Enneagram Kişilik Tiplerinin Akılcı ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkisi

Mehmet Kayserili

doi:10.15869/itobiad.1655904

Araştırma Makalesi

The Effect of Enneagram Personality Types on Rational and Intuitive Decision-Making Styles

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 1007 - 1027

Mehmet Kayserili

https://doi.org/10.15869/itobiad.1655904

Öz

The aim of this study is to examine whether personality types have an effect on rational and intuitive decision-making styles within the context of the Enneagram personality model. The causal-comparative method is used in this study. The population of the study consists of undergraduate and associate degree students studying at a university in Istanbul. With the simple random sampling method, 375 students who voluntarily participated in the research are included in the sample. The data are collected using a questionnaire consisting of the Enneagram Personality Types Scale and the Rational and Intuitive Decision-Making Styles Scale. The questionnaires are administered through face-to-face interviews with participants and online. SPSS 22.0 and LISREL 8.7 statistical package programs are used for analysis. There are statistically significant relationships between the rational decision-making style and Enneagram personality types Type-1, Type-3, Type-5, and Type-8, as well as between the intuitive decision-making style and Enneagram personality types Type-2 and Type-4. Type-1, Type-2, Type-3 and Type-9 have a significant effect on the rational decision-making style and these types explain 62% of rational decision-making style. However, Enneagram personality types have no effect on intuitive decision-making style. As a result, it can be said that there is a significant relationship between Enneagram personality types and participants’ rational and intuitive decision-making styles and Enneagram personality types have a notable effect on the rational decision-making style. The findings of the study can be explained by the theoretical content of the Enneagram personality model and provide evidence that individuals' decision-making styles can be predicted based on their personality types. The results may have practical applications in various areas such as career planning, recruitment, promotion, team building, and predicting individuals' purchasing decisions.

Anahtar Kelimeler

Enneagram, Personality Types, Decision-Making, Rational Decision-Making, Intuitive Decision-Making

