Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ORTADOĞU’YA ETKİSİ

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 46 - 67

Mehmet Erkin Kara

Öz

Dünyada iklim değişikliğinden kaynaklanan sorunların yaşandığı bölgelerin başında Ortadoğu bölgesi gelmektedir. Ortadoğu’da yaşanan iklim değişimi sonucu gerçekleşen sıcaklık artışları ve yağış miktarındaki düşüşler tatlı su kaynaklarında azalmaya ve tarım arazilerinde daralmaya, aynı zamanda da verimsizliğe yol açarken, bu sayılan faktörlerin tamamı doğal olarak ekonomik büyümeyi ve kalkınmayı engellemektedir. Makalede, Dünyanın bu problemli bölgesinde yaşanan iklim değişikliğinin etkisi konusu; beş ana başlık içinde ele alınmıştır. “İklim değişikliği nedir?”, dünyada iklim değişikliğinin etkileri, mevcut Ortadoğu’nun su kaynakları ve iklim değişikliğinin Ortadoğu su kaynaklarına etkisi, Ortadoğu’da iklim değişikliği sorununun diğer boyutları Uluslararası İlişkiler disiplini perspektifinde incelenmiştir. Sonuç bölümünde uluslararası ilişkiler ve insanlık anlamında durum tespiti yapılarak, konu analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İklim İklim Değişikliği Ortadoğu Su Su Kaynakları

