Öz
Küresel ölçekte rekabetçi bir yükseköğretim sistemine ulaşılması, etkili bir stratejik planlamayı gerektirmektedir. Yükseköğretimde hem
ulusal hem de uluslararası düzeyde artan rekabet koşulları, kaynakların etkin ve verimli kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda,
üniversitelerin rekabetçi bir ortamda varlık gösterebilmeleri ve bilimsel özerkliklerini koruyabilmeleri, stratejik planların kuruma özgü bir
yaklaşımla geliştirilmesini zorunlu hale getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, Üstün (2019) tarafından gerçekleştirilen ve üniversitelerin
stratejik plan farkındalık seviyeleri, stratejik planlama süreçlerinde katılımcılık ve veri altyapısı kullanımının faaliyet süreleriyle ilişkisini
inceleyen yüksek lisans tez çalışmasındaki bulguların, beş yıl sonraki durumunu değerlendirmek ve bu süre zarfında stratejik planlamaya
yönelik politika ve uygulamalarda yaşanan değişimlerin etkilerini analiz etmek ve öneriler sunmaktır. Bu kapsamda, 2024 yılında aynı
örneklem grubu ve araştırma yöntemleri kullanılarak çalışma tekrarlanmış ve iki dönem arasındaki değişimler karşılaştırmalı olarak analiz
edilmiştir. Çalışmanın bulguları, 2019 yılında üniversitelerin faaliyet sürelerine bağlı olarak görülen stratejik plan farkındalığı, katılımcılık
düzeyi ve veri altyapısı farklılıklarının, 2024 yılına gelindiğinde ortadan kalktığını ortaya koymaktadır. Üniversiteler arasında faaliyet
sürelerine bağlı olarak gözlemlenen stratejik planlama farkındalık seviyelerindeki farklılıkların zaman içinde ortadan kalkmasında, merkezi
yönetim kapsamında performans esaslı program bütçe sistemine geçilmesi ve bu sistemin stratejik planlamayı zorunlu kılan gereklilikleri
önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca, Yükseköğretim Kurulu bünyesindeki Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun stratejik planlamayı kalite
çalışmalarının merkezine alması, bu süreci daha da etkili hale getirmiştir. Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun akreditasyon çalışmalarına
odaklanma stratejisi, üniversitelerin faaliyet sürelerine bakılmaksızın sistematik bir bakış açısına sahip olmalarında etkili olmuştur. Bu
sonuçlar Stratejik planlamaya yönelik politika ve uygulamalardaki iyileştirmelerin, üniversiteler arasındaki stratejik planlama kapasitesi
farklılıklarını azaltarak bir eşitlenme sağladığını ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Stratejik planlama Yükseköğretim Veri altyapısı Katılımcılık Kalite yönetimi.
Kaynakça
- Akkuş, A. (2023). Yükseköğretimde stratejik planlama ve kalite yönetimi ilişkisi: Türkiye’deki uygulamalar üzerine bir araştırma (Doktora tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
- Akyel, N., Polat, T. K., & Arslankaya, S. (2012). Strategic planning in institutions of higher education: A case study of Sakarya University. 8th International Strategic Management Conference. Ansoff, H. I. (1965). Corporate strategy. New York, NY: McGraw-Hill.
- Berry, F. S., & Wechsler, B. (1995). State agencies’ experience with strategic planning: Findings from a national survey. Public Administration Review, 55(2), 159–168
Öz
Achieving a globally competitive higher education system requires effective strategic planning. Increasing competition in higher education
at national and international levels necessitates the effective and efficient use of resources. In this context, the ability of universities to
exist in a competitive environment and to maintain their scientific autonomy requires the development of strategic plans with an
institution-specific approach. The purpose of this study is to evaluate the findings of Üstün’s (2019) master’s thesis study, which examines
the relationship between universities’ strategic plan awareness levels, participation in strategic planning processes, and the use of data
infrastructure with the duration of their activities, five years later, and to analyze the effects of changes in policies and practices regarding
strategic planning during this period and to provide recommendations. In this context, the study was repeated in 2024 using the same
sample group and research methods, and the changes between the two periods were analyzed comparatively. The findings of the study
reveal that the differences in strategic plan awareness, level of participation, and data infrastructure observed in 2019 depending on the
duration of universities’ activities have disappeared by 2024. The transition to the performance-based program budget system within the
scope of central government and the requirements of this system that make strategic planning mandatory played an important role in
the disappearance of the differences in strategic planning awareness levels observed among universities depending on their duration of
activities over time. In addition, the Higher Education Quality Board within the Council of Higher Education has made strategic planning
central to quality efforts, making this process even more effective. Higher Education Quality Board strategy of focusing on accreditation
efforts has been effective in ensuring that universities have a systematic perspective regardless of their length of operation. These results
suggest that improvements in strategic planning policies and practices have led to an equalization of strategic planning capacity among
universities, reducing differences in strategic planning capacity
Anahtar Kelimeler
Strategic planning Higher education Data infrastructure Participation Quality management
Kaynakça
- Akkuş, A. (2023). Yükseköğretimde stratejik planlama ve kalite yönetimi ilişkisi: Türkiye’deki uygulamalar üzerine bir araştırma (Doktora tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
- Akyel, N., Polat, T. K., & Arslankaya, S. (2012). Strategic planning in institutions of higher education: A case study of Sakarya University. 8th International Strategic Management Conference. Ansoff, H. I. (1965). Corporate strategy. New York, NY: McGraw-Hill.
- Berry, F. S., & Wechsler, B. (1995). State agencies’ experience with strategic planning: Findings from a national survey. Public Administration Review, 55(2), 159–168
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yükseköğretimde Kalite Güvencesi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Temmuz 2024 |
| Kabul Tarihi | 23 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1 |
