Öz
Belirlilik ilkesi gereğince taşınmazların rehnedilmesine ilişkin asıl kural, bir borç ilişkine konu alacağın, tek taşınmazın kaydına ipotek tesis edilerek güvence altına alınmasıdır. Fakat bazı durumlarda tek bir taşınmazın kıymeti, alacağı güvence altına almaya yetmemektedir. Buna istinaden kanun koyucu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 855. maddesi ile aynı alacağa ilişkin birden çok taşınmazın rehnedilmesi hususunu düzenlemiştir. Toplu ipoteğin tesis edilmesindeki asıl amaç, tek taşınmazın, alacağa güvence teşkil edemediği durumlarda birden çok taşınmazın alacağı teminat altına almasıdır. Alacağı, tamamen güvence altına almak amacıyla tesis edilen toplu ipoteğin, takip hukuku çerçevesinde paraya çevrilmesi aşamasında bazı problemlerle karşılaşılmaktadır. Bu problemlerin temel sebebi, toplu ipoteğin paraya çevrilmesine ilişkin düzenlenmiş olan kanun maddelerinin açıklayıcı nitelikte olmamasıdır. Bu durum da icra ve iflas hukukunun, alacaklıyı alacağına kavuşturma prensibine aykırılık teşkil etmektedir. Alacaklının, alacağına kavuşamamasının yanında borçlu da borcundan kurtulamayacağı için kanunlar arasındaki çelişkiden ve uygulamada ortaya çıkabilecek sorunlardan, tüm hak sahipleri olumsuz yönde etkilenecektir. Dolayısıyla kanun maddeleri arasındaki çelişkiyi giderecek şekilde yasal düzenleme yapılması zarurî hâle gelmiştir. Yapılması gereken yasal düzenlemelerin yanında usule dair işlemlerin de yönetmelikle belirlenmesi daha net ve açıklayıcı olacaktır. Böylece usul ekonomisi ilkesini de gözetmiş olacak olan icra müdürü, alacaklıyı en kısa sürede ve en az masrafla alacağına kavuştururken, aynı şekilde asıl borçluyu ve maliki de borçlarından kurtarmış olacaktır.
Anahtar Kelimeler
Toplu İpotek Takip Hukuku Paraya Çevirme Sorunsalı İcra ve İflas Kanunu Türk Medeni Kanunu.
Etik Beyan
ETİK İLKELERE UYGUNLUK BEYANI Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Tez Yazım Kurallarına uygun olarak hazırladığım bu tez çalışmasında; • Tez içinde sunduğum verileri, bilgileri ve dokümanları akademik ve etik kurallar çerçevesinde elde ettiğimi, • Tüm bilgi, belge, değerlendirme ve sonuçları bilimsel etik ve ahlak kurallarına uygun olarak sunduğumu, • Tez çalışmasında yararlandığım eserlerin tümüne uygun atıfta bulunarak kaynak gösterdiğimi, • Kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, • Bu tezde sunduğum çalışmanın özgün olduğunu, bildirir, aksi bir durumda aleyhime doğabilecek tüm hak kayıplarını kabullendiğimi beyan ederim.
Destekleyen Kurum
yok
Proje Numarası
yok
Teşekkür
yok
Kaynakça
- A Marca, G. (1929). Die gesamthypothek im schweizerischen zivilrecht. Borna-Leipzig: Universitätsverlag von Robert Noske.
- Acar, F. (2017). Rehin hukukunda taşınmaz kavramı ve özellikle belirlilik ilkesi. 2. Basım. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Akipek, J., Akıntürk, T. (2009). Eşya hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
- Altay, S., Eskiocak, A. (2007). Türk medeni hukukunda taşınmaz rehni. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Altınkaya, M. (2021). İpoteğin paraya çevrilmesi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Aybay, R., Hatemi, H. (2014). Eşya hukuku. 4. Baskı. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Ayyıldız, H. (1989). Roma hukukunda ayni teminat. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Belen, H. (2006). Ana hatları ve bazı temel özellikleriyle ipotek hakları. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (5), 3-30.
- Bengisu, H. (2009). Birden fazla taşınmaz üzerinde kurulan ipoteğin paraya çevrilmesinde taşınmazların satışına ilişkin sorunlar. İstanbul Barosu Dergisi, 83 (4), 1179-1920.
