Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 487 - 496, 28.06.2025

Merve Ünlü , Adile Bebek Yeşilkaya

https://doi.org/10.30518/jav.1684367

Öz

Kaynakça

  • Akçakanat, Ö., Aksoy, E., & Teker, T. (2018). CRITIC ve MDL temelli EDAS yöntemi ile E Tr-61 bölgesi bankalarının performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (32), 1-24.
  • Avcı, T., & Çınaroğlu, E. (2018). AHP temelli TOPSIS yaklaşımı ile havayolu işletmelerinin finansal performans değerlemesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1), 316-335.
  • Avcıkurt, C. (2023). Turizm sosyolojisi: Genel ve yapısal yaklaşım (7. bs.). Detay Yayıncılık: Ankara.
  • Bahar, O., & Kozak, M. (2018). Turizm ekonomisi (3. Baskı). Detay Yayıncılık: Ankara. Bakır, M., & İnce, F. (2024). Havayolu işletmelerinde yolcu memnuniyetinin LOPCOW-AROMAN modeliyle analizi: star alliance stratejik ortaklığı uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (81), 168- 189.
  • Bošković, S., Švadlenka, L., Jovčić, S., Dobrodolac, M., Jovčić, S., & Zanne, M. (2023a). An extended AROMAN method for cargo bike delivery concept selection. Decision Making Advances, 1(1), pp.1-9.
  • Bošković, S., Švadlenka, L., Jovčić, S., Dobrodolac, M., Simić, V., & Bacanin, N. (2023b). An alternative ranking order method accounting for two-step normalization (AROMAN)— A case study of the electric vehicle selection problem. IEEE, 11(23037967), 39496 –39507.
  • Bull, A. (1991). The economics of travel and tourism. Pitman Publishing.
  • Çilek, A. (2023). Piyasa yapıcı bankaların performanslarının sıralanması: CILOS, MARCOS ve COPELAND çok kıstaslı karar verme analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 54, Denizli, ss. 1-24.
  • Çolak, O., & Batman, O. (2021). Turizmin sosyo-kültürel etkileri: Taraklı’da bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5, 149–174.
  • Cook, P. (n.d.). Alliances, linkages and challenges: The Queensland Heritage Trails Network. Australia ICOMOS. https://www.aicomos.com/wp-content/uploads/Alliances-Linkages-and-Challenges-the-Queensland- Heritage-Trails-Network.pdf
  • Council of Europe. (n.d.). The Santiago de Compostela Pilgrim Routes. Retrieved March 10, 2025, from https://www.coe.int/en/web/cultural-routes/the-santiago-de-compostela-pilgrim-routes
  • DHMİ 2020 Faaliyet Raporu (Access date: 21.01.2025). https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/21/DHMI_2020_Faaliyet_Raporu.pdf
  • DHMİ 2021 Faaliyet Raporu (Access date: 20.01.2025). http://www.sp.gov.tr/upload/xSPRapor/files/xUR3Q+DHMI_21_FR.pdf
  • DHMİ 2022 Faaliyet Raporu (Access date: 19.01.2025). https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/23/2022-faaliyet-raporu.pdf
  • DHMİ 2023 Faaliyet Raporu (Access date:.01.2025). https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/24/Faaliyet-Raporu-2023.pdf
  • Dobruszkes, F. (2013). The geography of European low-cost airline networks: a contemporary analysis. Journal of Transport Geography, 28, 75-88.
  • Duval, D. T. (2013). Critical issues in air transport and tourism. Tourism Geographies, 15(3), 494–510.
  • Graham, A. (2018). Managing airports: An international perspective (5th ed.). Routledge.
  • Green, R. (2007). Airports and economic development. Real Estate Economics, 35, 91-112.
  • Güngör, A., & İlban, M. O. (2020). Havayolu ulaştırma hizmetlerinin turizm talebi üzerindeki etkisinin belirlenmesi: edremit ve Güllük Körfezi örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 70-86.
