Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

TÜRK İDARİ TEŞKİLATINA HAKİM OLAN TEMEL İLKELERE ETKİSİ BAKIMINDAN CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 48, 159 - 184, 30.04.2025
https://doi.org/10.18493/kmusekad.1493487

Öz

Çalışmada yürütmenin gücünü yeniden şekillendiren bir hükûmet sistemi olarak nitelendirilebilecek Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi idari teşkilata hâkim olan temel ilkelere olan önemli etkileri açısından incelenmiştir. Hükûmet sistemi değişikliği ile idari teşkilat yapısındaki bürokratik işleyişe yönelik değişimler daha çok uyum ve uygulama birliği sağlaması, kanun maddelerindeki teknik hususların düzenlenmesi şeklindedir. Ancak idari teşkilata hâkim olan ilkelere yönelik farklı uygulamaları ortaya çıkartan bir etkinin olduğu, özellikle bürokratik işleyişte ve yasal süreçlerde söz konusu etkinin varlığı açıktır. Bu kapsamda mevzuat ve literatür incelemesi yapılmış, yeni hükûmet sistemin getirdiği yasal düzenlemelerin idari teşkilata hâkim olan temel ilkelere etkisi bürokratik ve yasal süreçler açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın temel bulgusu yürütmenin sahip olduğu asli nitelikte düzenleyici işlem yapma yetkisinin idari teşkilata hâkim olan temel ilkelerin işlevselliğini etkilediği ve yapılan değişimlerin doğrudan olmasa da dolaylı olarak işleyişte ikili uygulamalara neden olduğudur.