- Budak, A. C. (2010). İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- Çetiner, B. (2015). Taşınmaz teminatı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Çiftçi, P. (2010). Menfaat dengesi çerçevesinde genel icra hukuku ile kamu icra hukukunun karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (Özel Sayı), 313-379.
- Çiftçi, P. (2010a). İcra hukukunda menfaat dengesi. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Davran, B. (1972). Rehin hukuku dersleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- Demirbaş, F. (2023). Toplu ipotek. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- 1. Dürr, D., Zollinger, D. (2013). Zweite lieferung, allgemeiner teil, wirkung des grundpfands, art. 805 ZGB kommentar zum schweizerischen zivilrecht, Schweizerisches zivilgestzbuch, das grundpfand. Band Nr. IV/2b/2. Zürich: Schulthess Juristische Medien AG.
- Dürr, D. (2009). Das grundpfand, systematischer teil und art 793-804, zürcher kommentar zum schweizerischen zivilrecht. Band Nr. IV/2b. Zürich: Schulthess Juristische Medien AG.
- Endes, N. (2018). Roma hukukunda rehin sözleşmesi ve lex commissoria yasağı. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26 (2), 533-561.
- Erdal, T. (2023). İpotek sözleşmesi. (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Erdoğmuş, B. (2000). Roma eşya hukuku. İstanbul: Der Yayınları.
- Esen, U. (2023). İpoteğin paraya çevrilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Gürdoğan, B. (1979). İpoteğin paraya çevrilmesi ve uygulamada ortaya çıkan sorunlar. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
- Gürsoy, K. T. (1978). Birden ziyade gayrimenkulün aynı borç için ipotek edilmesi ve uygulamada ortaya çıkan sorunlar. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
- İcra ve İflas Kanunu (1932, 9 Haziran). Resmî Gazete (Sayı: 2128). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.2004.pdf
- Kaser, M. M. (1986). Römisches privatrecht. 14. Auflage. München: Verlag C.H. Beck.
- Kaşak, F. E., Güvenç, İ. (2019). Taşınmazların birlikte rehni (TMK m. 855). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 23 (1), 61-92.
- Köprülü, B., Kaneti, S. (1998). Sınırlı aynî haklar. 2. Baskı. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Kuntalp, E. (1998). Aynı alacak için birden çok taşınmaz rehni. Galatasaray Üniversitesi Yayınları, Yiğit Okur’a Armağan, 265-295.
- Kurşat, Z. (2006). Birlikte rehin. Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, 393-426.
- Kuru, B., Arslan, R., Yılmaz, E. (2011). İcra ve iflas hukuku ders kitabı. Ankara: Yetkin Yayınevi.
- Kuru, B. (2013). İcra ve iflas hukuku el kitabı (tamamen yeniden yazılmış ve genişletilmiş ikinci baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
- Muşul, T. (2013). İcra ve iflas hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
- Nomer, H. N., Ergüne, M. S. (2020). Eşya hukuku. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 8. Bası. İstanbul: On İki Levha Yayınları.
- Oğuzman, M. K., Seliçi, Ö., Oktay Özdemir, S. (2022). Eşya hukuku. 24. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Özçelik, V. (2014). İcra müdürünün takdir yetkisi. Ankara: Adalet Yayınevi.
- Özer, M. T. (2013). Birlikte rehin. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Postacıoğlu, İ. E. (1982). İcra hukuku esasları. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Postacıoğlu, İ. E., Altay, S. (2010). İcra hukuku esasları. Güncelleştirilmiş, Genişletilmiş 5. Bası. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Sarı, S. (2000). Taşınmaz rehninde belirlilik (muayyenlik) ilkesi. Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, 1 (1), 963-1011.
- Tercan, E. (1994). İpoteğin paraya çevrilmesinde kredi kurumlarının özel durumu. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 17 (1-4), 79-110.
- Tekinay S. S. (1994). Menkul mülkiyeti ve sınırlı ayni haklar (eşya hukuku II/3). İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Türk Borçlar Kanunu (2011, 11 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 27836). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuatmetin/1.5.6098.pdf
- Türk Medeni Kanunu (2021, 8 Aralık). Resmî Gazete (Sayı: 24607). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf
- Umur, Z. (1999). Roma hukuku ders notları. 3. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
- Uyar, T. (1992). İcra hukukunda rehnin paraya çevrilmesi. Ankara: Feryal Matbaacılık.
