Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden Hizmet Alan Yaşlılarin Sağlık Durumları ve Organ Bağışına Yönelik Tutumları

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 3, 137 - 160, 15.08.2023

Elif Alp İskender Gün

https://doi.org/10.58241/ksbd.13

Öz

Bu araştırmada, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden hizmet alan yaşlıların; sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları, organ bağışına yönelik tutumları gibi durumların incelenmesi ve yaşlı bireylerin yaşam kalitelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında yaşlıların; organ bağışına yönelik tutumları, tutumlarının çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, sağlık/hastalık durumu vb.) farklılaşma durumları, bireylerin sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları, yaşam kaliteleri ve yaşam kalitelerinin cinsiyet ve depresyon düzeylerine göre durumları gibi sorulara cevap aranmıştır. Kesitsel tipte planlanan araştırma, Kayseri Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden hizmet alan 60 yaş ve üzeri bireylerle yürütülmüştür. Araştırmada örneklem grubu seçilmeyerek, grubun tamamına gönüllülük esasına dayalı olacak şekilde ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırmada yüz yüze görüşme yöntemi kullanılmıştır. Bireylerin tanımlayıcı bilgileri, organ bağışına yönelik tutumları ve sağlık bilgileri araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu ile sorgulanmıştır. Bireylerin %21,7’si ilerde organ bağışı yapmayı düşündüğünü,%20,0’ıorgan bağışı konusunda kararsız olduğunu, %58,3’ü organ bağışı yapmayı düşünmediğini ifade etmiştir. Kadınlarda depresyon görülme oranı erkeklerden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,001). Düzenli kahvaltı alışkanlığı olmayan bireylerde depresyon görülme oranı düzenli kahvaltı alışkanlığı olanlara göre anlamlı derecede daha yüksektir (p<0,05). Hipertansiyon hastası yaşlılarda depresyon görülme oranı hipertansiyon olmayanlara göre anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık Organ Bağışı Sağlık Durumu Depresyon Düzeyi Yaşam Kalitesi

