Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ortaokul Öğrencilerinin İleri Dönüşüm Uygulamalarına Yönelik Algıları

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 - 99, 01.06.2025

İsa Deveci

https://doi.org/10.47157/jietp.1578489

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin ileri dönüşüm uygulamalarına yönelik algılarını belirlemektir. Bu kapsamda araştırma nitel anket çalışması olarak tasarlanmıştır. Araştırma verileri 2024 yılı eğitim-öğretim döneminde toplanmıştır. Katılımcılar Kahramanmaraş ili merkez ilçelerinden birinde yer alan bir ortaokuldan uygun örnekleme yöntemine göre seçilmiştir. Araştırmaya toplam 105 ortaokul öğrencisi (48 kız, 57 erkek) katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerden 31’i beşinci sınıf (15 kız, 16 erkek), 35’i altıncı sınıf (16 kız, 19 erkek), 24’ü yedinci sınıf (12 kız, 12 erkek) ve 15’i sekizinci sınıf (5 kız, 10 erkek) öğrencisidir. Araştırma verileri araştırmacı yazar tarafından geliştirilen İleri Dönüşüm Uygulamaları Anket Formu (İDUAF) ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin ileri dönüştürülebilecek atık ya da kullanılmayan malzemelere ilişkin algılarının plastik, cam, tekstil, kâğıt, ahşap, metal ve diğer (maden, hayvansal, toprak veya taş, bitkisel, kimyasal, elektronik ve organik) kategorilerde çeşitlilik gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik geri dönüşüm ileri dönüşüm algı

