Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 800 - 808, 26.06.2025

Sevgi Demir Çam , Hatice Yağcı Karamanlı

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1608738

Öz

Bu çalışma ailesinde hipertansiyon tanısı olan bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve hipertansiyonu önlemeye yönelik tutumları arasında bulunan ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini ülkemizin güneyinde yer alan bir devlet hastanesinin dahiliye polikliniğine gelen toplam 380 birey oluşturdu. Verilerin değerlendirilmesinde kişisel bilgi formu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği-II(SYBDÖ II) ve hipertansiyondan korunma tutumları ölçeği (HKTÖ) kullanıldı. Veriler tanımlayıcı istatistikler olarak yüzde, ortalama ve standart sapma, Skewness ve Kurtosis, independet t testi, Anova testi ve korelasyon analizi, Mann-Whitney U testi ve “Least Significant Difference” (LSD) kullanılarak değerlendirilmiştir. Bireylerin SYBDÖ II ölçeği toplam puanının 135,67±25,52, HKTÖ toplam puanın 103,80±17,42 olduğu bulundu. Kadın, evli, sigara ve alkol kullanmayanların, kronik hastalığı olmayanların, sağlığı algılama durumu kötü olanların, birinci ve ikinci derecede dışında yakınlarında hipertansiyon hastalığı olanların, hipertansiyon sağlık kontrolüne gidenlerin ve yaşam biçiminin hipertansiyon durumunu etkilediğini düşünenlerin HKTÖ puan ortalamaları önemli şekilde yüksek bulundu (p<0,05). Yaş, beden kitle indeksi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği ile Hipertansiyon korunma tutumları ölçeği puan ortalaması arasında pozitif yönde orta düzey bir ilişki olduğu bulundu. Bu çalışma sonucunda toplumda sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının geliştirilmesinin hipertansiyonu önlemeye yönelik tutumların arttırılmasında önemli bir yer tuttuğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Hipertansiyon Hipertansiyondan korunma tutumu Sağlıklı yaşam biçimi

Etik Beyan

Araştırma öncesinde, ölçek kullanım izinleri e-posta aracılığı ile alınmıştır. Etik kurul izni (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’ndan 26/04/2024 tarih ve 170 karar sayılı) ve araştırmanın yürütüleceği kurumdan gerekli izinler alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasından önce araştırmaya katılma kriterlerini sağlayan bireylerden çalışma için onamları alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yazarlar araştırmanın yürütülmesi sürecinde bir finansal destek almadıklarını beyan etmiştir.

