Palyatif bakım servisinde yatmakta olan kanser hastalarına bakım veren yakınlarının anksiyete ve depresyon belirtilerinin değerlendirilmesi
Öz
Giriş:
Palyatif bakım,
önceleri, tedavi edici yaklaşımların tükendiği, son dönem hastalarda gündeme
gelen bir yaklaşımken, günümüzde, yaşamı tehdit eden hastalıkların tanısından
itibaren, tedavi edici yaklaşımlarla ek olarak gündeme gelmesi gerektiği görüşü
hakimdir. Kanser gibi kronik hastalıklarda depresyon ve anksiyete belirtileri
sık olarak saptanmakla birlikte hasta yakınlarında da bu bulguların
saptanmasından yola çıkılarak tasarlanan bu araştırmada kapsamlı palyatif bakım
merkezinde yatarak tedavi görmekte olan kanser hastalarının yakınlarında
depresyon ve anksiyete belirtilerinin saptanması ve değerlendirilmesi
amaçlanmaktadır.
Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel tipte tasarlanan
araştırma kontrol grubu olmadan tek grup üzerinden yapılan bir anket çalışması
olup, hasta yakınlarının onamı alındıktan sonra, yüz yüze görüşme tekniği ile
uygulandı. Hazırlanan anket, sosyodemografik değişkenler ile beraber, Beck anksiyete ölçeği (BAÖ), Beck
depresyon ölçeği (BDÖ), hastane anksiyete ve depresyon ölçeği (HADÖ)
bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışma, üç aylık bir sürede 102 gönüllü ile
yapıldı. Hastaların sosyodemografik verileri tanımlayıcı istatistikler
kullanılarak özetlendi. Uygun parametrik ve non-parametrik testler kullanılarak
alt grup analizleri yapıldı.
Bulgular: Çalışmamıza palyatif bakım servisinde yakınına
bakım veren 102 katılımcı dahil olmuştu. Bunların 61’i (%59,8) kadın ve 41’i
(%40,2) erkekti. Depresyon sıklığını incelemek amacıyla yapılan anketler
sonucunda kanser hastalarına bakım verenlerde BDÖ’ye göre %43.,1 (n=44),
HADÖ’ye göre %91,2 (n=93) oranında depresyon riski saptanmıştır. Anksiyete
sıklığına bakıldığında; BAÖ’ye göre %66,7 (n=68) oranında anksiyete mevcuttu.
Bunların %36,7’sı (n=25) hafif , %30,8’i
(n=21) orta, %32,3’i (n=22) şiddetli anksiyete gösteriyordu. HADÖ ile %72,5 (n:74)
oranında anksiyete riski mevcuttu.
Sonuç: Palyatif bakım servisinde hastalara bakım verenlerde ihmal edilemeyecek
düzeyde depresif ve kaygılı duygu durum izlenmiş olması, hastaların yanı sıra
bakım verenlerin de duygu durum bozukluğu açısından iyi gözlenmesi ve gerekli
desteğin sağlanması açısından önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydoğan F, Uygun K. Paliative treatment in cancer patients. Klinik Gelişim 2011;24(3):4-9.
- Hosman, C.M.H., Jané Llopis E., Saxena, S. Geneva: World Health Organization (WHO), Prevention of mental disorders, effective interventions and policy options, 2004. http://hdl.handle.net/2066/64229
- Terakye G. Interaction with cancer patient relatives. Deuhyo Ed 2011;4(2):78-82. Wilkinson A. The carer experience in end-of-life cancer caregiving: a discussion of the literature. Cancer For 2010;34:1-4.
- Rivera HR, McMillan SC. Predictors of depression symptoms in hospice caregivers. J of Hos and Pal Nurs 2010;12:345-57. https://doi.org/10.1097/NJH.0b013e3181f184f4.
- Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Reliability and validity of the Turkish verson of the hospital anxiety and depression scale. Türk Psikiyatri Derg, 1997;8:280-7. Kilinc S, Torun F. Depression evaluation scales used in clinical practice in Turkey. Dirim Tıp Gazetesi 2011;86(1):39-47.