Kaynakça

  • Ağırbaş, S., Kızıltan, A. S., Badem, Ç. I., & Baykal, G. E. (2022, May). Scaffolding preschool children’s upcycling experiences through free vs. guided play activities. In 6th FabLearn Europe/MakeEd Conference (pp. 1-4). Association for Computing Machinery Press. https://doi.org/10.1145/3535227.3535265
  • Balwan, W. K., Singh, A., & Kour, S. (2022). 5R’s of zero waste management to save our green planet: A narrative review. European Journal of Biotechnology and Bioscience, 10(1), 7-11.
  • Bıyıklı, N. E., Saatçıoğlu, K., Yaykıran-Sezgin, S. E., & Celik, S. (2024). Sürdürülebilirlikte ileri dönüşüm ve kolektif iş birliği örneği; “Re-Love”. Art-e Sanat Dergisi, 17(33), 271-287. https://doi.org/10.21602/sduarte.1446195
  • Braun, V., & Clarke, V. (2013). Successful qualitative research: A practical guide for beginners. Sage Publications.
  • Braun, V., Clarke, V., Boulton, E., Davey, L., & McEvoy, C. (2021). The online survey as a qualitative research tool. International journal of social research methodology, 24(6), 641-654. https://doi.org/10.1080/13645579.2020.1805550
  • Dal, İ., & Cengiz-Gökçe, G. (2019). Sürdürülebilirlik yolunda “İleri Dönüşüm”: Bir atölye çalışması. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 9(20), 30-38. https://doi.org/10.16950/ iujad.654300
  • Demir, E., & Tufan, A. (2020). Bir geri kazanım modeli: İleri dönüşüm yöntemi ile ürün tasarımı. Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 4(6), 135-150. https://doi.org/10.29228/sbe.43478
  • Demir, E., & Tufan, A. (2021). Türkiye’de ileri dönüşüm yöntemi ile ürün tasarımı. International Social Sciences Studies Journal, 7(79), 889-898. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.2894
  • Derkach, T. M., Bilianska, M. M., & Yaroshenko, O. G. (2023, October). Understanding and attitude toward upcycling according to the survey of students of various specialities. In Journal of Physics: Conference Series, 2611(1), 1-17. IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1742-6596/2611/1/012020
  • Dinler, H., Simsar, A., & Doğan, Y. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının geri dönüşüme yönelik düşüncelerinin incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 3(5), 1-11. https://doi.org/10.36731/cg.659567
  • Enes, E., & Binboğa, E. B. (2021). Atık kot giysilerden ileri dönüşüm yöntemi ile sanat eseri oluşturulması deniz sağdıç’ın portre çalışmalarının incelenmesi. Art-e Sanat Dergisi, 14(28), 882-901.
  • Erol, Ş. (2022). Düşük kaliteli ve kesim atığı derilerden ileri dönüşüm giysi tasarımı önerileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 82-103.
  • Ersan, M. (2021). Ambalaj tasarımında sürdürülebilir bir alternatif olarak ileri dönüşüm. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 10(30), 679-692.
  • Ertan, N. (2022). Takıda ileri dönüşüm (upcycle) uygulamaları. Kesit Akademi Dergisi, 8(32), 182-199. https://doi.org/10.29228/kesit.63414
  • Golzar, J., Noor, S., & Tajik, O. (2022). Convenience sampling. International Journal of Education & Language Studies, 1(2), 72-77. https://doi.org/10.22034/ijels.2022.162981
  • Güner, Y., & Çeğindir, N. Y. (2019). İleri dönüşüm (upcycle) yöntemiyle kadınlara kullanılmayan giysilerden yeni ürün geliştirme becerilerinin kazandırılması (Ankara-Keçmek Örneği). Journal of International Social Research, 12(65), 788-794. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3491
  • Gürsoy, N., & Sünter-Eroğlu, N. (2024). Denim modasında sürdürülebilirlik ve ileri dönüşüm uygulamaları. Turkish Journal of Fashion Design and Management, 6(1), 1-22. https://doi.org/10.54976/tjfdm.1329924
  • Jessop-Benseman, M. (2021). Plastic in Practice: An empirical approach to 3D printed upcycling in New Zealand schools [Doctoral dissertation, Victoria University of Wellington]. Open Access Te Herenga Waka. https://doi.org/10.26686/wgtn.17152049
  • Koerber, A., & McMichael, L. (2008). Qualitative sampling methods: A primer for technical communicators. Journal of business and technical communication, 22(4), 454-473. https://doi.org/10.1177/10506519083203
