Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Examination of Public Open Spaces of Çanakkale City Center in Terms of Women's Use

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 4, 964 - 980, 22.12.2023

Füsün Erduran Nemutlu , Sena Aksoy , Nurana Nurullayeva , Zeynep Pelin Morgül

https://doi.org/10.28979/jarnas.1274765

Öz

Urban areas are cosmopolitan living spaces where different public services are located together.Urban open spaces are important places that provide socio-cultural sharing as well as protecting the natural balance. In this context, the needs of women, who take on many responsibilities in the fast and tiring conditions of urban life, should be specifically examined and revealed through interdisciplinary studies. In this study, it was aimed to determine the most intensive usage areas of Çanakkale city center and to analyze the prob-lems that women experience in these areas due to urban design.In the method of the study, an information form consisting of 30 questions was used to analyse the physical spaces, urban elements and equipment used. As a result of the study, it has been determined that women have problems in terms of safety, com-fort and aesthetics in the use of urban areas, urban facilities are not sufficient, urban open and green spac-es are difficult to use by women and disadvantaged individuals, and social and cultural activities are insuf-ficient.According to the result of the total of the problems determined separately in each area, as a percent-age, it has been revealed that women experience problems at the rate of 66% in the use of the city cen-ter.The data obtained in the study will set an example for all kinds of scientific studies to be made in the future and will contribute to public institutions and local administration in urban design and planning

Anahtar Kelimeler

Dezavantajlı birey evrensel tasarım kadın dostu kent kentsel açık alan peyzaj tasarımı