Kaynakça

Alexander, M. and Schnipke, B. (2020). The Enneagram: A primer for psychiatry residents, American Journal of Psychiatry Residents', 15(3), 2-5. http://dx.doi.org/10.1176/appi.ajp-rj.2020.150301
Ambawatta, M. and Singh, P. (2024). The interplay of decision-making styles and personality traits among individuals, International Journal of Interdisciplinary Approaches in Psychology, 2(5), 1564-1582.
Anand, R. and Mishra, A. I. (2022). Navigating choices: How gender and enneagram type shape decision-making in Mumbai’s youth, Asian Journal of Organic & Medicinal Chemistry, 7(2), 102-107.
Aybar, S. (2022). Makyavelizmin öğretim üyelerinin karar verme stilleri üzerindeki etkisi: nicel bir araştırma, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 83-97.
Aydemir Dev, M. and Bayram Arlı, N. (2025). The role of personality traits and decision-making styles in career decision-making difficulties, Behavioral Sciences, 15(2), 159. https://doi.org/10.3390/bs15020159
Batool, N., Riaz, M. N. and Riaz, M. A. (2015). Integrated use of rational and intuitive decision making style: Modern trends in organizational decision making. Pakistan Business Review, 17(1), 147-161.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karakoç, T. ve Demir, A. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Pegem Akademi.
Cardona-Isaza, A. d. J., Montoya-Castilla, I. and Trujillo, A. (2025). Decision-making styles, prosociality, and behavioral difficulties in adolescent offenders: The mediating role of life satisfaction and emotional experiences, Behavioral Sciences, 15(1), 80. https://doi.org/10.3390/bs15010080
Chatoupis, C. (2007). Decision making in physical education: Theoretical perspectives, Studies in Physical Culture and Tourism, 14(2), 195-204.
Covin, J. G., Lisanti, A., Latorre, G., Brownell, K. M. and Kreiser, P. M. (2025). Strategic learning self-efficacy, strategic decision-making style, and environment as determinants of firm growth, Journal of Innovation & Knowledge, 10(1), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2025.100657
Crivelli, D., Acconito, C. and Balconi, M. (2024). Emotional and cognitive “route” in decision-making process: The relationship between executive functions, psychophysiological correlates, decisional styles, and personality, Brain Sciences, 14(7), 734. https://doi.org/10.3390/brainsci14070734
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Ankara, Pegem Akademi.
Dane, E. and Pratt, M. G. (2007). Exploring intuition and its role in managerial decision making, Academy of Management Review, 32(1), 33-54.
Daniels, D. N. and Price, V. A. (2016). Enneagram Kendini Bilme Sanatı (S. D. Çiftçi, Çev.), İstanbul, Kaknüs.
Driver, M. J., Brousseau, K. R. and Hunsaker, P. L. (1990). The Dynamic Decisionmaker Five Decision Styles for Executive and Business Success, New York, Harper & Row.
Durmuş, İ. (2019). Çalışanların işlerine yönelik tutumları ile kişilik özelliklerinin karar verme stilleri üzerindeki etkisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 321-345.
Eroğlu, E. (2016). Merkezi spor yönetiminde örgüt kültürünün ve çalışanların kişilik özelliklerinin karar verme stillerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Eser, G. (2022). Karar verme stilleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki üzerine bir inceleme, İktisat İşletme ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(2), 146-161. https://doi.org/10.58654/jebi.1207271
Fuchs, T. (2002). Mind, meaning and the brain. Philosophy, Psychiatry & Psychology, 9(3), 261-264. http://dx.doi.org/10.1353/ppp.2003.0040
Gerrig, R.J. and Zimbardo, P.G. (2016). Psikoloji ve yaşam (çev. A. A. Özdoğru). Ankara: Nobel
Gramm, S. E. (2012). The Enneagram and Schulz Von Thun's psychology of differential communication, The Enneagram Journal, 5(1), 1-29.
Güvendi, B., Türksoy Işım, A. ve Güçlü, M. (2018). Korumalı futbol (Amerikan futbol) sporcularının kişilik özellikleri ve psikolojik performans stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki, İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 159-175.