  • Hall, C. M., & Page, S. J. (2014). The geography of tourism and recreation: Environment, place and space (4th ed.). Routledge.
  • Halpern, N., & Graham, A. (2013). Airport marketing (1st ed.). Routledge.
  • Kara, K., Yalçın, G. C., Acar, A. Z., Simic, V., Konya, S., & Pamucar, D. (2024). The MEREC AROMAN method for determining sustainable competitiveness levels: A case study for Türkiye. Socio-Economic Planning Sciences, 91, 101762.
  • Kasarda, J. D. & Lindsay, G. (2011). Aerotropolis: The way we’ll live next. Farrar, Straus and Giroux.
  • Kavaklı, E., & Karakaş, A. (2022). Turizmin bölgesel kalkınmaya etkisi üzerine bir inceleme. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25), 37–50.
  • Kiracı, K., & Durmuşçelebi, C. (2022). Türkiye’de havaalanı performansının CRITIC temelli EDAS yöntemiyle analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 837-856.
  • Kozak, N., Kozak, M. A. & Kozak, M. (2010). Genel turizm: İlkeler- kavramlar. Detay Yayıncılık: Ankara.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve eylem planı (2007–2013). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Macit, N. Ş. (2023). Evaluation of the macroeconomic performance of selected European and central asıan countrıes by CILOS based AROMAN method.
  • Martı́n, J. C., & Roman, C. (2001). An application of DEA to measure the efficiency of Spanish airports prior to privatization. Journal of Air Transport Management, 7(3), 149-157
  • Mazman İtik, Ü. & Sel, A. (2021). Borsa İstanbul’da işlem gören perakende ticaret sektörü şirketlerinin finansal performansının CILOS ağırlıklandırma ve TOPSIS yöntemiyle incelenmesi: 2013-2019. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 10(3), 2769-2795.
  • Meyer, D. (2004, April). Tourism routes and gateways: Key issues for the development of tourism routes and gateways and their potential for pro-poor tourism (Working Paper No. 220). Overseas Development Institute.
  • Murphy, P. E. (1985). Tourism. A Community Approach. New York-London: Methuen.
  • Page, S. J. (2004). Transport and tourism. In A. A. Lew, C. M. Hall, & A. M. Williams (Eds.), A companion to tourism (pp. 146–158). Blackwell Publishing.
  • Özsoy, V. S., & Örkcü, H. H. (2021). Structural and operational management of Turkish airports: a bootstrap data envelopment analysis of efficiency. Utilities Policy, 69, 101180.
  • Page, S., & Getz, D. (1997). The business of rural tourism: International perspectives. International Thomson Business Press.
  • Podvezko, V., Zavadskas, E. K., & Podviezko, A. (2020). An extensıon of the new objectıve weıght assessment methods CILOS and IDOCRIW to Fuzzy MCDM. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 54(2), 59-75.
  • Sharpley, R., & Sharpley, J. (1997). Rural tourism: An ıntroduction. International Thompson Business Press.
  • Sharpley, R. (2018). Tourism, tourists and society (5th ed.). Routledge.
  • Temizel, D. D. F., & Bayçelebi, B. E. (2016). Finansal oranların TOPSIS sıralaması ile yıllık getiriler arasındaki ilişki: Tekstil imalatı sektörü üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 159-170.
  • Yıldırım, H. M., & Köse, C. M. (2022). Düşük maliyetli havayolu şirketlerinin web sitelerinin analizi ve görsel içerik çözümlemesi. Selçuk Turizm ve Bilişim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 43-61.
  • Yu, M. M. (2010). Assessment of airport performance using the SBM-NDEA model. Omega, 38(6), 440-452.

