- Berberoğlugil, B.M. (2023). Yönetimde Yapay Zekâ, Scientific Journal of Innovation and Social Sciences Research, 3 (2), 81-96.
- Bing.AI (2024). Erişim adresi https://www.bing.com/chat.
- Borges, A. F. S., Laurindo, F. J. B., Spínola, M. M., Gonçalves, R. F., & Mattos, C. A. (2021). The Strategic Use Of Artificial İntelligence İn The Digital Era: Systematic Literature Review And Future Research Directions, International Journal of Information Management,Vol. 57, doi:10.1016/j.ijinfomgt.2020.102225. Clark, D.N. (1997). Strategic management tool usage: a comparative study, Strategic Change, 6,417-427.
- COSO (2004). Enterprise Risk Management. Erişim adresi http://coso. org.
- COSO (2017). Enterprise Risk Management-Integrating with strategy and performance, Erişim adresi http://coso.org.
- Çubukçu, M. (2020). İşletmelerde Stratejik Yönetim Sürecinde Uygulanabilecek Ve Literatürde Yer Alan Bazı Araç, Teknik ve Yaklaşımlar, Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 1-26, Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/syad/issue/53503/641140.
- Çağatay, A. (2019). Kamu Ve Özel Hastanelerdeki Yöneticilerin Stratejik Yönetim Araçları Kullanım Görüşleri Hakkında Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- ChatGPT (2024). Erişim adresi https://chat.openai.com.
- Cullen, J., O’Connor, M. & Mangan, J. (2004). Matching Management Tools and Techniques with Management Challenges, Strategy & Leadership, 32 (3), 27-30.
- Delong Z., Zhe L. & Arunodaya R. M. (2023). Evaluation of the Critical Success Factors of Dynamic Enterprise Risk Management in Manufacturing SMEs Using an İntegrated Fuzzy Decision-Making Model, Technological Forecasting & Social Change, 186, 122137, doi.org/10.1016/j.techfore.2022.122137.
- Donanım (2024). Erişim adresi https://www.donanimhaber.com/en-iyi-yapay-zeka-uygulamalari-ve-siteleri--166149.
- Elsayed, M., Wickramainghe, A., & Razik, M. A. (2011). The Association Between Strategic Cost Management and Enterprise Risk Management: a Critical Literature Review, Corporate Ownership and Control, 9(1 B), 184-195. doi:10.22495/cocv9i1c1art3.
- Fuhrman, P., Mooney, J. (2021), Business Adoption of Articial Intelligence: An Analysis of Scope, Intent and Realized Business Benefits, Graziado Business Rewiev, 24 (1), Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/349989412.
- Gemini.AI (2024). Erişim adresi https://gemini.google.com/app.
- Hix.AI (2024). Erişim adresi https://hix.ai/tr.
- İnnova (2023). Erişim adresi https://www.innova.com.tr/blog/En-iyi-10-yapay-zeka-uygulamasi-2023.
- İyigün, N.Ö. (2021). Yapay Zekâ ve Stratejik Yönetim, TRTakademi, 6 (13), doi:10.37679/trta.1002518.
- Kalkan, A., & Bozkurt, Ö. Ç. (2013). The choice and use of strategic planning tools and techniques in Turkish SMEs according to attitudes of executives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 1016-1025.
- Karabacak, H. (2021). Kurumsal Risk Yönetimini Biçimlendiren Eğilimlere İlişkin bir Değerlendirme ve Geleceğe Bakış, H. Karabacak (Ed. )Uzmanların Kaleminden Farklı Boyutlarıyla Risk ve Risk Yönetimi, 331-358.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kayar Ç., B. & Aytar, O. (2019). Örgütlerde Stratejik Yönetim Farkındalığı: Kırşehir İli Örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (8), 129-146.
- Kayra, F. (2022). İşletmelerde Büyüme Stratejileri Üzerine Bir Vaka Analizi, Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 111-133, doi: 10.54993/syad.1114176.
- Kızılboğa, R. (2012). Geleneksel Risk Yönetiminden Kurumsal Risk Yönetim Sistemine Geçiş, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (3), 297-316.
- Köse, U. (2018). Are We Safe Enough in the Future of Artificial Intelligence? A Discussion on Machine Ethics and Artificial Intelligence Safety, Scientific Methods in Academic Research and Teaching International Conference, Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 9(2):184-197.
