Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Scientific Reports-C Dergisi, yayın etiği konusunda uluslararası kabul görmüş standartlara bağlıdır ve faaliyetlerini Yayın Etiği Komitesi (Committee on Publication Ethics - COPE) gibi kuruluşların sağladığı yönergeler doğrultusunda yürütmektedir. Aşağıdaki politika, derginin yayın sürecinde etik davranışı sağlamaya yönelik yaklaşımını ortaya koymaktadır.

1. Çıkar Çatışmalarına İlişkin Özel Politikalar (Yazarlar İçin)
Yazarlar, gönderdikleri makalelerle ilgili olarak algılanabilecek her türlü mali, mesleki veya kişisel ilişkiyi beyan etmekle yükümlüdür. Çıkar çatışmaları, aşağıdakileri içermekle birlikte bunlarla sınırlı değildir:

Makaleyi etkileyebilecek kuruluşlarla olan mali ilişkiler,

İstihdam veya akademik bağlantılar gibi mesleki ilişkiler,

Araştırmanın yorumlanmasını etkileyebilecek kişisel ilişkiler veya kurumlarla ilişkiler.

Tüm yazarlar, makale gönderim aşamasında bir çıkar çatışması beyanı sunmak zorundadır. Bu beyan, şeffaflığı sağlamak adına yayımlanan makalede yer alacaktır.

2. Yayın Usulsüzlüklerine Karşı Politikalar
Scientific Reports-C Dergisi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere her türlü yayın usulsüzlüğünü önlemeye yönelik sıkı politikalara sahiptir:

İntihal: Makaleler tamamen özgün olmalı ve başka kişilerin fikir ya da sözlerinin kullanılması durumunda doğru biçimde atıf yapılmalıdır. Dergi, intihal tespiti amacıyla iThenticate gibi yazılımlar kullanır. Benzerlik oranı %20’yi aşan makaleler reddedilir.

Çoklu veya Yinelenen Yayın: Yazarlar aynı çalışmayı birden fazla dergiye göndermemelidir. Aynı çalışmanın birden fazla dergiye gönderilmesi etik dışı bir davranış olarak değerlendirilir ve makalenin reddedilmesine yol açar.

Atıf Manipülasyonu: Yazarlar, atıf sayısını ya da bir çalışmanın önemini yapay olarak artırmak amacıyla manipülatif atıf uygulamalarına başvurmamalıdır.

Tespit edilen her türlü usulsüzlük, makalenin derhal reddedilmesine ve ilgili yazarların gelecekteki gönderimlerinin yasaklanmasına neden olabilir.

3. İnsan Katılımcılarla Yürütülen Araştırmalara İlişkin Etik Politikalar
İnsan katılımcılarla gerçekleştirilen tüm araştırmalar, bilgilendirilmiş onam, gizlilik ve mahremiyet konularında etik standartlara uygun olmalıdır. Aşağıdaki yönergeler geçerlidir:

Bilgilendirilmiş Onam: Tüm insan katılımcılardan, veri toplama başlamadan önce açık rıza alınmalı ve bu durum rapor edilmelidir. Tanımlayıcı verilerin veya görsellerin kullanımı için açık izin alınmalıdır.

Etik Onay: İnsan katılımcıların yer aldığı çalışmalarda, ilgili etik kuruldan onay alındığına dair bir beyan sunulmalıdır. Etik kurulun adı, onay numarası ve tarih makalede açıkça belirtilmelidir.

Anonimlik ve Gizlilik: Katılımcıların gizliliği, araştırmanın ve yayının tüm aşamalarında korunmalıdır. Katılımcıların doğrudan ya da dolaylı biçimde tanımlanmasını önlemek için veriler anonimleştirilmelidir.

Ayrıca, çocuklar veya bilişsel engeli olan bireyler gibi savunmasız grupları içeren araştırmalarda, bu kişilerin korunmasına yönelik ilave etik kurallara uyulmalıdır.

