Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

YAŞAMDAN BİLİNCE: ARİSTOTELES VE HEGEL’DE EFENDİ VE KÖLE İLİŞKİSİ

Yıl 2025, Sayı: 40, 89 - 106, 28.05.2025
https://doi.org/10.53844/flsf.1578488

Öz

Bu çalışmada, öteki ile karşılaşma zeminini yaşam yerine ölüm ile koşullayan modern polikanın, “birlikte yaşama” imkanına dair bir tasarı sunamadığı iddia edilecektir. Bu amaçla, Aristoteles’in ahlak ve politika metinleri incelenerek efendi ve köle ilişkinin bilinç ve bilgi problemi olmadığı gibi zor, sömürü ve üretim ilişkisi olmadığına dikkat çekilecektir. Aristoteles düşüncesinde efendi ve köle ilişkisi ev ile koşullanmış bir yaşam ilişkisi olarak tasarlandığı izah edilecek. Aristoteles düşüncesinde efendi ve köleyi bir arada tutan yaşam ilişkisinin modern dönemde Hegel ile birlikte yerini ölümle koşullanan politika anlayışına nasıl bıraktığına dikkat çekilecek. Hegel’de tanınma mücadelesi şeklinde tasarlanan efendi ve köle ilişkisinin açığa çıkardığı tahakküm ilişkisinin mevcut ekonomi-politiğin sömürgecilik faaliyetlerini olumlamaya varan tehlikelerine işaret edilecek. Bunun karşısında Aristoteles’in birlikte-yaşamaya vurgusuna ve dostluk kavramına vurgu yapılacak. Böylece çalışma, politik felsefede yerleşik hale gelen Hegelci ve modern ekonomi-politik yaklaşımla yapılan Aristoteles’i okumaları yerine; Aristoteles aracılığıyla çağdaş politik felsefeyi ve politikayı yaşamı olumlamaya, birlikte-yaşama ve yaşatma çabasına davet edecek.

Kaynakça

  • Aristoteles, Atinalıların Devleti, Çeviren Ari Çokona, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021.
  • Aristoteles, Eudemos’a Etik, Çeviren Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1999.
  • Aristoteles, Magna Moralia, Çeviren Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2019.
  • Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, Çeviren Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2022.
  • Aristoteles, Oikonomakia, Çeviren Burak Takmer, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2016.
  • Aristoteles, Politika, Çeviren Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2018.
  • Aching, Gerard. “The Slave’s Work: Reading Slavery through Hegel’s Master-Slave Dialectic”, PMLA 127, no 4 (2012): 912-17.
  • Buck-Morss, Susan. Hegel, Haiti ve Evrensel Tarih, Çeviren Erkal Ünal, İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
  • Finley, Mosses I. Antik Çağ Ekonomisi, Çeviren Hatice Palaz Erdemir, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2006.
  • Gülenç, Kurtul. “Herbert Marcuse’de Yeni Bir Praksis Teorisinin İmkanı Olarak Yaşam, Ontoloji ve Tarihsellik Tartışması”, Alacakaranlıkta Hegel’i Düşünmek, Derleyen Kurtul Gülenç ve Özgür Emrah Gürel, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2021, ss. 38-94.
  • Habib, M.A.R. Hegel and Empire: From Postcolonialism to Globalism, London: Palgrave Macmillan, 2017.
  • Hegel, G.W.F. Hukuk Felsefesinin Prensipleri, Çev. Cenap Karakaya, İstanbul: Sosyal Yayınları, 1991.
  • Hegel, G.W.F. Tarih Felsefesi, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi, 2006.
  • Hegel, G.W.F. Tinin Görüngübilimi, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi, 2022.
  • Hyppolite, Jean. “Hegel’de Yaşam Kavramı ve Varoluş”, Marx ve Hegel Üzerine Çalışmalar, Çeviren Doğan Barış Kılınç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2010.
  • Kojeve, Alexandre. Hegel Felsefesine Giriş, Çeviren Selahatin Hilav, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
  • Pinkard, Tery. Hegel, Çeviren Mehmet Barış Albayrak, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2012.
  • Oquendo, Angel. “Hegel’s Account of Ancient Slavery”, History of Philosophy Quarterly 16, no 4 (1999): 437-63.
  • Strauss, Leo. Şehir ve İnsan, Çeviren Birdal Akar, İstanbul: Babil Kitap, 2024.