Kaynakça

  • Abdoli, N., Salari, N., Darvishi, N., Jafarpour, S., Solaymani, M., Mohammadi, M., & Shohaimi, S. (2022). The global prevalence of major depressive disorder (MDD) among the elderly: A systematic review and meta-analysis. Neurosci Biobehav Rev, 132, 1067-1073. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2021.10.041
  • Agborbesong, O., Helmer, S. D., Reyes, J., Strader, L. A., & Tenofsky, P. L. (2020). Breast cancer treatment in the elderly: Do treatment plans that do not conform to NCCN recommendations lead to worse outcomes? Am J Surg, 220(2), 381-384. https://doi.org/10.1016/j.amjsurg.2019.12.007.
  • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı(21.12.2022). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Ulusal Eylem Planı Uygulama Programı2012, Ankara. Erişim Linki: http://eyh.aile.gov.tr/data/544f6b29369dc328a057d006/yaslanma_ulusal_eylem_plani.pdf
  • Akdeniz, E. (2021). Manisa’da huzurevinde kalan yaşlıların beslenme durumunun değerlendirilmesi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Manisa.
  • Akış, M., Katırcı, E. , Uludağ, H. Y. , Küçükkılıç, B. , Gürbüz, T. , Türker, Y. , Kayacan, H. , Öngel, K., Gül, H. (2009). Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ-doku bağışı ve nakli hakkındaki bilgi ve tutumları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 15(4): 28-33.
  • Amerikan Diyabet Derneği (2019). Yaşlı Yetişkinler: Diyabette Tıbbi Bakım Standartları-2019. Diyabet bakımı,42(1), 139-147. https://doi.org/10.2337/dc19-S012
  • Bade, B. C., & Dela Cruz, C. S. (2020). Lung Cancer 2020: Epidemiology, Etiology, and Prevention. Clin Chest Med,41(1), 1-24. https://doi.org/10.1016/j.ccm.2019.10.001
  • Bai, K., Chen, X., Song, R., Shi, W., & Shi, S. (2022). Association of body mass index and waist circumference with type 2 diabetes mellitus in older adults: a cross-sectional study. BMC Geriatr, 22(1), 489. https://doi.org/10.1186/s12877-022-03145-w
  • Barnard, N.D.,Bush, A.I., Ceccarelli, A., Cooper, J., de Jager, C.A., Erikson, K.I., Fraser, G., Kesler, S., Levin, S.M., Lucey, B., Morris, M.C., Squitte, R. (2014). Alzheimer hastalığının önlenmesi için diyet ve yaşam tarzı kılavuzları. Nörobiyol, 74-78.
  • Benjamin, E.J., Blaha, M. J., Chiuve, S. E., Cushman, M., Das, S. R., Deo, R., ... & Muntner, P. (2017). American heart association statistics committee and stroke statistics subcommittee. Heart disease and stroke statistics-2017 update: a report from the American Heart Association. Circulation, 135(10), e146-e603. https://doi.org/10.1161/CIR.0000000000000485
  • Breijyeh, Z., & Karaman, R. (2020). Comprehensive Review on Alzheimer's Disease: Causes and Treatment. Molecules (Basel, Switzerland), 25(24), 5789. https://doi.org/10.3390/molecules25245789
  • Bostancıoğlu, D., Saraçoğlu Varol, G., & Öztürk, M. (2017). Yüksekokul öğrencilerinin organ bağışı konusundaki bilgi düzeylerinin ve tutumlarının araştırılması. Genel Tıp Dergisi.27(4):140-151 140.
  • Bozkurt, B., Coats, A. J., Tsutsui, H., Abdelhamid, M., Adamopoulos, S., Albert, N., ... & Zieroth, S. (2021). Universal definition and classification of heart failure: a report of the heart failure society of America, heart failure association of the European society of cardiology, Japanese heart failure society and writing committee of the universal definition of heart failure. Journal of Cardiac Failure,27(4), 387-413. https://doi.org/10.1016/j.cardfail.2021.01.022
  • Chen, C., Liu, G. G., Shi, Q. L., Sun, Y., Zhang, H., Wang, M. J., Jia, H. P., Zhao, Y. L., Yao, Y.(2020). Health-Related Quality of Life and Associated Factors among Oldest-Old in China. J Nutr Health Aging,24(3), 330-338. https://doi.org/10.1007/s12603-020-1327-2
  • Corrêa, M. L., Carpena, M. X., Meucci, R. D., & Neiva-Silva, L. (2020). Depression in the elderly of a rural region in Southern Brazil. Depressão em idosos de uma região rural do Sul do Brasil. Ciencia & Saude Coletiva, 25(6), 2083-2092. https://doi.org/10.1590/1413-81232020256.18392018
  • Çiflik, A., & Özçakar, N. (2019). Yaşlılarda kardiyovasküler sistem hastalıklarına yaklaşım. Birinci Basamakta YaşlıSağlığı,1. Baskı, Ankara, Türkiye Klinikleri, s.69-75.
  • Daniel E, Forman NK. CAD and he Elderly:Diagnostic and Therapeutic Considerations.[24.10.2018]; Available from: https://www.the-cardiologyadvisor.com/cardiology/cad-and-the-elderly-diagnostic-and-therapeutic-considerations/article/584601/
  • Dao, A. T. M., Nguyen, V. T., Nguyen, H. V., & Nguyen, L. T. K. (2018). Factors Associated with Depression among the Elderly Living in Urban Vietnam. Biomed Research International,2370284. https://doi.org/10.1155/2018/2370284
  • Doosti-Irani, A., Nedjat, S., Nedjat, S., Cheraghi, P., Cheraghi, Z. (2019). Quality of life in Iranian elderly population using the SF-36 questionnaire: systematic review and meta-analysis. East Mediter Health J, 23;24(11):1088-1097.
  • Dünya Sağlık Örgütü(2015). Yaşlanma ve sağlıkla ilgili dünya raporu. (Erişim Tarihi: 29.07.2023) Erişim linki: https://apps.who.int/iris/handle/10665/186463.
  • Echterdiek, F., Schwenger, V., Döhler, B., Latus, J., Kitterer, D., Heemann, U., & Süsal, C. (2019). Kidneys from Elderly Deceased Donors-Is 70 the New. Frontiers in Immunology,10, 2701. https://doi.org/10.3389/fimmu.2019.02701
  • GBD. 2019 Stroke Collaborators. Global, regional, and national burden of stroke and its risk factors, 1990-2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet Neurol, 20(10):795-820. doi: https://doi.org/10.1016/S1474-4422(21)00252-0
  • Gökulu, G., Uluocak, Ş., Aslan, C. & Bilir, O. (2014). Çanakkale merkezindeki 65 yaş ve üzeri yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Journal of International Social Research, 7(34), 666-677.
  • Gulia, K. K., & Kumar, V. M. (2018). Sleep disorders in the elderly: a growing challenge. Psychogeriatrics: the official journal of the Japanese Psychogeriatric Society, 18(3), 155–165. https://doi.org/10.1111/psyg.12319.
  • Güneş, A.R. (2015) Kayseri ilindeki 65 yaş ve üzeri bireylerde kognitif bozukluk prevelansı. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Kayseri.
  • Hajek, A., Brettschneider, C., van der Leeden, C., Lühmann, D., Oey, A., Wiese, B., Weyerer, S., Werle, J., Fuchs, A., Pentzek, M., Röhr, S., Löbner, M., Mösch, E., Bickel, H., Heser, K., Wagner, M., Scherer, M., Maier, W., Riedel-Heller, S. G., &König, H. H. (2020). Prevalence and factors associated with obesity among the oldest old. Arch Gerontol Geriatr, 89, 104069. https://doi.org/10.1016/j.archger.2020.104069
  • Hajek, A., Kretzler, B., & König, H. H. (2022). Prevalence and correlates of obesity among the oldest old. A systematic review, meta-analysis and meta-regression. Geriatrics & Gerontology International,22(5), 373–383. https://doi.org/10.1111/ggi.14382
