Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ENFLASYONUN TEMEL FİNANSAL TABLOLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ VE ENFLASYON MUHASEBESİ

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 43 - 56, 24.06.2025

Servet Say

https://doi.org/10.61349/iesbad.1667141

Öz

Enflasyon, işletmelerin mali tablolarında önemli bozulmalara neden olarak finansal analizlerin doğruluğunu ve güvenilirliğini zayıflatabilir. Geleneksel muhasebe sistemlerinde mali tablolar, nominal değerler üzerinden hazırlandığı için enflasyonun etkilerini yeterince yansıtamaz ve bu durum, işletmelerin gerçek finansal durumlarının yanıltıcı bir şekilde yorumlanmasına yol açabilir. Enflasyon muhasebesi, bu sorunu gidermek için finansal verileri enflasyona göre düzelterek mali tabloların daha doğru ve güvenilir olmasını sağlar. Bu nedenle, enflasyon muhasebesi uygulamaları, finansal bilgilerin gerçeğe uygun değerlerle raporlanmasını sağlayarak işletmelerin karar alma süreçlerini iyileştirmektedir. Bu çalışmada, enflasyonun temel finansal tablolardan bilanço ve gelir tablosu üzerindeki etkileri ele alınarak, mali verilerin nasıl yanıltıcı olabileceği incelenmiştir. Özellikle stoklar, maddi duran varlıklar ve borçlanma maliyetleri gibi kalemlerin enflasyon karşısında nasıl değer kaybettiği ve bu durumun işletme kârlılığına nasıl yansıdığı tartışılmıştır. Ayrıca enflasyon muhasebesinin uygulanmasının, finansal tabloların doğruluğunu artırarak yatırımcıların, kredi verenlerin ve diğer finansal karar alıcıların daha bilinçli değerlendirmeler yapmasını sağladığı vurgulanmıştır. Bu bağlamda yatırımcılar ve finansal karar alıcılara enflasyonun yarattığı sapmaları göz önünde bulundurarak finansal analizlerini gerçekleştirmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon Enflasyon Muhasebesi Temel Finansal Tablolar

