Evli Bireylerde İlişki Özyeterlik, Evlilik Doyumu İlişkisi ve Etkili İletişim Becerilerinin Aracı Rolü Üzerine Bir Araştırma

Gizem Dilber; Ferda Şule Kaya

doi:10.17218/hititsbd.1547651

Araştırma Makalesi

Evli Bireylerde İlişki Özyeterlik, Evlilik Doyumu İlişkisi ve Etkili İletişim Becerilerinin Aracı Rolü Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 274 - 296

Gizem Dilber , Ferda Şule Kaya

https://doi.org/10.17218/hititsbd.1547651

Öz

Evlilik genellikle iyi niyetlerle kurulan, bireye ve topluma olumlu katkıları olan ülkemizde ve dünyada tercih edilen bir yaşam tarzıdır. Fakat evlilikte yaşanan sorunlar bireyleri ayrılık kararına ve boşanma sürecine götürebilmektedir. Türkiye Aile Yapısı Araştırması (2021)’na göre boşanma sebeplerinin başında sorumsuz ve ilgisiz davranışlar gelmektedir. Aldatma, ekonomik geçimsizlik, fiziksel şiddet ve kötü muamele ise boşanmanın diğer sebepleri arasında yer almaktadır. Sorumsuz ve ilgisiz davranışların birinci sırada yer alması bireylerin yetişkin olma sürecinde zorluklar yaşadığını düşündürmektedir. Yetişkin olma sürecinde özyeterlik algısı da bireyler üzerinde etkili olabilmektedir. Kişinin hayatını şekillendiren olaylardan birinin evlilik olduğu düşünüldüğünde evlilik ilişkisindeki özyeterlik inancının, evlilikten sağlanan doyum açısından önem taşıdığı söylenebilir. Boşanma sebeplerinin başında gelen sorumsuz ve ilgisiz davranışlar dikkate alındığında bireylerin sahip olduğu iletişim becerilerinin kritik olduğu düşünülebilir. Eşler arası iletişimsizlik ve iletişim problemlerinin olması evlilikteki sorunları çözmek bir yana yeni sorunlar ekleyebilir. Literatürde genel olarak boşanma, bireyleri olumsuz yönde etkileyebildiğine, boşanmayla beraber bireylerin depresyon düzeylerinin yükseldiğine, psikolojik dayanıklılıklarının ve yaşam doyumlarının düştüğüne yönelik çalışmalara rastlanılmaktadır. Evlilik doyumunu anlamak, boşanma riskini tanımlamak açısından önemlidir. Tüm bu sebeplerle çalışmanın amacı; evli bireylerde ilişki özyeterlik ve evlilik doyumu arasında etkili iletişim becerilerinin aracı rolünü incelemektir. İlişki özyeterlik üzerine ülkemizde yapılan çalışmalar sayılıdır. Bu çalışma da evlilik sürecinde eksik olduğu düşünülen ilişki özyeterlik düzeyi ve iletişim becerilerinin tespit edilmesi ve geliştirilmesi konusunda öneriler sunmayı hedeflemektedir. Araştırmanın örneklemini 242 birey (134 kadın, 108 erkek) oluşturmaktadır. Araştırma nicel, ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılmıştır. Veriler kolayda örneklem yöntemi ile her çiftten bir kişi alınarak toplanmıştır. Çalışmada; kişisel bilgi formu, “İlişki Özyeterlik”; “Evlilik Yaşamı”; “Etkili İletişim Becerileri” ölçekleri kullanılmıştır. Bulgularda yapılan regresyon analizi sonucu karşılıklık ile duygusal kontrolün evlilik doyumunu anlamlı şekilde yordadığı bulunmuştur. Ayrıca ilişki özyeterlik ve evlilik doyumu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki bulunmuştur. İlişki özyeterliğin alt boyutu olan duygusal kontrol ile evlilik doyumu arasında etkili iletişim becerilerinin alt boyutlarından kendini tanıma-kendini açma ve empatinin aracı etkisi olduğu görülmüştür. İlişki özyeterliğin alt boyutu olan farklılaşma ile evlilik doyumu arasında etkili iletişim becerilerinin alt boyutlarından kendini tanıma-kendini açma, empati ve egoyu geliştirici dilin aracı etkisi olduğu görülmüştür. Sonuç olarak evli bireylerde ilişki özyeterliğin evlilik doyumu üzerinde etkili bir faktör olduğu görülmüştür. Etkili iletişim becerilerinin de ilişki özyeterlik ile evlilik doyumu arasındaki ilişkiyi etkileyen bir rolde olduğu görülmüştür. Bu nedenle evli bireylerde evlilik doyumunun arttırılması için ilişki özyeterlik ve etkili iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik çalışmaların yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Psikoloji, Evlilik Doyumu, İlişki Özyeterlik, İletişim Becerileri, Evli Bireyler