- Ünal, M., Başpınar, V. (2017). Şeklî eşya hukuku. Güncellenmiş ve Genişletilmiş 9. Baskı. Ankara: Savaş Yayınları.
- Üstündağ, S. (2004). İcra hukukunun esasları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- Yılmaz, E. (2015). Kredi kuruluşlarının İİK m.68/b ve İİK m. 150/ı hükümlerinden yararlanması. Prof. Dr. Ramazan Arslan’a Armağan, 2, 1875-1884.
Öz
Under the principle of certainty, the main rule regarding the pledge of immovables is that the receivable subject to a debt relationship is secured by pledging a mortgage on a single immovable. However, in some cases, more than the value of a single immovable is needed to ensure the receivable. Accordingly, the legislator has regulated the pledging of multiple immovables for the same receivable with Article 855 of the Turkish Civil Code No.4721. The primary purpose of establishing a collective mortgage is to secure the receivables of multiple immovables in cases where a single immovable cannot guarantee the receivable. The monetization of the collective mortgage, established to provide comprehensive security for receivables in accordance with the enforcement law, has encountered certain challenges. The primary reason for these difficulties is the lack of clarity in the legal framework governing the foreclosure of collective mortgages. This situation constitutes a violation of the principle of the enforcement and bankruptcy law to bring the creditor to its receivables. Since the creditor will not realize its receivable and the debtor will not be able to get rid of its debt, all right holders will be negatively affected by the contradiction between the laws and the problems that may arise in practice. Accordingly, it has become imperative to implement legal regulation that will reconcile the inconsistencies among the statutory provisions. In addition to the necessary legislative measures, delineating the procedural processes through regulatory enactments would render the framework clearer and more explicative. Consequently, by adhering to the principle of procedural economy, the enforcement director will secure the creditor’s claim in the shortest possible time and at minimal expense, while simultaneously exonerating both the principal debtor and the owner from their obligations.
Anahtar Kelimeler
Collective Mortgage Prosecution Law Problem of Foreclosure Enforcement and Bankruptcy Code Turkish Civil Code.
Proje Numarası
yok
Kaynakça
- A Marca, G. (1929). Die gesamthypothek im schweizerischen zivilrecht. Borna-Leipzig: Universitätsverlag von Robert Noske.
- Acar, F. (2017). Rehin hukukunda taşınmaz kavramı ve özellikle belirlilik ilkesi. 2. Basım. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Akipek, J., Akıntürk, T. (2009). Eşya hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
- Altay, S., Eskiocak, A. (2007). Türk medeni hukukunda taşınmaz rehni. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Altınkaya, M. (2021). İpoteğin paraya çevrilmesi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Aybay, R., Hatemi, H. (2014). Eşya hukuku. 4. Baskı. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Ayyıldız, H. (1989). Roma hukukunda ayni teminat. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Belen, H. (2006). Ana hatları ve bazı temel özellikleriyle ipotek hakları. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (5), 3-30.
- Bengisu, H. (2009). Birden fazla taşınmaz üzerinde kurulan ipoteğin paraya çevrilmesinde taşınmazların satışına ilişkin sorunlar. İstanbul Barosu Dergisi, 83 (4), 1179-1920.
- Budak, A. C. (2010). İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- Çetiner, B. (2015). Taşınmaz teminatı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Çiftçi, P. (2010). Menfaat dengesi çerçevesinde genel icra hukuku ile kamu icra hukukunun karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (Özel Sayı), 313-379.
- Çiftçi, P. (2010a). İcra hukukunda menfaat dengesi. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Davran, B. (1972). Rehin hukuku dersleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- Demirbaş, F. (2023). Toplu ipotek. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- 1. Dürr, D., Zollinger, D. (2013). Zweite lieferung, allgemeiner teil, wirkung des grundpfands, art. 805 ZGB kommentar zum schweizerischen zivilrecht, Schweizerisches zivilgestzbuch, das grundpfand. Band Nr. IV/2b/2. Zürich: Schulthess Juristische Medien AG.
- Dürr, D. (2009). Das grundpfand, systematischer teil und art 793-804, zürcher kommentar zum schweizerischen zivilrecht. Band Nr. IV/2b. Zürich: Schulthess Juristische Medien AG.