Kaynakça

  • Acar, M. A. (2008) “Dünyada Artan Su Sorununun Türkiye ve Ortadoğu Açısından Değerlendirilmesi”, Unpublished Master's Thesis, Beykent University Social Sciences Institute, İstanbul, 44.
  • Allan, J. A. (2001) “The Middle East waterquestion: hydropolitics and the global economy”, I.B Tauris, London/New York.
  • Amery, H. A., & Wolf A. T. (2000) “Water in theMiddle East: A Geography of Peace”. Austin, Tex: University of Texas Press.
  • Atalık A. (2008) “Küresel Isınma, Su Kaynakları ve Tarım Üzerine Etkileri”, http://www.zmo.org.tr/odamiz/kuresel_isinma.pdf.
  • Brown O., Crawford A. (2009) “RisingTemperatures, RisingTensions: ClimateChange and the Risk of ViolentConflict in theMiddle East”, International Institute for Sustainable Development, 24.
  • Chenoweth J. (2011) Impact of climatechange on thewaterresources of theeasternMediterranean and Middle East region: modeled 21st centurychanges and implications. WaterResourRes 47(6):1–18. doi:10.1029/2010WR010269,
  • Dam, N. V. (2017). Destroying a nation: The civil war in Syria. I.B. Tauris.
  • Denhez, F. (2007) “Küresel Isınma Atlası”, NTV yayınları, İstanbul, 30.
  • Erdoğan, Z., Zeydan Ö., & Sert, H. (2007) “İklim Değişikliği ve Sağlık Üzerine Etkileri”, I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, TİKDEK, İstanbul Technical University, İstanbul, http://www.tikdek.itu.edu.tr/bildiriler/ozgur_zeydan2.pdf.
  • Freimuth L., Bromberg G., Mehyar M., & Khateeb N. Al (2007) “Climatechange: a newthreat to Middle East security. EcoPeace/Friends of the Earth Middle East”, Amman/Bethlehem/Tel Aviv, onlinelibrary.wiley.com.
  • Glas, N. (2010) “The Water Crisis in Yemen: Causes, Consequences and Solutions”, Global Majority E-Journal, Vol. 1, No. 1, 17-30.
  • IPCC (2007) ClimateChangeImpacts, Adaptation and Vulnrability. WorkingGroup II Contribution to theFourthAssessment Report of theIntergovernmental Panel on ClimateChange. Summary for Policymakers and Technical Summary. IPCC, Geneva.
  • Kadıoğlu, M. (2001), Kuraklık Kıranı, Demokratik Değişim Derneği, İstanbul, Güncel Yayıncılık, 1. Basım, 29.
  • Karakılçık, Y. (2008) “Bölgesel Su Anlaşmazlıklarının Küresel Çatışmaya Dönüşme Riski: Fırat Riski: Fırat ve Dicle Örneği”, Uluslararası Hukuk ve Politika Vol 4, Nu: 16, 19-56.
  • Kapan, İ. (2007) Dünyayı Su Savaşları mı Bekliyor? Suyun Stratejik Dalgaları, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul, 55.
  • Kelleya, C. P., Mohtadib S., Canec M. A., Seagerc R., Kushnirc Y. (2015) “Climatechange in theFertileCrescent and implications of therecentSyriandrought”, ImperialCollegeLondon, Proceedings of theNational Academy of Sciences London, United Kingdom.
  • Kıran, A. (2005) Orta Doğu’da Su Bir Çatışma ya da Uzlaşma Alanı, İstanbul, Kitap Yayınevi, 5.
  • Mccarthy, J. J., Canziani, O. F., Leary N. A., Dokken, D. J., White, K. S. (2001) Contribution of Working Group II to the Third Assessment Report of theIntergovernmental Panel on Climate Change, ClimateChange 2001: Impacts, Adaption, and Vulnerability, Cambridge UniversityPress, 8.
  • Mclean R.F., Tsyban A. (2001) “CoastalZones and Marine Ecosystems”, ClimateChange Impacts, Adaption, and Vulnerability, Edited by: James J. McCarthy, Osvaldo F. Canziani, Neil A. Leary, David J. Dokken, Kasey S. White, Contribution of WorkingGroup II to the Third Assessment Report of theIntergovernmental Panel on ClimateChange, Cambridge UniversityPress, 363.