Kaynakça

Abbasigil, A. R. (2019). Evli bireylerde sosyal medya kullanım süresi, kişilerarası iletişim becerileri ve evlilik doyum ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Toros Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/686003
Abbaspour, Z., Karimi Vardanjani, M., & Khojastehmehr, R. (2020). The mediating role of fulfillment of marital expectations in the effect of marital satisfaction on high marital expectations, optimism and relationship self-efficacy in university personell. Positive Psychology Research, 5(4), 1-14. https://doi.org/10.22108/ppls.2020.116042.1684
Acar, H. (1998). Ankara’da sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu genel müdürlüğü’ne bağlı sosyal hizmet kuruluşlarında çalışan üniversite mezunu evli personelin evlilik doyumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/342258/yokAcikBilim_10012182.pdf?sequence=-1&isAllowed=y
Akan, Y. (2019). İlişki özyeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 1601-1624. https://doi.org/10.26466/opus.510391
Akan, Y., & Kıran, B. (2018). Şiddeti azaltma psiko-eğitim programı’nın (ŞAPP) eşine şiddet uygulayan erkeklerin saldırganlı k, duygu yönetimi ve ilişki özyeterlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 5(1), 31-65. https://doi.org/10.21798/kadem.2019153601
Akbari, B., Moghtader, L., & Khakbiz, K. (2020). Comparison of the effectiveness of communication skills training and cognitive-behavioral therapy in ımproving marital satisfaction and happiness of couples with sexual desire disorder. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 27(4), 606-612. Erişim adresi: https://www.sid.ir/paper/403772/en
Akgün, R., & Polat Uluocak, G. (2010). Evlilikte etkili iletişim ve problem çözme: bir toplum merkezindeki kadınlarla gerçekleştirilen grup çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 23(23), 9-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21111/227377
Akın, A., & Çelik, E. (2019). Psikolojide güncel kavramlar (2. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Anyamene, A., Nwokolo, C., & Etele, A. V. (2021). Relationship between self-effıcacy and marital satisfaction of married teachers ın public secondary schools ın anambra state, Nigeria. European Journal of Social Sciences Studies, 6(3), 145-156. http://dx.doi.org/10.46827/ejsss.v6i3.1055
Artan, T., Atak, I. Ofluoğlu, A., Türk, H., & Ünlü, D. (2021). Covid-19 salgını sürecinde ilişki doyumu ve ilişki hoşnutsuzluğunun incelenmesi. Aurum Journal of Social Sciences, 6(1), 25-40. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/aurum/issue/63197/851961
Atan, A. (2016). Aile iletişim becerileri psikoeğitim programının ebeveynlerin iletişim becerilerine, çift uyumuna, evlilik doyumuna ve 5-6 yaş çocuklarının sosyal duygusal uyumuna etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Erişim adresi: https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/1019/1/Abdullah%20Atan.pdf
Baker, L., & McNulty, J. K. (2010). Shyness and marriage: does shyness shape even established relationships?. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(5), 665-676. https://doi.org/10.1177/0146167210367489
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191-215. Erişim adresi: https://educational-innovation.sydney.edu.au/news/pdfs/Bandura%201977.pdf
Baran, M. (2013). Kadınlara verilen iletişim çatışmaları eğitiminin evlilik doyumu üzerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/54899
Bırni, G. (2021). Evli bireylerin psikolojik iyi oluşları ile evlilik doyumu, öz-anlayış ve mutluluğu artırma stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul . Erişim adresi: http://dspace.yildiz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/12466/5421.pdf?sequence=1
Bloch, L., Haase, C. M., & Levenson, R. W. (2014). Emotion regulation predicts marital satisfaction: more than a wives' tale. Emotion, 14(1), 130–144. https://doi.org/10.1037/a0034272
Buluş, M., & Bağcı, B. (2016). Evlilik doyumu: Aile yılmazlığı ve etkili iletişim becerilerinin rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 136-152. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/26849/282356
Buluş, M., Atan, A., & Erten Sarıkaya, H. (2017). Etkili iletişim becerileri: bir kavramsal çerçeve önerisi ve ölçek geliştirme çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 9(2), 575-590. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/etkili-iletisim-becerileri-olcegi/
Bulut, İ. (1991). Türkiye’de Erken Evlenme, Türk Aile Ansiklopedisi 2. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Ankara.
Burleson, B. R., & Denton, W. H. (1997). The relationship between communication skill and marital satisfaction: Some moderating effects. Journal of Marriage and the Family, 884-902.https://doi.org/10.2307/353790
Byl, M. & Naydenova, I. (2017). The association between romantic relationships, self-efficacy and sports self-efficacy in female athletes as measured by salivary cortisol. Journal of Counseling and Psychology, 1(2), 2. Erişim adresi: https://digitalcommons.gardner-webb.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1007&context=jcp
Cankurtaran Ş.,Topkaya N., & Şahin E. (2023). Evli bireylerde bilinçli farkındalık ile evlilik doyumu arasındaki ilişkide evlilik çatışmasının aracı rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 752-765. https://doi.org/10.36362/gumus.1168646
Carpara, G. V., Scabini, E., Babaranelli, C., Pastoreli, C., Regalia, C., & Bandura, A. (1998). Impact of adolescents' perceived self-regulatory efficacy on familial communication and antisocial conduct. European Psychologist, 3(2), 125-132. https://doi.org/10.1027/1016-9040.3.2.125
Cleek, M. G., & Pearson, T. A. (1985). Perceived causes of divorce: An analysis of interrelationships. Journal of Marriage and the Family, 179-183. https://doi.org/10.2307/352080
Çağ, P., & Yıldırım, İ. (2018). Bazı sosyo-demografik değişkenlere göre evli bireylerin evlilik doyum düzeyleri: bir profil çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1027-1042. https://doi.org/10.17755/esosder.341296
Çalık, A. K. (2022). Evlilik doyumunun değerler, iletişim becerileri ve sosyodemografik değişkenler bağlamında incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: https://openaccess.ihu.edu.tr/entities/publication/a6ffda86-f337-43f0-a951-ed78e8255730
