İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Öz

Ukrayna’nın UAD nezdinde doğu Ukrayna’da soykırım gerçekleştirmediği, bu nedenle Rusya’nın askeri operasyonlarının Soykırım Sözleşmesi muvacehesinde bir meşruiyetinin bulunmadığı iddiası ile 26.02.2022’de açtığı dava bir menfi tespit davası olarak taşıdığı özellik yanı sıra, askeri operasyonların Soykırım Sözleşmesi muvacehesinde meşruiyetinin gerekçelendirilemeyeceği iddiası bağlamında ortaya koyduğu yaklaşım bakımından da önem taşıyan bir davadır. UAD geçici önlem nitelikli 02.02.2024 tarihli kararında Soykırım Sözleşmesinin IX. maddesinden hareketle açılan davanın Soykırım Sözleşmesi’nin yorum ve uygulanmasına ilişkin olması nedeniyle yargı yetkisine sahip olduğunu kabul etmekle beraber Uluslararası Hukuku ihlâl eden bir eylem olarak saldırı yasağının Soykırım Sözleşmesi’nin I. ve IV. maddeleri ile ratione materiae bağlantısı olmadığına işaret ederek saldırı yasağı ihlâlinin Soykırım Sözleşmesi’nin ihlâline yol açmadığı sonucuna varmıştır. Soykırım Sözleşmesi askeri operasyonları yasaklama amacı ile yapılmamıştır. UAD bu karar ile bir kez daha Soykırım Sözleşmesi’nin saldırı yasağı ihlâlleri bakımından dayanak teşkil etmediğini teyit etmiştir. UAD esasa ilişkin kararında Rusya’nın askeri operasyonlarına ancak sınırlı şekilde değinme olanağına sahip olacaktır. Karar tahlili niteliği taşıyan makalede dava taraflarının iddia ve itirazlarına UAD’nin askeri operasyonlar nedeni ile doğan uyuşmazlıklarda sergilediği temkinli yaklaşıma ilişkin eleştirilere ışık tutulmaktadır.