2018 yılında yürürlüğe giren Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, çağdaş deprem mühendisliği ilkelerinin Türkiye’ye özgü deprem tehlikesi dikkate alınarak yapısal tasarım ve performans değerlendirmesinde kullanılabilmesini mümkün kılmıştır. Bu yönetmelik ile sunulan bir yenilik de depreme dayanıklı tasarımda hesaplanan ek dışmerkezlik etkisinin kat kütle eylemsizlik momentinin arttırılması ile modellenebilme imkânıdır. Bu yöntem ile mod birleştirme yönteminin uygulandığı durumlarda görece basit bir modelleme yaklaşımı ek dışmerkezlik etkisi dikkate alınabilmektedir. Bu çalışma kapsamında deprem kuvvetlerinin uygulanmasında ek dışmerkezlik etkisinin Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde tanımlanan iki farklıyöntem ile uygulanması gerçekleştirilen yapısal tasarımın doğrusal olmayan davranışı incelenmiştir. Plan asimetrisi bulunan çok katlı kayma çerçevesi yapıların referans tasarımlarına ek dışmerkezlik etkisi, kat burulma momentleri (tork) ve kütle eylemsizlik momentlerinin arttırılması ile ayrı ayrı uygulanmıştır. Tamamlanan tasarımların kullanılan deprem tehlikesi ile uyumlu kuvvetli yer hareketleri kümesi altında doğrusal olmayan dinamik analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, ek dışmerkezlik etkisinin klasik yöntem olan tork uygulanması ile dikkate alınarak yapılan tasarımlarda ek dışmerkezliğin hesaba katılmadığı referans duruma göre süneklik taleplerinin önemli ölçüde azaldığı, taşıyıcı eleman deplasman dağılımlarında ise bir miktar değişim olduğu tespit edilmiştir. Kat kütle eylemsizlik momentinin arttırılması ile ek dışmerkezlik etkisinin verildiği tasarımın doğrusal olmayan tepkisinin referans tasarımın tepkisi ile büyük ölçüde benzer olduğu tespit edilmiştir.
Depreme dayanıklı tasarım ek dışmerkezlik asimetrik yapılar yapısal tasarım doğrusal olmayan analiz Earthquake resistant design
Turkish Building Earthquake Code, which came into regulation in 2018, made the use of contemporary earthquake engineering practices while considering seismic hazard specific to Turkey possible in structural design and performance assessment. The code presented a new procedure that utilizes increased floor mass moment inertias in modeling accidental eccentricity. This specific procedure enables the inclusion of accidental eccentricity effects while using response spectrum analysis in a simple manner. In this study, nonlinear behaviour of plan asymmetric structural systems designed with two alternative accidental eccentricity approaches as defined in Turkish Building Earthquake Code is investigated. Nonlinear dynamic analyses are performed to designed structures under a strong ground motion set that is compatible with the design seismic hazard. Dynamic responses of these structures are then compared. According to obtained results, ductility demands in designs where accidental eccentricity effects are modeled with conventional story torques decreased considerably compared with reference system where no accidental eccentricity is considered. In addition, a slight change is determined in the displacement ratio of load resisting members. In the case of designs where accidental eccentricity effects are included via increasing floor inertial masses, nonlinear seismic response is observed to be substantially similar to that of reference system.
Earthquake resistant design accidental eccentricity asymmetric structures structural design nonlinear analysis
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 4 Haziran 2025 |
Yayımlanma Tarihi | |
Gönderilme Tarihi | 9 Ocak 2023 |
Kabul Tarihi | 18 Ocak 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 40 Sayı: 3 |