ETİK İLKELER
Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi, yayınlanan içeriğin doğruluğunun en üst düzeyde korunacağını taahhüt eder. Bu Dergi, Çıkar Çatışması politikasına sahiptir ve katılımcı olarak İnsanları ve/veya Hayvanları içeren ve Bilgilendirilmiş Rızayı gerektiren araştırmalarla ilgili olarak ulusal ve/veya uluslararası standartlara uygun şekilde hareket eder. Dergimizin etik ilkeleri ve yayın politikası, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Bu dergide yayınlanan içerik, bağımsız hakem değerlendirmesine tabidir (hakem ve yazarın birbirinden haberi yoktur).
Helal ve Etik Araştırmalar dergisi, yayın etiği ilkelerine en üst düzeyde uyan ve hakemlerin ve yazarların birbirinden haberinin olmadığı (çift taraflı kör hakemlik) hakem değerlendirme sistemine sahip olan bir dergidir.
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde yer alan diğer etik ihlal türleri hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Etik Kurul İzni
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren tüm çalışmalarda ilgili kuruldan alınmış onay şarttır. Anket, deney, gözlem, klinik ve hayvan çalışmaları ile kişisel veri içeren araştırmalar etik kurul iznine tabidir. Bu izin, makale metninde açıkça belirtilmelidir. Etik onayı olmayan çalışmalar değerlendirmeye alınmaz. İnsanlar ve hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar, Helsinki Bildirgesi ve ARRIVE yönergelerine uygun şekilde yürütülmeli ve ilgili etik kuruldan onay alınmalıdır. Etik kurul onayı bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.
Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki çalışmaları kapsamaktadır:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ve görüşme teknikleri gibi yöntemlerle katılımcılardan veri toplanmasını içeren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen tüm araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal veya veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar,
• İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar,
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Bu tür çalışmaların değerlendirmeye alınabilmesi için ilgili etik kurul izinlerinin alınmış olması ve bu izinlerin makale metninde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
Kişisel Bilgilerin Korunması
Dergimize gönderilen tüm kişisel veriler, yasal düzenlemelere ve etik kurallara uygun bir şekilde korunmaktadır.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE yönergeleri dikkate alınır.
Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, dergimizde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda helal.dergi@izu.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Editörler, gönderilen bir metin ya da yayınlanan bir makale konusunda etik meseleler dile getirildiğine gerekli adımları atacaktır. Her etik olmayan yayın davranışı iddiası, yayından yıllar sonra dile getirilse bile soruşturulacaktır. Soruşturma sonucunda etikle ilgili iddianın doğru olduğu ortaya çıkarsa ilgili taraflar nezdinde düzeltme, geri çekme, kaygının dile getirilmesi ve benzeri girişimlerde bulunulacaktır. Bu girişimler dergide resmi bir açıklamanın yayınlanması; ilgili kişinin işverenine, kurumuna ya da örgütüne resmi bir yazı gönderilmesi ve ilgili meslek kuruluşuna resmi bir yazı gönderilmesi şeklinde olabilir.
Yazarların Etik Sorumlulukları
1. Özgünlük ve İntihal – Bütün metinler yazarların orijinal çalışması olmalı ve intihal içermemelidir.
2. Yazarlık – Metin yazarlığı, metne önemli katkıda bulunmuş yazarlarla sınırlı tutulmalıdır. Yazarlar çalışmalarında yer alan yazılımların, anketlerin/web araştırmalarının ve ölçeklerin kullanım iznine sahip olmalıdır.
3. Aynı çalışmanın birden fazla yayınlanması – Yazarlar aynı metni aynı anda birden fazla dergiye göndermemelidir.
4. Kaynaklara atıfta bulunma – Yazarlar, başkalarının çalışmalarına düzgün ve doğru şekilde atıfta bulunmalıdır.
5. İfşa, çıkar çatışması ve finansal destek – Yazarlar, metinlerinin sonuçlarını ya da yorumunu etkileyebilecek her tür finansal ya da başka nitelikli çıkar çatışmasını açıkça ifade etmeli ve araştırmaya finansal destek sağlayan kişileri ya da kurumları belirtmelidir. Bütün yazarlar, fonlama kaynakları ile finansal ya da finansal olmayan çıkarlar konusunda bilgi vermeli; insanları ve/veya hayvanları içeren araştırmalar için etik kurul onayı almalı ve araştırmanın hayvanları içermesi durumunda hayvanların durumunun dikkate alındığını belirten bir açıklamada bulunmalıdır.
6. Yazarlar metinlerini Dergiye gönderdiklerinde yazar grubu, yazışmaları yürüten yazar ve yazarların sırası konularında yanlış bilgi vermemeye özen göstermelidir. Genelde metnin değerlendirilmesi aşamasında yeni yazar eklemeye ya da mevcut yazarları çıkarmaya izin verilmemektedir. Fakat bazı durumlarda yazar ekleme ya da silme mümkün olabilmektedir. Yazarlar konusunda değişiklik yapıldığında değişikliğin nedenleri detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Lütfen metnin kabul edilmesinden sonra yazar değişikliğine izin verilmediğini not ediniz.
