Öz
Varlık ve nesnelere verilen özel adları inceleyen ad bilimi kendi arasında çeşitli alt dallara ayrılmaktadır. Bu dallardan biri kentlerdeki mahalle, cadde, bulvar, sokak, meydan, pazar, kıyı vb. özel adları inceleyen kentlik ad bilimidir. Türkiye’de son dönemde kentlik ad bilimi üzerine yapılan çalışmaların sayısı artmıştır. Kent bazlı yapılan bu çalışmaların bir kısmı özellikle mahalle, bulvar, cadde, ve sokak adlarını konu edinmektedir.
Kayseri ili; mahalle, bulvar ve cadde adları üzerine toplu olarak yapılan bir çalışma bulunmamaktadır. Kentlik adları arasında yer alan mahalle, bulvar, cadde ve adlandırmalarında birçok farklı unsurun etkili olduğu bilinmektedir. Bu çalışma Kayseri ili Melikgazi ilçesi mahalle, bulvar ve cadde adları üzerine semantik bir sınıflandırmayı konu edinmektedir. Çalışmada kullanılan mahalle, bulvar ve cadde adları İçişleri Bakanlığı Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanterinden alınmıştır. Çalışmada etimolojik ve yapısal bir sınıflandırmaya gidilmemiş daha çok mahalle, bulvar ve caddelere adların hangi unsurlara göre verildiği tespit edilmiştir. Ardından bu tespitler sayısal verileriyle birlikte tablolaştırılmıştır. Çalışmanın sonuna ise Kayseri İli Melikgazi ilçesi mahalle, bulvar ve cadde adlarına ait sayısal grafik eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kayseri ili Melikgazi ilçesi kentlik ad bilimi mahalle adları.
Kaynakça
- Asımgil, B. (2018). İzmir’de kentsel kimlik bileşenlerinden cadde ve sokakların toponimisi ve milliyetçi, etnik izlerin sosyal yapı oluşumuna katkıları. Trakya Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19 (1), 21-36.
- Çabuk, S., ve Demir , K. (2012). Osmanlı kentlerinde mahallelerin mekanlaştırılabilmesi için bir yöntem denemesi: Kayseri örneği. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 3(1), 135-153.
- Çayırdağ, M. (2001). Kayseri tarih araştırmaları. C.1. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
- Gemalmaz, E. (1973). Erzurum ili ağızları (inceleme, metinler, sözlük ve dizinler). [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
- Gökdağ, F. Köksal, A. C. ve Dağlar, A. (2015). Kayseri ansiklopedisi. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
- Güzel, M., ve Yeşil, P. (2021). Ordu ilindeki mahalle adlarının doğal ve kültürel peyzaj ögeleri bağlamında incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11 (3), 763-776.
- Köksal, S., (2019). Kayseri ili yer adları: kimlik, kültür ve mekân. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
- Tuğluk, M. E., ve Özfidan, T. (2022). Batman ili mahalle, bulvar, cadde ve sokak adları üzerine bir değerlendirme. Folklor Akademi Dergisi, 5 (2), 496-530.