Kaynakça

  • Acuner, D. (2016). Canavarlaş(tırıl)an kent sokakları: Kadının kent deneyimi üzerine bir değerlendirme. Fe Dergi, 8 (1), 1-14. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/federgi/issue/51983/677655
  • Akçayır, G. (2021). T.C. Belediyelerin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamadaki rolü: kadın dostu kentler projesi kapsamında yer alan büyükşehir belediyeleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Sakarya, Türkiye.
  • Aktaş, G. (2017). Kadın açısından kente ilişkin mekan pratikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 136-149. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pausbed/issue/34758/384469
  • Alptekin, E. (2022). Evrensel tasarım kriterlerinin Aydın kentinde bir park örneğinde irdelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, Türkiye. Erişim adresi: http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/4738
  • Anonim (2022). İstatistiklerle kadın, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Sayı: 45635. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635
  • Baltutar, B. & Artar, M. (2022). Yaşanabilir bir kent mümkün mü? Bartın örneğinde araştırma, Karadeniz 8. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi (pp.116-128). Bartın, Türkiye. Erişim adresi: https://www.karadenizkongresi.org/_files/ugd/797a84_498b191c5c8c498d9690d012d8c60ac3.pdf
  • Baykan, D. D. (2015). Yerel yönetimler için kadın dostu kent planlaması ve tasarım ilkeleri kitabı. Uzerler Matbaacılık Sanayi Ltd. Şti., Ankara.
  • Cavington, G. A. & Hannah, B. (1996). Access by design. Van Nostrand Reinhold, New York. ISBN: 978-0471287261, 240 p.
  • Certeau, M., Giard, L. & Mayol, P. (2010). İki arada. Gündelik hayatın keşfi-II. Konut, mutfak işleri (Çeviren: Erkan Ataçay, Çağrı Eroğlu). Dost Kitabevi Yayınları, ISBN: 9789-752984059. Ankara.
  • Çelik Çanga, A. & Çalışkan Mimarlar, H. (2022). Landscape reviews with user participation: Zeytinburnu medical and aromatic plants garden. Yazıcı K. (Yay. Haz.). The Landscape and The City içinde (s.79-84). Iksad Publications, ISBN: 978-625-6955-15-8.
  • Çelik Çanga, A. (2021). Şifalı bahçeler için peyzaj planlama ilkeleri. Güngör S. (Yay. Haz.) Mimarlık Planlama ve Tasarım Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler– I içinde (s. 81-100). Gece Kitaplığı, ISBN: 978-625-8075-40-3. Çelik Çanga, A. & Küçük, G.(2022). The place of historical spaces in urban open space systems: The example of Iznik. International Journal of Landscape Architecture Research, 6 (1), 56-71. Erişim adresi:https://ijlar.org/index.php/ijlar/article/view/507
  • Çelik, A. (2012). The landscape of Kocaeli pedestrian walkway as an example of urban outdoor and user views. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10 (2), 1262-1268. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/294524203_The_landscape_of_Kocaeli_pedestrian_walkway_as_an_example_of_urban_outdoor_and_user_views
  • Çetintahra Ekşioğlu, G. & Efe Güney, M. (2019). Türkiye'de temsiliyet açısından kadın dostu kentler ve İzmir karşılaştırması, resent evaluations on humanities and social sciences. Edit: Berrin Ceylan Ataman, Gülçin Taşkıran, 978-1-912503-72-8, IJOPEC. Publication Limited, London, 45-57.
  • Efe Güney, M. & Üstündağ, B. (2020). Kadın dostu kent yaklaşımı kapsamında kentsel açık yeşil alanların değerlendirilmesi: Bornova örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (36), 38-65. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/54000/686968
  • Erduran, F. & Kabaş, S. (2010). Parklarda ekolojik koşullarla dengeli, işlevsel ve estetik bitkilendirme ilkelerinin Çanakkale Halk Bahçesi örneğinde irdelenmesi. Ekoloji, 19 (74), Çevkor, 190-199. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/101966/ Goggle Earth (2023). Çanakkale. (Erişim: 10.03.2023). https://earth.google.com/web/search/%C3%87anakkale/@40.12739055,26.42829299,42.58767787a,20805.08688811d,35y,0h,0t,0r/data
  • Hacıhasanoğlu, İ. (2003). Evrensel tasarım. Tasarım + Kuram, 2 (3), 93-101. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/209270
  • Kaypak, Ş. (2019). Kırsaldan kente göç ve toplumsal değişimde kadının yeri. Çukurova Kadın Çalışmaları Kongresi (28-30 Kasım 2018), Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları II. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Kiper, T., Korkut, A. & Üstün Topal, T. (2016). Mekânsal planlamada kadın dostu kent yaklaşımı. İdil, 5 (26), 1777-1796. Erişim adresi: https://www.idildergisi.com/makale/pdf/1476448733.pdf
  • Mert, M. K. (2021). Avrupa ve Türkiye’den örnekleriyle kadın dostu kentler. EURO Politika, 11, 122-129. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/europ/issue/68222/1063378
  • Özsoy, B. & Sipahi, E. B. (2016). Türkiye’de kadın dostu olma iddiasında bir kent: Gaziantep. Çağdaş Yerel Yönetimler, 25 (3), 35-68. Erişim adresi:https://www.researchgate.net/publication/321302916_
  • Şenol, N. (2015). Kadın dostu kentler Avrupa'dan örnekler. VAKSA; Hacı Ömer Sabancı Vakfı. Birleşmiş Milletler Ortak Programı. Erişim adresi: http://womenfriendlycities.com/content/docs/outputs/avrupadan-ornekler.pdf Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021). Toplumsal cinsiyet istatistikleri. Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/toplumsal_cinsiyet_istatistikleri_2021.pdf
  • Vanlıoğlu Yazıcı, N. (2020). Kadınların sesinden kamusal alanda toplumsal cinsiyet söylemi: Türkiye’de 8 Mart kutlamaları. İdeal Kent, 31 (11), 1657-1675. DOI:10.31198/idealkent.746277.
  • Vural, H. (2020). Bingöl’ün yaşanabilir kent olma yolunda fiziki problemleri ve öncelikleri üzerine bir değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 15 (1), 5006-5031. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/opus/issue/54352/672743
  • Yılmaz, N. & Diktaş, E. O. (2018). Eşitlikçi tasarımın kent merkezlerindeki kamusal alanlara yansımasındaki temel esaslar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29 (1), 132-152. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/38635/448692

Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 4, 964 - 980, 22.12.2023

Füsün Erduran Nemutlu , Sena Aksoy , Nurana Nurullayeva , Zeynep Pelin Morgül

https://doi.org/10.28979/jarnas.1274765

Öz

Kentsel alanlar, farklı kamu hizmetlerinin bir arada yer aldığı, kozmopolit yaşam alanlarıdır. Kentsel açık alanlar ise doğal dengeyi korumalarının yanı sıra sosyo-kültürel paylaşımları da sağlayan önemli yerlerdir. Bu bağlamda kent yaşamının hızlı ve yorucu şartlarında birçok sorumluluğu üstlenen kadınların ihtiyaçları özel olarak incelenmeli ve disiplinler arası çalışmalarla ortaya konulmalıdır. Bu çalışmada Çanakkale kent merkezinin en yoğun kullanım alanları belirlenerek kadınların buralarda kent tasarımına bağlı yaşadıkları sorunların analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın yönteminde fiziki mekânların ve kullanılan kentsel elemanların, donatıların analiz edilebilmesi için 30 sorudan oluşan bir bilgi formu kullanılmıştır. Çalışma sonucunda kadınların kentsel alanların kullanımında güvenlik, konfor ve estetik açısından sorun yaşadığı, kentsel donatıların yeterli olmadığı, kentsel açık ve yeşil alanların kadınlar ve dezavantajlı bireyler tarafın-dan kullanımının zor olduğu, sosyal ve kültürel faaliyetlerin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Her alanda ayrı ayrı belirlenen sorunların toplamının yüzdelik olarak sonucuna göre, kadınların kent merkezini kullanı-mında %66 oranında sorun yaşadıkları ortaya koyulmuştur. Çalışmada elde edilen veriler gelecekte yapıla-cak her türlü bilimsel çalışmalara örnek oluşturabilecek ve kent tasarım ve planlamasında kamu kurumla-rına ve yerel yönetime katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