Dostal, C., & Langhinrichsen-Rohling, J. (1997). Relationship-specific cognitions and family-of-origin divorce and abuse. Journal of Divorce & Remarriage, 27(3-4), 101-120. https://doi.org/10.1300/J087v27n03_07
Dökmen, Ü. (2016). İletişim Çatışmaları ve Empati. (56. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Er, N. (2024). Fransa'da müslüman ve farklı dinlere mensup bireylerin karma evlilik yolunda tanışma ve karar alma süreçleri. Mecmua, (18). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3700178
Fincham, F. D., & Cui, M. (2011). Emerging adulthood and romantic relationships: An introduction. Romantic relationships in emerging adulthood, 3-12. https://doi.org/10.1017/CBO9780511761935.002
Gasbarrini, M. F., Snyder, D. K., Iafrate, R., Bertoni, A., Donato, S., & Margola, D. (2015). Investigating the relation between shared stressors and marital satisfaction: The moderating effects of dyadic coping and communication. Family Science, 6(1), 143-149. https://doi.org/10.1080/19424620.2015.1082044
Güler, K., & Kalafat, B. (2022). Boşanma ve boşanmanın yetişkinler üzerindeki etkilerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science, 10(135), 207-232. https://doi.org/10.29228/ASOS.65841
Gündüz, B., & Karataş, A. (2020). İlişki doyumunun yordayıcıları: İlişkisel benlik değişimi ve romantik ilişkilerde öz yeterlik [Bildiri sunumu]. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Kongresi, Hatay. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/347926703_ILISKI_DOYUMUNUN_YORDAYICILARI_ILISKISEL_BENLIK_DEGISIMI_VE_ROMANTIK_ILISKILERDE_OZ_YETERLIK
Hamidi, F., & Fakouri HajiYar, H. (2022). Identifying factors affecting marital satisfaction in Iranian unmarried couple: A grand theory research. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 11(10), 105-118. Erişim adresi: https://frooyesh.ir/article-1-4040-en.html
Jackl, J. A. (2016). “Love Doesn’t Just Happen…”: Parent-Child Communication About Marriage. Communication Quarterly, 64(2), 193–209. https://doi.org/10.1080/01463373.2015.1103284
Johnson, K. D. (2015). Marital expectation fulfillment and its relationship to height of marital expectations, optimism, and relationship self-efficacy among married individuals [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Andrews University. https://doi.org/10.32597/dissertations/1573
Kamo, Y., (1993). Determinants of Marital Satisfaction: A Comparison of the United States and Japan. Journal of Social and Personal Relationships, 10(4), 551-568. https://doi.org/10.1177/0265407593104005
Kansu, A. F., & Sayar, G. H. (2018). Öz yeterlik, yaşam anlamı ve yaşam bağlılığı kavramları üzerine bir inceleme. Etkileşim, 1(1), 78-89. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.1.11
Kara, N., Balcı, B. B., & Araz, A. (2023). Evlilik Kalitesi, Doyumu ve Uyumu üzerine çiftlerle Yapılan Boylamsal çalışmaların Sistematik Derlemesi. Türk Psikoloji Yazıları, 25(50). https://doi.org/10.31828/tpy1301996120230124m000051
Kartal, S. (2020). Evli bireylerde çatışma çözme becerileri, evlilik doyumu ve cinsel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Erişim adresi: https://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12436/2520/640537.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Kasapoğlu, F., Kutlu, M., & Durmuş, E. (2017). EEvli bireylerde kişilerarası ilişki tarzı ile evlilik doyumu arasındaki ilişki: evlilikte özyeterlik algısının aracı rolü. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 5(11), 470-487. https://doi.org/10.7816/nesne-05-11-07
Khorasani, N., Hosseini, M., Matbouei, M., Khafri, S., Vasli, P., & Vardanjani, A. (2017). The study of relationship between self–efficacy and marital satisfaction of couples referring to the community health centers of Babol in 2015. British Journal of Medicine and Medical Research, 19(9), 1-9. https://doi.org/10.9734/BJMMR/2017/29999
Koyunsever, V.S. (2022). Evlilik doyumunun yordanmasında psikolojik iyi oluş, öz anlayış, bilinçli farkındalık ve eş tükenmişliğinin rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin. Erişim adresi: https://acikerisim.mersin.edu.tr/dogrulama/?devam=2f796179696e2f3136353433332664696c3d38
Kurnaz Sönmez, Ş., & Tastan, N. (2023). Duygu düzenleme becerileri ve evlilik doyumu arasındaki ilişkide öz şefkat duygusunun aracı rolü. Akademik Hassasiyetler, 10(22), 489-517. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1286123
Larson, J. H., & Holman, T. B. (1994). Premarital predictors of marital quality and stability. Family Relations, 228-237. https://doi.org/10.2307/585327
Lopez, F. G., Morúa, W., & Rice, K. G. (2007). Factor structure, stability, and predictive validity of college students’ relationship self-efficacy beliefs. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 40(2), 80-96. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/07481756.2007.11909807
Mardani, M., Marashi, S. A., & Abbaspour, Z. (2021). On the Causal Relationship Between Attachment Styles and Marital Satisfaction: Mediating Role of Gottman's Marital Communication Model. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 15(2). https://doi.org/10.5812/ijpbs.108339
Meeks, B. S., Hendrick, S. S., & Hendrick, C. (1998). Communication, love and relationship satisfaction. Journal of Social and Personal Relationships, 15(6), 755–773. https://doi.org/10.1177/0265407598156003
Mitchell, J. K. (2014). Marital dining practices: Affecting change in marital satisfaction through marital self-efficacy [Yayımlanmamış doktora tezi]. George Fox University. Erişim adresi: https://www.proquest.com/openview/79f2beb05a76da6f65776390538f231d/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y
Moeini, B., Karimi-Shahanjarini, A., Soltanian, A. R., & Matlabi, Z. V. (2016). The effect of communication skills training on females referred to health centers in Bahar; applying the social support theory for increasing marital satisfaction among couples. Journal of Education and Community Health, 3(3), 9-16. https://doi.org/10.21859/jech-03032
