Öz
Amaç: Bu araştırmanın amacı akılcı antibiyotik kullanılmasına yönelik bilgi ve tutumu gösteren bir ölçek geliştirmektir.
Gereç ve Yöntem: Akılcı antibiyotik kullanımına yönelik bilgi-tutum ölçeklerinin geliştirilmesi sürecinde Cohen ve Swerdlik (2009) tarafından literatüre kazandırılan beş aşamalı ölçek geliştirme yöntemi kullanılmıştır. Ölçek madde havuzu oluşturulduktan sonra kapsam geçerliliği için uzman görüşü alınmıştır. Yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) ve son aşamada ortaya çıkan ölçek maddelerinin uygunluğu için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. İki aşamada veri toplanmış ve birinci aşamada 351, ikinci aşamada 529 kişi araştırmaya katılmıştır. Çalışma grubu 1 üzerinden yapılan AFA için SPSS 21,0 programı, çalışma grubu 2 üzerinden yapılan DFA için LISREL 8,8 paket programı kullanılmıştır.
Bulgular: Yapılan AFA sonucu bilgi soruları için 14 madde, tutum soruları için toplam 16 maddeden oluşan ön ölçek oluşmuştur. Sonrasında yapılan DFA ile bilgi sorularından iki tanesinin t değeri istatistiksel olarak anlamlı olmadığı için bu sorular ön ölçekten çıkartılmıştır. Böylece madde sayısı 12’ye düşmüştür. Araştırma kapsamında geliştirilen ölçeğin Cronbach alfa katsayısı bilgi ölçeği için 0,87, tutum ölçeği için 0,89 olarak bulunmuştur.
Sonuç: Bu çalışmada yetişkin bireylerin akılcı antibiyotik kullanımına yönelik bilgi ve tutumlarını belirlemek için ölçek geliştirilmiştir. Ölçek antibiyotik bilgisi ile ilgili 12, antibiyotik tutumu ile ilgili 16 olmak üzere toplam 28 maddeden oluşmakta olup bilgi sorularından madde 4 ile tutum sorularından madde 7, madde 12 ve madde 13 ters puanlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Bu araştırma, ilgili tüm ulusal düzenlemelere, kurumsal politikalara ve Helsinki Bildirgesinin ilkelerine uygundur ve Erciyes Üniversitesi Klinik olmayan çalışmalar etik kurulu tarafından onaylanmıştır (Onay numarası: 2019/321).
Kaynakça
- Abbo, L., Smith, L., Pereyra, M., Wyckoff, M., and Hooton, T. M. (2012). Nurse practitioners' attitudes, perceptions, and knowledge about antimicrobial stewardship. J Nurse Pract,8(5), 370-376.https://doi.org/10.1016/j.nurpra.2012.01.023
- Awad, A. I., andAboud, E. A. (2015). Knowledge, attitude and practice towards antibiotic use among the public in Kuwait. PloS one, 10(2), 1-15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0117910
- Büke, Ç., Şahin, H., Sivrel, A., Çalık, Ş. Ö., ve Özbakkaloğlu, B. (2004). Tıp Fakültesi son sınıf öğrencilerinin akılcı antibiyotik kullanımı konusundaki bilgi ve davranışları. Tıp Eğitimi Dünyası, 17(17), 11-16.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
- Cohen, R. J., and Swerdlik, M. E. (2009). Psychological testing and assessment: An introduction to tests and measurement (7th edition).
- Boston: McGraw-Hill.Costelloe, C., Metcalfe, C., Lovering, A., Mant, D.,andHay, A. D. (2010). Effect of antibiotic prescribing in primary care on antimicrobial resistance in individual patients: systematic review and meta-analysis. BMJ, 340: c2096. https://doi.org/10.1136/bmj.c2096
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., veBüyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları(Vol. 2). Ankara: Pegem Akademi.
- Dönmez, S., Güngör, K., and Göv, P. (2018). Knowledge, attitude and practice of selfmedication with antibiotics among nursing students. IntJPharmacol, 14(1),136-43.https://doi.org/10.3923/ijp.2018.136.143
- Hulscher, M. E., Meer, J. W., andGrol, R. P. (2010). Antibiotic use: how to improve it? Int J Med Microbiol,300: 351-356. https://doi.org/10.1016/j.ijmm.2010.04.003
- Huang, Y., Gu, J., Zhang, M., Ren, Z., Yang, W., Chen, Y., and Zhang, F. (2013). Knowledge, attitude and practice of antibiotics: a questionnaire study among 2500 Chinese students. BMC Medical Education, 13(1), 163-169.