evrensel tasarım kadın dostu kent kentsel açık alan peyzaj tasarımı

Kaynakça

  • Acuner, D. (2016). Canavarlaş(tırıl)an kent sokakları: Kadının kent deneyimi üzerine bir değerlendirme. Fe Dergi, 8 (1), 1-14. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/federgi/issue/51983/677655
  • Akçayır, G. (2021). T.C. Belediyelerin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamadaki rolü: kadın dostu kentler projesi kapsamında yer alan büyükşehir belediyeleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). T.C. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Sakarya, Türkiye.
  • Aktaş, G. (2017). Kadın açısından kente ilişkin mekan pratikleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 136-149. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pausbed/issue/34758/384469
  • Alptekin, E. (2022). Evrensel tasarım kriterlerinin Aydın kentinde bir park örneğinde irdelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, Türkiye. Erişim adresi: http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/handle/11607/4738
  • Anonim (2022). İstatistiklerle kadın, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Sayı: 45635. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635
  • Baltutar, B. & Artar, M. (2022). Yaşanabilir bir kent mümkün mü? Bartın örneğinde araştırma, Karadeniz 8. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi (pp.116-128). Bartın, Türkiye. Erişim adresi: https://www.karadenizkongresi.org/_files/ugd/797a84_498b191c5c8c498d9690d012d8c60ac3.pdf
  • Baykan, D. D. (2015). Yerel yönetimler için kadın dostu kent planlaması ve tasarım ilkeleri kitabı. Uzerler Matbaacılık Sanayi Ltd. Şti., Ankara.
  • Cavington, G. A. & Hannah, B. (1996). Access by design. Van Nostrand Reinhold, New York. ISBN: 978-0471287261, 240 p.
  • Certeau, M., Giard, L. & Mayol, P. (2010). İki arada. Gündelik hayatın keşfi-II. Konut, mutfak işleri (Çeviren: Erkan Ataçay, Çağrı Eroğlu). Dost Kitabevi Yayınları, ISBN: 9789-752984059. Ankara.
  • Çelik Çanga, A. & Çalışkan Mimarlar, H. (2022). Landscape reviews with user participation: Zeytinburnu medical and aromatic plants garden. Yazıcı K. (Yay. Haz.). The Landscape and The City içinde (s.79-84). Iksad Publications, ISBN: 978-625-6955-15-8.
  • Çelik Çanga, A. (2021). Şifalı bahçeler için peyzaj planlama ilkeleri. Güngör S. (Yay. Haz.) Mimarlık Planlama ve Tasarım Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler– I içinde (s. 81-100). Gece Kitaplığı, ISBN: 978-625-8075-40-3. Çelik Çanga, A. & Küçük, G.(2022). The place of historical spaces in urban open space systems: The example of Iznik. International Journal of Landscape Architecture Research, 6 (1), 56-71. Erişim adresi:https://ijlar.org/index.php/ijlar/article/view/507
  • Çelik, A. (2012). The landscape of Kocaeli pedestrian walkway as an example of urban outdoor and user views. Journal of Food, Agriculture & Environment, 10 (2), 1262-1268. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/294524203_The_landscape_of_Kocaeli_pedestrian_walkway_as_an_example_of_urban_outdoor_and_user_views
  • Çetintahra Ekşioğlu, G. & Efe Güney, M. (2019). Türkiye'de temsiliyet açısından kadın dostu kentler ve İzmir karşılaştırması, resent evaluations on humanities and social sciences. Edit: Berrin Ceylan Ataman, Gülçin Taşkıran, 978-1-912503-72-8, IJOPEC. Publication Limited, London, 45-57.
  • Efe Güney, M. & Üstündağ, B. (2020). Kadın dostu kent yaklaşımı kapsamında kentsel açık yeşil alanların değerlendirilmesi: Bornova örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (36), 38-65. Erişim adresi:https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/54000/686968
  • Erduran, F. & Kabaş, S. (2010). Parklarda ekolojik koşullarla dengeli, işlevsel ve estetik bitkilendirme ilkelerinin Çanakkale Halk Bahçesi örneğinde irdelenmesi. Ekoloji, 19 (74), Çevkor, 190-199. Erişim adresi: https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/101966/ Goggle Earth (2023). Çanakkale. (Erişim: 10.03.2023). https://earth.google.com/web/search/%C3%87anakkale/@40.12739055,26.42829299,42.58767787a,20805.08688811d,35y,0h,0t,0r/data
  • Hacıhasanoğlu, İ. (2003). Evrensel tasarım. Tasarım + Kuram, 2 (3), 93-101. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/209270
  • Kaypak, Ş. (2019). Kırsaldan kente göç ve toplumsal değişimde kadının yeri. Çukurova Kadın Çalışmaları Kongresi (28-30 Kasım 2018), Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları II. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Kiper, T., Korkut, A. & Üstün Topal, T. (2016). Mekânsal planlamada kadın dostu kent yaklaşımı. İdil, 5 (26), 1777-1796. Erişim adresi: https://www.idildergisi.com/makale/pdf/1476448733.pdf
  • Mert, M. K. (2021). Avrupa ve Türkiye’den örnekleriyle kadın dostu kentler. EURO Politika, 11, 122-129. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/europ/issue/68222/1063378
  • Özsoy, B. & Sipahi, E. B. (2016). Türkiye’de kadın dostu olma iddiasında bir kent: Gaziantep. Çağdaş Yerel Yönetimler, 25 (3), 35-68. Erişim adresi:https://www.researchgate.net/publication/321302916_
  • Şenol, N. (2015). Kadın dostu kentler Avrupa'dan örnekler. VAKSA; Hacı Ömer Sabancı Vakfı. Birleşmiş Milletler Ortak Programı. Erişim adresi: http://womenfriendlycities.com/content/docs/outputs/avrupadan-ornekler.pdf Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021). Toplumsal cinsiyet istatistikleri. Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/toplumsal_cinsiyet_istatistikleri_2021.pdf
  • Vanlıoğlu Yazıcı, N. (2020). Kadınların sesinden kamusal alanda toplumsal cinsiyet söylemi: Türkiye’de 8 Mart kutlamaları. İdeal Kent, 31 (11), 1657-1675. DOI:10.31198/idealkent.746277.
  • Vural, H. (2020). Bingöl’ün yaşanabilir kent olma yolunda fiziki problemleri ve öncelikleri üzerine bir değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 15 (1), 5006-5031. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/opus/issue/54352/672743
  • Yılmaz, N. & Diktaş, E. O. (2018). Eşitlikçi tasarımın kent merkezlerindeki kamusal alanlara yansımasındaki temel esaslar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29 (1), 132-152. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/38635/448692
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Peyzaj Mimarlığı
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Füsün Erduran Nemutlu 0000-0002-0104-5994