Öykü Muslu, N., & Kabasakal, H. Z. (2024). Marital satisfaction in Couples with Children in turkiye: Current studies. The Journal of Academic Social Sciences, 1(150), 414–425. https://doi.org/10.29228/asos.75363
Noller, P., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Marital Communication in the Eighties. Journal of Marriage and Family, 52(4), 832–843. https://doi.org/10.2307/353305
Ogan, S., & Soysal, F. S. Ö. (2022). Üniversite öğrencilerinde ilişkileri sürdürme stratejilerinin yordayıcıları olarak romantik ilişki doyumu ve romantik ilişkilerde öz yeterlik. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 271-288. https://doi.org/10.21733/ibad.988829
Ören, G. (2022). Üniversite öğrencilerinin İlişki doyumunun öz yeterlik ve romantik kiskançlik bakimindan incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir . Erişim adresi: https://avesis.deu.edu.tr/yonetilen-tez/d08b432f-c134-4715-823c-2568d7d1f262/universite-ogrencilerinin-iliski-doyumunun-oz-yeterlik-ve-romantik-kiskanclik-bakimindan-incelenmesi
Özasma, H. İ. (2024). Evli bireylerin yaşamış oldukları çatışmalar ve başa çıkma yöntemleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), 611-638. https://doi.org/10.51702/esoguifd.1468993
Özer, A. K. (1995). İletişimsizlik becerisi. İstanbul: Varlık Yayınları.
Özgüven, İ. E. (2020). Evlilik ve aile terapisi (5. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Parhizgar, O., Esmaelzadeh-Saeieh, S., Kamrani, M. A., Rahimzadeh, M., & Tehranizadeh, M. (2017). Effect of premarital counseling on marital satisfaction. Shiraz E-Medical Journal, 18(5). https://doi.org/10.5812/semj.44693
Rajabi, G., Rashidi, F., & Taghipour, M. (2021). A structural model of relationship between self-efficacy in romantic relationships and marital satisfaction: the mediating role of relationship maintenance behaviours. Journal of Developmental Psychology Iranian Psychologists ,68, 417-426. Erişim adresi: https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://sid.ir/fileserver/jf/78114006807.pdf&ved=2ahUKEwi56P3D-5aOAxXiQfEDHZCIDWoQFnoECBoQAQ&usg=AOvVaw0nnzmGn1_eHZqQ4o3l8kJc
Riggio, H. R., Weiser, D., Valenzuela, A., Lui, P., Montes, R., & Heuer, J. (2011). Initial validation of a measure of self-efficacy in romantic relationships. Personality and Individual Differences, 51(5), 601-606. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.05.026
Sardoğan, M.E., & Karahan, T.F. (2005). The Effect of Human Relation Skill Training Program for Married Couples on the Level of Marital Adjustment of Married Couples. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 38(2), 89-102. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000117
Seider, B. H., Hirschberger, G., Nelson, K. L., & Levenson, R. W. (2009). We can work it out: Age differences in relational pronouns, physiology, and behavior in marital conflict. Psychology and Aging, 24(3), 604–613. https://doi.org/10.1037/a0016950
Şentürk, E. (2018). Evlilikte özyetkinlik, ebeveyn özyetkinliği, bilişsel duygu düzenleme ve evlilik doyumu arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul . Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=T1mWGp9MngYYkCSgiJvtVgH1LDpMVllCE0gS6X0k7H0U4H-n98u3Lgv691lhAVFY
Tavakol, Z., Nasrabadi, A. N., Moghadam, Z. B., Salehiniya, H., & Rezaei, E. (2017). A review of the factors associated with marital satisfaction. Galen Medical Journal, 6(3), 197-207. https://doi.org/10.31661/gmj.v6i3.641
Tezer, E. (1996). Evlilik ilişkisinden sağlanan doyum: Evlilik yaşamı ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 1-7. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/evlilik-yasami-olcegi/
TÜİK. (2021). Türkiye aile yapısı araştırması, 2021. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 Erişim Tarihi: 10 Mart 2025.
TÜİK. (2024). Evlenme ve boşanma istatistikleri, 2024. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2024-54194#:~:text=Bin%20nüfus%20başına%20düşen%20evlenme,binde%206%2C65%20olarak%20gerçekleşti.&text=Boşanan%20çiftlerin%20sayısı%202023%20yılında,binde%202%2C19%20olarak%20gerçekleşti. Erişim Tarihi: 10 Mart 2025
Türkoğlu, M. (2022). Boşanmış bireylerin yaşadığı zorlukların ruhsal sağlık durumu ve yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi [Tıpta uzmanlık tezi]. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Adana Tıp Fakültesi. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=kScA8XnrRb0WogX-qPGFkmtF3opmdH5Cjnt6fDujDhZHmbxTwBOpHPG_eEt-y7wY
Uğur, S. B. (2014). Günümüzde kadının boşanma deneyimleri: akademisyen kadınlar üzerine bir araştırma. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 293-326. https://doi.org/10.13114/MJH.201428447
Üstünsel, G. (2011). Etkili iletişim ve beden dili. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Namık Kemal Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/40046/yokAcikBilim_10336026.pdf?sequence=-1
Weiser, D. A., & Weigel, D. J. (2016). Self-efficacy in romantic relationships: direct and indirect effects on relationship maintenance and satisfaction. Personality and Individual Differences, 89, 152-156. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.10.013
Yeşiltepe, S. S., & Çelik, M. (2014). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi olma ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 13(3), 992-1013. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/133017
Yılmaz, N. E., & Parlar, H. (2021). Evli bireylerin evlilik doyumunun yordayıcısı olarak problem çözme becerileri ve iletişim becerilerinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 220-237. https://doi.org/10.46928/iticusbe.767597
Yolcu, D. (2019). Üniversite öğrencilerinde flört şiddeti: Benlik saygısı, algılanan ilişki özyeterliği ve bağlanma biçimlerinin rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vjszP7PzV0HebcjFEvDfwJCq8-N5xC-n5Upq3nGvMVw2ifEA-yth8Z0veZDXUGc5
Yolcu, D., & Akbay, S. E. (2020). Dating violence among university students: the role of self-esteem, perceived relationship self-efficacy and attachment styles. European Journal of Education Studies, 7(10), 241-257. Erişim adresi: https://oapub.org/edu/index.php/ejes/article/view/3300
Young, M. E., & Long, L. L. (1998). Counseling and therapy for couples. Thomson Brooks/Cole Publishing Co.