İlgili kurum
Her yazar, çalışmasının büyük çoğunluğunu gerçekleştirdiği kurumun adını isminin yanında yazılacak kurum olarak vermelidir. Yazar, daha sonra bağlantılı olduğu kurumdan ayrılmışsa yeni kurumunun ismini verebilir. Verilen kurum adı ve adres, makale yayına kabul edildikten sonra güncellenmeyecek ve değiştirilmeyecektir.
Lütfen, yazar adlarının dergiye sunulduğu şekliyle yayınlanacağını not ediniz!
Editörlerin Sorumlulukları
1. Yayınlama kararları – Editörler, dergiye gönderilen metinlerden hangisinin değerlendirmeye alınması ya da yayınlanması gerektiği konusunda karar vermekten sorumludur.
2. Dürüstlük – Editörler yayın değerlendirme sürecinin gerektiği şekilde işlemesini sağlamalıdır. Bu bağlamda editörler, metinlerin yazarlarının kimliğini hakemlere ve hakemlerin kimliğini de yazarlara açık etmemelidir.
3. Gizlilik – Editörler, değerlendirilmek üzere gönderilen metinleri gizli belgeler olarak görmeli ve gönderilen metinlerle ilgili herhangi bir bilgiyi yazışmadan sorumlu yazar, hakemler, editörler kurulundaki kişiler ve yayıncı dışında kimseye vermemelidir.
4. İfşa Etme ve Çıkar Çatışması – Editörler ve editörlük işlerinden sorumlu herhangi bir kişi, gönderilen bir metinde yer alan (yayınlanmış ya da yayınlanmamış) herhangi bir materyali yazarın yazılı izni olmadan kendi araştırması için kullanmamalıdır.
5. Soruşturma – Editörler, etik şikayetlerini usulüne uygun ve dürüst bir şekilde soruşturmalıdır.
Hakemlerin Sorumluluğu
1. Gizlilik – Hakemler gönderilen metinlerle ilgili her tür bilgiyi gizli ve özel bilgi olarak görmelidir.
2. Objektiflik Standartları – Hakemlik, yazarı kişisel olarak eleştirmeden objektif bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
3. Editörlerin Kararlarına Katkı – Hakemler, görüşlerini güçlü argümanlara dayandırarak açık şekilde ortaya koymalıdır.
4. Çabukluk – Hakemler, değerlendirmelerini kendilerine verilen süre içinde tamamlamalıdır.
5. İfşa ve Çıkar Çatışması – Hakemler kendilerine gönderilen metinle bağlantılı yazarlar, şirketler ya da kurumlardan herhangi birisiyle rekabet, işbirliği ya da başka tür ilişkilerden veya bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmalarına sahipse söz konusu metni değerlendirmemelidir.
YAYIN POLİTİKALARI
Genel İlkeler
• İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Helal Gıda Ar-Ge Merkezi tarafından çıkarılan Helal ve Etik Araştırmalar dergisi/Journal of Halal and Ethical Research, helal ve etik araştırmalar kapsamında farklı disiplinlerin bir araya geldiği akademik bir platformda yer almayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda dergimiz, helal ve sağlıklı gıda, beslenme, gıda katkı maddeleri, taklit/tağşiş tespiti ve metot geliştirme, ilaç ve kozmetik ürünleri ve bunlara ait katkı maddeleri ile turizm-otelcilik ve gastronomi gibi disiplinlere ek olarak her alanda yaşanan etik problemleri de içine alan konularda orijinal araştırma, derleme veya raporlara yer vermektedir.
• Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Dergimiz, bilimsel hakemli bir dergi olup Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki kez yayınlanmaktadır.
• Dergimiz, makale gönderimine sürekli olarak açıktır. Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Orijinal, daha önce herhangi bir yerde yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir.
• Dergimizin hedef kitlesi; Makale kabulü sağlanan alanlara ilgi duyan akademisyenler, araştırmacılar, uzmanlar, profesyoneller ile lisans, yüksek lisans, doktora ve uzmanlık düzeyinde eğitim gören öğrenciler oluşturmaktadır.
Hakem Değerlendirme Süreci
Dergimizde makale ve çeviriler için yayın süreci yedi aşamalı olarak gerçekleşmektedir: Ön Değerlendirme (Sekreter), Yazım ve Dil Kontrolü, Editör Kontrolü, Hakem Değerlendirmesi, Yazar Revizyonu, Karar (Yayına Kabul/Ret/Düzenleme), Mizanpaj Süreci ve Son Kontrol.