  • Hardy, M.S., & Dallaire, C. (2020). Mieux saisir les difficultés d’adaptation des personnes âgées insuffisantes cardiaques en transition de l’hôpital vers le domicile à partir des expériences vécues et d’un éclairage théorique. Rech Soins Infirm, (141):38-48. https://doi.org/10.3917/rsi.141.0038
  • Hellwig, N., Munhoz, T.N., Tomasi, E. (2016). Idoso'daki depresifler: populasyon tabanına çapraz yaklaşım. Cien Saude Colet, 21(11):3575-3584.
  • Hussenoeder, F. S., Jentzsch, D., Matschinger, H., Hinz, A., Kilian, R., Riedel-Heller, S. G., & Conrad, I. (2020). Depression and quality of life in old age: a closer look. Eur J Ageing, 18(1), 75-83. https://doi.org/10.1007/s10433-020-00573-8 Izzo, A., Massimino, E., Riccardi, G., & Della Pepa, G. (2021). A Narrative Review on Sarcopenia in Type 2 Diabetes Mellitus: Prevalence and Associated Factors. Nutrients,13(1), 183. https://doi.org/10.3390/nu13010183
  • James, B. D., & Bennett, D. A. (2019). Causes and Patterns of Dementia: An Update in the Era of Redefining Alzheimer's Disease. Annu Rev Public Health,40, 65-84. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-040218-043758.
  • Jun, H., Kim, Y. H., Kim, J. K., Kim, C. D., Yang, J., Ahn, C., Han, S. Y., & Korean Organ Transplantation Registry Study Group(2020). Outcomes of kidney transplantation from elderly deceased donors of a Korean registry. PloS one, 15(6), e0232177. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0232177
  • Karpinski, C., Xavier, M. O., Gomes, A. P., & Bielemann, R. M. (2021). Adequação da frequência e tipos de refeições realizadas por idosos comunitários do sul do Brasil. Cien Saude Colet, 26(8), 3161-3173. https://doi.org/10.1590/1413-81232021268.03712020
  • Kefeli, D. (2020). Zübeyde hanım huzurevinde yaşayan yaşlıların malnutrisron düzeyleri, beslenme durumları ve yaşam kalitelerinin belirlenmesi, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Ankara.
  • Kurt, Ç. (2018). 60 yaş üstü bireylerde huzurevinde yaşamanın yaşlanma tutumu ve yaşam kalitesine etkisi. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı,Yüksek LisansTezi, Edirne.
  • Kwak, Y., Kim, Y.(2018). Association between mental health and meal patterns among elderly Koreans. Geriatr Gerontol Int, 18(1):161-168.
  • Lee, M., Lee, H., Song, K., & Lee, Y. M. (2022). Benefits of sustained physical activity from middle age to early old age on quality of life in early old age. Scientific Reports,12(1), 16455. https://doi.org/10.1038/s41598-022-20431-0
  • Lee, S. A., Park, E. C., Ju, Y. J., Lee, T. H., Han, E., & Kim, T. H. (2017). Breakfast consumption and depressive mood: A focus on socioeconomic status. Appetite, 114, 313-319. https://doi.org/10.1016/j.appet.2017.04.007
  • Li, C., Wu, M., Qiao, G., Gao, X., Hu, T., Zhao, X., Zhu, X., & Yang, F. (2023). Effectiveness of Continuity of Care in Reducing Depression Symptoms in Elderly: A Systematic Review and Meta-analysis. Int J Geriatr Psychiatry,https://doi.org/10.1002/gps.5894
  • Liuu, E., Guyot, N., Valero, S., Jamet, A., Ouazzani, H. E., Bouchaert, P., Tourani, J. M., Migeot, V., & Paccalin, M. (2019). Prevalence of cancer and management in elderly nursing home residents. A descriptive study in 45 French nursing homes. Eur J Cancer Care, 28(2), e12957. https://doi.org/10.1111/ecc.12957
  • Luo, H., Li, J., Zhang, Q., Cao, P., Ren, X., Fang, A., Liao, H., & Liu, L. (2018). Obesity and the onset of depressive symptoms among middle-aged and older adults in China: evidence from the CHARLS. BMC Public Health, 18(1), 909. https://doi.org/10.1186/s12889-018-5834-6
  • Malakar, A.K., Choudhury, D., Halder, B., Paul, P., Uddin, A., Chakraborty, S.(2019). A review on coronary artery disease, its risk factors, and therapeutics. J Cell Physiol, 234(10):16812-16823. https://doi.org/10.1002/jcp.28350
  • Malta, D.C., Pinheiro, P.C., Vasconcelos, N.M., Stopa, S.R., Vieira, M.L.F.P., Lotufo, P.A. (2021). Prevalence of Angina Pectoris and Associated Factors in the Adult Population of Brazil: National Survey of Health, 2019. Rev Bras Epidemiol,10;24(2):e210012. https://doi.org/10.1590/1980-549720210012
  • Martins-Dos-Santos, G., Araújo, M., Prates, S., & Leiria-Pinto, P. (2022). Immunoallergic disorders in the elderly. Eur Ann Allergy Clin Immunol,54(4), 175-182. https://doi.org/10.23822/EurAnnACI.1764-1489.211.
  • Mevzuat Bilgi Sistemi-Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun 1979, Erişim linki: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat, Erişim Tarihi:29.07.2023
  • Mi, Y.J., Zhang, B., Wang, H.J., Yan, J., Han, W., Zhao, J., Liu, D.W. ve Tian, Q.B. (2015). Çinli Yetişkinler Arasında Obezitede Yaygınlık ve Laik Eğilimler, 1991-2011. Amerikan Önleyici Tıp Dergisi, 49 (5), 661–669. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2015.05.005.
  • Milinković,I., Polovina, M., Seferović P.M,(2019). Age old problem: heart failure treatment in elderly, European Journal of Preventive Cardiology, Volume 26, Issue 13, 1. Pages 1396–1398, https://doi.org/10.1177/2047487319853643
  • Mohd Ghazi, A., Teoh, C.K., Abdul Rahim, A.A.(2022). Patient profiles on outcomes in patients hospitalized for heart failure: a 10-year history of the Malaysian population. ESC Heart Fail, 9(4):2664-2675. https://doi.org/10.1002/ehf2.13992
  • Muz G, Özdil K, Erdoğan G, Sezer F. (2017). Huzurevi ve Evde Kalan Yaşlılarda Su Tüketimi ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Turk Hij Den Biyol Derg,74(1),143-150. https://doi.org/10.5505/TurkHijyen.2017.46503
  • Nasim, F., Sabath, B. F., & Eapen, G. A. (2019). Lung Cancer. Med Clin North Am, 103(3), 463-473. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2018.12.006.
  • Qin, X., Zhang, Y., Cai, Y., He, M., Sun, L., Fu, J., Li, J., Wang, B., Xing, H., Tang,G., Wang, X., Xu, X., Xu, X. ve Huo, Y. (2013). 45-75 yaş arası hipertansif erişkinlerde obezite prevalansı, abdominal obezite ve ilişkili faktörler. Klinik Beslenme,32 (3), 361-367. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2012.08.005
  • Güner, Y.O., & Cicerali E.E. (2021). Organ bağışında psikolojik ve kültürel etmenler. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,17(38), 5735-5763. https://doi.org/10.26466/opus.848199
  • Orellana, K., Manthorpe, J., & Tinker, A. (2020). Day centres for older people -attender characteristics, access routes and outcomes of regular attendance: findings of exploratory mixed methods case study research. BMC geriatrics,20(1), 158. https://doi.org/10.1186/s12877-020-01529-4
  • Öğüt, S., Düzen, K.Ö., Polat, M. (2017). Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlıların Yerinde Yaşlanma Konusundaki Duygu ve Düşünceleri. MCBU-SBED, 4(1),522-526.