A Research on Relationship Between Self-Efficacy, Marriage Satisfaction and the Mediator Role of Effective Communication Skills in Married Individuals

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 274 - 296

Gizem Dilber , Ferda Şule Kaya

https://doi.org/10.17218/hititsbd.1547651

Öz

Marriage is a widely preferred lifestyle both in our country and worldwide, established with good intentions and contributing positively to individuals and society. However, problems within marriage can lead individuals to separation and divorce. According to the 2021 Turkey Family Structure Survey, the primary cause of divorce is irresponsible and indifferent behavior. Other reasons include infidelity, financial incompatibility, physical violence, and maltreatment. The fact that irresponsible and indifferent behaviors rank first suggests that individuals face difficulties in the transition to adulthood. Self-efficacy perception plays a crucial role in this process. Considering that marriage is one of the key life events shaping an individual’s future, it can be argued that self-efficacy in marital relationships is significant for marital satisfaction. Given that irresponsible and indifferent behaviors are among the leading causes of divorce, communication skills appear to be critical. Lack of communication and communication problems between spouses can not only hinder the resolution of existing conflicts but also create new ones. The literature generally indicates that divorce negatively affects individuals, leading to increased depression, decreased psychological resilience, and lower life satisfaction. Understanding marital satisfaction is essential for identifying the risk of divorce. For these reasons, this study aims to examine the mediating role of effective communication skills in the relationship between relationship self-efficacy and marital satisfaction in married individuals. Research on relationship self-efficacy in our country is limited. This study seeks to identify and propose improvements for relationship self-efficacy and communication skills, which are believed to be lacking in marital relationships. The study sample consists of 242 individuals (134 women, 108 men). The research follows a quantitative, correlational survey model. Data were collected using a convenience sampling method, with one individual selected from each couple. The study utilized a personal information form, the "Relationship Self-Efficacy" scale, the "Marital Life" scale, and the "Effective Communication Skills" scale. Regression analysis results indicate that reciprocity and emotional control significantly predict marital satisfaction. Additionally, a positive and significant relationship was found between relationship self-efficacy and marital satisfaction. Emotional control, a sub-dimension of relationship self-efficacy, was found to influence marital satisfaction through the mediating effects of self-awareness/self-disclosure and empathy. Similarly, differentiation, another sub-dimension, was mediated by self-awareness/self-disclosure, empathy, and ego-enhancing language. In conclusion, relationship self-efficacy is a key factor in marital satisfaction. Additionally, effective communication skills play a mediating role in this relationship. Therefore, it is recommended that efforts be made to enhance relationship self-efficacy and communication skills to improve marital satisfaction among married individuals.

Anahtar Kelimeler

Psychology, Marital Satisfaction, Relationship Self-Efficacy, Communication Skills, Married İndividuals