Kaynakça

  • Açık, S. (2006). Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360.
  • Akçay, S. (2024). Türkiye’de Yeniden Yüksek Enflasyonla Birlikte Enflasyon Muhasebesi ve Bir Uygulama. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 104-123.
  • Akdoğan, N. & Tenker, N. (1998). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi. Akpınar, Y., Ciğer, A., Karyağdı, N. G., & Kaya, A. (2024). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının İşletmelerin Finansal Yapıları Üzerine Etkileri: Oran Analizi ile İnceleme. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 16(31), 360-376.
  • Arsoy, A. P. & Gücenme, Ü. (2009). The Development of Inflation Accounting in Turkey. Critical Perspectives on Accounting, 20, 568-590.
  • Arzova, S. B. & Şahin, B. Ş. (2022). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkisi. Mali Çözüm, 32(170), 13-31.
  • Bilici, N. (2003). Enflasyonun Mali Tablolar Üzerindeki Etkilerini Azaltmak İçin Türkiye’de Uygulanan Önlemler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 65-85.
  • Çankaya, F. & Dinç, E. (2004). 5024 Sayılı Kanun’la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3-4), 369-384.
  • Çetin, Ö.O. & Bozdoğan, T. (2023). Enflasyon Muhasebesine Geri Dönüş: Enflasyon Muhasebesi Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, 12,78-89.
  • Denet Sirküler (2024). Vergi Usul Kanunu kapsamında enflasyon düzeltmesi, Sirküler No:2024/29, BDO Yayıncılık. Erişim adresi: https://www.bdo.com.tr/getattachment/c696d542-3650-4803-9275- b2528c3bf1d6/SIRK2024-029.pdf?lang=tr-TR&ext=.pdf, Erişim Tarihi: 29.02.2024.
  • Dinç, Y. & Akkaya, Y. (2023). Enflasyon Muhasebesi VUK- TMS Uygulamaları ve Karşılaştırması. Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Doğan, Ö. (2023). Enflasyon Muhasebesi ile İlgili Yasal Düzenlemelerin Finansal Raporlama Çerçeveleri Kapsamında Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 190-209.
  • Ergün, İ. (2025). Vergi Usul Kanunu ve TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Kapsamında Enflasyon Muhasebesinin Özkaynaklar Üzerindeki Etkisi: BIST İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi,18(1), 83-107.
  • Gökçen, G. (2004). Enflasyon Muhasebesi. İstanbul: Yaylım Yayıncılık.
  • Gökçen G. & Ertürk E. (2023). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Kapsamında Özellik Arz Eden Konular. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 504-515.
  • Gökçen, G. & Ataman, B. (2022). Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu Kapsamında Enflasyon Muhasebesi ve Uygulaması. Muhasebe Standart ve Uygulamalarını Etkileyen Değişiklikler Gelişmeler ve Güncel Konular, 203-229, (edt. Akdoğan,N., Doğan, U., Alp, S.), Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Gökten, S., Oktan Gökten, P., & Mollaoğulları, B.F. (2023). Stoklar ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması: BIST30 İmalat İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15 (1), 718-731.
  • Hacırüstemoğlu, R. (1992). Enflasyonun Muhasebeye Etkisi. Marmara İletişim Dergisi, 1, 85-87.
  • Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (2024). 2024 takvim yılına ait yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama hakkında uygulama rehberi. Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Y%C3%9CKSEK%20ENFLASYONLU%20EKONOMILERDE%20FINANSAL%20RAPORLAMA%20HAKKINDA%20UYGULAMA%20REHBERI.pdf, Erişim tarihi:26.02.2024.
  • Kantar, M. A., Abar, H. & Öndeş, T. (2021). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: BİST İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 90, 1-18.
  • Karakaya M, (2004). Maliyet Muhasebesi (Enflasyon Muhasebesi Uygulamalı-Yeni Gelişmelerle Bütünleştirilmiş). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Keskin, A. (2024). Vergi Usul Kanunu Kapsamında Türkiye’de Temel Enflasyon Muhasebesi Uygulamaları Üzerine Bir Çalışma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26(47), 897-918.
  • Kırkulak, B. & Balsarı, Ç. K. (1197). Enflasyon Muhasebesi ve Hisse Senedi Getirileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Üzerine Bir Uygulama. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Dergisi, 11(42), 19-36.
  • Köroğlu, Ç., & Uçma, T. (2005). Enflasyonun mali tablolar üzerine etkisi ve enflasyon düzeltmesinin işletmelere uygulanması. Mevzuat Dergisi, 90, 1-14.
  • Öksüz, F. (2003). Enflasyon Muhasebesi. Mali Çözüm Dergisi, 63, 144-154.
  • Özdoğan, O. (2002). Enflasyonun Temel Mali Tablolar Üzerindeki Etkileri, Bu Etkileri Önleyici Yöntemler ve Bir Otel İşletmesinde Uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Özkan, T. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 15, 49-72.
  • Ulusan, H. (2002). Yeniden Değerleme Uygulamasının Sermayeyi Koruyucu Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 111-128.
  • Varol, N. (2022). Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 93, 19-30.
  • Yavuzaslan Söylemez, S. (2023). Yeniden Değerleme Uygulamalarında Son Yasal Düzenlemeler ve Önceki Revizyonların Etkileri. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 16 (Prof. Dr. Mehmet Özbirecikli Özel Sayısı), 279-302.
  • Yenisu, E. (2022). Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741.
  • Yıldız, E. (2025). Enflasyon Düzeltme İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi: 2023-2024 Yılı Örnek Uygulama. İçinde M. Kurtlar (Editör), Muhasebe, Denetim ve Finansal Tablolar: Teori ve Uygulama, (ss.1-40). Özgğr Yayınları.
  • Yüce, M. (1998). Enflasyon Muhasebesi. Sayıştay Dergisi, (31), 102-113.
  • 555 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2023). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231230M2-13.pdf, Erişim tarihi:29.02.2024.

