Basın, Osmanlı Devleti’nin modernleşme sürecinde önemli bir unsur olmuştur. 1831 yılında II. Mahmut Dönemi’nde yayımlanan ilk Osmanlı gazetesi Takvîm-i Vekāyiʻ, devlet ve toplum arasında bir köprü görevi görmüştür. Takvîm-i Vekāyiʻ ve onu takip eden diğer Osmanlı gazeteleri, halkı bilgilendirme ve devlet politikalarını duyurma işlevlerinin yanı sıra zamanla kamuoyunun görüş ve tepkilerini de yansıtarak çift yönlü bir iletişim kanalı oluşturmuştur. Böylece basın, devletin modernleşme sürecinde önemli bir rol oynamış ve toplumun farklı kesimlerine ulaşarak bilgilendirme ve bilinçlendirme görevini yerine getirmiştir. Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde basının gelişimine yönelik önemli adımlar atılarak kamuoyu oluşturma ve bilgilendirme işlevleri güçlendirilmiştir. Bu sayede Osmanlı basını, toplumun farklı kesimlerine hitap eden ve sosyal değişimleri yansıtan bir platform hâline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, II. Abdülhamit Dönemi’nde yayın hayatına dâhil olan Tuna gazetesinde yer alan eğitimle ilgili haberleri incelemektir. Bu bağlamda, çalışma, Tuna Gazetesi’nin 1905-1907 yılları arasındaki eğitim haberlerini analiz ederek dönemin eğitim gündemini ve yerel bir vilayet gazetesinin bu konudaki rolünü ortaya koymayı amaçlamakta; böylece merkezi kaynaklara ek olarak yerel basın aracılığıyla Osmanlı eğitim tarihine yeni bir perspektif sunulmaktadır. Bu amaç kapsamında doküman analizi yoluyla elde edilen veriler, nitel araştırma türlerinden içerik analizi yöntemi ile incelenmiş ve değerlendirilmiştir. İnceleme neticesinde Tuna gazetesinde eğitimle ilgili toplam 286 haber tespit edilmiştir. Bu haberlerin %42,66’sı “Eğitim Politikaları ve Reformları”, %33,57’si “Eğitimin Yönetimi”, %23,78’i ise “Uluslararası Eğitim Haberleri” kapsamında tasnif edilmiştir. Bu haberlerden hareketle II. Abdülhamit Dönemi’nde eğitimle ilgili yapılan reformlar ve düzenlemeler, eğitim politikaları, eğitim yönetimi, azınlık ve yabancı okullarından uluslararası eğitim haberlerine kadar geniş bir alanda çeşitli bilgiler elde edilmiştir.
Osmanlı Devleti Balkanlar Basın Tarihi Eğitim Tarihi Tuna Gazetesi
The press played a significant role in the modernization process of the Ottoman Empire. The first Ottoman newspaper, Takvim-i Vekayi, published in 1831 during the reign of Sultan Mahmut II, served as a bridge between the state and society. Takvim-i Vekayi and subsequent Ottoman newspapers, in addition to their functions of informing the public and disseminating state policies, gradually evolved into a two-way communication channel by reflecting public opinion and reactions. Thus, the press played a crucial role in the state’s modernization efforts, reaching various segments of society and fulfilling the task of informing and raising awareness. During the Tanzimat and Constitutional periods, significant steps were taken to develop the press, strengthening its functions of public opinion formation and information dissemination. Consequently, the Ottoman press became a platform appealing to diverse societal groups and reflecting social changes. The aim of this study is to examine education-related news published in the Tuna newspaper, which entered publication during the reign of Sultan Abdulhamit II. In this context, data obtained through document analysis were examined and evaluated using content analysis, a qualitative research method. As a result of the analysis, a total of 286 education-related news items were identified in the Tuna newspaper. Of these news items, 42.66% were classified under “Education Policies and Reforms,” 33.57% under “Education Management,” and 23.78% under “International Education News.” Based on these news items, various insights were gained covering a wide range of topics related to education during the Abdulhamit II Era, including reforms and regulations, education policies, education management, and international education news from minority and foreign schools.
Ottoman Empire Balkans Press History Education History Tuna Newspaper
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Osmanlı Eğitim Tarihi |
Bölüm | Tarih |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 18 Temmuz 2025 |
Gönderilme Tarihi | 5 Mart 2025 |
Kabul Tarihi | 26 Haziran 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 24 Sayı: 3 |