- Tunçel Yİ, Kaya M, Kuru RN, Menteş S, Ünver S. Burnout syndrome among intensive care nurses at a cancer hospital. Türk Yoğun Bakım Derneği Derg 2014;12:57-62. https://doi.org/10.4274/tybdd.96168.
- Grunfeld E, Coyle D, Whelan T, Clinch J, Reyno L, Earle CC, et al. Family caregiver burden: results of a longitudinal study of breast cancer patients and their principal caregivers.CMAJ. 2004 Jun 8;170(12):1795-801. https://doi.org/10.1503/cmaj.1031205
- Çivi S, Kutlu R, Çelik HH. Factors affecting depression and quality of life in the relatives of cancer patients. Gülhane Med J 2011;53:248-53.
- Karabulutlu EY, Akyıl R, Karaman S, Karaca M. Evaluation of sleep disorders and psychological problems among caregivers of cancer patients. Türk Onkoloji Derg 2013;28:1-9.
- Carter PA, Chang BL. Sleep and depression in cancer caregivers. Cancer Nurs 2000;23(6):410-5. https://doi.org/10.1097/00002820-200012000-00002.
- Grov EK, Dahl AA, Moum T, Fosså SD. Anxiety, depression, and quality of life in caregivers of patients with cancer in late palliative phase. Ann Oncol. 2005;16:1185-91. https://doi.org/10.1093/annonc/mdi210
- Kayış A. Evaluation of anxiety and depression levels of oncology patients receiving chemotherapy and their relatives. Acıbadem Hemş Derg 2015:78.
- Young Sun Rhee,Young Ho Yun, Sohee Park, Dong Ok Shin, Kwang Mi Lee, Han Jin Yoo, et al. Depression in family caregivers of cancer patients: the feeling of burden as a predictor of depression. J Clin Oncol 2008;26(36):5890-5. https://doi.org/10.1200/JCO.2007.15.3957
- Sarı D, Eşer Khorshıd L. Sleep quality, depression and levels of relatives caring for cancer patients. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Derg 2010;26:1-10.
- Cipolletta S, Shams M, Tonello F, Pruneddu A. Caregivers of patients with cancer: anxiety, depression and distribution of dependency.Psychooncology.2013;22:133-9. https://doi.org/10.1002/pon.2081
Assessment of the signs of anxiety and depression in relatives giving care to cancer patients hospitalized in the palliative care service
Öz
Introduction: Previously, palliative care was an approach brought forward in
terminal patients when treatment options were exhausted. However, today, the
opinion that palliative care should be initiated in addition to other treatment
modalities starting from the moment of diagnosing a life-threatening disease
has become prominent. The symptoms of depression and anxiety are common in
patients with chronic diseases such as cancer. Moving on from the fact that
these findings also manifest in the relatives of patients, this study aims to
identify the symptoms of depression and anxiety and to assess these symptoms in
the relatives of patients hospitalized in the extensive palliative care center.
Methods: Designed as a
descriptive cross-sectional study, this survey included a single group without
control and was performed by conducting face-to-face interviews after obtaining
consent from patient relatives. The questionnaire prepared consisted of the
Beck anxiety scale (BAS), Beck depression scale (BDS), the hospital anxiety and
depression scale (HADS) together with sociodemographic variables. The study included 102 volunteers and was
carried out over a three-month period. Sociodemographic data of the patients
were summarized using descriptive statistics. Subgroup analyses were performed
using appropriate parametric and non-parametric tests.
Results: The study enrolled 102 participants providing care to a relative in
the palliative care service. Among these, 61 (59.8%) were women, and 41 (40.2%)
were men. The risk for depression was identified as 43.1% (n=44) according to
the BAS, and as 91.2% (n=93) according to the HADS. The anxiety rate was 66.7%
(n=68) according to the BAS. Among these, 36.7% (n=25) demonstrated mild
anxiety, 30.8% (n=21) demonstrated moderate anxiety and 32.3% (n=22)
demonstrated severe anxiety. According to HADS, the risk for anxiety was 72.5%
(n=74).