Performance Analysis of Airports Located Within Tourism Development Corridors in Türkiye: An Evaluation Using the CILOS and AROMAN Methods

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 487 - 496, 28.06.2025

Merve Ünlü , Adile Bebek Yeşilkaya

https://doi.org/10.30518/jav.1684367

Öz

This study aims to evaluate the performance of airports located in tourism development corridors in Türkiye. There are seven tourism development corridors in Türkiye: Olive, Winter, Faith, Silk Road, Western Black Sea Coastal, Plateau and Trakya Culture Corridors. The study analyses the performance data of 18 airports in these corridors for the years 2020-2023. For the performance analyses of the airports, the data obtained from the annual reports of the State Airports Authority (DHMI) were evaluated by CILOS and AROMAN methods. According to the criteria weights determined by the CILOS method, ‘Distance to the City’ is the most important criterion, while ‘Cargo Traffic’ is the least important criterion. In the ranking by AROMAN method, the Silk Road Corridor has the highest performance, while the Western Black Sea Coastal Corridor has the lowest performance. The literature review revealed that there is no academic study on the evaluation of airports in tourism development corridors using multi-criteria decision-making methods. In this respect, the study makes an original contribution by analysing the effectiveness of airports in the context of tourism development corridors.

Anahtar Kelimeler

Tourism Development Corridors Airports CILOS Method AROMAN Method Türkiye

Kaynakça

  • Akçakanat, Ö., Aksoy, E., & Teker, T. (2018). CRITIC ve MDL temelli EDAS yöntemi ile E Tr-61 bölgesi bankalarının performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (32), 1-24.
  • Avcı, T., & Çınaroğlu, E. (2018). AHP temelli TOPSIS yaklaşımı ile havayolu işletmelerinin finansal performans değerlemesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1), 316-335.
  • Avcıkurt, C. (2023). Turizm sosyolojisi: Genel ve yapısal yaklaşım (7. bs.). Detay Yayıncılık: Ankara.
  • Bahar, O., & Kozak, M. (2018). Turizm ekonomisi (3. Baskı). Detay Yayıncılık: Ankara. Bakır, M., & İnce, F. (2024). Havayolu işletmelerinde yolcu memnuniyetinin LOPCOW-AROMAN modeliyle analizi: star alliance stratejik ortaklığı uygulaması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (81), 168- 189.
  • Bošković, S., Švadlenka, L., Jovčić, S., Dobrodolac, M., Jovčić, S., & Zanne, M. (2023a). An extended AROMAN method for cargo bike delivery concept selection. Decision Making Advances, 1(1), pp.1-9.
  • Bošković, S., Švadlenka, L., Jovčić, S., Dobrodolac, M., Simić, V., & Bacanin, N. (2023b). An alternative ranking order method accounting for two-step normalization (AROMAN)— A case study of the electric vehicle selection problem. IEEE, 11(23037967), 39496 –39507.
  • Bull, A. (1991). The economics of travel and tourism. Pitman Publishing.
  • Çilek, A. (2023). Piyasa yapıcı bankaların performanslarının sıralanması: CILOS, MARCOS ve COPELAND çok kıstaslı karar verme analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 54, Denizli, ss. 1-24.
  • Çolak, O., & Batman, O. (2021). Turizmin sosyo-kültürel etkileri: Taraklı’da bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5, 149–174.
  • Cook, P. (n.d.). Alliances, linkages and challenges: The Queensland Heritage Trails Network. Australia ICOMOS. https://www.aicomos.com/wp-content/uploads/Alliances-Linkages-and-Challenges-the-Queensland- Heritage-Trails-Network.pdf
  • Council of Europe. (n.d.). The Santiago de Compostela Pilgrim Routes. Retrieved March 10, 2025, from https://www.coe.int/en/web/cultural-routes/the-santiago-de-compostela-pilgrim-routes
  • DHMİ 2020 Faaliyet Raporu (Access date: 21.01.2025). https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/21/DHMI_2020_Faaliyet_Raporu.pdf
  • DHMİ 2021 Faaliyet Raporu (Access date: 20.01.2025). http://www.sp.gov.tr/upload/xSPRapor/files/xUR3Q+DHMI_21_FR.pdf
  • DHMİ 2022 Faaliyet Raporu (Access date: 19.01.2025). https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/23/2022-faaliyet-raporu.pdf
  • DHMİ 2023 Faaliyet Raporu (Access date:.01.2025). https://www.dhmi.gov.tr/Lists/FaaliyetRaporlari/Attachments/24/Faaliyet-Raporu-2023.pdf
  • Dobruszkes, F. (2013). The geography of European low-cost airline networks: a contemporary analysis. Journal of Transport Geography, 28, 75-88.
  • Duval, D. T. (2013). Critical issues in air transport and tourism. Tourism Geographies, 15(3), 494–510.
  • Graham, A. (2018). Managing airports: An international perspective (5th ed.). Routledge.