- Endes, N. (2018). Roma hukukunda rehin sözleşmesi ve lex commissoria yasağı. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26 (2), 533-561.
- Erdal, T. (2023). İpotek sözleşmesi. (Doktora Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Erdoğmuş, B. (2000). Roma eşya hukuku. İstanbul: Der Yayınları.
- Esen, U. (2023). İpoteğin paraya çevrilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Gürdoğan, B. (1979). İpoteğin paraya çevrilmesi ve uygulamada ortaya çıkan sorunlar. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
- Gürsoy, K. T. (1978). Birden ziyade gayrimenkulün aynı borç için ipotek edilmesi ve uygulamada ortaya çıkan sorunlar. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği Yayınları.
- İcra ve İflas Kanunu (1932, 9 Haziran). Resmî Gazete (Sayı: 2128). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.3.2004.pdf
- Kaser, M. M. (1986). Römisches privatrecht. 14. Auflage. München: Verlag C.H. Beck.
- Kaşak, F. E., Güvenç, İ. (2019). Taşınmazların birlikte rehni (TMK m. 855). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 23 (1), 61-92.
- Köprülü, B., Kaneti, S. (1998). Sınırlı aynî haklar. 2. Baskı. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Kuntalp, E. (1998). Aynı alacak için birden çok taşınmaz rehni. Galatasaray Üniversitesi Yayınları, Yiğit Okur’a Armağan, 265-295.
- Kurşat, Z. (2006). Birlikte rehin. Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan, 393-426.
- Kuru, B., Arslan, R., Yılmaz, E. (2011). İcra ve iflas hukuku ders kitabı. Ankara: Yetkin Yayınevi.
- Kuru, B. (2013). İcra ve iflas hukuku el kitabı (tamamen yeniden yazılmış ve genişletilmiş ikinci baskı). Ankara: Adalet Yayınevi.
- Muşul, T. (2013). İcra ve iflas hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
- Nomer, H. N., Ergüne, M. S. (2020). Eşya hukuku. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 8. Bası. İstanbul: On İki Levha Yayınları.
- Oğuzman, M. K., Seliçi, Ö., Oktay Özdemir, S. (2022). Eşya hukuku. 24. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Özçelik, V. (2014). İcra müdürünün takdir yetkisi. Ankara: Adalet Yayınevi.
- Özer, M. T. (2013). Birlikte rehin. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Tez Merkezi veri tabanından erişildi. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp)
- Postacıoğlu, İ. E. (1982). İcra hukuku esasları. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Postacıoğlu, İ. E., Altay, S. (2010). İcra hukuku esasları. Güncelleştirilmiş, Genişletilmiş 5. Bası. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Sarı, S. (2000). Taşınmaz rehninde belirlilik (muayyenlik) ilkesi. Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, 1 (1), 963-1011.
- Tercan, E. (1994). İpoteğin paraya çevrilmesinde kredi kurumlarının özel durumu. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 17 (1-4), 79-110.
- Tekinay S. S. (1994). Menkul mülkiyeti ve sınırlı ayni haklar (eşya hukuku II/3). İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Türk Borçlar Kanunu (2011, 11 Ocak). Resmî Gazete (Sayı: 27836). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuatmetin/1.5.6098.pdf
- Türk Medeni Kanunu (2021, 8 Aralık). Resmî Gazete (Sayı: 24607). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf
- Umur, Z. (1999). Roma hukuku ders notları. 3. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
- Uyar, T. (1992). İcra hukukunda rehnin paraya çevrilmesi. Ankara: Feryal Matbaacılık.
- Ünal, M., Başpınar, V. (2017). Şeklî eşya hukuku. Güncellenmiş ve Genişletilmiş 9. Baskı. Ankara: Savaş Yayınları.
- Üstündağ, S. (2004). İcra hukukunun esasları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
- Yılmaz, E. (2015). Kredi kuruluşlarının İİK m.68/b ve İİK m. 150/ı hükümlerinden yararlanması. Prof. Dr. Ramazan Arslan’a Armağan, 2, 1875-1884.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çevre Hukuku, Madencilik, Enerji ve Doğal Kaynaklar Hukuku |
| Bölüm | Hukuk |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | yok |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 20 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 |