  • Newell, R. G., Prest, B. C., & Sexton, S. E. (2021) The GDP-temperature relationship: implications for climate change damages. Journal of Environmental Economics and Management, 108, 102445.
  • Pappe İlan (2009) “The Modern Middle East” NTV Press, , 1. Vol: 2009, 89. Türkeş, M. (2001) Hava, iklim, şiddetli hava olayları ve küresel ısınma. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 2000 Yılı Seminerleri, Teknik Sunumlar, Seminerler Dizisi: 1: 187-205, Ankara.
  • Shiva, V. (2003) “Su Savaşları” (Çev. Ali Kerem), İstanbul: Aram Yayıncılık, 62.
  • Starr, P. (2013) “Gore: ‘EnergyRelease’ Equal to ‘400,000 Hiroshima Atomic Bombs Going Off' EveryDay”, http://cnsnews.com/news/article/gore-energy-release-equal-400000-hiroshima-atomic-bombs-going-every-day. Şahin, Ü., & Kurnaz, L. (2014) “İklim Değişikliği ve Kuraklık”, http://ipc.sabanciuniv.edu/en/wp-content/uploads/2014/10/IPM_KuraklikRaporu_.
  • Işık K., Yaltırık F., Akesen A. (1997) “Ormanlar, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Mirasın Korunması”, Ormanlar, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Mirasın Korunması, Ormanların Koruyucu ve Çevresel Fonksiyonları, XI. Dünya Ormancılık Kongresi Bildirileri, Vol2, Antalya, p. 10.
  • T.C. ÇEVRE BAKANLIĞI YAYIN ORGANI (2002), “Çevre ve İnsan”, Sayı: 55, 46. Un Water. (2014) WaterScarcity. International Decade for Action “Water for Life” http://www.un.org/waterforlifedecade/scarcity.
  • Pamukçu, K. (2000) “Su Politikası”, (İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 2000, p. 15.
  • Polk, W. R. (2013) “UnderstandingSyria: FromPre-Civil War to PostAssad”, http://www.theatlantic.com/international/archive/2013/12/understanding-syria-from-pre-civil-war-to-post-assad/281989/
  • Richey, A. S., Thomas, B. F., LO Min-Hui, Reager John T., Famiglietti James S., (2015) Voss, Katalyn, Swenson Sean, RODELL Matthew, “Quantifying Renewable Ground Water Stress With GRACE” WaterResourcesResearch, Volume 51, Issue 7.
  • Tamimi Al, Svadkovsky AJ. (2012) Demography is destiny in Syria: the “peripheralism” and Malthusianunderpinnings of an unexpecteduprising.TheAmericanSpectator, http://spectator.org/archives/2012/02/06/
  • Trondalen, J. M. (2008) “ClimateChanges, Water Security and PossibleRemedies for theMiddle East”, The United Nations World WaterAssessmentProgramme, UNESCO-PCCP.
  • Uluatam, Ö. (1998) “Damlaya Damlaya (Ortadoğu’nun Su Sorunu)”, Ankara: İş Bankası Yayınları, Nu: 372, Ulusoy, K. (2007) “Küresel Ticaretin Son Hedefi Su Pazarı”, Kristal Kitaplar, Ankara, p.209.
  • Voss Katalyn et al (2013) Groundwaterdepletion in theMiddle East from GRACE withimplications for transboundarywatermanagement in theTigris-Euphrates-Western Iran region. WaterResourRes 49(2):904–914. doi:10.1002/wrcr.20078CrossRef.
  • Yüksel, İ., Sandalcı, M., Çeribaşı G., & Yüksek, Ö. (2005) “Küresel Isınma ve İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkileri”, Kıyı Mühendisliği Sempozyumu.
  • Al-Asbaham, Y. Q. (2005) IWG-Env, International WorkSession on WaterStatistics, Vienna, WaterResources Information in Yemen,
  • http://akademikperspektif.com/. http://arsiv.ntv.com.tr/news/. http:// www.who.int/. http://dels.nas.edu/. http://www.theguardian.com/. http://www.environmentandurbanization.org/. http://www.ntv.com.tr/. http://www.gwp.org/. http://www.desertsun.com/. http://spaceref.com/. http://www.wri.org/. http://www.orsam.org.tr/. https://sipa.columbia.edu/. http://data.unhcr.org/. http://edition.cnn.com/. http://iklimicin.org/2015/09/04/. http://www.sciencedaily.com/.