Kaynakça

Abbasigil, A. R. (2019). Evli bireylerde sosyal medya kullanım süresi, kişilerarası iletişim becerileri ve evlilik doyum ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Toros Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/686003
Abbaspour, Z., Karimi Vardanjani, M., & Khojastehmehr, R. (2020). The mediating role of fulfillment of marital expectations in the effect of marital satisfaction on high marital expectations, optimism and relationship self-efficacy in university personell. Positive Psychology Research, 5(4), 1-14. https://doi.org/10.22108/ppls.2020.116042.1684
Acar, H. (1998). Ankara’da sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu genel müdürlüğü’ne bağlı sosyal hizmet kuruluşlarında çalışan üniversite mezunu evli personelin evlilik doyumları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/342258/yokAcikBilim_10012182.pdf?sequence=-1&isAllowed=y
Akan, Y. (2019). İlişki özyeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 1601-1624. https://doi.org/10.26466/opus.510391
Akan, Y., & Kıran, B. (2018). Şiddeti azaltma psiko-eğitim programı’nın (ŞAPP) eşine şiddet uygulayan erkeklerin saldırganlı k, duygu yönetimi ve ilişki özyeterlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 5(1), 31-65. https://doi.org/10.21798/kadem.2019153601
Akbari, B., Moghtader, L., & Khakbiz, K. (2020). Comparison of the effectiveness of communication skills training and cognitive-behavioral therapy in ımproving marital satisfaction and happiness of couples with sexual desire disorder. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences, 27(4), 606-612. Erişim adresi: https://www.sid.ir/paper/403772/en
Akgün, R., & Polat Uluocak, G. (2010). Evlilikte etkili iletişim ve problem çözme: bir toplum merkezindeki kadınlarla gerçekleştirilen grup çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 23(23), 9-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/spcd/issue/21111/227377
Akın, A., & Çelik, E. (2019). Psikolojide güncel kavramlar (2. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Anyamene, A., Nwokolo, C., & Etele, A. V. (2021). Relationship between self-effıcacy and marital satisfaction of married teachers ın public secondary schools ın anambra state, Nigeria. European Journal of Social Sciences Studies, 6(3), 145-156. http://dx.doi.org/10.46827/ejsss.v6i3.1055
Artan, T., Atak, I. Ofluoğlu, A., Türk, H., & Ünlü, D. (2021). Covid-19 salgını sürecinde ilişki doyumu ve ilişki hoşnutsuzluğunun incelenmesi. Aurum Journal of Social Sciences, 6(1), 25-40. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/aurum/issue/63197/851961
Atan, A. (2016). Aile iletişim becerileri psikoeğitim programının ebeveynlerin iletişim becerilerine, çift uyumuna, evlilik doyumuna ve 5-6 yaş çocuklarının sosyal duygusal uyumuna etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Erişim adresi: https://gcris.pau.edu.tr/bitstream/11499/1019/1/Abdullah%20Atan.pdf
Baker, L., & McNulty, J. K. (2010). Shyness and marriage: does shyness shape even established relationships?. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(5), 665-676. https://doi.org/10.1177/0146167210367489
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2), 191-215. Erişim adresi: https://educational-innovation.sydney.edu.au/news/pdfs/Bandura%201977.pdf
Baran, M. (2013). Kadınlara verilen iletişim çatışmaları eğitiminin evlilik doyumu üzerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/54899
Bırni, G. (2021). Evli bireylerin psikolojik iyi oluşları ile evlilik doyumu, öz-anlayış ve mutluluğu artırma stratejileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul . Erişim adresi: http://dspace.yildiz.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/1/12466/5421.pdf?sequence=1
Bloch, L., Haase, C. M., & Levenson, R. W. (2014). Emotion regulation predicts marital satisfaction: more than a wives' tale. Emotion, 14(1), 130–144. https://doi.org/10.1037/a0034272
Buluş, M., & Bağcı, B. (2016). Evlilik doyumu: Aile yılmazlığı ve etkili iletişim becerilerinin rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 136-152. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/26849/282356
Buluş, M., Atan, A., & Erten Sarıkaya, H. (2017). Etkili iletişim becerileri: bir kavramsal çerçeve önerisi ve ölçek geliştirme çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 9(2), 575-590. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/etkili-iletisim-becerileri-olcegi/
Bulut, İ. (1991). Türkiye’de Erken Evlenme, Türk Aile Ansiklopedisi 2. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Ankara.
Burleson, B. R., & Denton, W. H. (1997). The relationship between communication skill and marital satisfaction: Some moderating effects. Journal of Marriage and the Family, 884-902.https://doi.org/10.2307/353790
Byl, M. & Naydenova, I. (2017). The association between romantic relationships, self-efficacy and sports self-efficacy in female athletes as measured by salivary cortisol. Journal of Counseling and Psychology, 1(2), 2. Erişim adresi: https://digitalcommons.gardner-webb.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1007&context=jcp
Cankurtaran Ş.,Topkaya N., & Şahin E. (2023). Evli bireylerde bilinçli farkındalık ile evlilik doyumu arasındaki ilişkide evlilik çatışmasının aracı rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 752-765. https://doi.org/10.36362/gumus.1168646
Carpara, G. V., Scabini, E., Babaranelli, C., Pastoreli, C., Regalia, C., & Bandura, A. (1998). Impact of adolescents' perceived self-regulatory efficacy on familial communication and antisocial conduct. European Psychologist, 3(2), 125-132. https://doi.org/10.1027/1016-9040.3.2.125
Cleek, M. G., & Pearson, T. A. (1985). Perceived causes of divorce: An analysis of interrelationships. Journal of Marriage and the Family, 179-183. https://doi.org/10.2307/352080
Çağ, P., & Yıldırım, İ. (2018). Bazı sosyo-demografik değişkenlere göre evli bireylerin evlilik doyum düzeyleri: bir profil çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 1027-1042. https://doi.org/10.17755/esosder.341296
Çalık, A. K. (2022). Evlilik doyumunun değerler, iletişim becerileri ve sosyodemografik değişkenler bağlamında incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İbn Haldun Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: https://openaccess.ihu.edu.tr/entities/publication/a6ffda86-f337-43f0-a951-ed78e8255730
