ÇOCUK PSİKİYATRİ POLİKLİNİĞİNDE TAKİP EDİLEN SAĞLIK TEDBİRİ ALTINDAKİ ERGENLERDE SOSYODEMOGRAFİK ÖZELLİKLER, PSİKİYATRİK TANILAR VE UYUMSUZ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
Öz
AMAÇ: Bu çalışma, bir üniversite hastanesinde 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında sağlık tedbiri altında ilk kez başvuran ve takip edilen ergenler için alınan tedbir kararlarını, ergenlerin sosyodemografik özelliklerini, psikiyatrik tanılarını ve uyumsuz kişilik özelliklerini araştırmayı amaçlamıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırma, sağlık tedbiri kapsamında izlenen 11-17 yaş aralığındaki ergenlerle yürütülmüştür. Katılımcıların ve ebeveynlerinin sosyodemografik bilgileri klinik görüşmeler ile elde edilmiş, katılımcıların psikiyatrik değerlendirmeleri ise K-SADS-PL-T ile yapılmıştır. Kişilik özelliklerini değerlendirmek amacıyla DSM-5 Kısa Form Kişilik Envanteri (PID-5-BF) uygulanmıştır. Veriler, SPSS 26.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir.
BULGULAR: 73 katılımcının %63’ünde en az bir psikiyatrik tanı saptanmıştır. Görülen bu tanılar sırasıyla, depresif bozukluklar (%26), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) (%24,7), özgül öğrenme bozukluğu (ÖÖB) (%13,7), anksiyete bozuklukları (%11), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) (%11), karşıt olma karşı gelme bozukluğu (KOKGB) (%8,2), obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve ilişkili bozukluklar (%4,1) ile davranım bozukluğudur (DB) (%4,1). PID-5-BF alt boyutlarına göre, örneklemin %35,6’sında orta ve ağır düzeyde olumsuz duygulanım, %38,4’ünde orta ve ağır düzeyde uzak olma, %46,6’sında orta ve ağır düzeyde karşıtlık, %35,6’sında orta ve ağır düzeyde disinhibisyon, %13,7’sinde orta düzeyde psikotizm uyumsuz kişilik özellikleri görüldüğü saptanmış olup genel olarak değerlendirildiğinde ise %28,8’inde orta ve ağır düzeyde uyumsuz kişilik özellikleri görüldüğü saptanmıştır.
SONUÇ: Sağlık tedbiri altındaki ergenlerin büyük bir kısmında çeşitli psikiyatrik tanılar görüldüğü ve uyumsuz kişilik özellikleri gösterdikleri saptanmıştır. Çalışmanın sonuçları, çocuk koruma sisteminde çalışan profesyonellere bu ergenler için olası riskleri belirleme, önleme, tanı, tedavi ve takip etme aşamalarında yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Çocuk koruma hizmetleri Sağlık tedbiri Ergenlik Kişilik PID-5-BF.
Etik Beyan
ETİK KURUL ONAY BELGESİ PDF ŞEKLİNDE SİSTEME YÜKLENMİŞTİR.
Destekleyen Kurum
YOKTUR
Proje Numarası
YOK
Teşekkür
YOKTUR
Kaynakça
- 1. Dulcan MK (Edited by). Dulcan's textbook of child and adolescent psychiatry. 3rd Edition, Washington, DC: American Psychiatric Association Publishing, 2022:75-89.
- 2. Çelik G, Tahiroğlu A, Avcı A. Ergenlik Döneminde Beynin Yapısal ve Nörokimyasal Değişimi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2008;11(1):42-7.
- 3. Weinberger DR, Elvevåg B, Giedd JN. The adolescent brain. Washington, DC: National Campaign to Prevent Teen Pregnancy. 2005;1:10-2.
- 4. Akduman G, Akduman B, Cantürk G. Ergen suçluluğunda bazı kişisel ve ailesel özelliklerin incelenmesi Orijinal Araştırma. Türk Pediatri Arşivi. 2007;42(4):156-61.
- 5. Kobulsky JM, Villodas M, Yoon D, Wildfeuer R, Steinberg L, Dubowitz H. Adolescent neglect and health risk. Child maltreatment. 2022;27(2):174-84.
- 6. Clarkson Freeman PA. Prevalence and relationship between adverse childhood experiences and child behavior among young children. Infant mental health journal. 2014;35(6):544-54.