  • Özkaya, I., & Gürbüz, M. (2019). Malnourishment in the overweight and obese elderly. Desnutrición en el anciano con sobrepeso y obesidad. Nutricion Hospitalaria, 36(1), 39-42. https://doi.org/10.20960/nh.02062
  • Papadopoulos, F. C., Petridou, E., Argyropoulou, S., Kontaxakis, V., Dessypris, N., Anastasiou, A., Katsiardani, K. P., Trichopoulos, D., & Lyketsos, C. (2005). Prevalence and correlates of depression in late life: a population basedstudy from a rural Greek town. Int J Geriatr Psychiatry, 20(4), 350-357. https://doi.org/10.1002/gps.1288
  • Pernar, C. H., Ebot, E. M., Wilson, K. M., & Mucci, L. A. (2018). The Epidemiology of Prostate Cancer. Cold Spring Harb Perspect Med,8(12), a030361. https://doi.org/10.1101/cshperspect.a030361
  • Rahmel, A. (2019). Organspende: Update 2019. Medizinische Klinik, Intensivmedizin und Notfallmedizin, 114(2), 100-106. https://doi.org/10.1007/s00063-018-0513-z
  • Rakıcıoğlu, N. Çalışkan, D., Özçimen, S., Nakilcioğlu, H., Parlak, S., Kaya, T. (2005). Ankara'da Huzurevi Ve Ev Koşullarında Yaşayan Yaşlılarda Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi, J N Utr and Diet 33(2): 19-30.
  • Rizzuto, D., Melis, J.F., Angleman, S., Qiu, C., Marengoni, A. (2017). Effect of Chronic Diseases and Multimorbidity on Survival and Functioning in Elderly Adults. J Am Geriatr Soc, 5: 1056-1060.https://doi.org/10.1111/jgs.14868
  • Russo, G., Rea, F., Barbati, G., Cherubini, A., Stellato, K., Scagnetto, A., Iorio, A., Corrao, G., Di Lenarda, A. (2021). Sex-related differences in chronic heart failure: a community-based study. J Cardiovasc Med, 22(1):36-44.https://doi.org/10.2459/JCM.0000000000001049
  • Salari, N., Mohammadi, M., Vaisi-Raygani, A., Abdi, A., Shohaimi, S., Khaledipaveh, B., Daneshkhah, A., & Jalali, R. (2020). The prevalence of severe depression in Iranian older adult: a meta-analysis and meta-regression. BMC geriatrics, 20(1), 39. https://doi.org/10.1186/s12877-020-1444-0
  • Sengupta, P., &Benjamin, A.I.(2016). Ludhiana'daki Bir Üçüncü Basamak Bakım Kurumunun Kentsel ve Kırsal Alan Uygulama Alanlarındaki Yaşlılar Arasında Depresyon Yaygınlığı ve İlişkili Risk Faktörleri. Hint J Halk Sağlığı, 59(1), 3-8.
  • Sharrief, A., Grotta, J.C.(2019). Stroke in the elderly. Handb Clin Neurol. 167:393-418.https://doi.org/10.1016/B978-0-12-804766-8.00021-2
  • Sjöberg, L., Karlsson, B., Atti, A. R., Skoog, I., Fratiglioni, L., & Wang, H. X. (2017). Prevalence of depression: Comparisons of different depression definitions in population-based samples of older adults. J Affect Disord, 221, 123-131. https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.06.011
  • Štefan, L., Vrgoč, G., Rupčić, T., Sporiš, G., & Sekulić, D. (2018). Sleep Duration and Sleep Quality Are Associated with Physical Activity in Elderly People Living in Nursing Homes. Int J Environ Res Public Health,15(11), 2512. https://doi.org/10.3390/ijerph15112512
  • Sucaklı, M.H., Bakan, B., Çelik, M.(2013). Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşam kaliteleri ve etkileyen faktörler. Türk Aile Hek Derg 2013; 17(3),96-100.
  • Sygit, K., Siedlecka-Pasierbiak, K., Sygit, M., & Cipora, E. (2020). The Quality of Life of Seniors Hospitalized Due to Cardiovascular Diseases in Poland.Int J Environ Res Public Health, 17(10), 3721. https://doi.org/10.3390/ijerph17103721
  • Şantaş, G., Şantaş, F. (2018). Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 9(2): 163-168. https://doi.org/10.22312/sdusbed.298160
  • Taşkıran, N. & Demirel, F. (2017). Türkiye’de Yaşlıların Yaşam Kalitesi: Sistematik İnceleme. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 21-28.
  • Türkiye Diyabet Vakfı, (2019). Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi. Ulusal Diyabet Konsensus Grubu. Erişim Tarihi:02.03.2023, Erişim Linki: https://www.turkdiab.org/admin/PICS/files/Diyabet_Tani_ve_Tedavi_Rehberi_2019.pdf
  • Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Yaşlılar (2021). Erişim tarihi:26.03.2023, Erişim linki: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Elderly-Statistics-2021-45636
  • TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması (2019). Erişim Tarihi: 26.03.2023, Erişim Linki: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkey-Health-Survey-2019-33661
  • Voros, V., Fekete, S., Tenyi, T., Rihmer, Z., Szili, I., & Osvath, P. (2020). Untreated depressive symptoms significantly worsen quality of life in old age and may lead to the misdiagnosis of dementia: a cross-sectional study. Ann Gen Psychiatry, 19, 52. https://doi.org/10.1186/s12991-020-00302-6
  • Wang, X., Chen, Y., Yue, B., Li, S., Liu, Q., Li, Q., Li, L., & Sun, J. (2021). Association of changes in self-reported sleep duration with mild cognitive impairment in the elderly: a longitudinal study. Aging, 13(11), 14816-14828. https://doi.org/10.18632/aging.203149.
  • Wu, Y. Y., Lei, P. C., Li, L. L., Ye, R. X., Wang, Q. Z., Sun, C., Gao, J., Du, Y., & Zhou, H. (2021). Sichuan da xue xue bao. Yi xue ban = Journal of Sichuan University. Medical Science Edition, 52(2), 340–344. https://doi.org/10.12182/20210360603
  • Xia, L., Xu, Y. J., Xu, X. J., Meng, R. L., & Lin, L. F. (2019). Zhonghua zhong liu za zhi, 41(5), 393-397. https://doi.org/10.3760/cma.j.issn.0253-3766.2019.05.014
  • Yabancı, N., Akdevelioğlu, Y., Rakıcıoğlu, N.(2012). Yaşlı Bireylerin Sağlık ve Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 40(2):128-135.
  • Yardımcı, G.K. (2021). Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran erişkinlerin organ bağışı hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara.
  • Yaşar, M., Oğur, R., Uçar, M., Göçgeldi, E., Yaren, H., Tekbaş, Ö. F. ve Korkmaz, A. (2008). Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Dergisi, 18(1), 33-37.
  • Yüksel, B., Azem, Ü., Baykala, Y., Karakaya, E., Özerdoğan, Ö., Oymak, S., & Bakar, C. (2019). Sağlık çalışanlarının organ bağışı ve nakli hakkında bilgi ve tutum durumu, çanakkale. In 3. International 21. National Public Health Congress.
  • Zhang, Y., Chen, Y., & Ma, L. (2018). Depression and cardiovascular disease in elderly: Current understanding. J Clin Neurosci, 47, 1-5. https://doi.org/10.1016/j.jocn.2017.09.022
  • Zhang, Y., Hou, L. S., Tang, W. W., Xu, F., Xu, R. H., Liu, X., Liu, Y., Liu, J. X., Yi, Y. J., Hu, T. S., Hu, R., Wang, T. D., & Huang, X. B. (2019). Highprevalence of obesity-related hypertension among adults aged 40 to 79 years in Southwest China. Scientific reports, 9(1), 15838. https://doi.org/10.1038/s41598-019-52132-6
  • Zhang, S., Sun, D., Qian, X., Li, L., & Wu, W. (2022). Combined Effects of Obesity and Dyslipidaemia on the Prevalence of Diabetes Amongst Adults Aged ≥45 Years: Evidence from a Nationally Representative Cross-Sectional Study. IntJ Environ Res Public Health,19(13), 8036. https://doi.org/10.3390/ijerph19138036