- Türk Dil Kurumu (2009). Türkiye’de halk ağzından derleme sözlüğü (C. 1-6) Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe sözlük. (Ş. H. Akalın, R. Toparlı, M. Argunşah, Haz.) Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Yasak, Ü. ve Sıtmaç, C. (2024). Uşak şehrinde cadde ve sokak isimlerinin hodonimik analizi. International Journal of Geography and Geography Education, (52), 52-70. https://doi.org/10.32003/igge.1421026
- T.C. İçişleri Bakanlığı Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri. https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx (Erişim Tarihi 07.01.2025, 16.40)
- Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adres Kayıt Sistemi. https://adres.nvi.gov.tr/VatandasIslemleri/AdresSorgu (Erişim Tarihi 05.02.2025, 15.34)
- Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tarihçe. https://kayseri.ktb.gov.tr/TR-54965/tarihce.html Erişim tarihi: 17.04.2025
- T.C. Kayseri Valiliği Kayseri Tarihi. http://www.kayseri.gov.tr/kayseri-tarihii Erişim tarihi: 17.04.2025
Öz
Onomastics, which examines proper names given to entities and objects, is divided into various sub-branches. One of these branches is urban onomastics, which examines proper names such as neighborhoods, avenues, boulevards, streets, squares, markets, coasts, etc. in cities. The number of studies on urban onomastics has increased in Turkey in recent years. Some of these city-based studies are particularly about neighborhood, boulevard, avenue, and street names. It is known that many different elements are effective in the naming of neighborhoods, boulevards and streets among the city names. There is no collective study on neighborhood, boulevard, avenue, and street names in Kayseri province. This study is about a semantic classification of neighborhood, boulevard, avenue, and street names in Melikgazi district of Kayseri province. The neighborhood, boulevard, avenue, and street names used in the study were taken from the Ministry of Interior's Inventory of Turkish Civil Administrative Departments. No etymological and structural classification was made in the study; rather, it was determined according to which elements the names of neighborhoods, boulevards, avenues, and streets were given. Then, these findings were tabulated with numerical data. At the end of the study, a numerical graphic of the neighborhood, boulevard and street names of Melikgazi district of Kayseri Province was added.
Anahtar Kelimeler
Kayseri province Melikgazi district urban onomastics neighborhood names.
Kaynakça
- Asımgil, B. (2018). İzmir’de kentsel kimlik bileşenlerinden cadde ve sokakların toponimisi ve milliyetçi, etnik izlerin sosyal yapı oluşumuna katkıları. Trakya Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19 (1), 21-36.
- Çabuk, S., ve Demir , K. (2012). Osmanlı kentlerinde mahallelerin mekanlaştırılabilmesi için bir yöntem denemesi: Kayseri örneği. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 3(1), 135-153.
- Çayırdağ, M. (2001). Kayseri tarih araştırmaları. C.1. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
- Gemalmaz, E. (1973). Erzurum ili ağızları (inceleme, metinler, sözlük ve dizinler). [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
- Gökdağ, F. Köksal, A. C. ve Dağlar, A. (2015). Kayseri ansiklopedisi. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
- Güzel, M., ve Yeşil, P. (2021). Ordu ilindeki mahalle adlarının doğal ve kültürel peyzaj ögeleri bağlamında incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11 (3), 763-776.
- Köksal, S., (2019). Kayseri ili yer adları: kimlik, kültür ve mekân. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
- Tuğluk, M. E., ve Özfidan, T. (2022). Batman ili mahalle, bulvar, cadde ve sokak adları üzerine bir değerlendirme. Folklor Akademi Dergisi, 5 (2), 496-530.
- Türk Dil Kurumu (2009). Türkiye’de halk ağzından derleme sözlüğü (C. 1-6) Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe sözlük. (Ş. H. Akalın, R. Toparlı, M. Argunşah, Haz.) Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Yasak, Ü. ve Sıtmaç, C. (2024). Uşak şehrinde cadde ve sokak isimlerinin hodonimik analizi. International Journal of Geography and Geography Education, (52), 52-70. https://doi.org/10.32003/igge.1421026
- T.C. İçişleri Bakanlığı Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri. https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx (Erişim Tarihi 07.01.2025, 16.40)
- Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adres Kayıt Sistemi. https://adres.nvi.gov.tr/VatandasIslemleri/AdresSorgu (Erişim Tarihi 05.02.2025, 15.34)
- Kayseri İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tarihçe. https://kayseri.ktb.gov.tr/TR-54965/tarihce.html Erişim tarihi: 17.04.2025
- T.C. Kayseri Valiliği Kayseri Tarihi. http://www.kayseri.gov.tr/kayseri-tarihii Erişim tarihi: 17.04.2025
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yeni Türk Dili (Eski Anadolu, Osmanlı, Türkiye Türkçesi) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 28 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 13 |
DERGİPARK Bünyesinde Faaliyet Gösteren International Journal of Filologia (IJOF) Filoloji Alanında Yayımlanan Hakemli ve Bilimsel Bir Dergidir. Dergimiz ulusal ve Uluslararası ölçekli birçok dizinde taranmaktadır.