- 7. Sofuoğlu Z, Oral R, Aydın F, et al. Türkiye’nin üç ilinde olumsuz çocukluk çağı deneyimleri epidemiyolojik çalışması. Türk Pediatri Arşivi. 2014;49(1):47-56.
- 8. McLaughlin KA, Sheridan MA, Lambert HK. Childhood adversity and neural development: Deprivation and threat as distinct dimensions of early experience. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2014;47:578-91.
- 9. Boullier M, Blair M. Adverse childhood experiences. Paediatrics and Child Health. 2018;28(3):132-7.
- 10. Hughes K, Bellis MA, Hardcastle KA, et al. The effect of multiple adverse childhood experiences on health: a systematic review and meta-analysis. The Lancet public health. 2017;2(8):e356-e66.
- 11. Ozbaran B, Erermis S, Bukusoglu N, et al. Social and emotional outcomes of child sexual abuse: a clinical sample in Turkey. Journal of interpersonal violence. 2009;24(9):1478-93.
- 12. Glaser D. Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): A conceptual framework. Child abuse & neglect. 2002;26(6-7):697-714.
- 13. Naughton A, Cowley L, Tempest V, Maguire S, Mann MK, Kemp AM. Ask Me! self‐reported features of adolescents experiencing neglect or emotional maltreatment: a rapid systematic review. Child: care, health and development. 2017;43(3):348-60.
- 14. Milletler, B. (1989). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi. http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf. Erişim Tarihi: 05.04.2025.
- 15. Kanunu ÇK. Kanun Numarası: 5393. Kabul tarihi. 2005;3(07):2005.
- 16. Karadağ F, Kolbüken YÇ. Sağlık Tedbiri Kararı Bulunan Çocukların Koruyucu/Önleyici Hizmetler Kapsamında Değerlendirilmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi. 2022(19):86-102.
- 17. Er Fazlıoğlu A. Sağlık Tedbiri Kapsamında Tedavisi Yürütülen Çocukların ve Ailelerinin Psikososyal Özelliklerinin Sosyal Hizmet Perspektifinden Değerlendirilmesi. Journal of International Social Research. 2019;12(64):735-42.
- 18. Kul, M., Dağ, P., Akdağ, B., Kul, G. C. Sağlık Tedbiri Uygulaması Kapsamında Takip Edilen Çocuk ve Ergenlerin Psikososyal Değerlendirme Sonuçları. Adli Tıp Bülteni. 2023;28(3):267-72.
- 19. Nasıroğlu S. Sağlık tedbiri alınan çocuk ve ergenlerin ruhsal açıdan değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal. 2017;42(3):484-9.
- 20. Karagöz D. Bir Çocuk Psikiyatrisi Kliniğine Başvuran Çocuk Evlerinde Kalan Çocuk ve Ergenlerin Klinik Özelliklerinin İncelenmesi. Turk J Child Adolesc Ment Health. 2023;30(2):154-61.
- 21. Krueger RF, Derringer J, Markon KE, Watson D, Skodol AE. Initial construction of a maladaptive personality trait model and inventory for DSM-5. Psychological medicine. 2012;42(9):1879-90.
- 22. Karataş Z. Bağlanma Kuramı Açısından Kurum Bakımının Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Journal of International Social Research. 2017;10(54):867-75.
- 23. Saraç A. Çocuk yuvası bakımında bulunan çocukların davranış sorunları ve çocuk yuvası personeline yapılan eğitimin bu sorunlar üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, 2011.
- 24. Eryılmaz A. Ergenlik Döneminde Stres ve Başa Çıkma (ss. 20-37). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009;6(2):20-37.
- 25. Arabacı LB, Taş G. Çocuklarda suça sürükleyen faktörler, ruhsal problemler ve hemşirelik bakımı. Journal of Psychiatric Nursing. 2017;8(2):110-7.
- 26. Moore E, Gaskin C, Indig D. Childhood maltreatment and post-traumatic stress disorder among incarcerated young offenders. Child abuse & neglect. 2013;37(10):861-70.
- 27. Gökler B, Ünal F, Pehlivantürk B, Kültür EÇ, Akdemir D, Taner Y. Okul Çaği Çocuklari İçin Duygulanim Bozukluklari ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli-Türkçe Uyarlamasinin Geçerlik ve Güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2004.