Kaynakça

  • 1. Saito T, Hasebe N. Malignant hypertension and multiorgan damage: mechanisms to be elucidated and countermeasures. Hypertension Research. 2021;44:122-123. doi: 10.1038/s41440-020-00555-4 .
  • 2. Mills KT, Stefanescu A, He J. The global epidemiology of hypertension. Nature Reviews Nephrology. 2020;16:223-237. doi: 10.1038/s41581-019-0244-2
  • 3. Türk Kardiyoloji Derneği. https://tkd.org.tr/duyuru/3583/turk-kardiyoloji-dernegi-20-milyon-hipertansiyon-hastasi . Erişim tarihi: 25.02.2025.
  • 4. Abdalla AA. Knowledge, attitude and practice towards therapeutic lifestyle changes in the management of hypertension in Khartoum State. Cardiovascular Journal of Africa. 2021;32: 98-203.
  • 5. Durmaz C, Arslan P. Toplumda hipertansiyon ve kan basıncını etkileyen etmenler. Beslenme ve Diyet Dergisi.2017;45(3), 278-286.
  • 6. Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, Redán J, Zanchetti A, Böhm M, Christiaens T, Cifkova R, De Backer G, Dominiczak A. 2013 Practice guidelines for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and the European Society of Cardiology (ESC): ESH/ESC Task Force for the Management of Arterial Hypertension. Journal of Hypertension. 2013;31:1925-1938.doi: 10.1093/eurheartj/eht151 .
  • 7. Ale OK, Braimoh RW, Adebiyi A, Ajuluchukwu JN. Lifestyle modification and hypertension: prescription patterns of Nigerian general practitioners. Pan African Medical Journal.2020; 35: 130.doi: 10.11604/pamj.2020.35.130.19278
  • 8. Esteghamati A, Etemad K, Koohpayehzadeh J, Abbasi M, Meysamie A, Khajeh E, Asgari F, Noshad S, Rafei A, Mousavizadeh M, Neishaboury MR, Afarideh M, Nakhjavani M. Awareness, Treatment and Control of Pre-hypertension and Hypertension among Adults in Iran. Archives of Iranian Medicine. 2016;19:456-464.
  • 9. Ojangba T, Boamah S, Miao Y, Guo X, Fen Y, Agboyibor C, Yuan J, Dong W. Comprehensive effects of lifestyle reform, adherence, and related factors on hypertension control: A review. The Journal of Clinical Hypertension. 2023;(6):509-520. doi: 10.1111/jch.14653.
  • 10. Walther D, Curjuric I, Dratva J, Schaffner E, Quinto C, Schmidt-Trucksäss A, Eze IC, Burdet L, Pons M, Gerbase MW. Hypertension, diabetes and lifestyle in the long-term—Results from a swiss population-based cohort. Preventive Medicine. 2017;7:56-61. doi: 10.1016/j.ypmed.2016.12.016 .
  • 11. Akbarpour S, Khalili D, Zeraati H, Mansournia MA, Ramezankhani A, Fotouhi A. Healthy lifestyle behaviors and control of hypertension among adult hypertensive patients. Scientific reports. 2018;8:8508.doi: 10.1038/s41598-018-26823-5 .
  • 12. Akdeniz M, Kavukçu E. Dördüncül koruma: Önce zarar verme. Türkiye Aile Hekimligi Dergisi. 2017; 21.
  • 13. Ersoy E, Saatçı E. Periyodik sağlık muayenelerine genel bakış. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2017; 21:82-89.
  • 14. Bakanlığı S. Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çok Paydaşlı Eylem Planı 2017-2025. https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Yayin/547.
  • 15. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing Research. 1987;36: 76-81.
  • 16. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12: 1-13.
  • 17. Albayrak Z, Şengezer T. Ailelerinde hipertansiyon hastası olan kişilerde hipertansiyon gelişiminin önlenmesiyle İlgili tutumlar: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Journal of Family Practice. 2022; 26: 53-65.
  • 18. Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi. 2018;001-214.
  • 19. Du M, Kong H, Ran L, Ran Y, Bai L, Du Y, Guan H, Dong Y, Zhao Y. Associations among health-promoting lifestyle, self-care agency and health-related quality of life in Bai older adults with hypertension in Yunnan China. BMC Geriatr. 2022;22: 942. doi: 10.1186/s12877-022-03608-0.
  • 20. Buda ES, Hanfore LK, Fite RO, Buda AS. Lifestyle modification practice and associated factors among diagnosed hypertensive patients in selected hospitals, South Ethiopia. Clinical Hypertension. 2017; 23: 1-9. doi: 10.1186/s40885-017-0081-1.
  • 21. Gürdoğan M, Paslı Gürdoğan E. Hipertansiyon hastalarında tedaviye uyum ve ilişkili faktörler. MN Kardiyoloji. 2019;26.3: 147-153.
  • 22. Erci B. Elibol M, Aktürk Ü. Hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumunu ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi.2018;26(2), 79-92.
  • 23. Buang NFB, Rahman NAA, Haque M. Knowledge, attitude and practice regarding hypertension among residents in a housing area in Selangor, Malaysia. Medicine and pharmacy reports. 2019; 92: 145-152. doi: 10.15386/mpr-1227.
  • 24. Eshah NF, Al-daken LI. Assessing Publics’ Knowledge About Hypertension in a Community-Dwelling Sample. Journal of Cardiovascular Nursing.2016;31:158-165. doi: 10.1097/JCN.0000000000000227.
  • 25. Shim JS, Heo JE, Kim HC. Factors associated with dietary adherence to the guidelines for prevention and treatment of hypertension among Korean adults with and without hypertension. Clinical hypertension. 2020;26:5. doi: 10.1186/s40885-020-00138-y.
  • 26. Ozoemena EL, Iweama CN, Agbaje OS, Umoke PCI, Ene OC, Ofili PC, Agu BN, Orisa CU, Agu M, Anthony E. Effects of a health education intervention on hypertension-related knowledge, prevention and self-care practices in Nigerian retirees: a quasi-experimental study. Arch Public Health. 2019; 77: 23. doi: 10.1186/s13690-019-0349-x.
  • 27. Soares AV, Marcelino E, Maia KC, Borges NG. Relation between functional mobility and dynapenia in institutionalized frail elderly. Einstein (São Paulo). 2017;15:278-282. doi: 10.1590/S1679-45082017AO3932.
  • 28. Gülek A, Mutlu H, Sargın M. Endokrin ve Metabolik Durumlar Açısından Koruyucu Hekimlik. Turkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics. 2024; 15(2), 62-68.
  • 29. Hao G, Chen Z, Wang X, Zhang L, Kang Y, Zheng C, Chen L, Wang Z, Gao R. Evaluation of the Community-Based Hypertension Management Programs in China. Front Public Health. 2022;10: 896603. doi: 10.3389/fpubh.2022.896603.
  • 30. Ergün Arslantaş E, Sevinç N, Çetinkaya F, Günay O, Aykut M. Hipertansif kişilerin hipertansiyon konusundaki tutum ve davranışları. Ege Tıp Dergisi. 2019;58(4):319-2.
  • 31. Güneş E, Tural E, Dayan A. Ailede Hipertansiyon Öyküsü Olan Ve Olmayan Normotansif Bireylerde Hipertansiyonu Önlemeye Yönelik Tutumların Değerlendirilmesi Bozok Tıp Dergisi. Aralık 2024;14(4):247-254. Doi:10.16919/Bozoktip.1472374