IMPACT OF INFLATION ON BASIC FINANCIAL STATEMENTS AND INFLATION ACCOUNTING

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 43 - 56, 24.06.2025

Servet Say

https://doi.org/10.61349/iesbad.1667141

Öz

Inflation can cause significant distortions in the financial statements of companies and weaken the accuracy and reliability of financial analyses. Since financial statements are prepared based on nominal values in traditional accounting systems, they cannot adequately reflect the effects of inflation, and this can lead to a misleading interpretation of the real financial situations of companies. Inflation accounting corrects financial data according to inflation to eliminate this problem, making financial statements more accurate and reliable. Therefore, inflation accounting practices improve the decision-making processes of companies by ensuring that financial information is reported with fair values. In this study, the effects of inflation on the balance sheet and income statement from basic financial statements are discussed, and how financial data can be misleading is examined. In particular, it is discussed how items such as stocks, tangible fixed assets and borrowing costs lose value against inflation and how this situation is reflected in business profitability. It is also emphasized that the application of inflation accounting increases the accuracy of financial statements and enables investors, creditors and other financial decision-makers to make more conscious evaluations. In this context, investors and financial decision makers are advised to carry out their financial analyses by taking into account the deviations created by inflation.

Anahtar Kelimeler

Inflation Inflation Accounting Basic Financial Statements

Kaynakça

  • Açık, S. (2006). Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 345-360.
  • Akçay, S. (2024). Türkiye’de Yeniden Yüksek Enflasyonla Birlikte Enflasyon Muhasebesi ve Bir Uygulama. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 104-123.
  • Akdoğan, N. & Tenker, N. (1998). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi. Akpınar, Y., Ciğer, A., Karyağdı, N. G., & Kaya, A. (2024). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının İşletmelerin Finansal Yapıları Üzerine Etkileri: Oran Analizi ile İnceleme. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 16(31), 360-376.
  • Arsoy, A. P. & Gücenme, Ü. (2009). The Development of Inflation Accounting in Turkey. Critical Perspectives on Accounting, 20, 568-590.
  • Arzova, S. B. & Şahin, B. Ş. (2022). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Süreçleri ve Enflasyon Muhasebesinin Finansal Tablolara Etkisi. Mali Çözüm, 32(170), 13-31.
  • Bilici, N. (2003). Enflasyonun Mali Tablolar Üzerindeki Etkilerini Azaltmak İçin Türkiye’de Uygulanan Önlemler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 65-85.
  • Çankaya, F. & Dinç, E. (2004). 5024 Sayılı Kanun’la Getirilen Enflasyon Muhasebesi Uygulaması ve Doğurduğu Sorunlar. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3-4), 369-384.
  • Çetin, Ö.O. & Bozdoğan, T. (2023). Enflasyon Muhasebesine Geri Dönüş: Enflasyon Muhasebesi Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi, 12,78-89.
  • Denet Sirküler (2024). Vergi Usul Kanunu kapsamında enflasyon düzeltmesi, Sirküler No:2024/29, BDO Yayıncılık. Erişim adresi: https://www.bdo.com.tr/getattachment/c696d542-3650-4803-9275- b2528c3bf1d6/SIRK2024-029.pdf?lang=tr-TR&ext=.pdf, Erişim Tarihi: 29.02.2024.
  • Dinç, Y. & Akkaya, Y. (2023). Enflasyon Muhasebesi VUK- TMS Uygulamaları ve Karşılaştırması. Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Doğan, Ö. (2023). Enflasyon Muhasebesi ile İlgili Yasal Düzenlemelerin Finansal Raporlama Çerçeveleri Kapsamında Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 190-209.
  • Ergün, İ. (2025). Vergi Usul Kanunu ve TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Kapsamında Enflasyon Muhasebesinin Özkaynaklar Üzerindeki Etkisi: BIST İmalat Sektöründe Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi,18(1), 83-107.
  • Gökçen, G. (2004). Enflasyon Muhasebesi. İstanbul: Yaylım Yayıncılık.