Kaynakça

  • Akıncı, B. (2017). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Olası Demokratik ve Ekonomik Etkileri. Turkish Studies, 1-16.
  • Akman, Ç. (2019). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde politika kurulları: Sosyal politikalar kurulu üzerinden bir değerlendirme. Route Educational and Social Science Journal, 659-676.
  • Akman, E. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kamu Politikası Aktörleri. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 35-54.
  • Akyılmaz, B., Sezginer, M., ve Kaya, C. (2019). Türk İdare Hukuku . Ankara: Savaş Yayınevi.
  • Anayasa Mahkemesi Kararı, 2024/68 (Anayasa Mahkemesi Mayıs 16, 2024).
  • Arslan, E. (2022). Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Denetimi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yerel Yönetimlerin Denetimine Yansımaları. K. A. Demir, ve A. Çiçek içinde, Kamu Yönetimi (ss. 151-180). Ankara: Orion Kitapevi.
  • Arslan, E., ve Çiçek, A. (2018). Farklı hükümet sistemleri yerel yönetimlerde değişimi gerektirir mi? 12.Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (ss. 706-716). Kırıkkale.
  • Atar, Y. (2019). Cumhurbaşkanlığı Karanamelerinin Hukuki Rejimi ve Anayasallık Denetimi. Anayasa Yargısı Dergisi, 36(1), 241-259.
  • Atar, Y. (2019). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Batal, S., ve Çakıcı, K. (2019). Yerel Yönetimler Açısından Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Yerel Yönetim
  • Politikaları Kurulu Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Kamu Yönetimi Formu 17. Bildiriler Kitabı, (ss. 169- 189). Karaman.
  • Bölükbaşı, M. O. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Bakanlıkların Statüsü (Önceki Hükümet Sistemi ile Mukayeseli Olarak). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 41-69.
  • Bulut, Z. E., ve Duygulu, V. İ. (2023). Türk Tipi Başkanlık Sisteminde Denge ve Denetim Mekanizmaları . Karatekin Hukuk Dergisi, 41-59.
  • Can, O. (2020). Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi Anayasa Mahkemesi Yaklaşımı. Anayasa Yargısı, 37(1), 133-192.
  • Çağlayan, R. (2023). Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atanmasına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı Üzerine. Karar İncelemeleri Dergisi, 2(1), 23-48.
  • Çalışkan, E., ve Önder, M. (2017). Başkanlık Sistemi ve Mevcut Kamu Kurumları Üzerine Olası Etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 570-578.
  • Dinç, Y. D., ve Yılmaz, V. (2022). Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yasama, Yürütme, Yargı Organları ile Taşra ve Yerel Yönetimlere Etkilerinin Değerlendirilmesi. Ombudsman Akademik, 8(16), 167-213.
  • Eren, A. (2019). Anayasa Mahkemesinin Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin İçtihadı Doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Değerlendirilmesi. Anayasa Yargısı, 1-72.
  • Eryılmaz, B. (2017). Kamu Yönetimi Düşünceler, Fonksiyonlar, Yapılar, Politikalar. İstanbul: Umuttepe Yayınları.
  • Fanid, N. A., ve Akman, F. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin İdari Teşkilatlanma Üzerine Etkisi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3151.
  • Gönenç, M. L. (2018). Uygulamada Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 1-6.
  • Gözler, K. (2019). Türkiye'nin Yönetim Yapısı. Bursa: Ekin Basım Yayın.
  • Gözler, K., ve Kaplan, G. (2016). İdare Hukukuna Giriş . Bursa: Ekin Basım Yayın.
  • Güler, E., ve Çiçek, A. (2023). Türkiye’de Hükümet Sistemlerinin Yerel Yönetimler Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 439-449.
  • Güler, T. (2018). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetimine Etkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 299-322.
  • Günday, M. (2011). İdare Hukuku. Ankara: İmaj Yayıncılık.
  • Gürsel, E. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yürütmenin Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırları. ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, 391-424.
  • İzci, F., ve Sarıtürk, M. (2017). Yeni Anayasa Değişikliği ile Getirilen Cumhurbaşkanlığı Sisteminin İdari Yapı ve İşleyişe Etkisi. Journal of International Scientific Researches, 517-532.
  • Koç, E. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Taşra Teşkilatına Yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 35-68.
  • Kuzu, B. (2017). Her Yönü ile Başkanlık Sistemi. İstanbul: Babıali Kültür Yayınları.
  • Küçük, Ü. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Merkez Yerel İlişkileri ve Vesayet Denetimi. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
  • Nacak, O. (2021). Cumhurbaşkanlığı Ofislerinin Yapısına İlişkin Değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1023-1041.
  • Ocak, K. (2019). Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile İdari Vesayet Yetkisi Düzenlenmesinin Bir Örneği Olarak Cumhurbaşkanlığı Ofisleri. Anayasa Yargısı, 163-193.
  • Öner, Ş. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yerel Yönetim Mevzuatına Etkileri. ÇOMÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 303-332.
  • Öner, Ş. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Merkez-Yerel İlişkilerinde Kurumsal Değişim ve Dönüşüm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 1335-1353.
  • Özbudun, E. (2018). Türk Anayasa Hukuku "2017 Değişikliklerine Göre Gözden Geçirilmiş". Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Özdemir, A. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Türkiye Cumhuriyeti İdari Teşkilatına Getirdiği Yenilikler. Journal of Academic Value Studies , 284-297.
  • Öztan, B. (2001). Tüzel Kişiler. Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Öztürk, B. (2023). Bir politika transferi örneği: Cumhurbaşkanlığı politika kurulları ve ofisleri. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 163-172.
  • Sobacı, M. Z., Miş, N., ve Köseoğlu, Ö. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Modeli ve Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı. Seta Perspektif, 1-6.
  • Tunç, H. (2018). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Tunç, H. (2019). Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Açısından Yasama ve Yürütme Organlarının Oluşumu ve Yetkileri Kapsamında Başkanlık Sistemi ve Türkiye. Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 557-602.
  • Turan, M. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi. Social Sciences Research Journal, 42-91.
  • Yasin, M. (2019). Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Türk İdari Teşkilat Hukukuna Etkileri. Anayasa Yatgısı, 315-333.
  • Yeniay, L., ve Yeniay, G. (2019). Türk Hukukunda Yürütme Organının Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Anayasa Yargısı, 36(1), 105-138.
  • Yıldırım, T. (2019). İdarenin Kanuniliği İlkesi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırı. Anayasa Yargısı, 36(1), 293-314.
  • Yıldız, H. (2018). İdare Hukukunun Kısa Tarihçesi. Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 197-223.
  • Zengin, E., ve Altın, S. (1999). Türk Hukukunda Kanun Hükmünde Kararname Uygulaması. Sayıştay Dergisi, 29- 45.
  • Zengin, O. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve İdari Yapıya Etkisi. Emek Araştırma Dergisi, 1-24.

