Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Görme Engellilerin Hastane Hizmetlerine Fiziksel Erişimi: İstanbul Örneği

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 52, 333 - 355, 27.06.2025
https://doi.org/10.46928/iticusbe.1673772

Öz

Engelli bireylerin sağlık işletmelerine erişimi; sağlık hizmetlerinden eşit bir şekilde faydalanmaları müreffeh bir toplum için büyük önem taşımaktadır. İstanbul’daki hastanelerin görme engelli bireyler için fiziksel erişilebilirlik açısından mevcut durumunu değerlendirmeyi amaçlayan bu araştırma güncel olayların derinlemesine incelenmesini içeren nitel araştırma desenlerinden biri olan durum çalışması şeklinde tasarlanmıştır. Araştırma, toplumda farkındalık oluşturma ve görme engellilerin karşılaştığı zorlukları asgari seviyeye indirme bakımından önemlidir. Diğer taraftan mevzuat düzenlemeleri ve iyileştirmeleri açısından politika yapıcılara da katkıda bulunacaktır. Araştırma İstanbul il sınırları içinde yaşayan 24 görme engelli birey ile gerçekleştirilmiş olup, örneklem kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. MAXQDA 2020 programına aktarılarak içerik analizleri gerçekleştirilmiş ve analiz sonucunda 6 ana kod ve alt kodlar oluşturulmuştur. Analiz bulgularına göre, katılımcılar hastaneye erişim ve hastane içinde yön bulma konusunda çeşitli zorluklar yaşadıklarını, temel alanlara ve hizmetlere ulaşımda engellerle karşılaştıklarını, yardımcı teknolojilerin yetersiz olduğu ve işlemleri tek başına gerçekleştirmekte güçlük çektiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca, sağlık personelinin ilgisi ve bilgilendirme düzeyi değişkenlik göstermekte, randevu alma süreci ise birçok katılımcı için sorun teşkil etmektedir. Katılımcıların yaşadıkları zorluklara yönelik çözüm önerileri kategorisinde ise, ağırlıklı olarak personel desteğinin artırılması, sesli çağrı sistemlerinin iyileştirilmesi ve rehber işaretlerin artırılması gibi genel erişilebilirlik düzenlemeleri konusunda önerilerde bulundukları görülmektedir.

Kaynakça

  • Akçalı, Ş. (2015). Görme engellilere yönelik tasarlanan mekanların erişilebilirlik standartları kapsamında irdelenmesi: Görme engelli kütüphaneleri [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir].
  • Ashraf M.M, Hasan N, Lewis L, Hasan MR, Ray P. (2016). A Systematic Literature Review of the Application of Information Communication Technology for Visually Impaired People. International Journal of Disability Management, 2016;11:e6. https://doi.org/10.1017/idm.2016.6
  • Bilge, B. (2017). Görme Engelli Kişiler İçin Konut Tasarımında Ulaşılabilirlik. IJASOS- International E-Journal of Advances in Social Sciences, 3, 152-166.
  • Cupples, M. E., Hart, P. M., Johnston, A., ve Jackson, A. J. (2012). Improving healthcare access for people with visual impairment and blindness. BMJ (Clinical research ed.), 344, e542. https://doi.org/10.1136/bmj.e542
  • Dünya Sağlık Örgütü. (2011). Dünya Engellilik Raporu 2011. Engelliler Konfederasyonu. https://www.engellilerkonfederasyonu.org.tr/wp-content/uploads/2020/04/D%C3%BCnya-Engellilik-Raporu-2011.pdf
  • Dünya Sağlık Örgütü. (2021). World report on disability. https://www.who.int/publications/i/item/9789241564182
  • Erşahin, E., ve Şahbaz, R. P. (2024). Gülhane Parkı deneyimi: İstanbul’un tarihî kalbinde ziyaretçilerin gözünden bir değerlendirme. Seyahat Ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 21(3), 697-718. https://doi.org/10.24010/soid.1469187
  • Jones, L., Lee, M., Castle, C. L., Heinze, N., ve Gomes, R. S. M. (2021). Scoping review of remote rehabilitation (telerehabilitation) services to support people with vision impairment. BMJ open, 12(8), e059985. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-059985
  • Karatana, Ö., ve Gür, K. (2019). Engelli bireylerin sağlık hizmetlerine erişimi ve engelleri. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 43-53.
  • Karip, S. (2016). Engelli bireylerin sağlık hizmetlerine ulaşılabilirlik düzeylerinin belirlenmesi: Konya örneği [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya].
  • Mermer, Ü. A. (2020). Devlet hastaneleri poliklinikleri ve yakın çevrelerinin görme engelli bireyler için erişilebilirlik, ulaşılabilirlik ve kullanılabilirlik kapsamında incelenmesi (Gaziantep örneği) [Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep].
  • Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
  • Özata, M., ve Karip, S. (2017). Engelli bireylerin sağlık hizmetleri kullanımında yaşadıkları sorunlar: Konya örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 409-427.
  • Özteke Kozan, H. İ., Bozgeyikli, H., ve Kesici, Ş. (2018). Engelsiz kent: Görme engelli bireylerin kentlerde yaşadıkları problemler. İDEALKENT, 9(23), 216-235. https://doi.org/10.31198/idealkent.416798
  • Öztürk, M. (2013). Hayata renk katanlar-engelli grupları. İlke Yayınları.
  • Palityka, D., Chrysikou, E., ve Murtagh, N. (2023). Accessible art in healthcare facilities: exploring perspectives of healthcare art for visually impaired people. Frontiers in medical technology, 5, 1205361. https://doi.org/10.3389/fmedt.2023.1205361
  • Shakespeare, T. (2018). Disability: The Basics. Routledge.
  • Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
  • TÜİK. (2010). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010. Türkiye İstatistik Kurumu.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.