4. Diğer Etik Hususlar

Editörlerin Sorumlulukları

Yayın Kararları: Editör, makalenin önemi, özgünlüğü ve derginin kapsamına uygunluğunu dikkate alarak yayına kabul kararını verir. Karar, önyargısız ve bağımsız olarak, hakaret, telif hakkı ve intihal gibi hukuki meseleler göz önünde bulundurularak verilir.

Gizlilik: Editör ve editoryal ekip, makaleye ilişkin tüm bilgileri gizli tutmalıdır. Bu bilgiler yalnızca sorumlu yazar, hakemler ve yayınevi ile paylaşılabilir.

Açıklama ve Çıkar Çatışmaları: Editör, yazarın izni olmaksızın bir makalede açıklanan yayımlanmamış materyalleri kişisel araştırmalarında kullanamaz.

Hakemlerin Sorumlulukları

Editöryal Karara Katkı: Hakemlik süreci, editöryal karar sürecine katkı sağlamakta ve yazarlara makalelerini geliştirme konusunda yardımcı olmaktadır. Hakemlerden yapıcı geri bildirim vermeleri beklenir.

Gizlilik: Değerlendirme sürecindeki makaleler gizli tutulmalıdır. Hakemler, bu içerikleri değerlendirme süreci dışında herhangi bir kişiyle paylaşmamalıdır.

Tarafsızlık Standartları: Hakem değerlendirmeleri objektif olmalı, kişisel eleştiriden uzak durmalı ve görüşlerini kanıta dayandırmalıdır.

Kaynakların Belirtilmesi: Hakemler, atıfta bulunulmayan ilgili çalışmaları belirtmeli ve önceki yayınlarla örtüşen içerikleri işaret etmelidir.

Çıkar Çatışmalarının Açıklanması: Hakemler, yazarlarla ya da araştırmayla ilgili çıkar çatışmaları bulunması halinde değerlendirme sürecinden çekilmelidir. Değerlendirme sürecinde edinilen özel bilgiler gizli kalmalıdır.

Yazarların Sorumlulukları

Raporlama Standartları: Yazarlar, çalışmalarını doğru ve nesnel biçimde sunmalı; tüm bulgular açık ve kesin biçimde rapor edilmelidir.

Veriye Erişim ve Saklama: Yazarlar, editoryal değerlendirme amacıyla ham verileri sağlamakla yükümlüdür. Mümkünse veriler kamuya açık hâle getirilmelidir; gizlilik anlaşmaları bu durumu sınırlayabilir.

Özgünlük ve İntihal: Yazarlar yalnızca özgün çalışmalar göndermelidir. Alıntılanan tüm içerik doğru biçimde kaynak gösterilmelidir. Benzerlik oranı %20’yi aşan makaleler reddedilir.

Çoklu Yayınlar: Aynı araştırmayı tanımlayan makaleler birden fazla dergiye gönderilmemelidir. Bu durum etik dışı bir davranış olarak kabul edilir ve dergi tarafından reddedilir.

Yazarlık: Yazarlık, araştırmaya anlamlı katkı sağlayan kişilerle sınırlıdır. Tüm yazarlar, makalenin son halini onaylamalı ve yayına gönderilmesini kabul etmelidir.

Çıkar Çatışmalarının Açıklanması: Yazarlar, mali veya mali olmayan çıkar çatışmalarını beyan etmelidir. Araştırmaya sağlanan tüm maddi destek makalede belirtilmelidir.

Yayımlanan Eserde Temel Hataların Düzeltilmesi
Yazar, yayımlanan bir makalede önemli bir hata veya yanlışlık tespit ettiğinde dergiyi derhal bilgilendirmekle yükümlüdür. Yazar, hatanın düzeltilmesi veya gerekiyorsa makalenin geri çekilmesi (düzeltme/erratum) için editörle iş birliği yapmalıdır.

Ayrıntılı rehberlik için, dergi COPE Temel Uygulamalarına ve ALLEA Avrupa Araştırma Etiği Davranış Kuralları’na atıfta bulunmaktadır.

Son Güncelleme Zamanı: 5.05.2025 15:34:59