IMPACT OF CLIMATE CHANGE OVER MIDDLE EAST

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 46 - 67

Mehmet Erkin Kara

Öz

The Middle East takes the lead in the World among the regions experiencing problems due to climate change. While temperature increases and decreases in precipitation as a result of climate change in the Middle East lead to a decrease in fresh water resources and shrinkage in agricultural lands, as well as in efficiency, all of these factors naturally hinder economic growth and development. In this essay, impact of climate change over this problematic region are studied within five main parts. “What is climate change?” and impact of climate change in the world, The Middle East’s water resources and impact of climate change over the Middle East’s water resources, impact of climate change over other dimensions in the Middle East region are studied in International Relations discipline’s perspective. In the conclusion part, determine the situation of theme in humanatarian dimensions and international relations dimensions are mainly analyzed.

Anahtar Kelimeler

Climate Climate Change Middle East Water Water Resources

Kaynakça

  • Acar, M. A. (2008) “Dünyada Artan Su Sorununun Türkiye ve Ortadoğu Açısından Değerlendirilmesi”, Unpublished Master's Thesis, Beykent University Social Sciences Institute, İstanbul, 44.
  • Allan, J. A. (2001) “The Middle East waterquestion: hydropolitics and the global economy”, I.B Tauris, London/New York.
  • Amery, H. A., & Wolf A. T. (2000) “Water in theMiddle East: A Geography of Peace”. Austin, Tex: University of Texas Press.
  • Atalık A. (2008) “Küresel Isınma, Su Kaynakları ve Tarım Üzerine Etkileri”, http://www.zmo.org.tr/odamiz/kuresel_isinma.pdf.
  • Brown O., Crawford A. (2009) “RisingTemperatures, RisingTensions: ClimateChange and the Risk of ViolentConflict in theMiddle East”, International Institute for Sustainable Development, 24.
  • Chenoweth J. (2011) Impact of climatechange on thewaterresources of theeasternMediterranean and Middle East region: modeled 21st centurychanges and implications. WaterResourRes 47(6):1–18. doi:10.1029/2010WR010269,
  • Dam, N. V. (2017). Destroying a nation: The civil war in Syria. I.B. Tauris.
  • Denhez, F. (2007) “Küresel Isınma Atlası”, NTV yayınları, İstanbul, 30.
  • Erdoğan, Z., Zeydan Ö., & Sert, H. (2007) “İklim Değişikliği ve Sağlık Üzerine Etkileri”, I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, TİKDEK, İstanbul Technical University, İstanbul, http://www.tikdek.itu.edu.tr/bildiriler/ozgur_zeydan2.pdf.
  • Freimuth L., Bromberg G., Mehyar M., & Khateeb N. Al (2007) “Climatechange: a newthreat to Middle East security. EcoPeace/Friends of the Earth Middle East”, Amman/Bethlehem/Tel Aviv, onlinelibrary.wiley.com.
  • Glas, N. (2010) “The Water Crisis in Yemen: Causes, Consequences and Solutions”, Global Majority E-Journal, Vol. 1, No. 1, 17-30.
  • IPCC (2007) ClimateChangeImpacts, Adaptation and Vulnrability. WorkingGroup II Contribution to theFourthAssessment Report of theIntergovernmental Panel on ClimateChange. Summary for Policymakers and Technical Summary. IPCC, Geneva.
  • Kadıoğlu, M. (2001), Kuraklık Kıranı, Demokratik Değişim Derneği, İstanbul, Güncel Yayıncılık, 1. Basım, 29.
  • Karakılçık, Y. (2008) “Bölgesel Su Anlaşmazlıklarının Küresel Çatışmaya Dönüşme Riski: Fırat Riski: Fırat ve Dicle Örneği”, Uluslararası Hukuk ve Politika Vol 4, Nu: 16, 19-56.
  • Kapan, İ. (2007) Dünyayı Su Savaşları mı Bekliyor? Suyun Stratejik Dalgaları, Babıali Kültür Yayıncılığı, İstanbul, 55.
  • Kelleya, C. P., Mohtadib S., Canec M. A., Seagerc R., Kushnirc Y. (2015) “Climatechange in theFertileCrescent and implications of therecentSyriandrought”, ImperialCollegeLondon, Proceedings of theNational Academy of Sciences London, United Kingdom.
  • Kıran, A. (2005) Orta Doğu’da Su Bir Çatışma ya da Uzlaşma Alanı, İstanbul, Kitap Yayınevi, 5.
  • Mccarthy, J. J., Canziani, O. F., Leary N. A., Dokken, D. J., White, K. S. (2001) Contribution of Working Group II to the Third Assessment Report of theIntergovernmental Panel on Climate Change, ClimateChange 2001: Impacts, Adaption, and Vulnerability, Cambridge UniversityPress, 8.