Hamilton, K., Shih, S. I. and Mohammed, S. (2016). The development and validation of the rational and intuitive decision styles scale, Journal of Personality Assessment, 98(5), 523-535. https://doi.org/10.1080/00223891.2015.1132426
Helvacı, İ., Turhan, M. ve Köprülü, O. (2017). Kişilik, karar verme tarzları ve iş fikri bulma yöntemleri arasındaki ilişki, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(5), 23-37. https://doi.org/10.25272/j.2147-7035.2017.5.5.03
İme, Y., Kalı Soyer, M., ve Keskinoğlu, M. Ş. (2020). Akılcı ve sezgisel karar verme stilleri ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, OPUS International Journal of Society Researches, 16(Eğitim ve Toplum Özel sayısı), 5995-6013. https://doi.org/10.26466/opus.720827
Kalı Soyer, M., Keskinoğlu, M. Ş. ve İme, Y. (2021). Kişilik özelliklerinin karar verme stilleri ve yaratıcı düşünmeyi yordama düzeyleri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1828-1863. https://doi.org/10.17679/inuefd.938650
Karamanlıoğlu, A. U. ve Basım, N. (2022). Sosyal zekânın karar verme stiline olan etkisinde bilişsel esnekliğin düzenleyici rolü, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (Kongre Özel Sayısı), 148-164. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2022.ozelsayi7
Keltner, D., and Gross, J. J. (1999). Functional accounts of emotions. Cognition and Emotion, 13(5), 467–480. https://doi.org/10.1080/026999399379140
Kim, B. S., Kim, W. and Min, J. H. (2025). Decision-making styles and cognitive biases: Experimental results from a Korean sample, Journal of Behavioral and Experimental Economics, 114, 102329. https://doi.org/10.1016/j.socec.2024.102329
Kim, S. Y., Ahn, S. Y. and Koh, A. R. (2016). Fashion consumers’ purchase decision-making styles related to the Enneagram core values and self-construal levels, Family and Environment Research, 54(2), 207-225. http://dx.doi.org/10.6115/fer.2016.017
Maitri, S. (2018). Enneagramın Spritüel Boyutu, (S. Özgün, Çev.) İstanbul, Omega Yayınları.
Mann, L., Radford, M., Burnett, P., Ford, S., Bond, M., Leung, K., Nakamura, H., Vaughan, G. and Yang, K. S. (1998). Cross-cultural differences in self- reported decision-making style and confidence, International Journal of Psychology, 33(5), 325-335. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/002075998400213
Naranjo, C. (1994). Character and neurosis: An integrative view, San Francisco, CA: Gateways Books Tapes.
Nas, S. (2010). Karar verme stillerine bilimsel yaklaşımlar, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 2(2), 43-65.
Nutt, P. C. (1979). The influence of decision style on use of decision models, Technological Forecasting and Social Change, 14(1), 77-93. https://doi.org/10.1016/0040-1625(79)90058-1
Özdemir, Y. A., Şahin Tekin, S. T. ve Esin, A. (2024). Örnekleme Yöntemlerine Giriş, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Özüren, Ü. (2022). Yöneticilerin karar verme tarzları ile kişilik özellikleri ve örgüt kültürü etkileşimi: İstanbul’daki tekstil işletmelerinde bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Palmer, H. (2014). Ruhun Aynası Enneagrama Yansıyan İnsan Manzaraları (O. Gündüz, Çev.), İstanbul, Kaknüs Yayınları.
Pekdoğan, S. (2024). Karar verme stilleri araştırmaları: 2009-2013 yılları arasındaki yüksek lisans tezlerinin incelenmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, 4(34), 321-331. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2788
Professional Leadership Institute [PLI] (2025). A Guide to the Enneagram Personality Test: Origins, Types, and Spirituality. https://professionalleadershipinstitute.com/resources/a-guide-to-the-enneagram-personality-test/ (Erişim tarihi: 26.01.2025)
Riso, D. R. ve Hudson, R. (2018). Enneagram ile Kişilik Analizi (G. Aksoy, Çev.), İstanbul, Butik Yayıncılık.
Riso, D. R. ve Hudson, R. (2020). Enneagram Bilgeliği Dokuz Kişilik Tipi için Psikolojik ve Spiritüel Dönüşüm Rehberi (S. Yüksel, Çev.), İstanbul, Lena Psikoloji Yayınları.
Santrock, J. W. (2018). Eğitim Psikolojisi (D. M. Siyez, Çev. Ed.), Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
