Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çağdaş Türk Dillerinde Sözcük Dinamikleri: Kazaklaştırma Deneyimi ve Sonuçları

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 78 - 94, 15.01.2024

Öz

Türkiyat araştırmalarındaki artzamanlı çalışmalarda, Türk dillerine ortak olan temel sözlük fonu tam olarak sıralanmıştır. Temel sözlük fonunun korunması ve kapsamının arttırılması, Türk dillerinin bir bütün olarak canlılığını sağlar. Bu da Türk dilleri arasındaki farklılaşmayı önlüyor. Ancak günümüz Türk dillerindeki dinamik süreçler, diller arasındaki ortak özelliklerin farklılaşmasına yol açmaktadır. Özellikle söz varlığına ilişkin mevcut görünüm, Türk dillerindeki sözcük yeniliklerinin sunumuna yön veren ortak konumların bulunmadığını göstermektedir. Daha spesifik olarak, bağlantı dilinin veya donör dilin meşruiyeti korunurken yabancı bir ismin doğrudan benimsenmesi Türk dillerinde hala korunmaktadır. Ancak bazı Türk dillerinde yeni kavramların ve yabancı kelimelerin isimlendirilmesinde dilin iç yeteneklerini kullanma eğilimi de vardır. Bunun bir kanıtı da son otuz yıldır sürdürülen Kazaklaştırma sürecidir. Kazaklaştırma sürecinin sonuçları, Kazak dilinin sözcüksel yeniliklere hakim olma potansiyelini gösteren ve aynı zamanda modern Türk dilleri için de faydalı olan başarılı bir deneyim olarak değerlendirilebilir. Makale, modern Türk dillerinin sözcük dinamiklerini anlatmakta ve Kazakçalaştırma deneyimini ve bunun Kazak dilinde sözcüksel yeniliklerin kazanılmasındaki sonuçlarını analiz etmektedir.

Kaynakça

  • Соссюр Ф. Труды по языкознанию: переводы с французкого языка. – М.: Прогресс, 1977. – 695 с.
  • Рождественский Ю.В. Лекции по общему языкознанию: Учеб. пособие для филол. спец. ун-тов. – Москва: Высш. шк., 1990. – 381 с.
  • Словарный запас // Википидия. – URL: https://ru.wikipedia.org/wiki/Словарный_запас
  • Мейе А. Сравнительный метод в историческом языкознании. – Москва, 1954. – 100 c.
  • (Виноградов В.В. Избранные труды. Лексикология и лексикография. – Москва, 1977. – 312 c.
  • Дерфер Г. Базисная лексика и алтайская проблема // /Вопросы языкознания. – Москва, 1981. – №4. – С. 35-44.
  • Имидж // Словарь маркетолога. – URL: https://roistat.com/rublog/glossary/
  • Алдаш А. Қазақ ортологиясы: Монография. – Алматы: Қазақ университеті, 2021. – 296 б.
  • Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. – Алматы: Сөздік-словарь, 2007. – 344 б.
  • Философиялық сөздік / Нұрғалиев Р.Н. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы баспасы, 1996. – 525 б.
  • Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. 1-том. – Алматы: DPS, 2011. – 738 б.
  • Қазақ әдеби тілінің сөздігі. Он бес томдық. 3-том. / Құраст. Сүйерқұлова Б., Жанұзақ Т., Жұбаева О. және т.б. – Алматы, 2011. – 744 б.
  • Арабша-қазақша түсіндірме сөздік. Қазақ тіліндегі араб сөздері / Оңдасынов Н.Д. 1-том. Алматы: «Білім», 2010. – 167 б.
  • Қазақ тілінің омонимдер сөздігі / Белбаева М. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 1988. – 193 б.
Toplam 14 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ağız Araştırmaları Bilimi, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Kamar Aldasheva

Yayımlanma Tarihi 15 Ocak 2024
Gönderilme Tarihi 25 Kasım 2023
Kabul Tarihi 30 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 4 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Aldasheva, K. (2024). Çağdaş Türk Dillerinde Sözcük Dinamikleri: Kazaklaştırma Deneyimi ve Sonuçları. Journal of Turkic Civilization Studies, 4(2), 78-94.

Journal of Turkic Civilization Studies © 2022 by TUAUM is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International

   

Journal of Turkic Civilization Studies by TUAUM is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 Internationalcc.svg?ref=chooser-v1by.svg?ref=chooser-v1nc.svg?ref=chooser-v1