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden Hizmet Alan Yaşlıların Sağlık Durumları ve Organ Bağışına Yönelik Tutumları

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 3, 137 - 160, 15.08.2023

Elif Alp İskender Gün

https://doi.org/10.58241/ksbd.13

Öz

Öz Bu araştırmada, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden hizmet alan yaşlıların; sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları, organ bağışına yönelik tutumları gibi durumların incelenmesi ve yaşlı bireylerin yaşam kalitelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında yaşlıların; organ bağışına yönelik tutumları, tutumlarının çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, sağlık/hastalık durumu vb.) farklılaşma durumları, bireylerin sağlık durumları, beslenme alışkanlıkları, yaşam kaliteleri ve yaşam kalitelerinin cinsiyet ve depresyon düzeylerine göre durumları gibi sorulara cevap aranmıştır. Kesitsel tipte planlanan araştırma, Kayseri Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden hizmet alan 60 yaş ve üzeri bireylerle yürütülmüştür. Araştırmada örneklem grubu seçilmeyerek, grubun tamamına gönüllülük esasına dayalı olacak şekilde ulaşılması hedeflenmiştir. Araştırmada yüz yüze görüşme yöntemi kullanılmıştır. Bireylerin tanımlayıcı bilgileri, organ bağışına yönelik tutumları ve sağlık bilgileri araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu ile sorgulanmıştır. Bireylerin %21,7’si ilerde organ bağışı yapmayı düşündüğünü,%20,0’ıorgan bağışı konusunda kararsız olduğunu, %58,3’ü organ bağışı yapmayı düşünmediğini ifade etmiştir. Kadınlarda depresyon görülme oranı erkeklerden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,001). Düzenli kahvaltı alışkanlığı olmayan bireylerde depresyon görülme oranı düzenli kahvaltı alışkanlığı olanlara göre anlamlı derecede daha yüksektir (p<0,05). Hipertansiyon hastası yaşlılarda depresyon görülme oranı hipertansiyon olmayanlara göre anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).
Anahtar kelimeler: Yaşlılık, Organ Bağışı, Sağlık Durumu, Depresyon Düzeyi, Yaşam Kalitesi

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık Organ Bağışı Sağlık Durumu Depresyon Düzeyi Yaşam Kalitesi

Etik Beyan

Kayseri Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Bilimleri Etik Kurulu’ndan araştırmayla ilgili Etik Kurul Onayı (26.10.2022 tarih ve 2022/709 sayılı etik kurul onayı) alınmıştır.