Relatıonshıp Between Healthy Lıfestyle Behavıors And Attıtudes Towards Preventıon Of Hypertensıon Of Indıvıduals Wıth A Famıly Hıstory Of Hypertensıon

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 800 - 808, 26.06.2025

Sevgi Demir Çam , Hatice Yağcı Karamanlı

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1608738

Öz

This study was conducted to determine the relationship between healthy lifestyle behaviors and attitudes towards preventing hypertension in individuals with a family history of hypertension. The universe of this descriptive study consisted of 380 individuals who came to the internal medicine outpatient clinic of a state hospital located in the south of our country. Personal information form, “Healthy Life Style Behavior Scale (HLSBS) II’’ and “Attitudes Scale towards Prevention of HT(ASPH)” were used in the evaluation of the data. Data were evaluated using descriptive statistics such as percentage, mean and standard deviation, Skewness and Kurtosis, independent t test, Anova test and correlation analysis, Mann-Whitney U test and “Least Significant Difference” (LSD). It was found that the individuals' total HLSBS II scale score was 135,67±25,52, and the total ASPH score was 103,80±17,42. The mean ASPH scores of women, married, non-smokers and non-alcoholics, those without chronic diseases, those with poor health perception, those with hypertension in relatives other than first and second degree, those who went for hypertension health check-ups and those who thought that their lifestyle affected their hypertension status were determined to be higher (p<0,05). A positive moderate correlation was found between age, body mass index and healthy lifestyle behaviors scale and the mean score of Attitudes Scale towards Prevention of HT. The results of this study show that developing healthy lifestyle behaviors in the society has an important place in increasing attitudes towards preventing hypertension.