- 28. Yalın Sapmaz S, Ozek Erkuran H, Uzel Tanrıverdi B, Ozturk M, Koroglu E, Aydemir O. Validity and reliability of the Turkish version of the personality inventory for DSM-5–brief form (PID5-BF)-child age. In: Conference: 22st National Adolescent Days, 2017. [Turkish]
- 29. Sarı U. Kocaeli Üniversitesi çocuk ergen psikiyatrisine başvuran sağlık tedbirli hastaların sosyo-demografik risk faktörlerinin ve ruhsal tanılarının incelenmesi. Uzmanlık Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 2018.
- 30. Balkaya A, Ceyhan E. Lise Öğrencilerinin Suç Davranışı Düzeylerinin Bazı Kişisel ve Ailesel Nitelikler Bakımından İncelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi. 2007;3(11):13-27.
- 31. Pelton LH. The Continuing Role of Material Factors in Child Maltreatment and Placement. Child Abuse& Neglect. 2015;41:30-9.
- 32. Kocadaş B. Düşük Sosyo-Ekonomik Yapı Suç İlişkisi: Malatya’da Çocuk Suçluluğu. Sosyoloji Araştırmaları. 2007;10(1):157-86.
- 33. Brown J, Cohen P, Johnson JG, et al. A Longitudinal Analysis of Risk Factors For Child Maltreatment: Findings of A 17-Year Prospective Study of Officially Recorded and Self-Reported Child Abuse and Neglect. Child and Abuse Neglect. 1998;22(11):1065-78.
- 34. Mallett CA, Stoddard Dare P, Seck MM. Predicting Juvenile Delinquency: The Nexus of Childhood Maltreatment, Depression and Bipolar Disorder. Criminal Behaviour and Mental Health. 2009;19(4):235-46.
- 35. Robertson AA, Dill PL, Husain J, et al. Prevalence of Mental Illness and Substance Abuse Disorders Among Incarcerated Juvenile Offenders in Mississippi. Child Psychiatry and Human Development. 2004;35(1):55-74.
- 36. Karagöz D. Sağlık Tedbiri Kapsamında Takibi Yapılan Çocuk ve Ergenlerin Klinik Özelliklerinin İncelenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2022;14(1):268-77.
- 37. Jee S, Szilagyi M, Blatt S, et al. Timely Identification of Mental Health Problems in Two Foster Care Medical Homes. Child Youth Services Review. 2010;32(5):685-90.
INVESTIGATION OF SOCIODEMOGRAPHIC FEATURES, PSYCHIATRIC DIAGNOSES, AND MALADAPTIVE PERSONALITY TRAITS IN ADOLESCENTS UNDER PROTECTIVE HEALTH MEASURES FOLLOWED IN A CHILD PSYCHIATRY OUTPATIENT CLINIC
Öz
OBJECTIVE: This study aimed to investigate the protective health measures taken, sociodemographic characteristics, psychiatric diagnoses, and maladaptive personality traits of adolescents who were admitted and followed up for the first time under the scope of Law No. 5395 on Child Protection at a university hospital.
MATERIAL AND METHODS: The study was conducted with adolescents aged 11–17 years who were monitored under protective health measures. Sociodemographic information of the participants and their parents was obtained through clinical interviews, and psychiatric evaluations were conducted using the K-SADS-PL-T. The DSM-5 Personality Inventory–Brief Form (PID-5-BF) was administered to assess personality traits. Data were analyzed using the SPSS 26.0 software package.
RESULTS: At least one psychiatric diagnosis was identified in 63% of the 73 participants. The most common diagnoses were depressive disorders (26%), attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) (24.7%), specific learning disorder (SLD) (13.7%), anxiety disorders (11%), post-traumatic stress disorder (PTSD) (11%), oppositional defiant disorder (ODD) (8.2%), obsessive-compulsive disorder (OCD) and related disorders (4.1%), and conduct disorder (CD) (4.1%). According to PID-5-BF subscales, moderate to severe levels of negative affectivity were found in 35.6% of participants, moderate to severe detachment in 38.4%, moderate to severe antagonism in 46.6%, moderate to severe disinhibition in 35.6%, and moderate levels of psychoticism in 13.7%. Overall, 28.8% of the sample exhibited moderate to severe maladaptive personality traits.
