This study explores the of rivers in Arabic literature, focusing particularly on the Quwaik River—one of the most renowned rivers in the city of Aleppo—as a poetic and aesthetic symbol rich in linguistic and symbolic meanings. The attention given to this subject stems from the fact that rivers have transcended their natural status to become cultural and poetic symbols representing purity, continuity, and renewal. Rivers in Arabic poetry, are often associated with themes such as longing, immortality, and belonging. The main research problem lies in understanding the intense presence of the Quwaik River in Arabic poetry, especially in the context of Aleppo, and investigating how this river transformed from a simple watercourse into a symbolic and spiritual entity in poetic imagination. The research aims to examine the linguistic meaning of the word “river” in Arabic, analyze the name “Quwaik” and its connotations, and trace the river’s usage in poetic texts—especially in mystical, patriotic, and emotional contexts. The study adopts a descriptive and analytical methodology, relying on poetic evidence mentioning the Quwaik River. The clarity of its water, its coolness, and the harmony of its flow provided a source of inspiration for poets, who employed rhetorical devices such as metaphor, simile, and paronomasia to depict the river as a living being symbolizing purity, peace, and eternity. The research is divided into two main sections: the first addresses the general meaning of rivers in Arabic language and poetry, while the second focuses specifically on the Quwaik River—its name, linguistic interpretation, and poetic imagery. Ultimately, the study concludes that the Quwaik River has become a poetic symbol of the fusion between nature and the soul, occupying a unique place in the poetic imagination and exemplifying the centrality of nature in Arabic literary expression.
Arabic Literature Rivers Quwaik River Aleppo Symbol Linguistic Meaning.
Bu çalışma, Arap edebiyatında nehirlerin rolünü ele almakta ve özellikle Halep şehrinin en bilinen nehirlerinden biri olan Kuveyk Nehri'ni, dilsel ve sembolik anlamları bakımından şiirsel ve estetik bir örnek olarak incelemektedir. Bu ilgi, nehirlerin sadece doğal unsurlar olmaktan öte, kültürel ve şiirsel semboller hâline gelmesi nedeniyle ortaya çıkmıştır. Nehirler saflık, süreklilik ve yenilenme gibi anlamlar taşıyarak şiirlerde hasret, ölümsüzlük ve aidiyet gibi temaları temsil ederler. Araştırmanın problemi, Kuveyk Nehri'nin özellikle Halep bağlamında Arap şiirinde neden bu kadar yoğun yer bulduğunu anlamak ve sıradan bir su yolu olarak değil, şiirsel ve ruhani bir sembole nasıl dönüştüğünü ortaya koymaktır. Araştırmanın amacı, "nehir" kelimesinin Arapçadaki dilsel kökenini incelemek, "Kuveyk" isminin anlamlarını analiz etmek ve bu nehrin özellikle tasavvufi, vatanî ve duygusal şiirlerde nasıl kullanıldığını ortaya koymaktır. Çalışmada betimleyici ve analitik yöntem izlenmiş; Kuveyk Nehri'ne atıfta bulunan şiir örnekleri incelenmiştir. Nehrin berrak suyu, serinliği ve akış düzeni, şairlere ilham vererek onu mecaz, teşbih ve cinas gibi söz sanatlarıyla canlı, arınmışlık ve huzur sembolü hâline getirmiştir. Araştırma iki ana bölümden oluşmaktadır: birincisi nehrin genel olarak Arap dilinde ve şiirindeki anlamı, ikincisi ise Kuveyk Nehri’nin özel olarak ismi ve şiirsel betimlemeleri üzerinedir. Sonuç olarak, Kuveyk Nehri, doğayla ruh arasında kurulan bağın şiirsel bir sembolü olarak görülmüş ve hayal gücünde özel bir yere sahip olmuştur.
Arap Edebiyatı Nehirler Kuveyk Nehri Halep Sembol Dilsel Anlam.
يتناول هذا البحث موضوع الأنهار في الأدب العربي، مركزًا على نهر قُوَيْق على أنه نموذج شعري وجمالي غني بالدلالات اللغوية والرمزية، وقد جاء هذا الاهتمام نتيجة لما تحمله الأنهار من أهمية حضارية وجمالية وروحانية، إذ لم تَعد مجرد عناصر طبيعية بل تحولت إلى رموز ثقافية وشعرية عميقة، تمثل صفاءً واستمراريةً وتجددًا، وتتجلى في القصائد بوصفها رموزًا للحنين والخلود والانتماء. وتتمثل إشكالية البحث في محاولة فهم سرّ الحضور المكثّف لنهر قُوَيْق في الشعر العربي، لا سيما في البيئة الحلبية، واستكشاف البعد الذي من خلاله تحوّل هذا النهر من كونه مجرى مائيًا بسيطًا إلى رمز شعري وروحي يتجاوز وجوده الفيزيائي، ويهدف البحث إلى دراسة المدلول اللغوي لكلمة "نهر" في اللغة العربية عمومًا، وتحليل اسم "قُوَيْق" ودلالاته خصوصًا، مع تتبع توظيف النهر في النصوص الشعرية، خاصة في سياقاته الصوفية والوطنية والوجدانية، بالإضافة إلى بيان أثر النهر الجمالي والنفسي في تشكيل الصور الفنية لدى الشعراء، وقد اعتمد البحث المنهج الوصفي التحليلي، مستفيدًا من الشواهد الشعرية التي ورد فيها ذكر نهر قويق، ومن خلال تحليل النصوص، يتبين كيف أن صفاء مياهه، وبرودتها، واتساق جريانه، جعلت منه مصدر إلهام شعري استُثمر عبر صور بيانية مثل الاستعارة والتشبيه والجناس، ليبدو كائنًا حيًا يرمز للطهر والسكينة والخلود. وقد قُسّم البحث إلى مطلبين: الأول عن مدلول النهر في اللغة وحضوره الشعري العام، والثاني عن نهر قويق خاصة، من حيث اسمه ودلالته الشعرية والوصفية. وتخلص الدراسة إلى أن نهر قويق مثّل في الوجدان الشعري رمزًا للطبيعة المتماهية مع الروح، وعنوانًا للجمال والإلهام، ما يجعله نموذجًا فريدًا لحضور المكان في التخييل الشعري العربي.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Arap Dili ve Belagatı |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 6 Nisan 2025 |
Kabul Tarihi | 28 Nisan 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 2 Sayı: 2 |
دعوة للمقالات والأبحاث – العدد الثالث