Anahtar Kelimeler

Hypertension Hypertension prevention attitude Healthy lifestyle

Kaynakça

  • 1. Saito T, Hasebe N. Malignant hypertension and multiorgan damage: mechanisms to be elucidated and countermeasures. Hypertension Research. 2021;44:122-123. doi: 10.1038/s41440-020-00555-4 .
  • 2. Mills KT, Stefanescu A, He J. The global epidemiology of hypertension. Nature Reviews Nephrology. 2020;16:223-237. doi: 10.1038/s41581-019-0244-2
  • 3. Türk Kardiyoloji Derneği. https://tkd.org.tr/duyuru/3583/turk-kardiyoloji-dernegi-20-milyon-hipertansiyon-hastasi . Erişim tarihi: 25.02.2025.
  • 4. Abdalla AA. Knowledge, attitude and practice towards therapeutic lifestyle changes in the management of hypertension in Khartoum State. Cardiovascular Journal of Africa. 2021;32: 98-203.
  • 5. Durmaz C, Arslan P. Toplumda hipertansiyon ve kan basıncını etkileyen etmenler. Beslenme ve Diyet Dergisi.2017;45(3), 278-286.
  • 6. Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, Redán J, Zanchetti A, Böhm M, Christiaens T, Cifkova R, De Backer G, Dominiczak A. 2013 Practice guidelines for the management of arterial hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and the European Society of Cardiology (ESC): ESH/ESC Task Force for the Management of Arterial Hypertension. Journal of Hypertension. 2013;31:1925-1938.doi: 10.1093/eurheartj/eht151 .
  • 7. Ale OK, Braimoh RW, Adebiyi A, Ajuluchukwu JN. Lifestyle modification and hypertension: prescription patterns of Nigerian general practitioners. Pan African Medical Journal.2020; 35: 130.doi: 10.11604/pamj.2020.35.130.19278
  • 8. Esteghamati A, Etemad K, Koohpayehzadeh J, Abbasi M, Meysamie A, Khajeh E, Asgari F, Noshad S, Rafei A, Mousavizadeh M, Neishaboury MR, Afarideh M, Nakhjavani M. Awareness, Treatment and Control of Pre-hypertension and Hypertension among Adults in Iran. Archives of Iranian Medicine. 2016;19:456-464.
  • 9. Ojangba T, Boamah S, Miao Y, Guo X, Fen Y, Agboyibor C, Yuan J, Dong W. Comprehensive effects of lifestyle reform, adherence, and related factors on hypertension control: A review. The Journal of Clinical Hypertension. 2023;(6):509-520. doi: 10.1111/jch.14653.
  • 10. Walther D, Curjuric I, Dratva J, Schaffner E, Quinto C, Schmidt-Trucksäss A, Eze IC, Burdet L, Pons M, Gerbase MW. Hypertension, diabetes and lifestyle in the long-term—Results from a swiss population-based cohort. Preventive Medicine. 2017;7:56-61. doi: 10.1016/j.ypmed.2016.12.016 .
  • 11. Akbarpour S, Khalili D, Zeraati H, Mansournia MA, Ramezankhani A, Fotouhi A. Healthy lifestyle behaviors and control of hypertension among adult hypertensive patients. Scientific reports. 2018;8:8508.doi: 10.1038/s41598-018-26823-5 .
  • 12. Akdeniz M, Kavukçu E. Dördüncül koruma: Önce zarar verme. Türkiye Aile Hekimligi Dergisi. 2017; 21.
  • 13. Ersoy E, Saatçı E. Periyodik sağlık muayenelerine genel bakış. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2017; 21:82-89.
  • 14. Bakanlığı S. Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Çok Paydaşlı Eylem Planı 2017-2025. https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Yayin/547.
  • 15. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing Research. 1987;36: 76-81.
  • 16. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12: 1-13.
  • 17. Albayrak Z, Şengezer T. Ailelerinde hipertansiyon hastası olan kişilerde hipertansiyon gelişiminin önlenmesiyle İlgili tutumlar: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Journal of Family Practice. 2022; 26: 53-65.
  • 18. Büyüköztürk Ş. Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi. 2018;001-214.
  • 19. Du M, Kong H, Ran L, Ran Y, Bai L, Du Y, Guan H, Dong Y, Zhao Y. Associations among health-promoting lifestyle, self-care agency and health-related quality of life in Bai older adults with hypertension in Yunnan China. BMC Geriatr. 2022;22: 942. doi: 10.1186/s12877-022-03608-0.
  • 20. Buda ES, Hanfore LK, Fite RO, Buda AS. Lifestyle modification practice and associated factors among diagnosed hypertensive patients in selected hospitals, South Ethiopia. Clinical Hypertension. 2017; 23: 1-9. doi: 10.1186/s40885-017-0081-1.
  • 21. Gürdoğan M, Paslı Gürdoğan E. Hipertansiyon hastalarında tedaviye uyum ve ilişkili faktörler. MN Kardiyoloji. 2019;26.3: 147-153.
  • 22. Erci B. Elibol M, Aktürk Ü. Hipertansiyon hastalarının tedaviye uyumunu ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi.2018;26(2), 79-92.
  • 23. Buang NFB, Rahman NAA, Haque M. Knowledge, attitude and practice regarding hypertension among residents in a housing area in Selangor, Malaysia. Medicine and pharmacy reports. 2019; 92: 145-152. doi: 10.15386/mpr-1227.
  • 24. Eshah NF, Al-daken LI. Assessing Publics’ Knowledge About Hypertension in a Community-Dwelling Sample. Journal of Cardiovascular Nursing.2016;31:158-165. doi: 10.1097/JCN.0000000000000227.
  • 25. Shim JS, Heo JE, Kim HC. Factors associated with dietary adherence to the guidelines for prevention and treatment of hypertension among Korean adults with and without hypertension. Clinical hypertension. 2020;26:5. doi: 10.1186/s40885-020-00138-y.
  • 26. Ozoemena EL, Iweama CN, Agbaje OS, Umoke PCI, Ene OC, Ofili PC, Agu BN, Orisa CU, Agu M, Anthony E. Effects of a health education intervention on hypertension-related knowledge, prevention and self-care practices in Nigerian retirees: a quasi-experimental study. Arch Public Health. 2019; 77: 23. doi: 10.1186/s13690-019-0349-x.
  • 27. Soares AV, Marcelino E, Maia KC, Borges NG. Relation between functional mobility and dynapenia in institutionalized frail elderly. Einstein (São Paulo). 2017;15:278-282. doi: 10.1590/S1679-45082017AO3932.
  • 28. Gülek A, Mutlu H, Sargın M. Endokrin ve Metabolik Durumlar Açısından Koruyucu Hekimlik. Turkiye Klinikleri Family Medicine-Special Topics. 2024; 15(2), 62-68.
  • 29. Hao G, Chen Z, Wang X, Zhang L, Kang Y, Zheng C, Chen L, Wang Z, Gao R. Evaluation of the Community-Based Hypertension Management Programs in China. Front Public Health. 2022;10: 896603. doi: 10.3389/fpubh.2022.896603.
  • 30. Ergün Arslantaş E, Sevinç N, Çetinkaya F, Günay O, Aykut M. Hipertansif kişilerin hipertansiyon konusundaki tutum ve davranışları. Ege Tıp Dergisi. 2019;58(4):319-2.
  • 31. Güneş E, Tural E, Dayan A. Ailede Hipertansiyon Öyküsü Olan Ve Olmayan Normotansif Bireylerde Hipertansiyonu Önlemeye Yönelik Tutumların Değerlendirilmesi Bozok Tıp Dergisi. Aralık 2024;14(4):247-254. Doi:10.16919/Bozoktip.1472374
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dahili Hastalıklar Hemşireliği
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Sevgi Demir Çam 0000-0002-9728-4294