Kaynakça

  • Abdoli, N., Salari, N., Darvishi, N., Jafarpour, S., Solaymani, M., Mohammadi, M., & Shohaimi, S. (2022). The global prevalence of major depressive disorder (MDD) among the elderly: A systematic review and meta-analysis. Neurosci Biobehav Rev, 132, 1067-1073. https://doi.org/10.1016/j.neubiorev.2021.10.041
  • Agborbesong, O., Helmer, S. D., Reyes, J., Strader, L. A., & Tenofsky, P. L. (2020). Breast cancer treatment in the elderly: Do treatment plans that do not conform to NCCN recommendations lead to worse outcomes? Am J Surg, 220(2), 381-384. https://doi.org/10.1016/j.amjsurg.2019.12.007.
  • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı(21.12.2022). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Ulusal Eylem Planı Uygulama Programı2012, Ankara. Erişim Linki: http://eyh.aile.gov.tr/data/544f6b29369dc328a057d006/yaslanma_ulusal_eylem_plani.pdf
  • Akdeniz, E. (2021). Manisa’da huzurevinde kalan yaşlıların beslenme durumunun değerlendirilmesi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Manisa.
  • Akış, M., Katırcı, E. , Uludağ, H. Y. , Küçükkılıç, B. , Gürbüz, T. , Türker, Y. , Kayacan, H. , Öngel, K., Gül, H. (2009). Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ-doku bağışı ve nakli hakkındaki bilgi ve tutumları. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 15(4): 28-33.
  • Amerikan Diyabet Derneği (2019). Yaşlı Yetişkinler: Diyabette Tıbbi Bakım Standartları-2019. Diyabet bakımı,42(1), 139-147. https://doi.org/10.2337/dc19-S012
  • Bade, B. C., & Dela Cruz, C. S. (2020). Lung Cancer 2020: Epidemiology, Etiology, and Prevention. Clin Chest Med,41(1), 1-24. https://doi.org/10.1016/j.ccm.2019.10.001
  • Bai, K., Chen, X., Song, R., Shi, W., & Shi, S. (2022). Association of body mass index and waist circumference with type 2 diabetes mellitus in older adults: a cross-sectional study. BMC Geriatr, 22(1), 489. https://doi.org/10.1186/s12877-022-03145-w
  • Barnard, N.D.,Bush, A.I., Ceccarelli, A., Cooper, J., de Jager, C.A., Erikson, K.I., Fraser, G., Kesler, S., Levin, S.M., Lucey, B., Morris, M.C., Squitte, R. (2014). Alzheimer hastalığının önlenmesi için diyet ve yaşam tarzı kılavuzları. Nörobiyol, 74-78.
  • Benjamin, E.J., Blaha, M. J., Chiuve, S. E., Cushman, M., Das, S. R., Deo, R., ... & Muntner, P. (2017). American heart association statistics committee and stroke statistics subcommittee. Heart disease and stroke statistics-2017 update: a report from the American Heart Association. Circulation, 135(10), e146-e603. https://doi.org/10.1161/CIR.0000000000000485
  • Breijyeh, Z., & Karaman, R. (2020). Comprehensive Review on Alzheimer's Disease: Causes and Treatment. Molecules (Basel, Switzerland), 25(24), 5789. https://doi.org/10.3390/molecules25245789
  • Bostancıoğlu, D., Saraçoğlu Varol, G., & Öztürk, M. (2017). Yüksekokul öğrencilerinin organ bağışı konusundaki bilgi düzeylerinin ve tutumlarının araştırılması. Genel Tıp Dergisi.27(4):140-151 140.
  • Bozkurt, B., Coats, A. J., Tsutsui, H., Abdelhamid, M., Adamopoulos, S., Albert, N., ... & Zieroth, S. (2021). Universal definition and classification of heart failure: a report of the heart failure society of America, heart failure association of the European society of cardiology, Japanese heart failure society and writing committee of the universal definition of heart failure. Journal of Cardiac Failure,27(4), 387-413. https://doi.org/10.1016/j.cardfail.2021.01.022
  • Chen, C., Liu, G. G., Shi, Q. L., Sun, Y., Zhang, H., Wang, M. J., Jia, H. P., Zhao, Y. L., Yao, Y.(2020). Health-Related Quality of Life and Associated Factors among Oldest-Old in China. J Nutr Health Aging,24(3), 330-338. https://doi.org/10.1007/s12603-020-1327-2
  • Corrêa, M. L., Carpena, M. X., Meucci, R. D., & Neiva-Silva, L. (2020). Depression in the elderly of a rural region in Southern Brazil. Depressão em idosos de uma região rural do Sul do Brasil. Ciencia & Saude Coletiva, 25(6), 2083-2092. https://doi.org/10.1590/1413-81232020256.18392018
  • Çiflik, A., & Özçakar, N. (2019). Yaşlılarda kardiyovasküler sistem hastalıklarına yaklaşım. Birinci Basamakta YaşlıSağlığı,1. Baskı, Ankara, Türkiye Klinikleri, s.69-75.
  • Daniel E, Forman NK. CAD and he Elderly:Diagnostic and Therapeutic Considerations.[24.10.2018]; Available from: https://www.the-cardiologyadvisor.com/cardiology/cad-and-the-elderly-diagnostic-and-therapeutic-considerations/article/584601/
  • Dao, A. T. M., Nguyen, V. T., Nguyen, H. V., & Nguyen, L. T. K. (2018). Factors Associated with Depression among the Elderly Living in Urban Vietnam. Biomed Research International,2370284. https://doi.org/10.1155/2018/2370284
  • Doosti-Irani, A., Nedjat, S., Nedjat, S., Cheraghi, P., Cheraghi, Z. (2019). Quality of life in Iranian elderly population using the SF-36 questionnaire: systematic review and meta-analysis. East Mediter Health J, 23;24(11):1088-1097.
  • Dünya Sağlık Örgütü(2015). Yaşlanma ve sağlıkla ilgili dünya raporu. (Erişim Tarihi: 29.07.2023) Erişim linki: https://apps.who.int/iris/handle/10665/186463.
  • Echterdiek, F., Schwenger, V., Döhler, B., Latus, J., Kitterer, D., Heemann, U., & Süsal, C. (2019). Kidneys from Elderly Deceased Donors-Is 70 the New. Frontiers in Immunology,10, 2701. https://doi.org/10.3389/fimmu.2019.02701
  • GBD. 2019 Stroke Collaborators. Global, regional, and national burden of stroke and its risk factors, 1990-2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet Neurol, 20(10):795-820. doi: https://doi.org/10.1016/S1474-4422(21)00252-0
  • Gökulu, G., Uluocak, Ş., Aslan, C. & Bilir, O. (2014). Çanakkale merkezindeki 65 yaş ve üzeri yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Journal of International Social Research, 7(34), 666-677.
  • Gulia, K. K., & Kumar, V. M. (2018). Sleep disorders in the elderly: a growing challenge. Psychogeriatrics: the official journal of the Japanese Psychogeriatric Society, 18(3), 155–165. https://doi.org/10.1111/psyg.12319.
  • Güneş, A.R. (2015) Kayseri ilindeki 65 yaş ve üzeri bireylerde kognitif bozukluk prevelansı. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı, Kayseri.
  • Hajek, A., Brettschneider, C., van der Leeden, C., Lühmann, D., Oey, A., Wiese, B., Weyerer, S., Werle, J., Fuchs, A., Pentzek, M., Röhr, S., Löbner, M., Mösch, E., Bickel, H., Heser, K., Wagner, M., Scherer, M., Maier, W., Riedel-Heller, S. G., &König, H. H. (2020). Prevalence and factors associated with obesity among the oldest old. Arch Gerontol Geriatr, 89, 104069. https://doi.org/10.1016/j.archger.2020.104069
  • Hajek, A., Kretzler, B., & König, H. H. (2022). Prevalence and correlates of obesity among the oldest old. A systematic review, meta-analysis and meta-regression. Geriatrics & Gerontology International,22(5), 373–383. https://doi.org/10.1111/ggi.14382
  • Hardy, M.S., & Dallaire, C. (2020). Mieux saisir les difficultés d’adaptation des personnes âgées insuffisantes cardiaques en transition de l’hôpital vers le domicile à partir des expériences vécues et d’un éclairage théorique. Rech Soins Infirm, (141):38-48. https://doi.org/10.3917/rsi.141.0038