Scott, G. S. and Bruce, A. R. (1995). Decision making style: the development and assessment of a new Measure, Educational and Psychological Measurement, 55(5), 818‐831. http://dx.doi.org/10.1177/0013164495055005017
Simon, H. A. (1976). Administrative Behavior a Study of Decision-Making Processes in Administrative Organization, New York, The Free Press.
Sinclair, M. and Ashkanasy, N. M. (2005). Intuition: Myth or a decision-making tool?, Management Learning, 36(3), 353-370. http://dx.doi.org/10.1177/1350507605055351
Stanley, A. (2020). The Enneagram & decision-making, part 1 [Application Guide]. https://andystanley.com/wp-content/uploads/2020/09/2020.09-Application-Guide-Enneagram-and-Decision-Making-Part-1.pdf (Erişim tarihi: 15.12.2024)
Sutton, A., Allinson, C. and William, H. (2013). Personality type and work-related outcomes: An exploratory application of the Enneagram model, European Management Journal, 31(3), 234-249. http://dx.doi.org/10.1016/j.emj.2012.12.004
Svenson, F., Peuser, M., Çetin, F., Aidoo, D. C. and Launer, M. A. (2024). Decision-making styles and trust across farmers and bankers: Global survey results, Decision Analytics Journal, 10, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.dajour.2024.100427 https://doi.org/10.1016/j.dajour.2024.100427
Tastan, K. (2019). Development and validation of a personality type ‎inventory ‎based on Enneagram, Konuralp Medical Journal, 11(1), 112-118. https://doi.org/10.18521/ktd.462049
Tatlılıoğlu, K. (2010). Farklı öz-anlayış düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz-saygı düzeyleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 150-170. DOI: 10.16992/ASOS.46
Tekin A. Ö. ve Ehtiyar R. V (2010). Yönetimde karar verme: Batı Antalya Bölgesindeki beş yıldızlı otellerde çalışan farklı departman yöneticilerinin karar verme stilleri üzerine bir araştırma, Yaşar Üniversitesi Dergisi, 20(5), 3394-3414.
Thunholm, P. (2004). Decision-making style: Habit, style or both? Personality and Individual Differences, 36(4), 931-944. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(03)00162-4
Tlemsani, I., Mohamed Hashim, M. A., Matthews, R., Ndrecaj, V. and Mason-Jones, R. (2023). An Enneagram approach to strategy, Administrative Sciences, 13(5), 1-18. https://doi.org/10.3390/admsci13050119
Totan, T., Danacı, F. N. ve Bedir, İ. (2023). Duygu düzenleme stratejilerinin karar verme stilleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi, Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 86-93. DOI: 10.47770/ukmead.1298997
Uysal, H. ve Özsarı, A. (2024). Karar Verme Stilleri ve Kariyer Adanmışlığı: Spor Yöneticisi Adayları Araştırması, Journal of Management Archive, 1(1), 1-14. DOI:10.70877/joma.3
Wang, Y., Fang, X. and Feng, Q. (2019). The influence of Enneagram on decision style: Mindfulness as mediator variable, Open Journal of Social Sciences, 7(4), 266-281. https://doi.org/10.4236/jss.2019.74021
Weinberg, R. S. and Gould, D. (2019). Personality and Sport Foundations of Sport and Exercise Psychology, United Kingdom, Human Kinetics.
Yalçın, O. (2015). Kişilik özelliklerinin ve risk algısının karar verme stillerine etkisi: Pilotlar üzerine bir araştırma, (Yayınlanmamış doktora tezi), İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Yanartaş, Ö., Malakcıoğlu, C., Acarkan, İ. and Akça, E. (2022) .Validity and reliability of enneagram personality types and subtypes inventory in a Turkish sample, Anatolian Clinic Journal of Medical Sciences, 27(3), 248-259. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1104082
Yarwood, M. (2022). Psychology of human emotion: An open access textbook. Pressbooks. https://roam.libraries.psu.edu/system/files/e-books/PSYCH425-Psychology_of_Human_Emotion.pdf (Erişim tarihi: 14.06.2025)
Yazgan İnanç, B. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları, Ankara, Pegem Akademi.
Yükseköğretim Kurulu [YÖK] (2025). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi Öğrenci İstatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/ (Erişim tarihi: 05.01.2025)