CONCLUSIONS: A substantial proportion of adolescents under protective health measures were found to have various psychiatric diagnoses and exhibit maladaptive personality traits. These findings may serve as a valuable guide for professionals within the child protection system in identifying potential risks, implementing preventive strategies, making accurate diagnoses, and providing appropriate treatment and follow-up for these adolescents.
Anahtar Kelimeler
Child protection services Health measure Adolescence Personality PID-5-BF.
Proje Numarası
YOK
Kaynakça
- 1. Dulcan MK (Edited by). Dulcan's textbook of child and adolescent psychiatry. 3rd Edition, Washington, DC: American Psychiatric Association Publishing, 2022:75-89.
- 2. Çelik G, Tahiroğlu A, Avcı A. Ergenlik Döneminde Beynin Yapısal ve Nörokimyasal Değişimi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2008;11(1):42-7.
- 3. Weinberger DR, Elvevåg B, Giedd JN. The adolescent brain. Washington, DC: National Campaign to Prevent Teen Pregnancy. 2005;1:10-2.
- 4. Akduman G, Akduman B, Cantürk G. Ergen suçluluğunda bazı kişisel ve ailesel özelliklerin incelenmesi Orijinal Araştırma. Türk Pediatri Arşivi. 2007;42(4):156-61.
- 5. Kobulsky JM, Villodas M, Yoon D, Wildfeuer R, Steinberg L, Dubowitz H. Adolescent neglect and health risk. Child maltreatment. 2022;27(2):174-84.
- 6. Clarkson Freeman PA. Prevalence and relationship between adverse childhood experiences and child behavior among young children. Infant mental health journal. 2014;35(6):544-54.
- 7. Sofuoğlu Z, Oral R, Aydın F, et al. Türkiye’nin üç ilinde olumsuz çocukluk çağı deneyimleri epidemiyolojik çalışması. Türk Pediatri Arşivi. 2014;49(1):47-56.
- 8. McLaughlin KA, Sheridan MA, Lambert HK. Childhood adversity and neural development: Deprivation and threat as distinct dimensions of early experience. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2014;47:578-91.
- 9. Boullier M, Blair M. Adverse childhood experiences. Paediatrics and Child Health. 2018;28(3):132-7.
- 10. Hughes K, Bellis MA, Hardcastle KA, et al. The effect of multiple adverse childhood experiences on health: a systematic review and meta-analysis. The Lancet public health. 2017;2(8):e356-e66.
- 11. Ozbaran B, Erermis S, Bukusoglu N, et al. Social and emotional outcomes of child sexual abuse: a clinical sample in Turkey. Journal of interpersonal violence. 2009;24(9):1478-93.
- 12. Glaser D. Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): A conceptual framework. Child abuse & neglect. 2002;26(6-7):697-714.
- 13. Naughton A, Cowley L, Tempest V, Maguire S, Mann MK, Kemp AM. Ask Me! self‐reported features of adolescents experiencing neglect or emotional maltreatment: a rapid systematic review. Child: care, health and development. 2017;43(3):348-60.
- 14. Milletler, B. (1989). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi. http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_uamevzuat/birlesmismilletler.pdf. Erişim Tarihi: 05.04.2025.
- 15. Kanunu ÇK. Kanun Numarası: 5393. Kabul tarihi. 2005;3(07):2005.
- 16. Karadağ F, Kolbüken YÇ. Sağlık Tedbiri Kararı Bulunan Çocukların Koruyucu/Önleyici Hizmetler Kapsamında Değerlendirilmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi. 2022(19):86-102.
- 17. Er Fazlıoğlu A. Sağlık Tedbiri Kapsamında Tedavisi Yürütülen Çocukların ve Ailelerinin Psikososyal Özelliklerinin Sosyal Hizmet Perspektifinden Değerlendirilmesi. Journal of International Social Research. 2019;12(64):735-42.
- 18. Kul, M., Dağ, P., Akdağ, B., Kul, G. C. Sağlık Tedbiri Uygulaması Kapsamında Takip Edilen Çocuk ve Ergenlerin Psikososyal Değerlendirme Sonuçları. Adli Tıp Bülteni. 2023;28(3):267-72.
- 19. Nasıroğlu S. Sağlık tedbiri alınan çocuk ve ergenlerin ruhsal açıdan değerlendirilmesi. Cukurova Medical Journal. 2017;42(3):484-9.