  • Hellwig, N., Munhoz, T.N., Tomasi, E. (2016). Idoso'daki depresifler: populasyon tabanına çapraz yaklaşım. Cien Saude Colet, 21(11):3575-3584.
  • Hussenoeder, F. S., Jentzsch, D., Matschinger, H., Hinz, A., Kilian, R., Riedel-Heller, S. G., & Conrad, I. (2020). Depression and quality of life in old age: a closer look. Eur J Ageing, 18(1), 75-83. https://doi.org/10.1007/s10433-020-00573-8 Izzo, A., Massimino, E., Riccardi, G., & Della Pepa, G. (2021). A Narrative Review on Sarcopenia in Type 2 Diabetes Mellitus: Prevalence and Associated Factors. Nutrients,13(1), 183. https://doi.org/10.3390/nu13010183
  • James, B. D., & Bennett, D. A. (2019). Causes and Patterns of Dementia: An Update in the Era of Redefining Alzheimer's Disease. Annu Rev Public Health,40, 65-84. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-040218-043758.
  • Jun, H., Kim, Y. H., Kim, J. K., Kim, C. D., Yang, J., Ahn, C., Han, S. Y., & Korean Organ Transplantation Registry Study Group(2020). Outcomes of kidney transplantation from elderly deceased donors of a Korean registry. PloS one, 15(6), e0232177. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0232177
  • Karpinski, C., Xavier, M. O., Gomes, A. P., & Bielemann, R. M. (2021). Adequação da frequência e tipos de refeições realizadas por idosos comunitários do sul do Brasil. Cien Saude Colet, 26(8), 3161-3173. https://doi.org/10.1590/1413-81232021268.03712020
  • Kefeli, D. (2020). Zübeyde hanım huzurevinde yaşayan yaşlıların malnutrisron düzeyleri, beslenme durumları ve yaşam kalitelerinin belirlenmesi, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi,Ankara.
  • Kurt, Ç. (2018). 60 yaş üstü bireylerde huzurevinde yaşamanın yaşlanma tutumu ve yaşam kalitesine etkisi. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı,Yüksek LisansTezi, Edirne.
  • Kwak, Y., Kim, Y.(2018). Association between mental health and meal patterns among elderly Koreans. Geriatr Gerontol Int, 18(1):161-168.
  • Lee, M., Lee, H., Song, K., & Lee, Y. M. (2022). Benefits of sustained physical activity from middle age to early old age on quality of life in early old age. Scientific Reports,12(1), 16455. https://doi.org/10.1038/s41598-022-20431-0
  • Lee, S. A., Park, E. C., Ju, Y. J., Lee, T. H., Han, E., & Kim, T. H. (2017). Breakfast consumption and depressive mood: A focus on socioeconomic status. Appetite, 114, 313-319. https://doi.org/10.1016/j.appet.2017.04.007
  • Li, C., Wu, M., Qiao, G., Gao, X., Hu, T., Zhao, X., Zhu, X., & Yang, F. (2023). Effectiveness of Continuity of Care in Reducing Depression Symptoms in Elderly: A Systematic Review and Meta-analysis. Int J Geriatr Psychiatry,https://doi.org/10.1002/gps.5894
  • Liuu, E., Guyot, N., Valero, S., Jamet, A., Ouazzani, H. E., Bouchaert, P., Tourani, J. M., Migeot, V., & Paccalin, M. (2019). Prevalence of cancer and management in elderly nursing home residents. A descriptive study in 45 French nursing homes. Eur J Cancer Care, 28(2), e12957. https://doi.org/10.1111/ecc.12957
  • Luo, H., Li, J., Zhang, Q., Cao, P., Ren, X., Fang, A., Liao, H., & Liu, L. (2018). Obesity and the onset of depressive symptoms among middle-aged and older adults in China: evidence from the CHARLS. BMC Public Health, 18(1), 909. https://doi.org/10.1186/s12889-018-5834-6
  • Malakar, A.K., Choudhury, D., Halder, B., Paul, P., Uddin, A., Chakraborty, S.(2019). A review on coronary artery disease, its risk factors, and therapeutics. J Cell Physiol, 234(10):16812-16823. https://doi.org/10.1002/jcp.28350
  • Malta, D.C., Pinheiro, P.C., Vasconcelos, N.M., Stopa, S.R., Vieira, M.L.F.P., Lotufo, P.A. (2021). Prevalence of Angina Pectoris and Associated Factors in the Adult Population of Brazil: National Survey of Health, 2019. Rev Bras Epidemiol,10;24(2):e210012. https://doi.org/10.1590/1980-549720210012
  • Martins-Dos-Santos, G., Araújo, M., Prates, S., & Leiria-Pinto, P. (2022). Immunoallergic disorders in the elderly. Eur Ann Allergy Clin Immunol,54(4), 175-182. https://doi.org/10.23822/EurAnnACI.1764-1489.211.
  • Mevzuat Bilgi Sistemi-Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun 1979, Erişim linki: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat, Erişim Tarihi:29.07.2023
  • Mi, Y.J., Zhang, B., Wang, H.J., Yan, J., Han, W., Zhao, J., Liu, D.W. ve Tian, Q.B. (2015). Çinli Yetişkinler Arasında Obezitede Yaygınlık ve Laik Eğilimler, 1991-2011. Amerikan Önleyici Tıp Dergisi, 49 (5), 661–669. https://doi.org/10.1016/j.amepre.2015.05.005.
  • Milinković,I., Polovina, M., Seferović P.M,(2019). Age old problem: heart failure treatment in elderly, European Journal of Preventive Cardiology, Volume 26, Issue 13, 1. Pages 1396–1398, https://doi.org/10.1177/2047487319853643
  • Mohd Ghazi, A., Teoh, C.K., Abdul Rahim, A.A.(2022). Patient profiles on outcomes in patients hospitalized for heart failure: a 10-year history of the Malaysian population. ESC Heart Fail, 9(4):2664-2675. https://doi.org/10.1002/ehf2.13992
  • Muz G, Özdil K, Erdoğan G, Sezer F. (2017). Huzurevi ve Evde Kalan Yaşlılarda Su Tüketimi ve İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi. Turk Hij Den Biyol Derg,74(1),143-150. https://doi.org/10.5505/TurkHijyen.2017.46503
  • Nasim, F., Sabath, B. F., & Eapen, G. A. (2019). Lung Cancer. Med Clin North Am, 103(3), 463-473. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2018.12.006.
  • Qin, X., Zhang, Y., Cai, Y., He, M., Sun, L., Fu, J., Li, J., Wang, B., Xing, H., Tang,G., Wang, X., Xu, X., Xu, X. ve Huo, Y. (2013). 45-75 yaş arası hipertansif erişkinlerde obezite prevalansı, abdominal obezite ve ilişkili faktörler. Klinik Beslenme,32 (3), 361-367. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2012.08.005
  • Güner, Y.O., & Cicerali E.E. (2021). Organ bağışında psikolojik ve kültürel etmenler. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,17(38), 5735-5763. https://doi.org/10.26466/opus.848199
  • Orellana, K., Manthorpe, J., & Tinker, A. (2020). Day centres for older people -attender characteristics, access routes and outcomes of regular attendance: findings of exploratory mixed methods case study research. BMC geriatrics,20(1), 158. https://doi.org/10.1186/s12877-020-01529-4
  • Öğüt, S., Düzen, K.Ö., Polat, M. (2017). Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlıların Yerinde Yaşlanma Konusundaki Duygu ve Düşünceleri. MCBU-SBED, 4(1),522-526.
  • Özkaya, I., & Gürbüz, M. (2019). Malnourishment in the overweight and obese elderly. Desnutrición en el anciano con sobrepeso y obesidad. Nutricion Hospitalaria, 36(1), 39-42. https://doi.org/10.20960/nh.02062
  • Papadopoulos, F. C., Petridou, E., Argyropoulou, S., Kontaxakis, V., Dessypris, N., Anastasiou, A., Katsiardani, K. P., Trichopoulos, D., & Lyketsos, C. (2005). Prevalence and correlates of depression in late life: a population basedstudy from a rural Greek town. Int J Geriatr Psychiatry, 20(4), 350-357. https://doi.org/10.1002/gps.1288