Hatice Yağcı Karamanlı 0000-0002-9134-6036

Yayımlanma Tarihi 26 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 27 Aralık 2024
Kabul Tarihi 12 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 14 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Demir Çam, S., & Yağcı Karamanlı, H. (2025). Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2), 800-808. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1608738
AMA Demir Çam S, Yağcı Karamanlı H. Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. Haziran 2025;14(2):800-808. doi:10.37989/gumussagbil.1608738
Chicago Demir Çam, Sevgi, ve Hatice Yağcı Karamanlı. “Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 14, sy. 2 (Haziran 2025): 800-808. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1608738.
EndNote Demir Çam S, Yağcı Karamanlı H (01 Haziran 2025) Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 14 2 800–808.
IEEE S. Demir Çam ve H. Yağcı Karamanlı, “Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki”, Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 14, sy. 2, ss. 800–808, 2025, doi: 10.37989/gumussagbil.1608738.
ISNAD Demir Çam, Sevgi - Yağcı Karamanlı, Hatice. “Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 14/2 (Haziran 2025), 800-808. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1608738.
JAMA Demir Çam S, Yağcı Karamanlı H. Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2025;14:800–808.
MLA Demir Çam, Sevgi ve Hatice Yağcı Karamanlı. “Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 14, sy. 2, 2025, ss. 800-8, doi:10.37989/gumussagbil.1608738.
Vancouver Demir Çam S, Yağcı Karamanlı H. Ailesinde Hipertansiyon Tanısı Olan Bireylerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Hipertansiyondan Korunmaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi. 2025;14(2):800-8.
 Kapak Resmi İndir