Enneagram Kişilik Tiplerinin Akılcı ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 1007 - 1027

Mehmet Kayserili

https://doi.org/10.15869/itobiad.1655904

Öz

Bu araştırmanın amacı kişilik tiplerinin akılcı ve sezgisel karar verme stilleri üzerinde etkisi olup olmadığını Enneagram kişilik modeli bağlamında incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntem ve tekniklerinden nedensel karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma evreni İstanbul ilinde bulunan bir vakıf üniversitesinde öğrenim gören lisans ve ön lisans öğrencilerinden oluşmaktadır. Basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile araştırmaya gönüllü olarak katılan 375 öğrenci örnekleme dâhil edilmiştir. Veriler, Enneagram Kişilik Tipleri Ölçeği ile Akılcı ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Ölçeğinden oluşan anket formu kullanılarak toplanmıştır. Anketler katılımcılara yüz yüze görüşmelerle ve çevrim içi olarak uygulanmıştır. Analizler için SPSS 22.0 ve LISREL 8.7 istatistik paket programları kullanılmıştır. Enneagram kişilik tiplerinden Tip-1, Tip-3, Tip-5 ve Tip-8 ile akılcı karar verme stili; Tip-2 ve Tip-4 ile sezgisel karar verme stili arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler vardır. Tip-1, Tip-2, Tip-3 ve Tip-9 kişilik tiplerinin akılcı karar verme stili üzerinde anlamlı etkisi vardır ve bu tipler akılcı karar verme stilini %62 oranında açıklamaktadır. Fakat Enneagram kişilik tiplerinin sezgisel karar verme stili üzerinde etkisi yoktur. Sonuç olarak katılımcıların Enneagram kişilik tipleri ile akılcı ve sezgisel karar verme stilleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve Enneagram kişilik tiplerinin akılcı karar verme stili üzerinde anlamlı etkisinin olduğu söylenebilir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar Enneagram kişilik modelinin teorik içeriği ile açıklanabilir nitelikte olup bireylerin kişilik tipleri aracılığı ile karar verme stillerinin öngörülebileceğine dair kanıtlar sunmaktadır. Ulaşılan sonuçların kariyer planlama, işe alım, terfi, ekip oluşturma, bireylerin satın alma kararlarını öngörme gibi birçok alanda kullanılması mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Enneagram, Kişilik Tipleri, Karar Verme, Akılcı Karar Verme, Sezgisel Karar Verme

