Öz
Amaç: Bu çalışmanın amacı, 1996-2024 yılları arasında Türkiye’de yumurta tavukçuluğu sektörünün mevcut durumunu ve yumurta-yem ilişkisini analiz etmeyi amaçlamaktadır.
Materyal ve Method: Bu çalışmada, 1996-2024 yılları arasında Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜİK verilerinden elde edilen yumurtacı hayvanlar için üretilen karma yem miktarı (ton), karma yem fiyatı (dolar), yumurtacı hayvan sayısı (adet) ve üretilen yumurta miktarı (bin adet) değerlendirilmiştir. Kuadratik regresyon modeli tercih edilmiş ve ayrıca Pearson korelasyon analizlerinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Kullanılan tüm modellerin p değeri önemli bulunmuştur. Yem-yumurta paritesinin yumurta üretimine (R2 0,881), yumurta yemi paritesinin yumurta tavuğu sayısına (R2 0,921) ve yumurta tavuğu sayısının yumurta üretimine (R2 0,921) etkileri yüksek düzeyde ve pozitif yönde belirlenmiştir. Türkiye’de yumurta yemi, yumurta yemi fiyatı, yumurta tavuğu sayısı ve üretilen yumurta miktarı değişkenleri arasındaki tüm ilişkiler önemli ve yüksek bulunmuştur. En yüksek korelasyon ise üretilen yumurta miktarı ile yumurta tavuğu sayısı arasında belirlenmiştir (0.966). Yumurta yem fiyatı ise diğer faktörlere nisbi olarak düşürücü bir eki yapmış ve belirleyici bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır.
Sonuç: Türkiye’de yumurtanın fiyatında meydana gelen dalgalanmalar her ne kadar yem üretimini ve yumurtalayan hayvan ve üretilen yumurta sayısına olumsuz etki yapsa da bu düzey istatistiki açıdan önemli bulunmamıştır. Türkiye’de tavuk yumurtası, ucuz protein kaynağı olarak çok fazla tercih edilmektedir ve tüketiminin önümüzdeki yıllar itibarıyla da nüfusun artması ile birlikte artış eğiliminde olması beklenebilir.
Anahtar Kelimeler
yumurta tavuğu yumurta karma yem karma yem fiyatı yumurta-yem ilişkisi
Kaynakça
- Armağan G., Özdoğan M. 2005. Ekolojik Yumurta ve Tavuk Etinin Tüketim Eğilimleri ve Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi. Hayvansal Üretim 46(2): 14-21, 2005 14
- Avcılar Ö.V., Karataş Y.F., Yılmaz E. 2023. Üniversite öğrencilerinde yumurta tüketim durumu ve tercihlerinin belirlenmesi. Veteriner hekimler derneği dergisi. cilt: 94 Sayı: 1, 26 - 35, 15.01.2023
- Çelik, A., Koç, G. 2023. Türkiye’de Yumurta İhracatının Sürdürülebilirliği: Dış Ticaret Politikaları ve Bölgesel Engeller. Tarım Ekonomisi Dergisi, 29(2): 123-134. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Durmuş İ., Demirtaş Ş.E., Can M., Kelebaşı S. 2007. Ankara İlinde Yumurta Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi Tavukçuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 42-45, 2007 Basılı ISSN:1302-3209 - Çevrimiçi ISSN:2147-9003
- Erdem, U., Şahin, E. 2023. Yüksek Patojenik Kuş Gribinin (HPAI) Türkiye Kanatlı Sektörüne Etkileri: Üretim ve İhracat Üzerindeki Kayıplar. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 94(2): 12-20. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- FAO, 2024. Food and Agriculture Organization of the United Nations Web Sitesi: www.fao.org.tr Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Gülaç, Z. N., 2024. Kümes Hayvancılığı Durum ve Tahmin Raporu. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Araştırma Yayınları, Tepge yayın no: 402.
- Gülaç, Z. N., 2024b.Tarım Ürünleri Piyasaları, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF/tarımurunleripiyasaları. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Parlakay O., Duru A., Akın Y. 2017. Tüketicilerin Yumurta Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi: Uşak İli Örneği Gaziosmanpaşa üniversitesi ziraat fakültesi dergisi. 108 - 115, 09.09.2017
- Parlakay, O., Yılmaz, H. 2024. Türkiye’de Yumurta Tüketim Alışkanlıkları ve Tüketici Tercihleri: Bölgesel Farklılıklar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1): 88-97. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Sarıözkan, S. 2022. Türkiye’de Kanatlı Hayvan Yemi Üretiminde İthal Hammaddelerin Rolü ve Ekonomik Etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(3): 456-465. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- TÜİK, 2025. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tüik.gov.tr Erişim Tarihi: 18.02.2025
- TÜRKİYEM-BİR, 2023. Türkiye Yem Sanayicileri Birliği. www.yem.org.tr Erişim Tarihi: 18.02.2025
- USDA, 2023a. Foreign Agricultural Service U.S. Department of Agriculture, USDA Livestock and Poultry: World Markets and Trade. EU Share of Pork,Beef, and Chiken Global Export Continues Decline, October 12, 2023. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- USDA, 2023b. Foreign Agricultural Service U.S. Department of Agriculture,USDA Turkey Poultry and Products Semi Annual 2023, Date: September 29, 2023. Gain Report Number: TU2023-0028. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- USDA, 2024. Foreign Agricultural Service U.S. Department of Agriculture, USDA Turkiye: Poultry and Products Annual, September, 2024. Erişim Tarihi: 18.02.2025
Öz
Objective: The aim of this study was to analyze the current situation of the laying hen sector and the egg-feed relationship in Turkey between 1996 and 2024.