- Jöreskog, K.G., and Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
- Goldstein., E.J. (2011). Beyond the target pathogen: ecological effects of the hospital formulary. Curr Opin Infect Dis, 24 (1), 21-31. https://doi.org/10.1097/01.qco.0000393485.17894.4c
- Kline, R.B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3thedition). New York: TheGuilford, 178-200.
- Koçyiğit, H., Akgöz, A. B., Bolat, S. M., ve Baykan, Z. (2020). Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Akılcı Antibiyotik Kullanımı Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Klimik Dergisi, 33(1), 29-35.https://doi.org/10.5152/kd.2020.06
- Leech, N.L., Barrett, K. C., and Morgan, G. A.(2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation.New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates
- Lv, B., Zhou, Z., Xu, G., Yang, D., Wu, L., Shen, Q., Jiang, M., Wang, X., Zhao, H. G., Yang, S.,andFang, Y. (2014). Knowledge, attitudes and practices concerning self-medication with antibiotics among university students in western China. Trop Med Int Health,19(7),769-779. https://doi.org/10.1111/tmi.12322
- Mazińska, B., Strużycka, I., andHryniewicz, W. (2017). Surveys of public knowledge and attitudes with regard to antibiotics in Poland: Did the European Antibiotic Awareness Day campaigns change attitudes?PloS one,12(2), e0172146, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0172146
- Pett, M. A., Lackey, N. R., andSullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. California: SAGE.
- Sakeena, M. H. F., Bennett, A. A., and McLachlan, A. J. (2018). Non-prescription sales of antimicrobial agents at community pharmacies in developing countries: a systematic review. Int J Antimicrob Agents,9:281-284. https://doi.org/10.1016/j.ijantimicag.2018.09.022
- Versporten, A., Bolokhovets, G., Ghazaryan, L., Abilova, V., Pyshnik, G., Spasojevic, T., Korinteli, I., Raka, L., Kambaralieva, B., Cizmovic, L., Carp, A., Radonjic, V., Maqsudova, N., Çelik, H. D., Payerl, M., Pedersen, H. B., Sautenkova, N., andGoosens, H. (2014). Antibiotic use in eastern Europe: a cross-national database study in coordination with the WHO Regional Office for Europe. Lancet Infect Dis.14(5),381-287.https://doi.org/10.1016/S1473-3099(14)70071-4
- World Health Organizationa. Antibiotic resistance.(Erişim Tarihi:01.01.2020) www.who.int/news-room/fact-sheets/.../antibiotic-resistancen
- World Health Organizationb. Health Day: Antibiotic resistance: No action today, no cure tomorrow (ErişimTarihi:10.12.2020)http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2011/whd_20110407/en/index.html
- World Health Organizationc. Global action plan on antimicrobial resistance 2016-2017, WHO. (Erişim Tarihi: 01.03.2022) http://apps.who.int/iris/bitstream/handlesonr
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Acil Tıp |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 1 Sayı: 1 |
Başvuru Kontrol Listesi
Başvuru sürecinde yazarlar başvurularının aşağıdaki listedeki tüm maddelere uyduğunu kontrol etmelidirler, bu rehbere uymayan başvurular yazarlara geri döndürülecektir.
• Yazı tipi: Times New Roman, 12 punto, iki yana yaslı, 1,5 satır aralığı ile yazılmış olmalıdır.
• Öz: 250 kelime uzunluğunda olmalıdır.
• Ana Metin: Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Anahtar Kelimeler, Kaynaklar bölümlerini içermelidir. Kaynakça, Tablo ve Şekiller (grafik) hariç Özgün Araştırma Makaleleri 5000, Derleme yayınları 8000, Olgu sunumları 1000, Editöre Mektup 500 sözcüğü geçmemelidir.
• Tablolar: Tabloların yazı stili Times New Roman ve 12 punto, tablo ile ilgili açıklamalar 10 punto büyüklüğünde olmalıdır.
• Şekiller: Şekiller yüksek çözünürlükte (en az 300 dpi) olmalıdır.
• Kaynakça: APA 7.0 (American Psychological Association) kurallarına uygun olarak yazılmalıdır.
• Anahtar Kelimeler: En az 3 en fazla 5 tane anahtar kelime olmalıdır.
• Ekler: Başlık Sayfası, Etik Kurul Onayı ve İntihal Raporu eklenmelidir.