Kaynakça

Alexander, M. and Schnipke, B. (2020). The Enneagram: A primer for psychiatry residents, American Journal of Psychiatry Residents', 15(3), 2-5. http://dx.doi.org/10.1176/appi.ajp-rj.2020.150301
Ambawatta, M. and Singh, P. (2024). The interplay of decision-making styles and personality traits among individuals, International Journal of Interdisciplinary Approaches in Psychology, 2(5), 1564-1582.
Anand, R. and Mishra, A. I. (2022). Navigating choices: How gender and enneagram type shape decision-making in Mumbai’s youth, Asian Journal of Organic & Medicinal Chemistry, 7(2), 102-107.
Aybar, S. (2022). Makyavelizmin öğretim üyelerinin karar verme stilleri üzerindeki etkisi: nicel bir araştırma, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 83-97.
Aydemir Dev, M. and Bayram Arlı, N. (2025). The role of personality traits and decision-making styles in career decision-making difficulties, Behavioral Sciences, 15(2), 159. https://doi.org/10.3390/bs15020159
Batool, N., Riaz, M. N. and Riaz, M. A. (2015). Integrated use of rational and intuitive decision making style: Modern trends in organizational decision making. Pakistan Business Review, 17(1), 147-161.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karakoç, T. ve Demir, A. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Pegem Akademi.
Cardona-Isaza, A. d. J., Montoya-Castilla, I. and Trujillo, A. (2025). Decision-making styles, prosociality, and behavioral difficulties in adolescent offenders: The mediating role of life satisfaction and emotional experiences, Behavioral Sciences, 15(1), 80. https://doi.org/10.3390/bs15010080
Chatoupis, C. (2007). Decision making in physical education: Theoretical perspectives, Studies in Physical Culture and Tourism, 14(2), 195-204.
Covin, J. G., Lisanti, A., Latorre, G., Brownell, K. M. and Kreiser, P. M. (2025). Strategic learning self-efficacy, strategic decision-making style, and environment as determinants of firm growth, Journal of Innovation & Knowledge, 10(1), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.jik.2025.100657
Crivelli, D., Acconito, C. and Balconi, M. (2024). Emotional and cognitive “route” in decision-making process: The relationship between executive functions, psychophysiological correlates, decisional styles, and personality, Brain Sciences, 14(7), 734. https://doi.org/10.3390/brainsci14070734
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Ankara, Pegem Akademi.
Dane, E. and Pratt, M. G. (2007). Exploring intuition and its role in managerial decision making, Academy of Management Review, 32(1), 33-54.
Daniels, D. N. and Price, V. A. (2016). Enneagram Kendini Bilme Sanatı (S. D. Çiftçi, Çev.), İstanbul, Kaknüs.
Driver, M. J., Brousseau, K. R. and Hunsaker, P. L. (1990). The Dynamic Decisionmaker Five Decision Styles for Executive and Business Success, New York, Harper & Row.
Durmuş, İ. (2019). Çalışanların işlerine yönelik tutumları ile kişilik özelliklerinin karar verme stilleri üzerindeki etkisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (43), 321-345.
Eroğlu, E. (2016). Merkezi spor yönetiminde örgüt kültürünün ve çalışanların kişilik özelliklerinin karar verme stillerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Eser, G. (2022). Karar verme stilleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki üzerine bir inceleme, İktisat İşletme ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(2), 146-161. https://doi.org/10.58654/jebi.1207271
Fuchs, T. (2002). Mind, meaning and the brain. Philosophy, Psychiatry & Psychology, 9(3), 261-264. http://dx.doi.org/10.1353/ppp.2003.0040
Gerrig, R.J. and Zimbardo, P.G. (2016). Psikoloji ve yaşam (çev. A. A. Özdoğru). Ankara: Nobel
Gramm, S. E. (2012). The Enneagram and Schulz Von Thun's psychology of differential communication, The Enneagram Journal, 5(1), 1-29.
Güvendi, B., Türksoy Işım, A. ve Güçlü, M. (2018). Korumalı futbol (Amerikan futbol) sporcularının kişilik özellikleri ve psikolojik performans stratejileri ile karar verme stilleri arasındaki ilişki, İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 159-175.
Hamilton, K., Shih, S. I. and Mohammed, S. (2016). The development and validation of the rational and intuitive decision styles scale, Journal of Personality Assessment, 98(5), 523-535. https://doi.org/10.1080/00223891.2015.1132426