PRESIDENTIAL DECREES IN TERMS OF THEIR OF THEIR IMPACT ON THE BASIC PRINCIPLES DOMINATING THE TURKISH ADMINISTRATIVE ORGANIZATION

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 48, 159 - 184, 30.04.2025
https://doi.org/10.18493/kmusekad.1493487

Öz

In this study, the Presidential Government System, which can be described as a government system that reshapes the power of the executive, is analysed in terms of its significant effects on the basic principles that dominate the administrative organisation. The changes in the bureaucratic functioning in the administrative organisation structure with the change in the government system are mostly in the form of harmonisation and unity of practice, and regulation of technical issues in the articles of law. However, it is clear that there is an effect that brings out different practices regarding the principles that dominate the administrative organisation, especially in bureaucratic functioning and legal processes. In this context, the legislation and literature were analysed and the impact of the legal regulations introduced by the new government system on the basic principles governing the administrative organisation was evaluated in terms of bureaucratic and legal processes. The main finding of the study is that the authority of the executive to make substantive regulatory acts affects the functionality of the basic principles that dominate the administrative organisation and that the changes made indirectly, if not directly, cause dual practices in the functioning.

Kaynakça

  • Akıncı, B. (2017). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Olası Demokratik ve Ekonomik Etkileri. Turkish Studies, 1-16.
  • Akman, Ç. (2019). Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde politika kurulları: Sosyal politikalar kurulu üzerinden bir değerlendirme. Route Educational and Social Science Journal, 659-676.
  • Akman, E. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kamu Politikası Aktörleri. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 35-54.
  • Akyılmaz, B., Sezginer, M., ve Kaya, C. (2019). Türk İdare Hukuku . Ankara: Savaş Yayınevi.
  • Anayasa Mahkemesi Kararı, 2024/68 (Anayasa Mahkemesi Mayıs 16, 2024).
  • Arslan, E. (2022). Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Denetimi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yerel Yönetimlerin Denetimine Yansımaları. K. A. Demir, ve A. Çiçek içinde, Kamu Yönetimi (ss. 151-180). Ankara: Orion Kitapevi.
  • Arslan, E., ve Çiçek, A. (2018). Farklı hükümet sistemleri yerel yönetimlerde değişimi gerektirir mi? 12.Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (ss. 706-716). Kırıkkale.
  • Atar, Y. (2019). Cumhurbaşkanlığı Karanamelerinin Hukuki Rejimi ve Anayasallık Denetimi. Anayasa Yargısı Dergisi, 36(1), 241-259.
  • Atar, Y. (2019). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Batal, S., ve Çakıcı, K. (2019). Yerel Yönetimler Açısından Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Yerel Yönetim
  • Politikaları Kurulu Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Kamu Yönetimi Formu 17. Bildiriler Kitabı, (ss. 169- 189). Karaman.
  • Bölükbaşı, M. O. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Bakanlıkların Statüsü (Önceki Hükümet Sistemi ile Mukayeseli Olarak). Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 41-69.
  • Bulut, Z. E., ve Duygulu, V. İ. (2023). Türk Tipi Başkanlık Sisteminde Denge ve Denetim Mekanizmaları . Karatekin Hukuk Dergisi, 41-59.
  • Can, O. (2020). Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Hukuki Rejimi Anayasa Mahkemesi Yaklaşımı. Anayasa Yargısı, 37(1), 133-192.
  • Çağlayan, R. (2023). Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atanmasına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı Üzerine. Karar İncelemeleri Dergisi, 2(1), 23-48.
  • Çalışkan, E., ve Önder, M. (2017). Başkanlık Sistemi ve Mevcut Kamu Kurumları Üzerine Olası Etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 570-578.
  • Dinç, Y. D., ve Yılmaz, V. (2022). Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yasama, Yürütme, Yargı Organları ile Taşra ve Yerel Yönetimlere Etkilerinin Değerlendirilmesi. Ombudsman Akademik, 8(16), 167-213.
  • Eren, A. (2019). Anayasa Mahkemesinin Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin İçtihadı Doğrultusunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Değerlendirilmesi. Anayasa Yargısı, 1-72.
  • Eryılmaz, B. (2017). Kamu Yönetimi Düşünceler, Fonksiyonlar, Yapılar, Politikalar. İstanbul: Umuttepe Yayınları.
  • Fanid, N. A., ve Akman, F. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin İdari Teşkilatlanma Üzerine Etkisi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 3151.
