Yabancı/İkinci Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yazmanın Değerlendirilmesi İçin Puanlama Anahtarı Önerisi: B1-B2 Seviyesi
Öz
Türkçe öğretim merkezlerinde yapılan değerlendirmelerde kurumlar arası ve aynı kurumda değerlendiriciler arası tutarsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Değerlendirme tutarsızlıklarının giderilmesinin yollarından biri puanlama anahtarları kullanılmasıdır. Özellikle konuşma ve yazma becerilerinde puanlama anahtarları öznel değerlendirmenin önüne geçebilmektedir. Puanlama anahtarları, değerlendiricileri sınırlamakta ve tutarlı değerlendirilmeye katkı sağlamaktadır. Araştırma kapsamında B1-B2 düzeylerinde yazma becerisinin değerlendirilmesinde geçerli, güvenilir dereceli puanlama anahtarları (dpa) geliştirilmesi amaçlanmıştır. Puanlama anahtarı geliştirme aşamaları göz önüne alınarak keşfedici sıralı desenli karma yöntem uygulanmıştır. Geçerlik indeksleri Davis tekniğiyle 7 uzmandan görüş alınarak tespit edilmiş ve güvenirlik kat sayıları Kendall-W analiziyle 6’şar yazma performansının 20 değerlendirici tarafından puanlanmasıyla elde edilmiştir. Ayrıca deneyimin dpa’larla yapılan puanlamada etkisini ölçmek için Kruskal Wallis-H analizi, yabancı dil ve ikinci dil olarak Türkçe öğretiminde bir etkisi olup olmadığının ölçümü için de Mann Whitney U analizi yapılmıştır. Geliştirilen dpa’ların geçerli ve güvenilir olduğuna, deneyimli-deneyimsiz ve hem yabancı hem de ikinci dil öğreticilerinin dpa’larla yaptıkları puanlamalarda anlamlı bir fark olmadığı bulgularına ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Yabancı dil olarak Türkçe İkinci dil olarak Türkçe Değerlendirme Rubrik yazma becerisi puanlama anahtarı
Kaynakça
- Aksak Gönül, A., ve Ekti, M. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazma becerisini değerlendirici ölçme araçlarının hazırlanması. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 31(31), 47–60. https://doi.org/10.29000/rumelide.1220228
- Andrade, H. L. (2023). What is next for rubrics? A reflection on where we are and where to go from here. C. Gonsalves (Ed.), Improving Learning Through Assessment Rubrics: Student Awareness of What and How They Learn içinde (13. baskı, ss. 314–326). King's Academy, King's College London, UK. https://doi.org/10.4018/978-1-6684-6086-3.ch017
- Atmaz, G. (2009). Puanlama yönergesi (rubrik) kullanılması durumunda puanlayıcı güvenirliğinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
- Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2020). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
- Cevahir, E. (2020). SPSS ile nicel veri analizi rehberi. İzmir: Kibele Yayınları.
- Council of Europe. (2013). Common European framework of reference for lanuages. Cambridge: Cambridge University Press.
- Council of Europe. (2021). Common European framework of reference for lanuages complementary volume. Cambridge: Cambridge University Press.
- Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir (çev. ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
- Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Clinical Methods Research, 5(4), 194–197.
- Durmuş, A. O. (2022). Dereceli̇ puanlama Anahtarına Dayalı Geribildirimin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yazma Becerisinin Geliştirilmesine Etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Flower, L. S. ve Hayes, J. R. (1980). The dynamics of composing: making plans and juggling constraints. L. W. Gregg ve E. R. Steinberg (Ed.), Cognitive processes in writing içinde. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
- Göktaş, B. ve Aksak Gönül, A. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğreticilerinin yazma becerisinde geri bildirim alışkanlıkları. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 124–147.
- Harmankaya, M. Ö., Sallabaş, M. E., ve Toker, T. (2022). Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten ve öğrenenler için a2 düzeyi yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı geliştirme çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (13), 511–524. https://doi.org/10.21733/ibad.1212818
- Harmer, J. (2004). How to teaching writing. London: Pearson Longman.
- Hyland, F. (2003). Focusing on form: student engagement with teacher feedback. System, 31(2), 217–230. https://doi.org/10.1016/S0346-251X(03)00021-6
- Jeong, H. (2015). Rubrics in the classroom : do teachers really follow them? Language Testing in Asia, 5(6), 2-14. https://doi.org/10.1186/s40468-015-0013-5
- Kellogg, R. T., ve Whiteford, A. P. (2009). Training advanced writing skills : the case for deliberate practice training advanced writing skills: the case for deliberate practice. Educational Psychologist, 44(4), 250–266. https://doi.org/10.1080/00461520903213600
- Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 480–495.