Helvacı, İ., Turhan, M. ve Köprülü, O. (2017). Kişilik, karar verme tarzları ve iş fikri bulma yöntemleri arasındaki ilişki, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(5), 23-37. https://doi.org/10.25272/j.2147-7035.2017.5.5.03
İme, Y., Kalı Soyer, M., ve Keskinoğlu, M. Ş. (2020). Akılcı ve sezgisel karar verme stilleri ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, OPUS International Journal of Society Researches, 16(Eğitim ve Toplum Özel sayısı), 5995-6013. https://doi.org/10.26466/opus.720827
Kalı Soyer, M., Keskinoğlu, M. Ş. ve İme, Y. (2021). Kişilik özelliklerinin karar verme stilleri ve yaratıcı düşünmeyi yordama düzeyleri, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1828-1863. https://doi.org/10.17679/inuefd.938650
Karamanlıoğlu, A. U. ve Basım, N. (2022). Sosyal zekânın karar verme stiline olan etkisinde bilişsel esnekliğin düzenleyici rolü, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (Kongre Özel Sayısı), 148-164. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2022.ozelsayi7
Keltner, D., and Gross, J. J. (1999). Functional accounts of emotions. Cognition and Emotion, 13(5), 467–480. https://doi.org/10.1080/026999399379140
Kim, B. S., Kim, W. and Min, J. H. (2025). Decision-making styles and cognitive biases: Experimental results from a Korean sample, Journal of Behavioral and Experimental Economics, 114, 102329. https://doi.org/10.1016/j.socec.2024.102329
Kim, S. Y., Ahn, S. Y. and Koh, A. R. (2016). Fashion consumers’ purchase decision-making styles related to the Enneagram core values and self-construal levels, Family and Environment Research, 54(2), 207-225. http://dx.doi.org/10.6115/fer.2016.017
Maitri, S. (2018). Enneagramın Spritüel Boyutu, (S. Özgün, Çev.) İstanbul, Omega Yayınları.
Mann, L., Radford, M., Burnett, P., Ford, S., Bond, M., Leung, K., Nakamura, H., Vaughan, G. and Yang, K. S. (1998). Cross-cultural differences in self- reported decision-making style and confidence, International Journal of Psychology, 33(5), 325-335. https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/002075998400213
Naranjo, C. (1994). Character and neurosis: An integrative view, San Francisco, CA: Gateways Books Tapes.
Nas, S. (2010). Karar verme stillerine bilimsel yaklaşımlar, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 2(2), 43-65.
Nutt, P. C. (1979). The influence of decision style on use of decision models, Technological Forecasting and Social Change, 14(1), 77-93. https://doi.org/10.1016/0040-1625(79)90058-1
Özdemir, Y. A., Şahin Tekin, S. T. ve Esin, A. (2024). Örnekleme Yöntemlerine Giriş, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
Özüren, Ü. (2022). Yöneticilerin karar verme tarzları ile kişilik özellikleri ve örgüt kültürü etkileşimi: İstanbul’daki tekstil işletmelerinde bir araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Palmer, H. (2014). Ruhun Aynası Enneagrama Yansıyan İnsan Manzaraları (O. Gündüz, Çev.), İstanbul, Kaknüs Yayınları.
Pekdoğan, S. (2024). Karar verme stilleri araştırmaları: 2009-2013 yılları arasındaki yüksek lisans tezlerinin incelenmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, 4(34), 321-331. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2788
Professional Leadership Institute [PLI] (2025). A Guide to the Enneagram Personality Test: Origins, Types, and Spirituality. https://professionalleadershipinstitute.com/resources/a-guide-to-the-enneagram-personality-test/ (Erişim tarihi: 26.01.2025)
Riso, D. R. ve Hudson, R. (2018). Enneagram ile Kişilik Analizi (G. Aksoy, Çev.), İstanbul, Butik Yayıncılık.
Riso, D. R. ve Hudson, R. (2020). Enneagram Bilgeliği Dokuz Kişilik Tipi için Psikolojik ve Spiritüel Dönüşüm Rehberi (S. Yüksel, Çev.), İstanbul, Lena Psikoloji Yayınları.
Santrock, J. W. (2018). Eğitim Psikolojisi (D. M. Siyez, Çev. Ed.), Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık.
Scott, G. S. and Bruce, A. R. (1995). Decision making style: the development and assessment of a new Measure, Educational and Psychological Measurement, 55(5), 818‐831. http://dx.doi.org/10.1177/0013164495055005017
Simon, H. A. (1976). Administrative Behavior a Study of Decision-Making Processes in Administrative Organization, New York, The Free Press.
Sinclair, M. and Ashkanasy, N. M. (2005). Intuition: Myth or a decision-making tool?, Management Learning, 36(3), 353-370. http://dx.doi.org/10.1177/1350507605055351