  • Green, R. (2007). Airports and economic development. Real Estate Economics, 35, 91-112.
  • Güngör, A., & İlban, M. O. (2020). Havayolu ulaştırma hizmetlerinin turizm talebi üzerindeki etkisinin belirlenmesi: edremit ve Güllük Körfezi örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 70-86.
  • Hall, C. M., & Page, S. J. (2014). The geography of tourism and recreation: Environment, place and space (4th ed.). Routledge.
  • Halpern, N., & Graham, A. (2013). Airport marketing (1st ed.). Routledge.
  • Kara, K., Yalçın, G. C., Acar, A. Z., Simic, V., Konya, S., & Pamucar, D. (2024). The MEREC AROMAN method for determining sustainable competitiveness levels: A case study for Türkiye. Socio-Economic Planning Sciences, 91, 101762.
  • Kasarda, J. D. & Lindsay, G. (2011). Aerotropolis: The way we’ll live next. Farrar, Straus and Giroux.
  • Kavaklı, E., & Karakaş, A. (2022). Turizmin bölgesel kalkınmaya etkisi üzerine bir inceleme. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25), 37–50.
  • Kiracı, K., & Durmuşçelebi, C. (2022). Türkiye’de havaalanı performansının CRITIC temelli EDAS yöntemiyle analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 837-856.
  • Kozak, N., Kozak, M. A. & Kozak, M. (2010). Genel turizm: İlkeler- kavramlar. Detay Yayıncılık: Ankara.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve eylem planı (2007–2013). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Macit, N. Ş. (2023). Evaluation of the macroeconomic performance of selected European and central asıan countrıes by CILOS based AROMAN method.
  • Martı́n, J. C., & Roman, C. (2001). An application of DEA to measure the efficiency of Spanish airports prior to privatization. Journal of Air Transport Management, 7(3), 149-157
  • Mazman İtik, Ü. & Sel, A. (2021). Borsa İstanbul’da işlem gören perakende ticaret sektörü şirketlerinin finansal performansının CILOS ağırlıklandırma ve TOPSIS yöntemiyle incelenmesi: 2013-2019. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 10(3), 2769-2795.
  • Meyer, D. (2004, April). Tourism routes and gateways: Key issues for the development of tourism routes and gateways and their potential for pro-poor tourism (Working Paper No. 220). Overseas Development Institute.
  • Murphy, P. E. (1985). Tourism. A Community Approach. New York-London: Methuen.
  • Page, S. J. (2004). Transport and tourism. In A. A. Lew, C. M. Hall, & A. M. Williams (Eds.), A companion to tourism (pp. 146–158). Blackwell Publishing.
  • Özsoy, V. S., & Örkcü, H. H. (2021). Structural and operational management of Turkish airports: a bootstrap data envelopment analysis of efficiency. Utilities Policy, 69, 101180.
  • Page, S., & Getz, D. (1997). The business of rural tourism: International perspectives. International Thomson Business Press.
  • Podvezko, V., Zavadskas, E. K., & Podviezko, A. (2020). An extensıon of the new objectıve weıght assessment methods CILOS and IDOCRIW to Fuzzy MCDM. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 54(2), 59-75.
  • Sharpley, R., & Sharpley, J. (1997). Rural tourism: An ıntroduction. International Thompson Business Press.
  • Sharpley, R. (2018). Tourism, tourists and society (5th ed.). Routledge.
  • Temizel, D. D. F., & Bayçelebi, B. E. (2016). Finansal oranların TOPSIS sıralaması ile yıllık getiriler arasındaki ilişki: Tekstil imalatı sektörü üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2), 159-170.
  • Yıldırım, H. M., & Köse, C. M. (2022). Düşük maliyetli havayolu şirketlerinin web sitelerinin analizi ve görsel içerik çözümlemesi. Selçuk Turizm ve Bilişim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 43-61.
  • Yu, M. M. (2010). Assessment of airport performance using the SBM-NDEA model. Omega, 38(6), 440-452.
Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Hava Taşımacılığı ve Nakliye Hizmetleri
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Merve Ünlü 0000-0002-0404-5463

Adile Bebek Yeşilkaya 0000-0003-0708-8204

Yayımlanma Tarihi 28 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 28 Nisan 2025
Kabul Tarihi 27 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Ünlü, M., & Bebek Yeşilkaya, A. (2025). Performance Analysis of Airports Located Within Tourism Development Corridors in Türkiye: An Evaluation Using the CILOS and AROMAN Methods. Journal of Aviation, 9(2), 487-496. https://doi.org/10.30518/jav.1684367
 Kapak Resmi İndir

Journal of Aviation - JAV 

www.javsci.com - editor@javsci.com


9210This journal is licenced under a Creative Commons Attiribution-NonCommerical 4.0 İnternational Licence