Sena Aksoy 0000-0002-3620-2179

Nurana Nurullayeva 0000-0003-3555-6511

Zeynep Pelin Morgül 0000-0002-7275-6822

Erken Görünüm Tarihi 8 Aralık 2023
Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 31 Mart 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 9 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Erduran Nemutlu, F., Aksoy, S., Nurullayeva, N., Morgül, Z. P. (2023). Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 9(4), 964-980. https://doi.org/10.28979/jarnas.1274765
AMA Erduran Nemutlu F, Aksoy S, Nurullayeva N, Morgül ZP. Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi. JARNAS. Aralık 2023;9(4):964-980. doi:10.28979/jarnas.1274765
Chicago Erduran Nemutlu, Füsün, Sena Aksoy, Nurana Nurullayeva, ve Zeynep Pelin Morgül. “Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi”. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences 9, sy. 4 (Aralık 2023): 964-80. https://doi.org/10.28979/jarnas.1274765.
EndNote Erduran Nemutlu F, Aksoy S, Nurullayeva N, Morgül ZP (01 Aralık 2023) Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences 9 4 964–980.
IEEE F. Erduran Nemutlu, S. Aksoy, N. Nurullayeva, ve Z. P. Morgül, “Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi”, JARNAS, c. 9, sy. 4, ss. 964–980, 2023, doi: 10.28979/jarnas.1274765.
ISNAD Erduran Nemutlu, Füsün vd. “Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi”. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences 9/4 (Aralık 2023), 964-980. https://doi.org/10.28979/jarnas.1274765.
JAMA Erduran Nemutlu F, Aksoy S, Nurullayeva N, Morgül ZP. Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi. JARNAS. 2023;9:964–980.
MLA Erduran Nemutlu, Füsün vd. “Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi”. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, c. 9, sy. 4, 2023, ss. 964-80, doi:10.28979/jarnas.1274765.
Vancouver Erduran Nemutlu F, Aksoy S, Nurullayeva N, Morgül ZP. Çanakkale Kent Merkezi Kamusal Açık Alanlarının Kadın Kullanımı Açısından İrdelenmesi. JARNAS. 2023;9(4):964-80.
 Kapak Resmi İndir


TR Dizin 20466


DOAJ 32869

EBSCO 32870

Scilit 30371                        

SOBİAD 20460


29804 JARNAS is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International Licence (CC BY-NC).