Approaches of Ahmet Tevfik Pasha's Government Towards the Initial Occupation Practices of the Allied Powers in Istanbul
Öz
Following World War I, the Ahmet Izzet Pasha Government was in power during the Armistice of Mudros, signed between the Ottoman Empire and the Allied Powers on October 30, 1918. Articles 1 and 9 of the armistice were relevant to Istanbul. In Article 1, it is mandated the opening of the Dardanelles and Bosphorus Straits, ensuring safe passage to the Black Sea, and the occupation of the forts controlling the Dardanelles and Bosphorus by the Allied Powers. In Article 9, all Turkish ports and shipyards were stipulated to be made available for use by the Allies for ship repairs. The renowned Article 7 of the armistice could not be put into effect for Istanbul as there were no threats to the security of the Allied Powers at that time. Furthermore, Admiral Calthorpe, the British Commander-in-Chief of the Mediterranean Fleet who signed the armistice, provided a letter of assurance to Huseyin Rauf Bey, one of the signatories of the armistice, stating that Istanbul would not be occupied, and no Greek ships would be part of the Allied Navy coming to Istanbul. However, events unfolded differently. On November 13, 1918, the occupation of Istanbul commenced with Allied forces arriving from Western Thrace by railway, accompanied by ships, including Greek vessels. Despite the assurances, the Ahmet Tevfik Pasha Government, established just two days before the navy reached the city, sought to convince the public that these practices by the Allied powers did not constitute an occupation. The current study aims to assess the political reactions of Ahmet Tevfik Pasha's Government in response to these initial occupation practices by the Allied powers.
Anahtar Kelimeler
Armistice of Mudros Admiral Calthorpe Ministry of Foreign Affairs Ottoman Parliament Istanbul Press
Kaynakça
- Akşin. S. (2010). İstanbul Hükümetleri ve Millî Mücadele, Mutlakiyete Dönüş (1918-1919), (1. Cilt), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
- Aslan. M. Y. (2008). Savaş Hukukunun Temel Prensipleri, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (79), 235-274.
- Bıyıklıoğlu. T. (1992). Trakya’da Millî Mücadele, (1. Cilt), Ankara: TTK.
- Bozkurt. A. (2014). İtilaf Devletlerinin İstanbul’da İşgal Yönetimi, Ankara: AAMD.
- Çankaya. M. A. (1969). Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler 1859-1968, (2. Cilt), Ankara: Mars Matbaası.
- Duran. T. (1973). İstanbul’un İşgali, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, (66), 11-20.
- İnal. İ. M. K. (1982). Son Sadrazamlar, (4. Cilt), İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Paker. E. C. (2001). Siyasi Tarihimizde Kırk Yıllık Hariciye Hatıraları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Saylan. G. F. (2023). İtilâf Güçlerinin İstanbul’daki İşgal Uygulamaları, İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Söylemezoğlu. G. K. (1939). Başımıza Gelenler, Yakın Bir Mazinin Hatıraları, Mondros’tan Mudanya’ya, İstanbul: Kanaat Kitabevi.
- Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük, (2. Cilt), Ankara: TDK.
- Türk İstiklâl Harbi, Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı (1999). (1. Cilt), Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
- Türkgeldi. A. F. (2010). Görüp İşittiklerim, Ankara: TTK.