  • Mclean R.F., Tsyban A. (2001) “CoastalZones and Marine Ecosystems”, ClimateChange Impacts, Adaption, and Vulnerability, Edited by: James J. McCarthy, Osvaldo F. Canziani, Neil A. Leary, David J. Dokken, Kasey S. White, Contribution of WorkingGroup II to the Third Assessment Report of theIntergovernmental Panel on ClimateChange, Cambridge UniversityPress, 363.
  • Newell, R. G., Prest, B. C., & Sexton, S. E. (2021) The GDP-temperature relationship: implications for climate change damages. Journal of Environmental Economics and Management, 108, 102445.
  • Pappe İlan (2009) “The Modern Middle East” NTV Press, , 1. Vol: 2009, 89. Türkeş, M. (2001) Hava, iklim, şiddetli hava olayları ve küresel ısınma. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü 2000 Yılı Seminerleri, Teknik Sunumlar, Seminerler Dizisi: 1: 187-205, Ankara.
  • Shiva, V. (2003) “Su Savaşları” (Çev. Ali Kerem), İstanbul: Aram Yayıncılık, 62.
  • Starr, P. (2013) “Gore: ‘EnergyRelease’ Equal to ‘400,000 Hiroshima Atomic Bombs Going Off' EveryDay”, http://cnsnews.com/news/article/gore-energy-release-equal-400000-hiroshima-atomic-bombs-going-every-day. Şahin, Ü., & Kurnaz, L. (2014) “İklim Değişikliği ve Kuraklık”, http://ipc.sabanciuniv.edu/en/wp-content/uploads/2014/10/IPM_KuraklikRaporu_.
  • Işık K., Yaltırık F., Akesen A. (1997) “Ormanlar, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Mirasın Korunması”, Ormanlar, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Mirasın Korunması, Ormanların Koruyucu ve Çevresel Fonksiyonları, XI. Dünya Ormancılık Kongresi Bildirileri, Vol2, Antalya, p. 10.
  • T.C. ÇEVRE BAKANLIĞI YAYIN ORGANI (2002), “Çevre ve İnsan”, Sayı: 55, 46. Un Water. (2014) WaterScarcity. International Decade for Action “Water for Life” http://www.un.org/waterforlifedecade/scarcity.
  • Pamukçu, K. (2000) “Su Politikası”, (İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 2000, p. 15.
  • Polk, W. R. (2013) “UnderstandingSyria: FromPre-Civil War to PostAssad”, http://www.theatlantic.com/international/archive/2013/12/understanding-syria-from-pre-civil-war-to-post-assad/281989/
  • Richey, A. S., Thomas, B. F., LO Min-Hui, Reager John T., Famiglietti James S., (2015) Voss, Katalyn, Swenson Sean, RODELL Matthew, “Quantifying Renewable Ground Water Stress With GRACE” WaterResourcesResearch, Volume 51, Issue 7.
  • Tamimi Al, Svadkovsky AJ. (2012) Demography is destiny in Syria: the “peripheralism” and Malthusianunderpinnings of an unexpecteduprising.TheAmericanSpectator, http://spectator.org/archives/2012/02/06/
  • Trondalen, J. M. (2008) “ClimateChanges, Water Security and PossibleRemedies for theMiddle East”, The United Nations World WaterAssessmentProgramme, UNESCO-PCCP.
  • Uluatam, Ö. (1998) “Damlaya Damlaya (Ortadoğu’nun Su Sorunu)”, Ankara: İş Bankası Yayınları, Nu: 372, Ulusoy, K. (2007) “Küresel Ticaretin Son Hedefi Su Pazarı”, Kristal Kitaplar, Ankara, p.209.
  • Voss Katalyn et al (2013) Groundwaterdepletion in theMiddle East from GRACE withimplications for transboundarywatermanagement in theTigris-Euphrates-Western Iran region. WaterResourRes 49(2):904–914. doi:10.1002/wrcr.20078CrossRef.
  • Yüksel, İ., Sandalcı, M., Çeribaşı G., & Yüksek, Ö. (2005) “Küresel Isınma ve İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkileri”, Kıyı Mühendisliği Sempozyumu.
  • Al-Asbaham, Y. Q. (2005) IWG-Env, International WorkSession on WaterStatistics, Vienna, WaterResources Information in Yemen,
  • http://akademikperspektif.com/. http://arsiv.ntv.com.tr/news/. http:// www.who.int/. http://dels.nas.edu/. http://www.theguardian.com/. http://www.environmentandurbanization.org/. http://www.ntv.com.tr/. http://www.gwp.org/. http://www.desertsun.com/. http://spaceref.com/. http://www.wri.org/. http://www.orsam.org.tr/. https://sipa.columbia.edu/. http://data.unhcr.org/. http://edition.cnn.com/. http://iklimicin.org/2015/09/04/. http://www.sciencedaily.com/.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Ortadoğu Çalışmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mehmet Erkin Kara 0000-0001-9546-6847

Erken Görünüm Tarihi 21 Mayıs 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 1 Mart 2025
Kabul Tarihi 4 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Kara, M. E. (2025). IMPACT OF CLIMATE CHANGE OVER MIDDLE EAST. Uygulamalı Ekonomi Ve Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 46-67. https://doi.org/10.46959/jeess.1649518