1. Ön Değerlendirme (Sekreter)
Sekreter, dergiye gelen makalenin ön kontrolünü yaparak Yazım ve Dil Editörüne gönderir. Makalenin, dergiye gönderilmeden önce otomatik olarak intihal kontrolü (Turnitin) yapılır ve sistemde gözükmektedir. Benzerlik oranı, %20’yi geçmemelidir.
2. Yazım ve Dil Kontrolü
Yazım ve Dil Editörü, ilgili makalenin derginin yazım kurallarına uygunluğunu ve yazımda kullanılan dili kontrol eder.
3. Editör Kontrolü
Yazım ve Dil Editörü, ilgili makaleyi hakemlere göndermeden kontrol eder ve hakem değerlendirme sürecini başlatır.
4. Hakem Değerlendirmesi
• Hakem değerlendirmesi çift taraflı kör hakemlik esasına göre yapılır.
• Editör, Yayın Kurulu’nun önerdiği hakemlerin makale için uygunluğunu kontrol eder ve her bir makaleyi 2 Hakeme gönderir. Dergimize gönderilen çalışmaların yayınlanabilmesi için en az iki hakemin yayınlanabilir kararı vermesi gerekmektedir. Bir hakemin olumlu, bir hakemin olumsuz görüş bildirmesi durumunda, makale üçüncü bir hakeme gönderilir.
• Hakemler yazıları derginin kriterlerine göre inceler.
5. Yazar Revizyonu
Editör, hakem önerileri doğrultusunda yazara revizyon işlemi açar.
6. Karar (Yayına Kabul/Ret/Düzenleme)
Yazar revizyonu sonrası, editör hakem önerilerine göre düzeltme yapılıp yapılmadığını kontrol eder. Editör, inceleme sonunda makaleyi yayına kabul eder, tekrar düzenleme isteyebilir ya da reddeder.
7. Mizanpaj Süreci ve Son Kontrol
Yayına kabul edilen makale mizanpaj işlemine alınır. Buna göre makalenin,
• DOI numaraları alınır.
• Makalenin mizanpajı yapılır.
• Yazar isimleri ve bilgileri, makalenin üst verileri ve sayfa sayıları güncellenir.
• Dizgisi yapılır ve yayıma hazırlanır.
Makaleler son okuma için yazara gönderilir. Editör, son okumayı yapar. Derginin yeni sayısı yayınlanır.
Açık Erişim ve Telif Hakkı
Yazarlar, makale yayımlanmak üzere kabul edildiğinde telif haklarını CC BY-NC-ND 4.0 lisansı altında Dergimize devretmeyi kabul ederler. Dergimizde yayımlanan tüm makaleler Creative Commons Atıf-GayrıTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND 4.0) lisansı altında açık erişim olarak yayımlanmaktadır.
Lisans Kapsamı
Paylaş: eseri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz.
Lisans şartlarını yerine getirdiğiniz sürece, lisans sahibi bu özgürlükleri (belirtilen hakları) iptal edemez.
Aşağıdaki şartlar altında:
Atıf: uygun referans vermeli , lisansa bağlantı sağlamalı ve değişiklik yapıldıysa bilgi vermelisiniz. Bunları uygun bir şekilde yerine getirebilirsiniz fakat bu, lisans sahibinin sizi ve kullanım şeklinizi onayladığını göstermez.
GayriTicari: Bu materyali ticari amaçlarla kullanamazsınız.
Türetilemez: Eğer materyali karıştırdınızsa,aktardınızsa, ya da materyalin üzerine çalıştınızsa güncellenmiş materyali dağıtamazsınız.
Ek sınırlamalar yoktur: Lisansın izin verdiği hakları başkaları üzerinde kanunlarla ya da teknolojiyi kullanarak sınırlayamazsınız.
Arşiv Politikası
Dergi içeriği, İstanbul Sabahattin Üniversitesinin Dergiye ait depolama kısmında ve LOCKSS’ta dijital olarak arşivlenir.
Helal ve Etik Araştırmaları Dergisi, ayrıca yazarların makalelerini kendi web sayfalarında, kurumlarına ait web sayfalarında ve diğer depolama alanlarında paylaşmalarına izin vermektedir. Dergi, kamuya açık bir dergi olduğu için içeriğinin kamudan saklanması söz konusu değildir.
Dergimizde yayınlanan makalelere https://dergipark.org.tr/tr/pub/head/archive sayfasından ücretsiz bir şekilde ulaşılabilir.
Ücret Politikası
Dergimizde makale gönderimi, değerlendirme ve yayın süreçleri tamamen ücretsizdir. Gönderilen veya yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayın politikamız gereği, sponsorluk ve reklam kabul edilmemekte olup, dergimizin tüm giderleri Yayıncı tarafından karşılanmaktadır.
Özel Sayı Yayın Politikası
Yayın Kurulu tarafından alınacak karar ile yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıda yayınlanacak makaleler için yayın ve değerlendirme ilkeleri planlı sayılarda uygulandığı şekliyle uygulanır.