Dostal, C., & Langhinrichsen-Rohling, J. (1997). Relationship-specific cognitions and family-of-origin divorce and abuse. Journal of Divorce & Remarriage, 27(3-4), 101-120. https://doi.org/10.1300/J087v27n03_07
Dökmen, Ü. (2016). İletişim Çatışmaları ve Empati. (56. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Er, N. (2024). Fransa'da müslüman ve farklı dinlere mensup bireylerin karma evlilik yolunda tanışma ve karar alma süreçleri. Mecmua, (18). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3700178
Fincham, F. D., & Cui, M. (2011). Emerging adulthood and romantic relationships: An introduction. Romantic relationships in emerging adulthood, 3-12. https://doi.org/10.1017/CBO9780511761935.002
Gasbarrini, M. F., Snyder, D. K., Iafrate, R., Bertoni, A., Donato, S., & Margola, D. (2015). Investigating the relation between shared stressors and marital satisfaction: The moderating effects of dyadic coping and communication. Family Science, 6(1), 143-149. https://doi.org/10.1080/19424620.2015.1082044
Güler, K., & Kalafat, B. (2022). Boşanma ve boşanmanın yetişkinler üzerindeki etkilerinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science, 10(135), 207-232. https://doi.org/10.29228/ASOS.65841
Gündüz, B., & Karataş, A. (2020). İlişki doyumunun yordayıcıları: İlişkisel benlik değişimi ve romantik ilişkilerde öz yeterlik [Bildiri sunumu]. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Kongresi, Hatay. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/347926703_ILISKI_DOYUMUNUN_YORDAYICILARI_ILISKISEL_BENLIK_DEGISIMI_VE_ROMANTIK_ILISKILERDE_OZ_YETERLIK
Hamidi, F., & Fakouri HajiYar, H. (2022). Identifying factors affecting marital satisfaction in Iranian unmarried couple: A grand theory research. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 11(10), 105-118. Erişim adresi: https://frooyesh.ir/article-1-4040-en.html
Jackl, J. A. (2016). “Love Doesn’t Just Happen…”: Parent-Child Communication About Marriage. Communication Quarterly, 64(2), 193–209. https://doi.org/10.1080/01463373.2015.1103284
Johnson, K. D. (2015). Marital expectation fulfillment and its relationship to height of marital expectations, optimism, and relationship self-efficacy among married individuals [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Andrews University. https://doi.org/10.32597/dissertations/1573
Kamo, Y., (1993). Determinants of Marital Satisfaction: A Comparison of the United States and Japan. Journal of Social and Personal Relationships, 10(4), 551-568. https://doi.org/10.1177/0265407593104005
Kansu, A. F., & Sayar, G. H. (2018). Öz yeterlik, yaşam anlamı ve yaşam bağlılığı kavramları üzerine bir inceleme. Etkileşim, 1(1), 78-89. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.1.11
Kara, N., Balcı, B. B., & Araz, A. (2023). Evlilik Kalitesi, Doyumu ve Uyumu üzerine çiftlerle Yapılan Boylamsal çalışmaların Sistematik Derlemesi. Türk Psikoloji Yazıları, 25(50). https://doi.org/10.31828/tpy1301996120230124m000051
Kartal, S. (2020). Evli bireylerde çatışma çözme becerileri, evlilik doyumu ve cinsel yaşam doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Erişim adresi: https://openaccess.izu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12436/2520/640537.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Kasapoğlu, F., Kutlu, M., & Durmuş, E. (2017). EEvli bireylerde kişilerarası ilişki tarzı ile evlilik doyumu arasındaki ilişki: evlilikte özyeterlik algısının aracı rolü. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 5(11), 470-487. https://doi.org/10.7816/nesne-05-11-07
Khorasani, N., Hosseini, M., Matbouei, M., Khafri, S., Vasli, P., & Vardanjani, A. (2017). The study of relationship between self–efficacy and marital satisfaction of couples referring to the community health centers of Babol in 2015. British Journal of Medicine and Medical Research, 19(9), 1-9. https://doi.org/10.9734/BJMMR/2017/29999
Koyunsever, V.S. (2022). Evlilik doyumunun yordanmasında psikolojik iyi oluş, öz anlayış, bilinçli farkındalık ve eş tükenmişliğinin rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin. Erişim adresi: https://acikerisim.mersin.edu.tr/dogrulama/?devam=2f796179696e2f3136353433332664696c3d38
Kurnaz Sönmez, Ş., & Tastan, N. (2023). Duygu düzenleme becerileri ve evlilik doyumu arasındaki ilişkide öz şefkat duygusunun aracı rolü. Akademik Hassasiyetler, 10(22), 489-517. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1286123
Larson, J. H., & Holman, T. B. (1994). Premarital predictors of marital quality and stability. Family Relations, 228-237. https://doi.org/10.2307/585327
Lopez, F. G., Morúa, W., & Rice, K. G. (2007). Factor structure, stability, and predictive validity of college students’ relationship self-efficacy beliefs. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 40(2), 80-96. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/07481756.2007.11909807
Mardani, M., Marashi, S. A., & Abbaspour, Z. (2021). On the Causal Relationship Between Attachment Styles and Marital Satisfaction: Mediating Role of Gottman's Marital Communication Model. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 15(2). https://doi.org/10.5812/ijpbs.108339
Meeks, B. S., Hendrick, S. S., & Hendrick, C. (1998). Communication, love and relationship satisfaction. Journal of Social and Personal Relationships, 15(6), 755–773. https://doi.org/10.1177/0265407598156003
Mitchell, J. K. (2014). Marital dining practices: Affecting change in marital satisfaction through marital self-efficacy [Yayımlanmamış doktora tezi]. George Fox University. Erişim adresi: https://www.proquest.com/openview/79f2beb05a76da6f65776390538f231d/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y
Moeini, B., Karimi-Shahanjarini, A., Soltanian, A. R., & Matlabi, Z. V. (2016). The effect of communication skills training on females referred to health centers in Bahar; applying the social support theory for increasing marital satisfaction among couples. Journal of Education and Community Health, 3(3), 9-16. https://doi.org/10.21859/jech-03032
Öykü Muslu, N., & Kabasakal, H. Z. (2024). Marital satisfaction in Couples with Children in turkiye: Current studies. The Journal of Academic Social Sciences, 1(150), 414–425. https://doi.org/10.29228/asos.75363
Noller, P., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Marital Communication in the Eighties. Journal of Marriage and Family, 52(4), 832–843. https://doi.org/10.2307/353305
Ogan, S., & Soysal, F. S. Ö. (2022). Üniversite öğrencilerinde ilişkileri sürdürme stratejilerinin yordayıcıları olarak romantik ilişki doyumu ve romantik ilişkilerde öz yeterlik. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 271-288. https://doi.org/10.21733/ibad.988829