- Kurt, S. (2016). Otel işletmelerinde stratejik yönetim araçları kullanımı ile kurumsallaşma düzeyi arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Low, M. & Abrahamson, E. (1997). Movements, Bandwagons, and Clones: Industry Evolution and the Entrepreneurial Process, Journal of Business Venturing, 12 (6), 435-457.
- Nedelko, Z., Potocan, V. & DabıĆ, M. (2015). Current and future use of management tools, E+M Ekonomie a Management, 18(1): 28 – 45.
- Neuman W.L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (Çev.S.Özge), Yayınodası Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi 1991).
- Nouri, B.A. (2017). Analyzıng the Use of Strategıc Management Tools and Techniques Between Iranian Fırms, Electronic Business Journal, 16(1): 263-272.
- Özbek, Ç. (2012). İç Denetim, Kurumsal Yönetim, Risk Yönetimi, İç Kontro, İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları.
- Özizer, H. (2024). Yapay Zekânın Faydaları Ve Zararları Üzerine Bir Değerlendirme, International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(104), 336-348.
- Pasanen, M. (2011). Strategic management tools and techniques in SMEs. In: Conference on Interdisciplinary Business Research, Society of Interdisciplinary Business Research.
- Selamet (2019). Kobi’lerde Stratejik Yönetim Algısı: Karaman OSB’de Faaliyet Gösteren Kobi’lerde Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi), Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
- Soner, M. (2021). Kurumsal Risk Yönetimi Etkinliğinin Önündeki Engeller, Denetişim, 24, 107-116.
- Soner, M., Karabacak, H (2023). Stratejik Yönetim Araçlarında İdealler ve Gerçekler, Yönetim ve Ekonomi, 30(4), 759-771.
- Soner, M. (2024). Stratejik Yönetim Araçlarının Kurumsal Risk Yönetimindeki Rolü: Bir Model Önerisi ve Uygulama (Doktora Tezi), Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Ankara.
- Şencan H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Ankara Yayınclılık, Erişim adresi https://ders.es/son2_gecerlilik_guvenilirlik.pdf.
- Şentürk, F.K. (2010). Otel İşletmelerinde Stratejik Yönetim Araçları Kullanımı Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
- Ünal, A., Kılınç, İ. (2020). Yapay Zekâ İşletme Yönetimi İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme, Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6 (1), 51-78.
- Qehaja A.B, Kutllovci E. & Pula, J. S (2017). Strategic Management Tools And Techniques: A Comparative Analysis Of Empirical Studies, Croatian Economic Survey, 19(1), 67-99.
- Yang, S., Ishtiag, M., Anwar, M. (2018). Enterprise Risk Management Practices and Firm Performance, the Mediating Role of Competitive Advantage and the Moderating Role of Financial Literacy, Journal of Risk and Financial Management, 11, 35 (17), DOI: 10.3390/jrfm11030035.
Yapay Zekâ Perspektifinden Stratejik Yönetim Araçlarının Kurumsal Risk Yönetimindeki Rolü: Bir Model Önerisi
Öz
Kurumsal organizasyonlardaki risk yönetimi anlayışına rehberlik etmek amacıyla yayımlanan COSO 2017 KRY Çerçevesi, stratejik yönetim ile risk yönetimi arasında güçlü bağlar kurulmasını gerekli kılmaktadır. Öte yandan, her iki kavramın organizasyonlara sağladığı katkıların ölçülememesi, bu ilişkinin nasıl sağlanacağı konusunda belirsizlik oluşturmakta ve bu kavramları ilişkilendiren çalışmalara duyulan ihtiyacı artırmaktadır. Bu nedenle, stratejik yönetimin unsurlarından olan stratejik yönetim araçlarının (SYA) kurumsal risk yönetimi (KRY) süreçleriyle ilişkilendirilmesine yönelik çalışmalar bu bütünleşmede kilit rol üstlenmektedir. Öte yandan, günümüzde yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmeler ülkelere, kurumlara ve işletmelere daha önce öngörülmemiş kapılar aralamaktadır. Bu gelişmelerin en önemli temsilcilerinden olan yapay zekâ (YZ) uygulamaları büyük miktarda veriye ulaşım ve kısa sürede analiz imkânı sayesinde yönetimlere karar destek unsuru olarak katkı sağlamaktadır. Sağladığı katkılar nedeniyle yapay zekâ uygulamaları kurumsal yönetim, stratejik yönetim, risk yönetimi, kurumsal risk yönetimi gibi kavramlarla ilişkili akademik çalışmalarda artan bir ilgiye sahiptir. Bu bağlamla çalışmada SY, KRY ve YZ kavramlarının ilişkilendirilmesi ve gelecek çalışmalara yön verilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, yapay zekâ uygulamalarına stratejik yönetim araçları ve kurumsal risk yönetimiyle ilişkili sorular yöneltilmiş ve bu uygulamaların SYA-KRY ilişkisine bakış açısına ulaşılmaya çalışmıştır.
