Örenler Canyon is located in the Sandıklı district of Afyonkarahisar province in the Inner Western Anatolia region. While the canyon offers important data on the region’s tectonic and geomorphological development, it also stands out as an attractive destination for nature tourism and recreational activities. This study, it is aimed to reveal the formation, development, geomorphological features of the surrounding area, and geomorphotourism potential of Örenler Canyon, which is one of the alternative tourism destinations in Afyonkarahisar, one of the important centers of thermal tourism. Based primarily on field observations, the study provides insights into the canyon's formation and its tourism value. To reveal the canyon's geomorphosite characteristics and tourism potential, the 'Geosite Preliminary Evaluation Model (GAM)' has been used. According to this model, the canyon, which scored 9 points for main values and 6 points for additional values, is located in cell Z32 of the GAM matrix. This indicates that the canyon has high scientific/educational, natural/aesthetic, and conservation values, but is relatively underdeveloped in terms of functional and tourism values.These results show that Örenler Canyon and its surroundings possess suitable natural resources for geomorphotourism. The canyon is one of the rare locations where active morpho-tectonics is currently ongoing, and where the effects of erosion-deposition surfaces, fault scarps, and tectonic tilting can be clearly observed. It has a length of approximately 4 km and a depth reaching 300 m. With its asymmetric steep slopes, meander bends, hanging valleys, rockfalls, slope debris, remnants of limestone columns, and tafoni, it displays a unique morphology. Additionally, due to the visibility of neotectonic, erosion, and deposition processes in a confined area, it holds significant scientific and educational value as a geomorphosite. Moreover, its valley, which contains water throughout most seasons, along with its diverse environmental features and rich biodiversity, has developed a unique ecosystem, making it an important area for ecotourism. With its unique features, the canyon presents an intriguing appearance, offering an ideal environment for activities such as landscape viewing, nature walks, photography, birdwatching, and nature observation. It is also a destination worth exploring and promoting for nature lovers and researchers. Despite all these features, the canyon is not sufficiently recognized, and its tourism potential is not being effectively utilized. In this regard, a detailed analysis of the canyon's formation, geomorphological features, and its tourism potential, supported by scientific data, would make a valuable contribution to promoting the region. On the other hand, the inadequacy of tourism infrastructure and investments in the region prevents the utilization of this potential. In order to overcome these deficiencies, infrastructure development and a comprehensive planning process are needed.
Örenler kanyonu, İç Batı Anadolu’da Afyonkarahisar ili Sandıklı ilçesi sınırlarında yer almaktadır. Kanyon, bölgenin tektonik ve jeomorfolojik gelişimi hakkında önemli veriler sunarken, aynı zamanda doğa turizmi ve rekreasyonel faaliyetler için cazip bir destinasyon olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, termal turizmin önemli merkezlerinden Afyonkarahisar’da alternatif turizm destinasyonlarından olan Örenler Kanyonu’nun oluşumu, gelişimi, yakın çevresinin jeomorfolojik özellikleri ve jeomorfoturizm potansiyelini ortaya koymak amaçlanmıştır. Esas olarak arazi gözlemlerine dayanan çalışmada, kanyonun oluşumuna ve turizm değerlerine yönelik gözlemler yapılmıştır. Kanyonun jeomorfosit niteliği ve turizm potansiyelini ortaya koymak amacıyla, “Jeosit Ön Değerlendirme Modeli (GAM)” kullanılmıştır. Bu modele göre, ana değerlerden 9, ek değerlerden 6 puan alan kanyon, GAM matrisinde Z32 hücresinde yer almaktadır. Bu durum, kanyonun yüksek bilimsel/eğitim, doğal/estetik ve koruma değerlerine sahip olduğunu, ancak fonksiyonel ve turistik değerler açısından nispeten düşük gelişmişlik gösterdiğini ifade etmektedir. Bu sonuçlar, Örenler Kanyonu ve çevresinin jeomorfoturizm açısından elverişli doğal kaynaklara sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Kanyon, aktif morfo-tektoniğin güncel olarak devam ettiği ve aşınım-birikim yüzeyleri, fay sarplıkları, tektonik eğimlenme gibi etkilerinin çok açık olarak gözlenebildiği nadir yerlerden biridir. Yaklaşık 4 km uzunluğa, 300 m’yi bulan derinliğe sahiptir. Asimetrik dik yamaçları, menderes büklümleri, asılı vadileri, kaya düşmeleri, yamaç döküntüleri, kalıntı kireçtaşı sütunları, tafonileri ile özgün morfolojiye sahiptir. Aynı zamanda, neotektoniğin, aşınma ve birikme süreçlerinin dar alanda görülmesi nedeniyle bilimsel ve eğitsel değeri oldukça yüksek bir jeomorfosittir. Ayrıca, hemen her mevsim su bulunduran vadisi, farklı ortam özellikleri ve zengin biyoçeşitliliği ile kendine özgü bir ekosistemin geliştiği, önemli bir ekoturizm alanıdır. Benzersiz özellikleriyle ilgi çekici bir görünüme sahip olan kanyon; manzara seyri, doğa yürüyüşleri, fotoğrafçılık, kuş gözlemciliği, doğa gözlemi gibi etkinlikler için ideal bir ortam sunmakta olup aynı zamanda doğaseverler ve araştırmacılar için keşfedilmeye ve tanıtılmaya değer bir destinasyondur. Tüm bu özelliklerine rağmen, kanyon yeterince tanınmamakta ve turizm potansiyeli etkin şekilde değerlendirilememektedir. Bu doğrultuda, kanyonun jeomorfolojik özelliklerinin bilimsel verilerle analiz edilmesi ve turizm potansiyelinin ortaya konulması, turizm alanında bölgenin tanıtımına önemli katkılar sağlayacaktır. Öte yandan, bölgedeki turizm altyapısı ve yatırımların yetersizliği, bu potansiyelin değerlendirilmesini engellemektedir. Bu eksikliklerin giderilmesi için altyapının geliştirilmesi ve kapsamlı bir planlama sürecine ihtiyaç duyulmaktadır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Fiziki Coğrafya |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 16 Haziran 2025 |
Yayımlanma Tarihi | |
Gönderilme Tarihi | 14 Şubat 2025 |
Kabul Tarihi | 10 Haziran 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 15 |