Ören, G. (2022). Üniversite öğrencilerinin İlişki doyumunun öz yeterlik ve romantik kiskançlik bakimindan incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir . Erişim adresi: https://avesis.deu.edu.tr/yonetilen-tez/d08b432f-c134-4715-823c-2568d7d1f262/universite-ogrencilerinin-iliski-doyumunun-oz-yeterlik-ve-romantik-kiskanclik-bakimindan-incelenmesi
Özasma, H. İ. (2024). Evli bireylerin yaşamış oldukları çatışmalar ve başa çıkma yöntemleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(2), 611-638. https://doi.org/10.51702/esoguifd.1468993
Özer, A. K. (1995). İletişimsizlik becerisi. İstanbul: Varlık Yayınları.
Özgüven, İ. E. (2020). Evlilik ve aile terapisi (5. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Parhizgar, O., Esmaelzadeh-Saeieh, S., Kamrani, M. A., Rahimzadeh, M., & Tehranizadeh, M. (2017). Effect of premarital counseling on marital satisfaction. Shiraz E-Medical Journal, 18(5). https://doi.org/10.5812/semj.44693
Rajabi, G., Rashidi, F., & Taghipour, M. (2021). A structural model of relationship between self-efficacy in romantic relationships and marital satisfaction: the mediating role of relationship maintenance behaviours. Journal of Developmental Psychology Iranian Psychologists ,68, 417-426. Erişim adresi: https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://sid.ir/fileserver/jf/78114006807.pdf&ved=2ahUKEwi56P3D-5aOAxXiQfEDHZCIDWoQFnoECBoQAQ&usg=AOvVaw0nnzmGn1_eHZqQ4o3l8kJc
Riggio, H. R., Weiser, D., Valenzuela, A., Lui, P., Montes, R., & Heuer, J. (2011). Initial validation of a measure of self-efficacy in romantic relationships. Personality and Individual Differences, 51(5), 601-606. https://doi.org/10.1016/j.paid.2011.05.026
Sardoğan, M.E., & Karahan, T.F. (2005). The Effect of Human Relation Skill Training Program for Married Couples on the Level of Marital Adjustment of Married Couples. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 38(2), 89-102. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000117
Seider, B. H., Hirschberger, G., Nelson, K. L., & Levenson, R. W. (2009). We can work it out: Age differences in relational pronouns, physiology, and behavior in marital conflict. Psychology and Aging, 24(3), 604–613. https://doi.org/10.1037/a0016950
Şentürk, E. (2018). Evlilikte özyetkinlik, ebeveyn özyetkinliği, bilişsel duygu düzenleme ve evlilik doyumu arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul . Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=T1mWGp9MngYYkCSgiJvtVgH1LDpMVllCE0gS6X0k7H0U4H-n98u3Lgv691lhAVFY
Tavakol, Z., Nasrabadi, A. N., Moghadam, Z. B., Salehiniya, H., & Rezaei, E. (2017). A review of the factors associated with marital satisfaction. Galen Medical Journal, 6(3), 197-207. https://doi.org/10.31661/gmj.v6i3.641
Tezer, E. (1996). Evlilik ilişkisinden sağlanan doyum: Evlilik yaşamı ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 1-7. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/evlilik-yasami-olcegi/
TÜİK. (2021). Türkiye aile yapısı araştırması, 2021. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 Erişim Tarihi: 10 Mart 2025.
TÜİK. (2024). Evlenme ve boşanma istatistikleri, 2024. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2024-54194#:~:text=Bin%20nüfus%20başına%20düşen%20evlenme,binde%206%2C65%20olarak%20gerçekleşti.&text=Boşanan%20çiftlerin%20sayısı%202023%20yılında,binde%202%2C19%20olarak%20gerçekleşti. Erişim Tarihi: 10 Mart 2025
Türkoğlu, M. (2022). Boşanmış bireylerin yaşadığı zorlukların ruhsal sağlık durumu ve yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi [Tıpta uzmanlık tezi]. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Adana Tıp Fakültesi. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=kScA8XnrRb0WogX-qPGFkmtF3opmdH5Cjnt6fDujDhZHmbxTwBOpHPG_eEt-y7wY
Uğur, S. B. (2014). Günümüzde kadının boşanma deneyimleri: akademisyen kadınlar üzerine bir araştırma. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 293-326. https://doi.org/10.13114/MJH.201428447
Üstünsel, G. (2011). Etkili iletişim ve beden dili. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Namık Kemal Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/40046/yokAcikBilim_10336026.pdf?sequence=-1
Weiser, D. A., & Weigel, D. J. (2016). Self-efficacy in romantic relationships: direct and indirect effects on relationship maintenance and satisfaction. Personality and Individual Differences, 89, 152-156. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.10.013
Yeşiltepe, S. S., & Çelik, M. (2014). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi olma ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 13(3), 992-1013. Erişim adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/133017
Yılmaz, N. E., & Parlar, H. (2021). Evli bireylerin evlilik doyumunun yordayıcısı olarak problem çözme becerileri ve iletişim becerilerinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(40), 220-237. https://doi.org/10.46928/iticusbe.767597
Yolcu, D. (2019). Üniversite öğrencilerinde flört şiddeti: Benlik saygısı, algılanan ilişki özyeterliği ve bağlanma biçimlerinin rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=vjszP7PzV0HebcjFEvDfwJCq8-N5xC-n5Upq3nGvMVw2ifEA-yth8Z0veZDXUGc5
Yolcu, D., & Akbay, S. E. (2020). Dating violence among university students: the role of self-esteem, perceived relationship self-efficacy and attachment styles. European Journal of Education Studies, 7(10), 241-257. Erişim adresi: https://oapub.org/edu/index.php/ejes/article/view/3300
Young, M. E., & Long, L. L. (1998). Counseling and therapy for couples. Thomson Brooks/Cole Publishing Co.

Toplam 76 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Aile Sosyolojisi, Aile ve İlişkiler Sosyolojisi, Cinsiyet Sosyolojisi
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Gizem Dilber 0009-0008-0659-7545 Ferda Şule Kaya 0000-0002-8415-8002
Erken Görünüm Tarihi	14 Temmuz 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi	12 Eylül 2024
Kabul Tarihi	6 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Dilber, G., & Kaya, F. Ş. (2025). Evli Bireylerde İlişki Özyeterlik, Evlilik Doyumu İlişkisi ve Etkili İletişim Becerilerinin Aracı Rolü Üzerine Bir Araştırma. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 274-296. https://doi.org/10.17218/hititsbd.1547651

Makale Dosyaları

Tam Metin

Hitit Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.