  • Pernar, C. H., Ebot, E. M., Wilson, K. M., & Mucci, L. A. (2018). The Epidemiology of Prostate Cancer. Cold Spring Harb Perspect Med,8(12), a030361. https://doi.org/10.1101/cshperspect.a030361
  • Rahmel, A. (2019). Organspende: Update 2019. Medizinische Klinik, Intensivmedizin und Notfallmedizin, 114(2), 100-106. https://doi.org/10.1007/s00063-018-0513-z
  • Rakıcıoğlu, N. Çalışkan, D., Özçimen, S., Nakilcioğlu, H., Parlak, S., Kaya, T. (2005). Ankara'da Huzurevi Ve Ev Koşullarında Yaşayan Yaşlılarda Beslenme Alışkanlıklarının Saptanması ve Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi, J N Utr and Diet 33(2): 19-30.
  • Rizzuto, D., Melis, J.F., Angleman, S., Qiu, C., Marengoni, A. (2017). Effect of Chronic Diseases and Multimorbidity on Survival and Functioning in Elderly Adults. J Am Geriatr Soc, 5: 1056-1060.https://doi.org/10.1111/jgs.14868
  • Russo, G., Rea, F., Barbati, G., Cherubini, A., Stellato, K., Scagnetto, A., Iorio, A., Corrao, G., Di Lenarda, A. (2021). Sex-related differences in chronic heart failure: a community-based study. J Cardiovasc Med, 22(1):36-44.https://doi.org/10.2459/JCM.0000000000001049
  • Salari, N., Mohammadi, M., Vaisi-Raygani, A., Abdi, A., Shohaimi, S., Khaledipaveh, B., Daneshkhah, A., & Jalali, R. (2020). The prevalence of severe depression in Iranian older adult: a meta-analysis and meta-regression. BMC geriatrics, 20(1), 39. https://doi.org/10.1186/s12877-020-1444-0
  • Sengupta, P., &Benjamin, A.I.(2016). Ludhiana'daki Bir Üçüncü Basamak Bakım Kurumunun Kentsel ve Kırsal Alan Uygulama Alanlarındaki Yaşlılar Arasında Depresyon Yaygınlığı ve İlişkili Risk Faktörleri. Hint J Halk Sağlığı, 59(1), 3-8.
  • Sharrief, A., Grotta, J.C.(2019). Stroke in the elderly. Handb Clin Neurol. 167:393-418.https://doi.org/10.1016/B978-0-12-804766-8.00021-2
  • Sjöberg, L., Karlsson, B., Atti, A. R., Skoog, I., Fratiglioni, L., & Wang, H. X. (2017). Prevalence of depression: Comparisons of different depression definitions in population-based samples of older adults. J Affect Disord, 221, 123-131. https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.06.011
  • Štefan, L., Vrgoč, G., Rupčić, T., Sporiš, G., & Sekulić, D. (2018). Sleep Duration and Sleep Quality Are Associated with Physical Activity in Elderly People Living in Nursing Homes. Int J Environ Res Public Health,15(11), 2512. https://doi.org/10.3390/ijerph15112512
  • Sucaklı, M.H., Bakan, B., Çelik, M.(2013). Huzurevinde yaşayan yaşlıların yaşam kaliteleri ve etkileyen faktörler. Türk Aile Hek Derg 2013; 17(3),96-100.
  • Sygit, K., Siedlecka-Pasierbiak, K., Sygit, M., & Cipora, E. (2020). The Quality of Life of Seniors Hospitalized Due to Cardiovascular Diseases in Poland.Int J Environ Res Public Health, 17(10), 3721. https://doi.org/10.3390/ijerph17103721
  • Şantaş, G., Şantaş, F. (2018). Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 9(2): 163-168. https://doi.org/10.22312/sdusbed.298160
  • Taşkıran, N. & Demirel, F. (2017). Türkiye’de Yaşlıların Yaşam Kalitesi: Sistematik İnceleme. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 21-28.
  • Türkiye Diyabet Vakfı, (2019). Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi. Ulusal Diyabet Konsensus Grubu. Erişim Tarihi:02.03.2023, Erişim Linki: https://www.turkdiab.org/admin/PICS/files/Diyabet_Tani_ve_Tedavi_Rehberi_2019.pdf
  • Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Yaşlılar (2021). Erişim tarihi:26.03.2023, Erişim linki: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Elderly-Statistics-2021-45636
  • TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması (2019). Erişim Tarihi: 26.03.2023, Erişim Linki: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkey-Health-Survey-2019-33661
  • Voros, V., Fekete, S., Tenyi, T., Rihmer, Z., Szili, I., & Osvath, P. (2020). Untreated depressive symptoms significantly worsen quality of life in old age and may lead to the misdiagnosis of dementia: a cross-sectional study. Ann Gen Psychiatry, 19, 52. https://doi.org/10.1186/s12991-020-00302-6
  • Wang, X., Chen, Y., Yue, B., Li, S., Liu, Q., Li, Q., Li, L., & Sun, J. (2021). Association of changes in self-reported sleep duration with mild cognitive impairment in the elderly: a longitudinal study. Aging, 13(11), 14816-14828. https://doi.org/10.18632/aging.203149.
  • Wu, Y. Y., Lei, P. C., Li, L. L., Ye, R. X., Wang, Q. Z., Sun, C., Gao, J., Du, Y., & Zhou, H. (2021). Sichuan da xue xue bao. Yi xue ban = Journal of Sichuan University. Medical Science Edition, 52(2), 340–344. https://doi.org/10.12182/20210360603
  • Xia, L., Xu, Y. J., Xu, X. J., Meng, R. L., & Lin, L. F. (2019). Zhonghua zhong liu za zhi, 41(5), 393-397. https://doi.org/10.3760/cma.j.issn.0253-3766.2019.05.014
  • Yabancı, N., Akdevelioğlu, Y., Rakıcıoğlu, N.(2012). Yaşlı Bireylerin Sağlık ve Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 40(2):128-135.
  • Yardımcı, G.K. (2021). Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran erişkinlerin organ bağışı hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Ankara.
  • Yaşar, M., Oğur, R., Uçar, M., Göçgeldi, E., Yaren, H., Tekbaş, Ö. F. ve Korkmaz, A. (2008). Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Dergisi, 18(1), 33-37.
  • Yüksel, B., Azem, Ü., Baykala, Y., Karakaya, E., Özerdoğan, Ö., Oymak, S., & Bakar, C. (2019). Sağlık çalışanlarının organ bağışı ve nakli hakkında bilgi ve tutum durumu, çanakkale. In 3. International 21. National Public Health Congress.
  • Zhang, Y., Chen, Y., & Ma, L. (2018). Depression and cardiovascular disease in elderly: Current understanding. J Clin Neurosci, 47, 1-5. https://doi.org/10.1016/j.jocn.2017.09.022
  • Zhang, Y., Hou, L. S., Tang, W. W., Xu, F., Xu, R. H., Liu, X., Liu, Y., Liu, J. X., Yi, Y. J., Hu, T. S., Hu, R., Wang, T. D., & Huang, X. B. (2019). Highprevalence of obesity-related hypertension among adults aged 40 to 79 years in Southwest China. Scientific reports, 9(1), 15838. https://doi.org/10.1038/s41598-019-52132-6
  • Zhang, S., Sun, D., Qian, X., Li, L., & Wu, W. (2022). Combined Effects of Obesity and Dyslipidaemia on the Prevalence of Diabetes Amongst Adults Aged ≥45 Years: Evidence from a Nationally Representative Cross-Sectional Study. IntJ Environ Res Public Health,19(13), 8036. https://doi.org/10.3390/ijerph19138036
Toplam 84 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Halk Sağlığı (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Elif Alp 0000-0001-6298-4867

İskender Gün

Yayımlanma Tarihi 15 Ağustos 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 1 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Alp, E., & Gün, İ. (2023). Kayseri Büyükşehir Belediyesi Uluçınarlar Yaşlı Yaşam ve Dayanışma Merkezinden Hizmet Alan Yaşlılarin Sağlık Durumları ve Organ Bağışına Yönelik Tutumları. Kapadokya Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 137-160. https://doi.org/10.58241/ksbd.13
 Kapak Resmi İndir