  • Maaruf, S. Z., Abdul-Hamid, W. N. H. H. W., & Sabri, M. F. (2021). Upcycling junk art and craft module to nurture creativity of children. Malaysian Journal of Sustainable Environment, 8(2), 55-70. https://doi.org/10.24191/myse.v8i3.15889
  • McCarthy, M. (2021). Does an upcycling Kimono practice support recycle-oriented cultural sustainability? Japanese college students’ perspectives. IAFOR Journal of Cultural Studies, 6(1), 45-67. https://doi.org/10.22492/ijcs.6.1.03
  • MEB (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Milli Eğitim Bakanlığı. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/fen-bilimleri-dersi
  • Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2th Ed.). Sage Publications.
  • Northwood, M. (2017). Upcycling: beginner’s guide on how to reuse broken household items. Pronoun Press.
  • Özkan-Kuş, N., & Erben, F. (2024). İleri dönüşüm bağlamında: Denim giysi tasarımları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15, 1276-1287. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1420470
  • Palmer, C. (2017). Upcycling cans and bottles: 40 DIY projects to reuse old cans and bottles for crafts and home decorations! CreateSpace Independent Publishing Platform. Guava Books.
  • Potter, W. J., & Levine‐Donnerstein, D. (1999). Rethinking validity and reliability in content analysis. Journal of Applied Communication Research, 27(3), 258-284. https://doi.org/10.1080/00909889909365539
  • Riley, V. (2016). DIY upcycling projects how to craft, renew and repurpose everyday items. CreateSpace Independent Publishing Platform.
  • Rom, J. (2023). Upcycling furniture & home decor for dummies. John Wiley & Sons.
  • Rydenfält, C., Persson, R., Arvidsson, I., Holgersson, C., Johansson, G., Östlund, B., & Persson, J. (2021). Exploring local initiatives to improve the work environment: A qualitative survey in Swedish home care practice. Home Health Care Management & Practice, 33(3), 154-161. https://doi.org/10.1177/1084822320986933
  • Setiawan, S., & Ismail, D. (2022). The learning medium design of language intelligence for elementary student based on used oil bottle upcycling. Productum: Jurnal Desain Produk (Pengetahuan Dan Perancangan Produk), 5(1), 37–40. https://doi.org/10.24821/productum.v5i1.4645
  • Sönmez, D. (2024). Upcycling perceptions of gifted students. Journal of Gifted Education and Creativity, 11(3), 91-98. https://doi.org/10.5281/zenodo.13756761
  • Tan, X. Y., Cheng, K. M., Chong, C. W., & Koo, A. C. (2024). Edcraft: Gamified handicrafts as an Inspiration for teenagers to practice upcycling. Australian Journal of Environmental Education, 1–12. https://doi.org/10.1017/aee.2024.44
  • Terry, G., & Braun, V. (2017). Short but often sweet the surprising potential of qualitative survey methods. Virginia Braun, Victoria Clarke and Debra Gray (Eds.). Collecting qualitative data: A practical guide to textual, media and virtual techniques (pp. 15-44). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781107295094.003
  • Thriveni, K. S. H., Pratap, K. V. N. R., Padma, T. M., Kalyan, V. S., & Srikanth, P. (2020). Knowledge about upcycling and attitude towards purchasing upcycled products among students in Khammam (19-24 years)- A cross sectional study. International Journal of Research in Engineering, Science and Management, 3(9), 100-102. https://doi.org/10.47607/ijresm.2020.297
  • Ward, P. (2015). Upcycling DIY projects 45 crafting ideas for gifting, decorating, and fashion. CreateSpace Independent Publishing Platform.
  • Yıldırım, L. (2017). Geri dönüşüm/ileri dönüşüm/tekrar kullanım kapsamında ikinci el giysiler ve sürdürülebilirlik. Art-e Sanat Dergisi, 10(20), 484-503. https://doi.org/10.21602/sduarte.305698
  • Yıldız-İlden, S., & Sarıca, S. (2023). Çağdaş sanatta ileri dönüşüm ve çöpün olanaklarını keşfetmek. Art and Interpretation, 41(1), 82-89. https://doi.org/10.5152/AI.2023.221652
  • Yu, M. S., & Lee, Y. Y. (2021). Instructional development of making upcycle clothing accessories for the middle school home economics classes applying the design thinking technique. Journal of Home Economics Education Research, 33(3), 173-187. https://doi.org/10.19031/jkheea.2021.9.33.3.173