  • Gönenç, M. L. (2018). Uygulamada Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 1-6.
  • Gözler, K. (2019). Türkiye'nin Yönetim Yapısı. Bursa: Ekin Basım Yayın.
  • Gözler, K., ve Kaplan, G. (2016). İdare Hukukuna Giriş . Bursa: Ekin Basım Yayın.
  • Güler, E., ve Çiçek, A. (2023). Türkiye’de Hükümet Sistemlerinin Yerel Yönetimler Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 439-449.
  • Güler, T. (2018). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetimine Etkileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 299-322.
  • Günday, M. (2011). İdare Hukuku. Ankara: İmaj Yayıncılık.
  • Gürsel, E. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yürütmenin Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırları. ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, 391-424.
  • İzci, F., ve Sarıtürk, M. (2017). Yeni Anayasa Değişikliği ile Getirilen Cumhurbaşkanlığı Sisteminin İdari Yapı ve İşleyişe Etkisi. Journal of International Scientific Researches, 517-532.
  • Koç, E. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Taşra Teşkilatına Yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 35-68.
  • Kuzu, B. (2017). Her Yönü ile Başkanlık Sistemi. İstanbul: Babıali Kültür Yayınları.
  • Küçük, Ü. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Merkez Yerel İlişkileri ve Vesayet Denetimi. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
  • Nacak, O. (2021). Cumhurbaşkanlığı Ofislerinin Yapısına İlişkin Değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1023-1041.
  • Ocak, K. (2019). Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile İdari Vesayet Yetkisi Düzenlenmesinin Bir Örneği Olarak Cumhurbaşkanlığı Ofisleri. Anayasa Yargısı, 163-193.
  • Öner, Ş. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yerel Yönetim Mevzuatına Etkileri. ÇOMÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 303-332.
  • Öner, Ş. (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi: Merkez-Yerel İlişkilerinde Kurumsal Değişim ve Dönüşüm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 1335-1353.
  • Özbudun, E. (2018). Türk Anayasa Hukuku "2017 Değişikliklerine Göre Gözden Geçirilmiş". Ankara: Yetkin Yayınları.
  • Özdemir, A. (2021). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Türkiye Cumhuriyeti İdari Teşkilatına Getirdiği Yenilikler. Journal of Academic Value Studies , 284-297.
  • Öztan, B. (2001). Tüzel Kişiler. Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Öztürk, B. (2023). Bir politika transferi örneği: Cumhurbaşkanlığı politika kurulları ve ofisleri. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 163-172.
  • Sobacı, M. Z., Miş, N., ve Köseoğlu, Ö. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Modeli ve Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı. Seta Perspektif, 1-6.
  • Tunç, H. (2018). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Tunç, H. (2019). Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Açısından Yasama ve Yürütme Organlarının Oluşumu ve Yetkileri Kapsamında Başkanlık Sistemi ve Türkiye. Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 557-602.
  • Turan, M. (2018). Türkiye’nin Yeni Yönetim Düzeni: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi. Social Sciences Research Journal, 42-91.
  • Yasin, M. (2019). Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Türk İdari Teşkilat Hukukuna Etkileri. Anayasa Yatgısı, 315-333.
  • Yeniay, L., ve Yeniay, G. (2019). Türk Hukukunda Yürütme Organının Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Anayasa Yargısı, 36(1), 105-138.
  • Yıldırım, T. (2019). İdarenin Kanuniliği İlkesi Bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Anayasal Sınırı. Anayasa Yargısı, 36(1), 293-314.
  • Yıldız, H. (2018). İdare Hukukunun Kısa Tarihçesi. Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 197-223.
  • Zengin, E., ve Altın, S. (1999). Türk Hukukunda Kanun Hükmünde Kararname Uygulaması. Sayıştay Dergisi, 29- 45.
  • Zengin, O. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve İdari Yapıya Etkisi. Emek Araştırma Dergisi, 1-24.
Toplam 49 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kamu Yönetimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Benazir Öztürk 0000-0003-2333-8509

Erken Görünüm Tarihi 29 Nisan 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 31 Mayıs 2024
Kabul Tarihi 7 Ocak 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 27 Sayı: 48

Kaynak Göster

APA Öztürk, B. (2025). TÜRK İDARİ TEŞKİLATINA HAKİM OLAN TEMEL İLKELERE ETKİSİ BAKIMINDAN CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 27(48), 159-184. https://doi.org/10.18493/kmusekad.1493487

     EBSCO        SOBİAD            ProQuest      Türk Eğitim İndeksi

18302 18303   18304  18305