Anahtar Kelimeler
Yapay Zekâ Kurumsal Risk Yönetimi Stratejik Yönetim Stratejik Yönetim Araçlari
Kaynakça
- Aldehayyat, J. & Anchor, J. (2008). Strategic Planning Tools And Techniques İn Jordan: Awareness And Use. Strategic Change, 17, 281 – 293.
- Arslan, E. (2022). "Nitel Araştırmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2022 Sayı 51: Özel sayı 1, Denizli, ss. Ö395-Ö407.
- Başkale, H. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik, Güvenirlik ve Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9 (1), 23-28.
- Berberoğlugil, B.M. (2023). Yönetimde Yapay Zekâ, Scientific Journal of Innovation and Social Sciences Research, 3 (2), 81-96.
- Bing.AI (2024). Erişim adresi https://www.bing.com/chat.
- Borges, A. F. S., Laurindo, F. J. B., Spínola, M. M., Gonçalves, R. F., & Mattos, C. A. (2021). The Strategic Use Of Artificial İntelligence İn The Digital Era: Systematic Literature Review And Future Research Directions, International Journal of Information Management,Vol. 57, doi:10.1016/j.ijinfomgt.2020.102225. Clark, D.N. (1997). Strategic management tool usage: a comparative study, Strategic Change, 6,417-427.
- COSO (2004). Enterprise Risk Management. Erişim adresi http://coso. org.
- COSO (2017). Enterprise Risk Management-Integrating with strategy and performance, Erişim adresi http://coso.org.
- Çubukçu, M. (2020). İşletmelerde Stratejik Yönetim Sürecinde Uygulanabilecek Ve Literatürde Yer Alan Bazı Araç, Teknik ve Yaklaşımlar, Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 1-26, Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/syad/issue/53503/641140.
- Çağatay, A. (2019). Kamu Ve Özel Hastanelerdeki Yöneticilerin Stratejik Yönetim Araçları Kullanım Görüşleri Hakkında Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- ChatGPT (2024). Erişim adresi https://chat.openai.com.
- Cullen, J., O’Connor, M. & Mangan, J. (2004). Matching Management Tools and Techniques with Management Challenges, Strategy & Leadership, 32 (3), 27-30.
- Delong Z., Zhe L. & Arunodaya R. M. (2023). Evaluation of the Critical Success Factors of Dynamic Enterprise Risk Management in Manufacturing SMEs Using an İntegrated Fuzzy Decision-Making Model, Technological Forecasting & Social Change, 186, 122137, doi.org/10.1016/j.techfore.2022.122137.
- Donanım (2024). Erişim adresi https://www.donanimhaber.com/en-iyi-yapay-zeka-uygulamalari-ve-siteleri--166149.
- Elsayed, M., Wickramainghe, A., & Razik, M. A. (2011). The Association Between Strategic Cost Management and Enterprise Risk Management: a Critical Literature Review, Corporate Ownership and Control, 9(1 B), 184-195. doi:10.22495/cocv9i1c1art3.
- Fuhrman, P., Mooney, J. (2021), Business Adoption of Articial Intelligence: An Analysis of Scope, Intent and Realized Business Benefits, Graziado Business Rewiev, 24 (1), Erişim adresi https://www.researchgate.net/publication/349989412.
- Gemini.AI (2024). Erişim adresi https://gemini.google.com/app.
- Hix.AI (2024). Erişim adresi https://hix.ai/tr.
- İnnova (2023). Erişim adresi https://www.innova.com.tr/blog/En-iyi-10-yapay-zeka-uygulamasi-2023.
- İyigün, N.Ö. (2021). Yapay Zekâ ve Stratejik Yönetim, TRTakademi, 6 (13), doi:10.37679/trta.1002518.