FROM LIFE TO CONSCIOUSNESS: THE RELATION BETWEEN MASTER AND SLAVE IN ARISTOTLE AND HEGEL

Yıl 2025, Sayı: 40, 89 - 106, 28.05.2025
https://doi.org/10.53844/flsf.1578488

Öz

In this study, it will be argued that modern politics, which conditions the encounter with the other on death instead of life, cannot propose the possibility of ‘living together.’ For this purpose, Aristotle's texts on ethics and politics will be analyzed, and it will be pointed out that the relationship between master and slave is not a problem of consciousness and knowledge, nor a relationship of force, exploitation, and production. It will be explained that the master-slave relationship in Aristotle's thought is designed as a life relationship conditioned by the household. The way this life relationship, which keeps the master and slave together in Aristotelian thought, is replaced by the understanding of politics conditioned by death in the modern period, particularly with Hegel, will be highlighted. The dangers of the relationship of domination revealed by the master-slave relationship, which is framed as a struggle for recognition in Hegel, will be noted, especially as it relates to the colonial activities of the current political economy. In contrast, Aristotle's emphasis on coexistence and the concept of friendship will be underscored. Thus, instead of reading Aristotle through the established Hegelian and modern political economy approach in political philosophy, this study will invite contemporary political philosophy and politics to affirm life, to live together, and to endeavor to coexist.

Kaynakça

  • Aristoteles, Atinalıların Devleti, Çeviren Ari Çokona, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2021.
  • Aristoteles, Eudemos’a Etik, Çeviren Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1999.
  • Aristoteles, Magna Moralia, Çeviren Gurur Sev, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2019.
  • Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, Çeviren Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2022.
  • Aristoteles, Oikonomakia, Çeviren Burak Takmer, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2016.
  • Aristoteles, Politika, Çeviren Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2018.
  • Aching, Gerard. “The Slave’s Work: Reading Slavery through Hegel’s Master-Slave Dialectic”, PMLA 127, no 4 (2012): 912-17.
  • Buck-Morss, Susan. Hegel, Haiti ve Evrensel Tarih, Çeviren Erkal Ünal, İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
  • Finley, Mosses I. Antik Çağ Ekonomisi, Çeviren Hatice Palaz Erdemir, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2006.
  • Gülenç, Kurtul. “Herbert Marcuse’de Yeni Bir Praksis Teorisinin İmkanı Olarak Yaşam, Ontoloji ve Tarihsellik Tartışması”, Alacakaranlıkta Hegel’i Düşünmek, Derleyen Kurtul Gülenç ve Özgür Emrah Gürel, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2021, ss. 38-94.
  • Habib, M.A.R. Hegel and Empire: From Postcolonialism to Globalism, London: Palgrave Macmillan, 2017.
  • Hegel, G.W.F. Hukuk Felsefesinin Prensipleri, Çev. Cenap Karakaya, İstanbul: Sosyal Yayınları, 1991.
  • Hegel, G.W.F. Tarih Felsefesi, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi, 2006.
  • Hegel, G.W.F. Tinin Görüngübilimi, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi, 2022.
  • Hyppolite, Jean. “Hegel’de Yaşam Kavramı ve Varoluş”, Marx ve Hegel Üzerine Çalışmalar, Çeviren Doğan Barış Kılınç, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2010.
  • Kojeve, Alexandre. Hegel Felsefesine Giriş, Çeviren Selahatin Hilav, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001.
  • Pinkard, Tery. Hegel, Çeviren Mehmet Barış Albayrak, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2012.
  • Oquendo, Angel. “Hegel’s Account of Ancient Slavery”, History of Philosophy Quarterly 16, no 4 (1999): 437-63.
  • Strauss, Leo. Şehir ve İnsan, Çeviren Birdal Akar, İstanbul: Babil Kitap, 2024.
Toplam 19 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Siyaset Felsefesi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Emine Canlı 0000-0003-0012-6458

Yayımlanma Tarihi 28 Mayıs 2025
Gönderilme Tarihi 3 Kasım 2024
Kabul Tarihi 6 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 40

Kaynak Göster

Chicago Canlı, Emine. “YAŞAMDAN BİLİNCE: ARİSTOTELES VE HEGEL’DE EFENDİ VE KÖLE İLİŞKİSİ”. FLSF Felsefe Ve Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 40 (Mayıs 2025): 89-106. https://doi.org/10.53844/flsf.1578488.

Dergimiz 2024 yılından itibaren ikisi olağan biri dosya konulu özel sayı olmak üzere 3 sayı olarak, Mayıs (olağan sayı) Eylül (özel sayı) ve Aralık (olağan sayı) aylarında yayınlanacaktır. 

2025 yılı için planlanan "Yeni-Ontolojiler" başlıklı özel sayımız ve Aralık ayındaki olağan sayımız için makale kabulü 1 Mart 2025 tarihinde başlayacaktır.

Özel sayılarımızda yalnızca dosya kapsamında yer alan makalelere yer verilecektir. Makalenizi gönderirken hangi sayıda değerlendirilmesini istediğinizi bir notla bildirmeniz karışıklıkları önleyecektir.

İlginiz için teşekkür ederiz.