Amaç: Bu çalışmada, Türkiye'de yetişen Narcissus tazetta subsp. tazetta (nergis) bitkisinin uçucu ve uçucu olmayan bileşenlerinin kimyasal profili incelenmiştir. Taze ve kurutulmuş çiçeklerin kimyasal profilleri, Tepe Boşluklu- Katı Faz Mikroekstraksiyon (TB-KFME) ve Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi (GK-KS) yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışma, kurutma işleminin kimyasal profil üzerindeki etkilerini araştırmayı ve bitkinin farmakolojik, ticari ve ekolojik potansiyeline katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Muğla bölgesinden toplanan taze ve kurutulmuş çiçek örnekleri, HS-SPME yöntemiyle analiz edilmiştir. Taze örnekler uçucu bileşik kaybını önlemek için hemen analiz edilirken, kurutulmuş örnekler gölgede, oda sıcaklığında sabit ağırlığa gelene kadar kurutulmuş ve 4°C'de saklanmıştır. Uçucu bileşiklerin kütle spektrumu, GK-KS ile Başer Library ve diğer referans kütüphaneler kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin istatistiksel analizi ve kümelenmesi için Hiyerarşik Kümeleme Analizi (HCA) uygulanmıştır.
Sonuç ve Tartışma: Taze çiçeklerde ana uçucu bileşikler arasında (E)-β-osimen (%62.8), 1,8-sineol (%12.9) ve linalol (%7.6) bulunmuştur. Kurutulmuş çiçeklerde, (E)-β-osimen (%43.1), (Z)-3-hekzenal (%18.7) ve (Z)-3-hekzenil asetat (%9.8) ön plana çıkmıştır. Kurutma işlemiyle uçucu bileşiklerde önemli değişimler gözlemlenmiş, özellikle monoterpen hidrokarbonlar azalırken, yeni aldehit ve ester bileşikleri ortaya çıkmıştır. Bölgesel ve çevresel faktörlerin kimyasal profil üzerindeki etkisi vurgulanmıştır. Muğla örnekleri, İzmir, Siirt ve Şırnak'taki örneklerle karşılaştırıldığında farklılık göstermiştir. HCA, bileşiklerin yapısal ve işlevsel benzerliklerine göre gruplandırılmasını sağlayarak, taze ve kurutulmuş çiçekler arasındaki kimyasal farklılıkları istatistiksel olarak ortaya koymuştur.
Hiyerarşik kümeleme analizi kimyasal profil Narcissus tazetta uçucu bileşikler
Objective: This study aimed to analyze the chemical profile of volatile and non-volatile components of Narcissus tazetta subsp. tazetta (daffodil) is grown in Türkiye. The chemical profiles of fresh and dried flowers were analyzed using Headspace Solid-Phase Microextraction (HS-SPME) and Gas Chromatography-Mass Spectrometry (GC-MS) methods. The study also aimed to investigate the effects of the drying process on the chemical profile and contribute to the plant's pharmacological, commercial, and ecological potential.
Material and Method: Fresh and dried flower samples collected from the Muğla region were analyzed using the HS-SPME method. Fresh samples were immediately analyzed to prevent the loss of volatile compounds, while dried samples were air-dried at room temperature until they reached a constant weight and stored at 4°C. The mass spectra of volatile compounds were evaluated using GC/MS in conjunction with the Başer Library and other reference databases. Hierarchical Cluster Analysis (HCA) was applied for statistical analysis and clustering.
Result and Discussion: The main volatile compounds identified in fresh flowers were (E)-β-ocimene (62.8%), 1,8-cineole (12.9%), and linalool (7.6%). In dried flowers, (E)-β-ocimene (43.1%), (Z)-3-hexenal (18.7%), and (Z)-3-hexenyl acetate (9.8%) were prominent. Significant changes were observed in volatile compounds after drying, with monoterpene hydrocarbons decreasing and new aldehyde and ester compounds emerging. The influence of regional and environmental factors on the chemical profile was emphasized. The Muğla samples showed differences compared to samples from İzmir, Siirt, and Şırnak. HCA successfully grouped the compounds based on structural and functional similarities, statistically highlighting the chemical differences between fresh and dried flowers.
Chemical profile hierarchical cluster analysis Narcissus tazetta volatile compounds
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Farmakognozi |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 4 Mayıs 2025 |
Yayımlanma Tarihi | |
Gönderilme Tarihi | 19 Kasım 2024 |
Kabul Tarihi | 3 Ocak 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 49 Sayı: 2 |
Kapsam ve Amaç
Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, açık erişim, hakemli bir dergi olup Türkçe veya İngilizce olarak farmasötik bilimler alanındaki önemli gelişmeleri içeren orijinal araştırmalar, derlemeler ve kısa bildiriler için uluslararası bir yayım ortamıdır. Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler supleman özel sayısı olarak dergide yayımlanabilir. Ayrıca, tüm farmasötik alandaki gelecek ve önceki ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar ile sosyal aktiviteleri içerir.