Perceptions of Middle School Students Toward Upcycling Practices

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 - 99, 01.06.2025

İsa Deveci

https://doi.org/10.47157/jietp.1578489

Öz

The aim of this research is to determine middle school students' perceptions of upcycling practices. This study was designed as a qualitative survey, with data collected during the 2024 academic year. Participants were selected using a convenience sampling method from a middle school located in one of the central districts of Kahramanmaraş province. A total of 105 middle school students participated in the research, consisting of 48 girls and 57 boys. Among the participants, 31 were in fifth grade (15 girls, 16 boys), 35 were in sixth grade (16 girls, 19 boys), 24 were in seventh grade (12 girls, 12 boys), and 15 were in eighth grade (5 girls, 10 boys). The data were gathered using the Upcycling Practices Survey Form, developed by the researcher. The findings revealed that students' perceptions of waste or unused items that can be upcycled varied across several categories, including plastic, glass, textile, paper, wood, metal, mineral, animal, soil or stone, plant, chemical, electronic, and organic.

Anahtar Kelimeler

Sustainability recycling upcycling perception

Kaynakça

  • Ağırbaş, S., Kızıltan, A. S., Badem, Ç. I., & Baykal, G. E. (2022, May). Scaffolding preschool children’s upcycling experiences through free vs. guided play activities. In 6th FabLearn Europe/MakeEd Conference (pp. 1-4). Association for Computing Machinery Press. https://doi.org/10.1145/3535227.3535265
  • Balwan, W. K., Singh, A., & Kour, S. (2022). 5R’s of zero waste management to save our green planet: A narrative review. European Journal of Biotechnology and Bioscience, 10(1), 7-11.
  • Bıyıklı, N. E., Saatçıoğlu, K., Yaykıran-Sezgin, S. E., & Celik, S. (2024). Sürdürülebilirlikte ileri dönüşüm ve kolektif iş birliği örneği; “Re-Love”. Art-e Sanat Dergisi, 17(33), 271-287. https://doi.org/10.21602/sduarte.1446195
  • Braun, V., & Clarke, V. (2013). Successful qualitative research: A practical guide for beginners. Sage Publications.
  • Braun, V., Clarke, V., Boulton, E., Davey, L., & McEvoy, C. (2021). The online survey as a qualitative research tool. International journal of social research methodology, 24(6), 641-654. https://doi.org/10.1080/13645579.2020.1805550
  • Dal, İ., & Cengiz-Gökçe, G. (2019). Sürdürülebilirlik yolunda “İleri Dönüşüm”: Bir atölye çalışması. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 9(20), 30-38. https://doi.org/10.16950/ iujad.654300
  • Demir, E., & Tufan, A. (2020). Bir geri kazanım modeli: İleri dönüşüm yöntemi ile ürün tasarımı. Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 4(6), 135-150. https://doi.org/10.29228/sbe.43478
  • Demir, E., & Tufan, A. (2021). Türkiye’de ileri dönüşüm yöntemi ile ürün tasarımı. International Social Sciences Studies Journal, 7(79), 889-898. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.2894
  • Derkach, T. M., Bilianska, M. M., & Yaroshenko, O. G. (2023, October). Understanding and attitude toward upcycling according to the survey of students of various specialities. In Journal of Physics: Conference Series, 2611(1), 1-17. IOP Publishing. https://doi.org/10.1088/1742-6596/2611/1/012020
  • Dinler, H., Simsar, A., & Doğan, Y. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının geri dönüşüme yönelik düşüncelerinin incelenmesi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 3(5), 1-11. https://doi.org/10.36731/cg.659567
  • Enes, E., & Binboğa, E. B. (2021). Atık kot giysilerden ileri dönüşüm yöntemi ile sanat eseri oluşturulması deniz sağdıç’ın portre çalışmalarının incelenmesi. Art-e Sanat Dergisi, 14(28), 882-901.
  • Erol, Ş. (2022). Düşük kaliteli ve kesim atığı derilerden ileri dönüşüm giysi tasarımı önerileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 82-103.
  • Ersan, M. (2021). Ambalaj tasarımında sürdürülebilir bir alternatif olarak ileri dönüşüm. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 10(30), 679-692.
  • Ertan, N. (2022). Takıda ileri dönüşüm (upcycle) uygulamaları. Kesit Akademi Dergisi, 8(32), 182-199. https://doi.org/10.29228/kesit.63414
  • Golzar, J., Noor, S., & Tajik, O. (2022). Convenience sampling. International Journal of Education & Language Studies, 1(2), 72-77. https://doi.org/10.22034/ijels.2022.162981
  • Güner, Y., & Çeğindir, N. Y. (2019). İleri dönüşüm (upcycle) yöntemiyle kadınlara kullanılmayan giysilerden yeni ürün geliştirme becerilerinin kazandırılması (Ankara-Keçmek Örneği). Journal of International Social Research, 12(65), 788-794. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3491
  • Gürsoy, N., & Sünter-Eroğlu, N. (2024). Denim modasında sürdürülebilirlik ve ileri dönüşüm uygulamaları. Turkish Journal of Fashion Design and Management, 6(1), 1-22. https://doi.org/10.54976/tjfdm.1329924
  • Jessop-Benseman, M. (2021). Plastic in Practice: An empirical approach to 3D printed upcycling in New Zealand schools [Doctoral dissertation, Victoria University of Wellington]. Open Access Te Herenga Waka. https://doi.org/10.26686/wgtn.17152049