- Kalkan, A., & Bozkurt, Ö. Ç. (2013). The choice and use of strategic planning tools and techniques in Turkish SMEs according to attitudes of executives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 1016-1025.
- Karabacak, H. (2021). Kurumsal Risk Yönetimini Biçimlendiren Eğilimlere İlişkin bir Değerlendirme ve Geleceğe Bakış, H. Karabacak (Ed. )Uzmanların Kaleminden Farklı Boyutlarıyla Risk ve Risk Yönetimi, 331-358.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kayar Ç., B. & Aytar, O. (2019). Örgütlerde Stratejik Yönetim Farkındalığı: Kırşehir İli Örneği, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (8), 129-146.
- Kayra, F. (2022). İşletmelerde Büyüme Stratejileri Üzerine Bir Vaka Analizi, Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 111-133, doi: 10.54993/syad.1114176.
- Kızılboğa, R. (2012). Geleneksel Risk Yönetiminden Kurumsal Risk Yönetim Sistemine Geçiş, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (3), 297-316.
- Köse, U. (2018). Are We Safe Enough in the Future of Artificial Intelligence? A Discussion on Machine Ethics and Artificial Intelligence Safety, Scientific Methods in Academic Research and Teaching International Conference, Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 9(2):184-197.
- Kurt, S. (2016). Otel işletmelerinde stratejik yönetim araçları kullanımı ile kurumsallaşma düzeyi arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Low, M. & Abrahamson, E. (1997). Movements, Bandwagons, and Clones: Industry Evolution and the Entrepreneurial Process, Journal of Business Venturing, 12 (6), 435-457.
- Nedelko, Z., Potocan, V. & DabıĆ, M. (2015). Current and future use of management tools, E+M Ekonomie a Management, 18(1): 28 – 45.
- Neuman W.L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (Çev.S.Özge), Yayınodası Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi 1991).
- Nouri, B.A. (2017). Analyzıng the Use of Strategıc Management Tools and Techniques Between Iranian Fırms, Electronic Business Journal, 16(1): 263-272.
- Özbek, Ç. (2012). İç Denetim, Kurumsal Yönetim, Risk Yönetimi, İç Kontro, İstanbul: Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları.
- Özizer, H. (2024). Yapay Zekânın Faydaları Ve Zararları Üzerine Bir Değerlendirme, International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(104), 336-348.
- Pasanen, M. (2011). Strategic management tools and techniques in SMEs. In: Conference on Interdisciplinary Business Research, Society of Interdisciplinary Business Research.
- Selamet (2019). Kobi’lerde Stratejik Yönetim Algısı: Karaman OSB’de Faaliyet Gösteren Kobi’lerde Bir Uygulama (Yüksek Lisans Tezi), Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
- Soner, M. (2021). Kurumsal Risk Yönetimi Etkinliğinin Önündeki Engeller, Denetişim, 24, 107-116.
- Soner, M., Karabacak, H (2023). Stratejik Yönetim Araçlarında İdealler ve Gerçekler, Yönetim ve Ekonomi, 30(4), 759-771.
- Soner, M. (2024). Stratejik Yönetim Araçlarının Kurumsal Risk Yönetimindeki Rolü: Bir Model Önerisi ve Uygulama (Doktora Tezi), Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Ankara.
- Şencan H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Ankara Yayınclılık, Erişim adresi https://ders.es/son2_gecerlilik_guvenilirlik.pdf.
- Şentürk, F.K. (2010). Otel İşletmelerinde Stratejik Yönetim Araçları Kullanımı Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
- Ünal, A., Kılınç, İ. (2020). Yapay Zekâ İşletme Yönetimi İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme, Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6 (1), 51-78.
- Qehaja A.B, Kutllovci E. & Pula, J. S (2017). Strategic Management Tools And Techniques: A Comparative Analysis Of Empirical Studies, Croatian Economic Survey, 19(1), 67-99.
- Yang, S., Ishtiag, M., Anwar, M. (2018). Enterprise Risk Management Practices and Firm Performance, the Mediating Role of Competitive Advantage and the Moderating Role of Financial Literacy, Journal of Risk and Financial Management, 11, 35 (17), DOI: 10.3390/jrfm11030035.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yapay Zeka (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 6 Mayıs 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 10 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 13 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 35 Sayı: 2 |