- Latif, İ., ve Karataş, A. G. (2022). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde anlatmaya/göstermeye dayalı metinler için yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 10(2), 194–213. https://doi.org/https://doi.org/10.35233/oyea.1177730
- Lee, I. (2010). Writing teacher education and teacher learning : testimonies of four EFL teachers. Journal of Second Language Writing, 19(3), 143–157. https://doi.org/10.1016/j.jslw.2010.05.001
- Mace, M. K., ve Pearl, D. (2021). Rubric development and validation for assessing comprehensive ınternationalization in higher education. Journal of Studies in International Education, 25(1), 51–65. https://doi.org/10.1177/1028315319865790
- Mahdi, H. S., ve Alkhateeb, A. (2025). Revolutionising essay evaluation: a cutting-edge rubric for aı-assisted writing. International Journal of Computer-Assisted Language Learning and Teaching, 15(1), 1–19. https://doi.org/10.4018/IJCALLT.368226
- Mertler, C. A. (2001). Designing scoring rubrics for your classroom. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(25), 1–8.
- Özen, O. (2025). Türkçe dersi uygulama sınavlarının öğrencilerin konuşma ve dinleme becerilerine etkileri. Internatıonal Symposıum On Measurement, Selectıon And Placement, January, 71–85.
- Panadero, E., Fernández Ortube, A., Krebs, R. ve Roelle, J. (2024). Analysis of online rubric platforms: advancing toward erubrics. Assessment and Evaluation in Higher Education, 50(1), 31–49. https://doi.org/10.1080/02602938.2024.2345657
- Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Tekin, E., ve Sallabaş, M. E. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde a2 seviyesi yazma becerisine yönelik analitik rubrik geliştirme. ANASAY, 6(22), 81–95. https://doi.org/10.33404/anasay.1181729
- Viñas, L. F. (2022). Testing the reliability of two rubrics used in official english certificates for the assessment of writing. Alicante Journal of English Studies, 36, 85–109.
- Weigle, S. C. (2002). Assessing writing. Cambridge: Cambridge University Press.
- Wiggins, G. P. (1993). Assessing student performance: exploring the purpose and limits of teaching. CA: Jossey-Bass Publishers.
- Yağar, F. ve Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1–9.
- Yaylı, D. (2015). Yazma becerisinin öğretimi. N. Bekleyen (Ed.), Dil Öğretimi içinde (ss. 287–308). Ankara: Pegem Akademi.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yokouchi, Y. (2025). Revisiting the effectiveness of a performance decision tree-style rubric compared to a grid-style rubric. Language Testing in Asia, 15(8), 2-26. https://doi.org/10.1186/s40468-024-00338-5
- Yorgancı, K., ve Baş, B. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler için b1 düzeyi yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı geliştirme çalışması. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9(1), 67–80. https://doi.org/10.35233/oyea.934684
Use of Rubric in the Assessment of Writing Skills in Teaching Turkish as a Foreign/Second Language: B1-B2 Level
Öz
In assessments conducted at Turkish teaching centers, inconsistencies may arise between evaluators from different institutions as well as among those within the same institution. One way to resolve these inconsistencies is by using rubrics. Particularly in productive skills, rubrics can help prevent subjective evaluation. Rubrics restrict evaluators and contribute to consistent assessment. The research aims to develop valid and reliable analytic rubrics for assessing writing skills at B1-B2 levels. Considering the stages of rubric development, an exploratory sequential mixed methods design was employed. Validity indices were determined by consulting seven experts using the Davis technique, and reliability coefficients were obtained by having 20 evaluators score six writing performances using the Kendall-W analysis. Additionally, the Kruskal Wallis-H analysis was conducted to measure the impact of experience on scoring with rubrics, and the Mann Whitney U analysis was performed to determine whether there was a difference in the assessments of foreign language and second language Turkish instructors. The results indicated that the developed rubrics are valid and reliable, and no significant difference was found in the scores given by experienced and inexperienced instructors, as well as between those of foreign language and second language Turkish instructors when using the rubrics.
Anahtar Kelimeler
Turkish as a foreign language Turkish as a second language writing skills assessment rubric
Kaynakça
- Aksak Gönül, A., ve Ekti, M. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yazma becerisini değerlendirici ölçme araçlarının hazırlanması. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 31(31), 47–60. https://doi.org/10.29000/rumelide.1220228
- Andrade, H. L. (2023). What is next for rubrics? A reflection on where we are and where to go from here. C. Gonsalves (Ed.), Improving Learning Through Assessment Rubrics: Student Awareness of What and How They Learn içinde (13. baskı, ss. 314–326). King's Academy, King's College London, UK. https://doi.org/10.4018/978-1-6684-6086-3.ch017
- Atmaz, G. (2009). Puanlama yönergesi (rubrik) kullanılması durumunda puanlayıcı güvenirliğinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
- Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2020). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Akademi.
- Cevahir, E. (2020). SPSS ile nicel veri analizi rehberi. İzmir: Kibele Yayınları.
- Council of Europe. (2013). Common European framework of reference for lanuages. Cambridge: Cambridge University Press.
- Council of Europe. (2021). Common European framework of reference for lanuages complementary volume. Cambridge: Cambridge University Press.
- Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir (çev. ed.). Ankara: Eğiten Kitap.
- Davis, L. L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Clinical Methods Research, 5(4), 194–197.
- Durmuş, A. O. (2022). Dereceli̇ puanlama Anahtarına Dayalı Geribildirimin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yazma Becerisinin Geliştirilmesine Etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Flower, L. S. ve Hayes, J. R. (1980). The dynamics of composing: making plans and juggling constraints. L. W. Gregg ve E. R. Steinberg (Ed.), Cognitive processes in writing içinde. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
- Göktaş, B. ve Aksak Gönül, A. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğreticilerinin yazma becerisinde geri bildirim alışkanlıkları. Uluslararası Türkçe Öğretimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 124–147.
- Harmankaya, M. Ö., Sallabaş, M. E., ve Toker, T. (2022). Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten ve öğrenenler için a2 düzeyi yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı geliştirme çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (13), 511–524. https://doi.org/10.21733/ibad.1212818
- Harmer, J. (2004). How to teaching writing. London: Pearson Longman.
- Hyland, F. (2003). Focusing on form: student engagement with teacher feedback. System, 31(2), 217–230. https://doi.org/10.1016/S0346-251X(03)00021-6
- Jeong, H. (2015). Rubrics in the classroom : do teachers really follow them? Language Testing in Asia, 5(6), 2-14. https://doi.org/10.1186/s40468-015-0013-5
- Kellogg, R. T., ve Whiteford, A. P. (2009). Training advanced writing skills : the case for deliberate practice training advanced writing skills: the case for deliberate practice. Educational Psychologist, 44(4), 250–266. https://doi.org/10.1080/00461520903213600
- Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 480–495.
- Latif, İ., ve Karataş, A. G. (2022). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde anlatmaya/göstermeye dayalı metinler için yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 10(2), 194–213. https://doi.org/https://doi.org/10.35233/oyea.1177730
- Lee, I. (2010). Writing teacher education and teacher learning : testimonies of four EFL teachers. Journal of Second Language Writing, 19(3), 143–157. https://doi.org/10.1016/j.jslw.2010.05.001
- Mace, M. K., ve Pearl, D. (2021). Rubric development and validation for assessing comprehensive ınternationalization in higher education. Journal of Studies in International Education, 25(1), 51–65. https://doi.org/10.1177/1028315319865790
- Mahdi, H. S., ve Alkhateeb, A. (2025). Revolutionising essay evaluation: a cutting-edge rubric for aı-assisted writing. International Journal of Computer-Assisted Language Learning and Teaching, 15(1), 1–19. https://doi.org/10.4018/IJCALLT.368226
- Mertler, C. A. (2001). Designing scoring rubrics for your classroom. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(25), 1–8.
- Özen, O. (2025). Türkçe dersi uygulama sınavlarının öğrencilerin konuşma ve dinleme becerilerine etkileri. Internatıonal Symposıum On Measurement, Selectıon And Placement, January, 71–85.
- Panadero, E., Fernández Ortube, A., Krebs, R. ve Roelle, J. (2024). Analysis of online rubric platforms: advancing toward erubrics. Assessment and Evaluation in Higher Education, 50(1), 31–49. https://doi.org/10.1080/02602938.2024.2345657
- Patton, M. Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Tekin, E., ve Sallabaş, M. E. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde a2 seviyesi yazma becerisine yönelik analitik rubrik geliştirme. ANASAY, 6(22), 81–95. https://doi.org/10.33404/anasay.1181729
- Viñas, L. F. (2022). Testing the reliability of two rubrics used in official english certificates for the assessment of writing. Alicante Journal of English Studies, 36, 85–109.
- Weigle, S. C. (2002). Assessing writing. Cambridge: Cambridge University Press.
- Wiggins, G. P. (1993). Assessing student performance: exploring the purpose and limits of teaching. CA: Jossey-Bass Publishers.
- Yağar, F. ve Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1–9.
- Yaylı, D. (2015). Yazma becerisinin öğretimi. N. Bekleyen (Ed.), Dil Öğretimi içinde (ss. 287–308). Ankara: Pegem Akademi.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yokouchi, Y. (2025). Revisiting the effectiveness of a performance decision tree-style rubric compared to a grid-style rubric. Language Testing in Asia, 15(8), 2-26. https://doi.org/10.1186/s40468-024-00338-5
- Yorgancı, K., ve Baş, B. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler için b1 düzeyi yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı geliştirme çalışması. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9(1), 67–80. https://doi.org/10.35233/oyea.934684
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Dil Edinimi, Ölçek Geliştirme, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (Diğer), Türkçe Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Eylül 2024 |
| Kabul Tarihi | 23 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 11 Sayı: 1 |
________________________________________________
Journal of Language Education and Research (JLERE)
Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi
https://dergipark.org.tr/en/pub/jlere
ISSN: 2149-5602
Facebook Grup
Copyright © Journal of Language Education and Research