  • Koerber, A., & McMichael, L. (2008). Qualitative sampling methods: A primer for technical communicators. Journal of business and technical communication, 22(4), 454-473. https://doi.org/10.1177/10506519083203
  • Maaruf, S. Z., Abdul-Hamid, W. N. H. H. W., & Sabri, M. F. (2021). Upcycling junk art and craft module to nurture creativity of children. Malaysian Journal of Sustainable Environment, 8(2), 55-70. https://doi.org/10.24191/myse.v8i3.15889
  • McCarthy, M. (2021). Does an upcycling Kimono practice support recycle-oriented cultural sustainability? Japanese college students’ perspectives. IAFOR Journal of Cultural Studies, 6(1), 45-67. https://doi.org/10.22492/ijcs.6.1.03
  • MEB (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Türkiye yüzyılı maarif modeli. Milli Eğitim Bakanlığı. https://tymm.meb.gov.tr/ogretim-programlari/fen-bilimleri-dersi
  • Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2th Ed.). Sage Publications.
  • Northwood, M. (2017). Upcycling: beginner’s guide on how to reuse broken household items. Pronoun Press.
  • Özkan-Kuş, N., & Erben, F. (2024). İleri dönüşüm bağlamında: Denim giysi tasarımları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15, 1276-1287. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1420470
  • Palmer, C. (2017). Upcycling cans and bottles: 40 DIY projects to reuse old cans and bottles for crafts and home decorations! CreateSpace Independent Publishing Platform. Guava Books.
  • Potter, W. J., & Levine‐Donnerstein, D. (1999). Rethinking validity and reliability in content analysis. Journal of Applied Communication Research, 27(3), 258-284. https://doi.org/10.1080/00909889909365539
  • Riley, V. (2016). DIY upcycling projects how to craft, renew and repurpose everyday items. CreateSpace Independent Publishing Platform.
  • Rom, J. (2023). Upcycling furniture & home decor for dummies. John Wiley & Sons.
  • Rydenfält, C., Persson, R., Arvidsson, I., Holgersson, C., Johansson, G., Östlund, B., & Persson, J. (2021). Exploring local initiatives to improve the work environment: A qualitative survey in Swedish home care practice. Home Health Care Management & Practice, 33(3), 154-161. https://doi.org/10.1177/1084822320986933
  • Setiawan, S., & Ismail, D. (2022). The learning medium design of language intelligence for elementary student based on used oil bottle upcycling. Productum: Jurnal Desain Produk (Pengetahuan Dan Perancangan Produk), 5(1), 37–40. https://doi.org/10.24821/productum.v5i1.4645
  • Sönmez, D. (2024). Upcycling perceptions of gifted students. Journal of Gifted Education and Creativity, 11(3), 91-98. https://doi.org/10.5281/zenodo.13756761
  • Tan, X. Y., Cheng, K. M., Chong, C. W., & Koo, A. C. (2024). Edcraft: Gamified handicrafts as an Inspiration for teenagers to practice upcycling. Australian Journal of Environmental Education, 1–12. https://doi.org/10.1017/aee.2024.44
  • Terry, G., & Braun, V. (2017). Short but often sweet the surprising potential of qualitative survey methods. Virginia Braun, Victoria Clarke and Debra Gray (Eds.). Collecting qualitative data: A practical guide to textual, media and virtual techniques (pp. 15-44). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781107295094.003
  • Thriveni, K. S. H., Pratap, K. V. N. R., Padma, T. M., Kalyan, V. S., & Srikanth, P. (2020). Knowledge about upcycling and attitude towards purchasing upcycled products among students in Khammam (19-24 years)- A cross sectional study. International Journal of Research in Engineering, Science and Management, 3(9), 100-102. https://doi.org/10.47607/ijresm.2020.297
  • Ward, P. (2015). Upcycling DIY projects 45 crafting ideas for gifting, decorating, and fashion. CreateSpace Independent Publishing Platform.
  • Yıldırım, L. (2017). Geri dönüşüm/ileri dönüşüm/tekrar kullanım kapsamında ikinci el giysiler ve sürdürülebilirlik. Art-e Sanat Dergisi, 10(20), 484-503. https://doi.org/10.21602/sduarte.305698
  • Yıldız-İlden, S., & Sarıca, S. (2023). Çağdaş sanatta ileri dönüşüm ve çöpün olanaklarını keşfetmek. Art and Interpretation, 41(1), 82-89. https://doi.org/10.5152/AI.2023.221652
  • Yu, M. S., & Lee, Y. Y. (2021). Instructional development of making upcycle clothing accessories for the middle school home economics classes applying the design thinking technique. Journal of Home Economics Education Research, 33(3), 173-187. https://doi.org/10.19031/jkheea.2021.9.33.3.173
Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Fen Bilgisi Eğitimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

İsa Deveci 0000-0003-0191-1212

Yayımlanma Tarihi 1 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 3 Kasım 2024
Kabul Tarihi 1 Şubat 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Deveci, İ. (2025). Ortaokul Öğrencilerinin İleri Dönüşüm Uygulamalarına Yönelik Algıları. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 7(1), 84-99. https://doi.org/10.47157/jietp.1578489

 JIETP'de yayınlanan makaleler Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.