- 20. Karagöz D. Bir Çocuk Psikiyatrisi Kliniğine Başvuran Çocuk Evlerinde Kalan Çocuk ve Ergenlerin Klinik Özelliklerinin İncelenmesi. Turk J Child Adolesc Ment Health. 2023;30(2):154-61.
- 21. Krueger RF, Derringer J, Markon KE, Watson D, Skodol AE. Initial construction of a maladaptive personality trait model and inventory for DSM-5. Psychological medicine. 2012;42(9):1879-90.
- 22. Karataş Z. Bağlanma Kuramı Açısından Kurum Bakımının Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Journal of International Social Research. 2017;10(54):867-75.
- 23. Saraç A. Çocuk yuvası bakımında bulunan çocukların davranış sorunları ve çocuk yuvası personeline yapılan eğitimin bu sorunlar üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, 2011.
- 24. Eryılmaz A. Ergenlik Döneminde Stres ve Başa Çıkma (ss. 20-37). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009;6(2):20-37.
- 25. Arabacı LB, Taş G. Çocuklarda suça sürükleyen faktörler, ruhsal problemler ve hemşirelik bakımı. Journal of Psychiatric Nursing. 2017;8(2):110-7.
- 26. Moore E, Gaskin C, Indig D. Childhood maltreatment and post-traumatic stress disorder among incarcerated young offenders. Child abuse & neglect. 2013;37(10):861-70.
- 27. Gökler B, Ünal F, Pehlivantürk B, Kültür EÇ, Akdemir D, Taner Y. Okul Çaği Çocuklari İçin Duygulanim Bozukluklari ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli-Türkçe Uyarlamasinin Geçerlik ve Güvenirliği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2004.
- 28. Yalın Sapmaz S, Ozek Erkuran H, Uzel Tanrıverdi B, Ozturk M, Koroglu E, Aydemir O. Validity and reliability of the Turkish version of the personality inventory for DSM-5–brief form (PID5-BF)-child age. In: Conference: 22st National Adolescent Days, 2017. [Turkish]
- 29. Sarı U. Kocaeli Üniversitesi çocuk ergen psikiyatrisine başvuran sağlık tedbirli hastaların sosyo-demografik risk faktörlerinin ve ruhsal tanılarının incelenmesi. Uzmanlık Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, 2018.
- 30. Balkaya A, Ceyhan E. Lise Öğrencilerinin Suç Davranışı Düzeylerinin Bazı Kişisel ve Ailesel Nitelikler Bakımından İncelenmesi. Aile ve Toplum Dergisi. 2007;3(11):13-27.
- 31. Pelton LH. The Continuing Role of Material Factors in Child Maltreatment and Placement. Child Abuse& Neglect. 2015;41:30-9.
- 32. Kocadaş B. Düşük Sosyo-Ekonomik Yapı Suç İlişkisi: Malatya’da Çocuk Suçluluğu. Sosyoloji Araştırmaları. 2007;10(1):157-86.
- 33. Brown J, Cohen P, Johnson JG, et al. A Longitudinal Analysis of Risk Factors For Child Maltreatment: Findings of A 17-Year Prospective Study of Officially Recorded and Self-Reported Child Abuse and Neglect. Child and Abuse Neglect. 1998;22(11):1065-78.
- 34. Mallett CA, Stoddard Dare P, Seck MM. Predicting Juvenile Delinquency: The Nexus of Childhood Maltreatment, Depression and Bipolar Disorder. Criminal Behaviour and Mental Health. 2009;19(4):235-46.
- 35. Robertson AA, Dill PL, Husain J, et al. Prevalence of Mental Illness and Substance Abuse Disorders Among Incarcerated Juvenile Offenders in Mississippi. Child Psychiatry and Human Development. 2004;35(1):55-74.
- 36. Karagöz D. Sağlık Tedbiri Kapsamında Takibi Yapılan Çocuk ve Ergenlerin Klinik Özelliklerinin İncelenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2022;14(1):268-77.
- 37. Jee S, Szilagyi M, Blatt S, et al. Timely Identification of Mental Health Problems in Two Foster Care Medical Homes. Child Youth Services Review. 2010;32(5):685-90.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları |
| Bölüm | Makaleler-Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | YOK |
| Yayımlanma Tarihi | 16 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 5 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 26 Sayı: 3 |
Kaynak Göster