Physical Access of the Visually Impaired People to Hospital Services: The Case of Istanbul

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 52, 333 - 355, 27.06.2025
https://doi.org/10.46928/iticusbe.1673772

Öz

Access to health facilities for those with disabilities; equal access to health services is of great importance for a prosperous society. This research, which aims to evaluate the current status of hospitals in Istanbul in terms of physical accessibility for visually impaired individuals, was designed as a case study, one of the qualitative research designs that include an in-depth examination of current events. Research is important in terms of creating awareness in society and minimizing the difficulties faced by the visually impaired. On the other hand, it will also contribute to policy makers in terms of legislative regulations and improvements. The research was conducted with 24 visually impaired individuals living within the borders of Istanbul, and the sample was determined by the snowball sampling method. Content analyses were performed by transferring to the MAXQDA 2020 program, and 6 main codes and subcodes were created as a result of the analysis. According to the analysis findings, patients have various difficulties in accessing treatment and finding their way around the hospital, they encounter obstacles in reaching basic areas and services, assistive technologies are inadequate and operations have difficulty in performing activities alone. In addition, the interest and update level of healthcare personnel varies, and the appointment process poses a problem for many issues. In the category of solution suggestions for the difficulties experienced by the participants, they mostly made suggestions regarding general accessibility arrangements, that the support of the personnel should be increased in order for patients to benefit better from health services, and that solutions such as improving voice call systems, increasing guide signs, and increasing the level of education of the employees were suggested. Solution suggestions were presented within the scope of the results of the research.

Kaynakça

  • Akçalı, Ş. (2015). Görme engellilere yönelik tasarlanan mekanların erişilebilirlik standartları kapsamında irdelenmesi: Görme engelli kütüphaneleri [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir].
  • Ashraf M.M, Hasan N, Lewis L, Hasan MR, Ray P. (2016). A Systematic Literature Review of the Application of Information Communication Technology for Visually Impaired People. International Journal of Disability Management, 2016;11:e6. https://doi.org/10.1017/idm.2016.6
  • Bilge, B. (2017). Görme Engelli Kişiler İçin Konut Tasarımında Ulaşılabilirlik. IJASOS- International E-Journal of Advances in Social Sciences, 3, 152-166.
  • Cupples, M. E., Hart, P. M., Johnston, A., ve Jackson, A. J. (2012). Improving healthcare access for people with visual impairment and blindness. BMJ (Clinical research ed.), 344, e542. https://doi.org/10.1136/bmj.e542
  • Dünya Sağlık Örgütü. (2011). Dünya Engellilik Raporu 2011. Engelliler Konfederasyonu. https://www.engellilerkonfederasyonu.org.tr/wp-content/uploads/2020/04/D%C3%BCnya-Engellilik-Raporu-2011.pdf
  • Dünya Sağlık Örgütü. (2021). World report on disability. https://www.who.int/publications/i/item/9789241564182
  • Erşahin, E., ve Şahbaz, R. P. (2024). Gülhane Parkı deneyimi: İstanbul’un tarihî kalbinde ziyaretçilerin gözünden bir değerlendirme. Seyahat Ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 21(3), 697-718. https://doi.org/10.24010/soid.1469187
  • Jones, L., Lee, M., Castle, C. L., Heinze, N., ve Gomes, R. S. M. (2021). Scoping review of remote rehabilitation (telerehabilitation) services to support people with vision impairment. BMJ open, 12(8), e059985. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-059985
  • Karatana, Ö., ve Gür, K. (2019). Engelli bireylerin sağlık hizmetlerine erişimi ve engelleri. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 43-53.
  • Karip, S. (2016). Engelli bireylerin sağlık hizmetlerine ulaşılabilirlik düzeylerinin belirlenmesi: Konya örneği [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya].
  • Mermer, Ü. A. (2020). Devlet hastaneleri poliklinikleri ve yakın çevrelerinin görme engelli bireyler için erişilebilirlik, ulaşılabilirlik ve kullanılabilirlik kapsamında incelenmesi (Gaziantep örneği) [Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep].
  • Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
  • Özata, M., ve Karip, S. (2017). Engelli bireylerin sağlık hizmetleri kullanımında yaşadıkları sorunlar: Konya örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 409-427.
  • Özteke Kozan, H. İ., Bozgeyikli, H., ve Kesici, Ş. (2018). Engelsiz kent: Görme engelli bireylerin kentlerde yaşadıkları problemler. İDEALKENT, 9(23), 216-235. https://doi.org/10.31198/idealkent.416798
  • Öztürk, M. (2013). Hayata renk katanlar-engelli grupları. İlke Yayınları.
  • Palityka, D., Chrysikou, E., ve Murtagh, N. (2023). Accessible art in healthcare facilities: exploring perspectives of healthcare art for visually impaired people. Frontiers in medical technology, 5, 1205361. https://doi.org/10.3389/fmedt.2023.1205361
  • Shakespeare, T. (2018). Disability: The Basics. Routledge.
  • Subaşı, M. ve Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
  • TÜİK. (2010). Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması 2010. Türkiye İstatistik Kurumu.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
Toplam 20 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Politikası
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Muhammed Fatih Ertaş 0000-0002-5271-6719

Yayımlanma Tarihi 27 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 10 Nisan 2025
Kabul Tarihi 16 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 24 Sayı: 52

Kaynak Göster

APA Ertaş, M. F. (2025). Görme Engellilerin Hastane Hizmetlerine Fiziksel Erişimi: İstanbul Örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(52), 333-355. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1673772