Sağlık Alanında Eğitim Gören Öğrencilerin Merhamet Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi
Öz
Merhamet sağlık bakımında hizmet vericilerin hastaya olan ilgi ve yaklaşımını dolayısıyla da sağlık hizmetin kalitesini etkileyen önemli bir
duygudur. Çalışmanın temel amacı, sağlık eğitimi alan öğrencilerin merhamet düzeylerini şekillendiren faktörleri araştırmaktır. Tanımlayıcı
nitelikteki bu çalışma Karabük Üniversitesinde tıp, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, ilk ve acil yardım ve yaşlı bakımı gibi sağlık alanında
eğitim veren birimlerde yürütülmüştür. Araştırma örneklemini yaklaşık 3600 öğrenci oluşturmakta olup kolayda örnekleme yöntemi
kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak demografik özelliklere ait anket soruları ve “Merhamet Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde
istatistiksel paket programı kullanılarak frekans ve yüzde dağılımları, t-testi, ANOVA, Cronbach Alpha güvenirlik testi ve tanımlayıcı
istatistiklerden yararlanılmıştır. Araştırmada 663 geçerli cevap elde edilmiştir. Araştırmaya katılanların çoğunluğunun 17-20 yaş aralığında,
kadınlar ve 1. sınıf öğrencileri olduğu, büyük çoğunluğun yurtta ikamet ettiği, ailelerinin ise il/ilçede yaşadıkları tespit edilmiştir. Ailelerin
gelir düzeyi çoğunlukla orta seviyedir. Öğrencilerin merhamet ölçeği toplam puan ortalaması 95,52’dir. Öğrencilerin %58’i merhamet
yorgunluğu hissettiğini ve %28’i de bölüm değişikliği düşündüğünü belirtmiştir. Merhamet ölçeği toplam puanı ile cinsiyet, öğrencinin
ikamet yeri, ailenin gelir durumu ve yaşadığı yer arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. Ancak yaş, eğitim düzeyi, program,
sınıf, mezun olunan lise, arasında anlamlı faklılık olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin en fazla merhamet duygusunu harekete geçiren
grubun çocuklar olduğu, zorlayıcı durumlarla baş etme mekanizması olarak ilk üç sırada uyuma, yürüyüş yapma ve dua etme/namaz
kılma yöntemlerini kullandıkları tespit edilmiştir. Öğrencilerin yüksek merhamet düzeyine sahip oldukları, merhamet düzeyini etkileyen
faktörlerin cinsiyet, aile gelir durumu ve öğrencinin ikamet yeri olduğu belirlenmiştir. Sağlık bakım kalitesinin artırılması ve nitelikli
sağlık personeline sahip olmak amacıyla merhamet eğitimi ve kurumsal destek çalışmalarının yapılması önerilebilir. Benzer çalışmaların,
farklı üniversitelerde, farklı sağlık bilimleri alanlarında ve eğitim seviyelerinde gerçekleştirilmesinin alana ve literatüre katkı sağlayacağı
öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Merhamet Merhamet Düzeyi Merhamet Yorgunluğu Sağlık Öğrencileri
Kaynakça
- Akdeniz, S & Deniz M. E. (2016) Merhamet ölçeğinin Türkçeye uyar lanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness And Well-Being, 4(1), 50-61.
- Avşaroğlu, S. (2019). Merhamet eğitimi programının üniversite öğrencilerinin merhametli olma düzeylerine etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2484-2500.
- Babahanoğlu, R., Obuz, A. T., & Gencer, N. (2021). Sosyal hizmet öğrencilerinin merhamet düzeyleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(3), 847-866.
- Bakan, A.B., Kılıç, D., Aslan G. & Uçar, F. (2020). Onkoloji birimleri ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde etik duyarlılık ve merhamet yorgunluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 20 29.
Öz
The study’s primary aim was to delve into the factors that shape the compassion levels of students studying health. By understanding
these factors, we can better equip our future healthcare professionals with the necessary skills and mindset to provide compassionate
care. This descriptive study was carried out in the units providing education in the health field at Karabük University. The research sample
consisted of approximately 3600 students, and a convenience sampling method was used. Questionnaire questions about demographic
characteristics and the “Compassion Scale” were used as data collection tools. In the data analysis, frequency and percentage distributions,
t-test, ANOVA, Cronbach Alpha reliability test and descriptive statistics were used using a statistical package programme. 663 valid
responses were obtained in the study. The research findings indicated that the vast majority of the participants were between the ages of
17-20, females and first-year students, the majority of them resided in dormitories, and their families lived in the province/district. The
income level of the families is mostly middle-level. The mean total score of the compassion scale of the students was 95.52. 58% of the
students stated that they felt compassion fatigue, and 28% of the students stated that they were considering a change of department. The
results indicated a statistically significant difference in the total score of the compassion scale with respect to gender, student residence,
family income status, and place of residence. However, there was no significant difference between age, education level, programme, class,
graduated high school, and place of residence of the family. Children were the group that activated the students’ sense of compassion the
most and that they used sleeping, walking and praying/praying in the first three places as coping mechanisms with challenging situations.
The study’s findings are significant, revealing that students studying health demonstrate high compassion. The factors influencing this
compassion level, namely gender, family income status, and place of residence, are crucial to understand. The implications of these findings
are far-reaching, suggesting the need for compassion training and institutional support to enhance healthcare quality and personnel
qualifications. Furthermore, the potential for similar studies in different universities and health sciences fields to contribute to the literature
is promising.
Anahtar Kelimeler
Compassion Compassion Level Compassion Fatigue Health Students
Kaynakça
- Akdeniz, S & Deniz M. E. (2016) Merhamet ölçeğinin Türkçeye uyar lanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness And Well-Being, 4(1), 50-61.
- Avşaroğlu, S. (2019). Merhamet eğitimi programının üniversite öğrencilerinin merhametli olma düzeylerine etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 2484-2500.
- Babahanoğlu, R., Obuz, A. T., & Gencer, N. (2021). Sosyal hizmet öğrencilerinin merhamet düzeyleri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(3), 847-866.
- Bakan, A.B., Kılıç, D., Aslan G. & Uçar, F. (2020). Onkoloji birimleri ve yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerde etik duyarlılık ve merhamet yorgunluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 20 29.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Tıp Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 20 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1 |