Conclusion: The fact that the presence of depression and anxiety was significant
in the caregivers of patients in the palliative care service warrants careful follow-up
and necessary support of both the patients and their caregivers for mood
disorders.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydoğan F, Uygun K. Paliative treatment in cancer patients. Klinik Gelişim 2011;24(3):4-9.
- Hosman, C.M.H., Jané Llopis E., Saxena, S. Geneva: World Health Organization (WHO), Prevention of mental disorders, effective interventions and policy options, 2004. http://hdl.handle.net/2066/64229
- Terakye G. Interaction with cancer patient relatives. Deuhyo Ed 2011;4(2):78-82. Wilkinson A. The carer experience in end-of-life cancer caregiving: a discussion of the literature. Cancer For 2010;34:1-4.
- Rivera HR, McMillan SC. Predictors of depression symptoms in hospice caregivers. J of Hos and Pal Nurs 2010;12:345-57. https://doi.org/10.1097/NJH.0b013e3181f184f4.
- Aydemir Ö, Güvenir T, Küey L, Kültür S. Reliability and validity of the Turkish verson of the hospital anxiety and depression scale. Türk Psikiyatri Derg, 1997;8:280-7. Kilinc S, Torun F. Depression evaluation scales used in clinical practice in Turkey. Dirim Tıp Gazetesi 2011;86(1):39-47.
- Tunçel Yİ, Kaya M, Kuru RN, Menteş S, Ünver S. Burnout syndrome among intensive care nurses at a cancer hospital. Türk Yoğun Bakım Derneği Derg 2014;12:57-62. https://doi.org/10.4274/tybdd.96168.
- Grunfeld E, Coyle D, Whelan T, Clinch J, Reyno L, Earle CC, et al. Family caregiver burden: results of a longitudinal study of breast cancer patients and their principal caregivers.CMAJ. 2004 Jun 8;170(12):1795-801. https://doi.org/10.1503/cmaj.1031205
- Çivi S, Kutlu R, Çelik HH. Factors affecting depression and quality of life in the relatives of cancer patients. Gülhane Med J 2011;53:248-53.
- Karabulutlu EY, Akyıl R, Karaman S, Karaca M. Evaluation of sleep disorders and psychological problems among caregivers of cancer patients. Türk Onkoloji Derg 2013;28:1-9.
- Carter PA, Chang BL. Sleep and depression in cancer caregivers. Cancer Nurs 2000;23(6):410-5. https://doi.org/10.1097/00002820-200012000-00002.
- Grov EK, Dahl AA, Moum T, Fosså SD. Anxiety, depression, and quality of life in caregivers of patients with cancer in late palliative phase. Ann Oncol. 2005;16:1185-91. https://doi.org/10.1093/annonc/mdi210
- Kayış A. Evaluation of anxiety and depression levels of oncology patients receiving chemotherapy and their relatives. Acıbadem Hemş Derg 2015:78.
- Young Sun Rhee,Young Ho Yun, Sohee Park, Dong Ok Shin, Kwang Mi Lee, Han Jin Yoo, et al. Depression in family caregivers of cancer patients: the feeling of burden as a predictor of depression. J Clin Oncol 2008;26(36):5890-5. https://doi.org/10.1200/JCO.2007.15.3957
- Sarı D, Eşer Khorshıd L. Sleep quality, depression and levels of relatives caring for cancer patients. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Derg 2010;26:1-10.
- Cipolletta S, Shams M, Tonello F, Pruneddu A. Caregivers of patients with cancer: anxiety, depression and distribution of dependency.Psychooncology.2013;22:133-9. https://doi.org/10.1002/pon.2081
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi (Original Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ağustos 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Şubat 2018 |
| Kabul Tarihi | 13 Ağustos 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 3 Sayı: 2 |