  • Gökçen G. & Ertürk E. (2023). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Kapsamında Özellik Arz Eden Konular. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 504-515.
  • Gökçen, G. & Ataman, B. (2022). Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu Kapsamında Enflasyon Muhasebesi ve Uygulaması. Muhasebe Standart ve Uygulamalarını Etkileyen Değişiklikler Gelişmeler ve Güncel Konular, 203-229, (edt. Akdoğan,N., Doğan, U., Alp, S.), Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Gökten, S., Oktan Gökten, P., & Mollaoğulları, B.F. (2023). Stoklar ve Enflasyon Muhasebesi Uygulaması: BIST30 İmalat İşletmeleri Üzerine Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15 (1), 718-731.
  • Hacırüstemoğlu, R. (1992). Enflasyonun Muhasebeye Etkisi. Marmara İletişim Dergisi, 1, 85-87.
  • Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (2024). 2024 takvim yılına ait yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama hakkında uygulama rehberi. Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Y%C3%9CKSEK%20ENFLASYONLU%20EKONOMILERDE%20FINANSAL%20RAPORLAMA%20HAKKINDA%20UYGULAMA%20REHBERI.pdf, Erişim tarihi:26.02.2024.
  • Kantar, M. A., Abar, H. & Öndeş, T. (2021). Enflasyonun İşletmelerin Finansal Oranlarına Etkisi: BİST İmalat Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 90, 1-18.
  • Karakaya M, (2004). Maliyet Muhasebesi (Enflasyon Muhasebesi Uygulamalı-Yeni Gelişmelerle Bütünleştirilmiş). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Keskin, A. (2024). Vergi Usul Kanunu Kapsamında Türkiye’de Temel Enflasyon Muhasebesi Uygulamaları Üzerine Bir Çalışma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26(47), 897-918.
  • Kırkulak, B. & Balsarı, Ç. K. (1197). Enflasyon Muhasebesi ve Hisse Senedi Getirileri: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Üzerine Bir Uygulama. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Dergisi, 11(42), 19-36.
  • Köroğlu, Ç., & Uçma, T. (2005). Enflasyonun mali tablolar üzerine etkisi ve enflasyon düzeltmesinin işletmelere uygulanması. Mevzuat Dergisi, 90, 1-14.
  • Öksüz, F. (2003). Enflasyon Muhasebesi. Mali Çözüm Dergisi, 63, 144-154.
  • Özdoğan, O. (2002). Enflasyonun Temel Mali Tablolar Üzerindeki Etkileri, Bu Etkileri Önleyici Yöntemler ve Bir Otel İşletmesinde Uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Özkan, T. (2005). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Firmaların Finansal Yapıları Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, 15, 49-72.
  • Ulusan, H. (2002). Yeniden Değerleme Uygulamasının Sermayeyi Koruyucu Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 111-128.
  • Varol, N. (2022). Inflation Accounting in Terms of Tax Legislation and Accounting Standards in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 93, 19-30.
  • Yavuzaslan Söylemez, S. (2023). Yeniden Değerleme Uygulamalarında Son Yasal Düzenlemeler ve Önceki Revizyonların Etkileri. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 16 (Prof. Dr. Mehmet Özbirecikli Özel Sayısı), 279-302.
  • Yenisu, E. (2022). Enflasyonun Finansal Tablolara Etkisi ve Enflasyon Muhasebesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741.
  • Yıldız, E. (2025). Enflasyon Düzeltme İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi: 2023-2024 Yılı Örnek Uygulama. İçinde M. Kurtlar (Editör), Muhasebe, Denetim ve Finansal Tablolar: Teori ve Uygulama, (ss.1-40). Özgğr Yayınları.
  • Yüce, M. (1998). Enflasyon Muhasebesi. Sayıştay Dergisi, (31), 102-113.
  • 555 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (2023). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231230M2-13.pdf, Erişim tarihi:29.02.2024.
Toplam 33 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Servet Say 0000-0003-4216-6650

Yayımlanma Tarihi 24 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 27 Mart 2025
Kabul Tarihi 9 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Say, S. (2025). ENFLASYONUN TEMEL FİNANSAL TABLOLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ VE ENFLASYON MUHASEBESİ. İstanbul Esenyurt Üniversitesi İşletme Ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(1), 43-56. https://doi.org/10.61349/iesbad.1667141
 Kapak Resmi İndir