Stanley, A. (2020). The Enneagram & decision-making, part 1 [Application Guide]. https://andystanley.com/wp-content/uploads/2020/09/2020.09-Application-Guide-Enneagram-and-Decision-Making-Part-1.pdf (Erişim tarihi: 15.12.2024)
Sutton, A., Allinson, C. and William, H. (2013). Personality type and work-related outcomes: An exploratory application of the Enneagram model, European Management Journal, 31(3), 234-249. http://dx.doi.org/10.1016/j.emj.2012.12.004
Svenson, F., Peuser, M., Çetin, F., Aidoo, D. C. and Launer, M. A. (2024). Decision-making styles and trust across farmers and bankers: Global survey results, Decision Analytics Journal, 10, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.dajour.2024.100427 https://doi.org/10.1016/j.dajour.2024.100427
Tastan, K. (2019). Development and validation of a personality type ‎inventory ‎based on Enneagram, Konuralp Medical Journal, 11(1), 112-118. https://doi.org/10.18521/ktd.462049
Tatlılıoğlu, K. (2010). Farklı öz-anlayış düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinin karar vermede özsaygı, karar verme stilleri ve kişilik özelliklerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Tatlılıoğlu, K. (2014). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz-saygı düzeyleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 150-170. DOI: 10.16992/ASOS.46
Tekin A. Ö. ve Ehtiyar R. V (2010). Yönetimde karar verme: Batı Antalya Bölgesindeki beş yıldızlı otellerde çalışan farklı departman yöneticilerinin karar verme stilleri üzerine bir araştırma, Yaşar Üniversitesi Dergisi, 20(5), 3394-3414.
Thunholm, P. (2004). Decision-making style: Habit, style or both? Personality and Individual Differences, 36(4), 931-944. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(03)00162-4
Tlemsani, I., Mohamed Hashim, M. A., Matthews, R., Ndrecaj, V. and Mason-Jones, R. (2023). An Enneagram approach to strategy, Administrative Sciences, 13(5), 1-18. https://doi.org/10.3390/admsci13050119
Totan, T., Danacı, F. N. ve Bedir, İ. (2023). Duygu düzenleme stratejilerinin karar verme stilleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi, Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 86-93. DOI: 10.47770/ukmead.1298997
Uysal, H. ve Özsarı, A. (2024). Karar Verme Stilleri ve Kariyer Adanmışlığı: Spor Yöneticisi Adayları Araştırması, Journal of Management Archive, 1(1), 1-14. DOI:10.70877/joma.3
Wang, Y., Fang, X. and Feng, Q. (2019). The influence of Enneagram on decision style: Mindfulness as mediator variable, Open Journal of Social Sciences, 7(4), 266-281. https://doi.org/10.4236/jss.2019.74021
Weinberg, R. S. and Gould, D. (2019). Personality and Sport Foundations of Sport and Exercise Psychology, United Kingdom, Human Kinetics.
Yalçın, O. (2015). Kişilik özelliklerinin ve risk algısının karar verme stillerine etkisi: Pilotlar üzerine bir araştırma, (Yayınlanmamış doktora tezi), İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Yanartaş, Ö., Malakcıoğlu, C., Acarkan, İ. and Akça, E. (2022) .Validity and reliability of enneagram personality types and subtypes inventory in a Turkish sample, Anatolian Clinic Journal of Medical Sciences, 27(3), 248-259. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1104082
Yarwood, M. (2022). Psychology of human emotion: An open access textbook. Pressbooks. https://roam.libraries.psu.edu/system/files/e-books/PSYCH425-Psychology_of_Human_Emotion.pdf (Erişim tarihi: 14.06.2025)
Yazgan İnanç, B. ve Yerlikaya, E. E. (2012). Kişilik Kuramları, Ankara, Pegem Akademi.
Yükseköğretim Kurulu [YÖK] (2025). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi Öğrenci İstatistikleri. https://istatistik.yok.gov.tr/ (Erişim tarihi: 05.01.2025)

Toplam 64 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Strateji, Yönetim ve Örgütsel Davranış (Diğer)
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Mehmet Kayserili 0000-0001-8040-7916
Erken Görünüm Tarihi	19 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi	11 Mart 2025
Kabul Tarihi	16 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2025 Cilt: 14 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Kayserili, M. (2025). Enneagram Kişilik Tiplerinin Akılcı ve Sezgisel Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkisi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 14(2), 1007-1027. https://doi.org/10.15869/itobiad.1655904

Makale Dosyaları

Tam Metin

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.