Materials and Methods: In this study, the amount of compound feed produced for laying animals (tons), compound feed price (dollar), number of laying animals (number) and amount of eggs produced (thousand eggs) obtained from the Ministry of Agriculture and Forestry and TURKSTAT data for the period 1996-2024 were evaluated. Quadratic regression model was preferred and Pearson correlation analysis was also used.
Results: The p-values of all models used were significant. The effects of feed-egg parity on egg production (R2 0.881), feed-egg parity on the number of laying hens (R2 0.921) and the number of laying hens on egg production (R2 0.921) were highly significant and positive. In Turkey, all the relationships between the variables of egg feed, egg feed price, number of laying hens and quantity of eggs produced were found to be significant and high. The highest correlation was found between the amount of eggs produced and the number of laying hens (0.966). Egg feed price was found to be a determining factor with a decreasing effect relative to the other factors.
Conclusion: Although fluctuations in the price of eggs in Turkey have a negative effect on feed production and the number of laying animals and eggs produced, this level was not statistically significant. In Turkey, chicken eggs are highly preferred as a cheap source of protein and their consumption can be expected to increase in the coming years with the increase in population.
Anahtar Kelimeler
laying hens eggs compound feed compound feed price egg-feed relationship
Kaynakça
- Armağan G., Özdoğan M. 2005. Ekolojik Yumurta ve Tavuk Etinin Tüketim Eğilimleri ve Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi. Hayvansal Üretim 46(2): 14-21, 2005 14
- Avcılar Ö.V., Karataş Y.F., Yılmaz E. 2023. Üniversite öğrencilerinde yumurta tüketim durumu ve tercihlerinin belirlenmesi. Veteriner hekimler derneği dergisi. cilt: 94 Sayı: 1, 26 - 35, 15.01.2023
- Çelik, A., Koç, G. 2023. Türkiye’de Yumurta İhracatının Sürdürülebilirliği: Dış Ticaret Politikaları ve Bölgesel Engeller. Tarım Ekonomisi Dergisi, 29(2): 123-134. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Durmuş İ., Demirtaş Ş.E., Can M., Kelebaşı S. 2007. Ankara İlinde Yumurta Tüketim Alışkanlığının Belirlenmesi Tavukçuluk Araştırma Dergisi 7 (1): 42-45, 2007 Basılı ISSN:1302-3209 - Çevrimiçi ISSN:2147-9003
- Erdem, U., Şahin, E. 2023. Yüksek Patojenik Kuş Gribinin (HPAI) Türkiye Kanatlı Sektörüne Etkileri: Üretim ve İhracat Üzerindeki Kayıplar. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 94(2): 12-20. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- FAO, 2024. Food and Agriculture Organization of the United Nations Web Sitesi: www.fao.org.tr Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Gülaç, Z. N., 2024. Kümes Hayvancılığı Durum ve Tahmin Raporu. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Araştırma Yayınları, Tepge yayın no: 402.
- Gülaç, Z. N., 2024b.Tarım Ürünleri Piyasaları, https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF/tarımurunleripiyasaları. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Parlakay O., Duru A., Akın Y. 2017. Tüketicilerin Yumurta Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi: Uşak İli Örneği Gaziosmanpaşa üniversitesi ziraat fakültesi dergisi. 108 - 115, 09.09.2017
- Parlakay, O., Yılmaz, H. 2024. Türkiye’de Yumurta Tüketim Alışkanlıkları ve Tüketici Tercihleri: Bölgesel Farklılıklar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1): 88-97. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- Sarıözkan, S. 2022. Türkiye’de Kanatlı Hayvan Yemi Üretiminde İthal Hammaddelerin Rolü ve Ekonomik Etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(3): 456-465. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- TÜİK, 2025. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tüik.gov.tr Erişim Tarihi: 18.02.2025
- TÜRKİYEM-BİR, 2023. Türkiye Yem Sanayicileri Birliği. www.yem.org.tr Erişim Tarihi: 18.02.2025
- USDA, 2023a. Foreign Agricultural Service U.S. Department of Agriculture, USDA Livestock and Poultry: World Markets and Trade. EU Share of Pork,Beef, and Chiken Global Export Continues Decline, October 12, 2023. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- USDA, 2023b. Foreign Agricultural Service U.S. Department of Agriculture,USDA Turkey Poultry and Products Semi Annual 2023, Date: September 29, 2023. Gain Report Number: TU2023-0028. Erişim Tarihi: 18.02.2025
- USDA, 2024. Foreign Agricultural Service U.S. Department of Agriculture, USDA Turkiye: Poultry and Products Annual, September, 2024. Erişim Tarihi: 18.02.2025
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Hayvan Besleme |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 1 Temmuz 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 66 Sayı: 1 |
Creative Commons License Journal of Animal Production is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.