- http://askerihukuk.net/FileUpload/ds158941/File/kara_harbinin_kanunlari_ve_adetleri_hakkinda_sozlesme.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2024)
İtilâf Güçlerinin İstanbul’daki İlk İşgal Uygulamaları Karşısında Ahmet Tevfik Paşa Hükümeti’nin Yaklaşımları
Öz
I. Dünya Savaşı’nın ardından 30 Ekim 1918’de Osmanlı Devleti ile İtilâf Devletleri arasında imzalanan Mondros Mütarekesi sırasında Ahmet İzzet Paşa Hükümeti iktidardaydı. Mütareke’nin İstanbul’u ilgilendiren maddeleri; Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının açılması ve Karadeniz’e güvenli geçişin sağlanması ile Çanakkale ve İstanbul Boğazı istihkâmlarının İtilâf Devletlerince işgal edilmesini öngören 1. madde ve tüm Türk limanlarından ve tersanelerinden gemi tamir imkânları için yararlanılmasını hükme bağlayan 9. Madde idi. Mütareke’nin meşhur 7. maddesi ise İstanbul için yürürlüğe konulamazdı zira o sıralarda Başkent’te İtilâf Devletleri’nin güvenliklerini tehdit eden bir durum söz konusu değildi. Üstelik mütareke görüşmelerini İtilâf Devletleri adına yürüten İngiltere’nin Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Calthorpe İstanbul’un işgal edilmeyeceği ve İstanbul’a gelecek olan İtilâf Donanması arasında Yunan gemilerinin bulunmayacağı yönünde bir teminat yazısını da Mütareke’nin imzalayıcılarından Hüseyin Rauf Bey’e vermişti. Ancak gelişmeler hiç de öyle olmadı. İstanbul; 13 Kasım 1918’de Yunan gemileri de dahil olarak şehre ulaşan İtilâf Donanması’ndan çıkarılan ve demiryoluyla Batı Trakya’dan getirilen İtilâf güçleriyle işgal edilmeye başlandı. Hal böyle iken donanmanın şehre ulaşmasından iki gün önce kurulan Ahmet Tevfik Paşa Hükümeti İtilâf güçlerinin bu uygulamalarının işgal niteliği taşımadığı yönünde kamuoyunu etkilemeye gayret etti. Çalışma, İtilâf güçlerinin bu ilk işgal uygulamaları karşısında Ahmet Tevfik Paşa Hükümeti’nin gösterdiği politik reaksiyonları incelemek üzere hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Mondros Ateşkes Antlaşması Amiral Calthorpe Dışişleri Bakanlığı Osmanlı Meclisi İstanbul Matbaası
Kaynakça
- Akşin. S. (2010). İstanbul Hükümetleri ve Millî Mücadele, Mutlakiyete Dönüş (1918-1919), (1. Cilt), İstanbul: İş Bankası Yayınları.
- Aslan. M. Y. (2008). Savaş Hukukunun Temel Prensipleri, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (79), 235-274.
- Bıyıklıoğlu. T. (1992). Trakya’da Millî Mücadele, (1. Cilt), Ankara: TTK.
- Bozkurt. A. (2014). İtilaf Devletlerinin İstanbul’da İşgal Yönetimi, Ankara: AAMD.
- Çankaya. M. A. (1969). Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler 1859-1968, (2. Cilt), Ankara: Mars Matbaası.
- Duran. T. (1973). İstanbul’un İşgali, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, (66), 11-20.
- İnal. İ. M. K. (1982). Son Sadrazamlar, (4. Cilt), İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Paker. E. C. (2001). Siyasi Tarihimizde Kırk Yıllık Hariciye Hatıraları, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Saylan. G. F. (2023). İtilâf Güçlerinin İstanbul’daki İşgal Uygulamaları, İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Söylemezoğlu. G. K. (1939). Başımıza Gelenler, Yakın Bir Mazinin Hatıraları, Mondros’tan Mudanya’ya, İstanbul: Kanaat Kitabevi.
- Türk Dil Kurumu (1998). Türkçe Sözlük, (2. Cilt), Ankara: TDK.
- Türk İstiklâl Harbi, Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı (1999). (1. Cilt), Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
- Türkgeldi. A. F. (2010). Görüp İşittiklerim, Ankara: TTK.
- http://askerihukuk.net/FileUpload/ds158941/File/kara_harbinin_kanunlari_ve_adetleri_hakkinda_sozlesme.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2024)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yakınçağ Osmanlı Tarihi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 21 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 17 Sayı: 32 |
