North Macedonia was one of the six federal republics of Yugoslavia that began disintegration after the death of Josip Broz Tito, who ruled Yugoslavia for 35 years from 1945 to 1980. One of the key countries from which this republic, which declared its independence on September 17, 1991, sought support for international recognition was Türkiye, with which it shares historical, social, and cultural ties. By 1991, as the disintegration of Yugoslavia intensified, Türkiye, guided by its traditionally cautious foreign policy and the international community's perspective on the issue, maintained a position in favor of Yugoslavia's territorial integrity, urging the republics to resolve their disputes through dialogue. However, once it became clear that dissolution was unavoidable, the recognition of the republics declaring their independence gained prominence. This shift in discourse was increasingly articulated during the 49th Government of the Republic of Türkiye, established under Prime Minister Süleyman Demirel on November 20, 1991, as opposition parties exerted significant pressure on the government, particularly regarding the recognition of Bosnia-Herzegovina and the Republic of North Macedonia. A critical development that bolstered the government's stance on this issue arose on international platforms as the European Economic Community recognized Slovenia and Croatia on January 15, 1992, creating an opportunity for Türkiye to extend recognition to these republics. Indeed, with the Council of Ministers' decision dated February 6, 1992, Türkiye officially recognized the republics of Bosnia-Herzegovina, Slovenia, Croatia, and North Macedonia without discrimination. Thus, this study aims to discuss the recognition process of Türkiye, which made history as the second country to recognize the Republic of North Macedonia after Bulgaria. The Turkish press of the period, documents from the Republic of Türkiye Archives, and published official documents such as the Histories of the Ministry of Foreign Affairs and the minutes of the Grand National Assembly of Türkiye were extensively used, alongside relevant copyrighted works, articles, and symposium proceedings that supported the topic.
Kiro Gligorov Ankara Foreign Policy Grand National Assembly of Türkiye Hikmet Çetin
1945’den 1980 yılına kadar kesintisiz 35 yıl Yugoslavya’yı yöneten Josip Broz Tito’nun vefatının ardından dağılma sürecine giren Yugoslavya’nın altı federal cumhuriyetinden biri de Kuzey Makedonya idi. 17 Eylül 1991’de bağımsızlığını ilan eden bu Cumhuriyetin uluslararası alanda tanınırlığını elde etmek adına desteğini sağlamaya çalıştığı başlıca ülkelerden biri de tarihi, sosyal ve kültürel bağları bulunan Türkiye olmuştur. Türkiye ise Yugoslavya’nın dağılmasının ivme kazandığı 1991 yılı itibariyle geleneksel ihtiyatlı dış politikası ve uluslararası kamuoyunun da konuya olan yaklaşımı çerçevesinde ilk olarak Yugoslavya’nın toprak bütünlüğünden ve Cumhuriyetlerin kendi aralarındaki sorunları diyalog yoluyla çözmelerinden yana bir tavır ortaya koymuştur. Ancak dağılmanın kaçınılmaz bir hal aldığı görülünce bu kez de bağımsızlıklarını ilan eden Cumhuriyetlerin tanınması gündeme gelmiştir. Bu yeni söylem 20 Kasım 1991’de Süleyman Demirel’in Başbakanlığında kurulan 49. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti döneminde daha fazla dillendirilmeye başlanmış, muhalefet partileri özellikle Bosna-Hersek ile Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin tanınması konusunda Hükümet üzerinde yoğun bir baskı kurmaya başlamışlardır. Bu konuda Hükümet’in elini rahatlatan başlıca gelişme yine uluslararası platformlarda kendisini göstermiş, Avrupa Ekonomik Topluluğu’nun 15 Ocak 1992’de Slovenya ile Hırvatistan’ı tanıması Türkiye’nin de bu Cumhuriyetleri tanıyabilmesinin önünü açmıştır. Nitekim Bakanlar Kurulu’nun 6 Şubat 1992 tarihli kararıyla Türkiye Kuzey Makedonya ile birlikte Bosna-Hersek, Slovenya ve Hırvatistan Cumhuriyetlerini ayrım yapmaksızın resmen tanımıştır. Böylece Bulgaristan’dan sonra Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’ni tanıyan ikinci ülke olarak tarihe geçen Türkiye’nin tanıma sürecini ele almak üzere hazırlanan bu çalışmada; dönemin Türk basınından, Türkiye Cumhuriyeti Arşivi belgelerinden, Dışişleri Bakanlığı Tarihçeleri ve TBMM tutanakları gibi yayınlanmış resmî belgelerden sıklıkla yararlanılmış, konu; ilgili telif eserler, makaleler ve sempozyum bildirileriyle desteklenmeye çalışılmıştır.
Kiro Gligorov Ankara Dış Politika Türkiye Büyük Millet Meclisi Hikmet Çetin
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Tarihi Coğrafya |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 28 Haziran 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 15 Ocak 2025 |
Kabul Tarihi | 16 Nisan 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 20 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.