Öz
Öz Amaç: Toplumda çocuk suçluluğunu önleyici çalışmalar yapılırken çok yönlü bir perspektifle ekonomik, sosyal ve siyasal politikaların uygulanması ve çocuğun yüksek yararının gözetilmesi gerekmektedir. Suça sürüklenen çocuk sayısının giderek artması, çocuk suçluluğu ile ilgili çok alanlı çalışmaları gerekli kılmaktadır. Ülkemizde suça sürüklenen çocuklarla ilgili birçok haber yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı son 11yılda suça sürüklenen çocuklarla ilgili yapılan haberlerin Hürriyet Gazetesi örneğinde kategorilendirilmesi ve haber sunumunda çocuk hakları ihlalinin varlığının değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya dâhil edilecek haberleri belirlemek için en yüksek baskı sayısına sahip olan gazetelerden olması, çevrimiçi gazete arşivine sahip olması, haberin 1 Eylül 2012-1 Eylül 2023 tarihleri arasında olması gibi kriterler belirlenmiştir. Hürriyet Gazetesi internet arşivinde “suça sürüklenen çocuk” kavramıyla arama yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden belge analizi kullanılmıştır. İçerik analizi türlerinden kategorisel analiz tercih edilmiştir. 170 haber ile veri seti oluşturulmuştur. Bulgular: Suça sürüklenen çocuklara yönelik haberlerin %62’si 2015-2018 yılları arasında yayınlanmıştır. Haberin geçtiği iller açısından ise suça sürüklenen çocuk haberlerinin yaklaşık %60’ının büyükşehirlerde olduğu saptanmıştır. Haberdeki suçların %69’u grupla işlenen suçlar kapsamındadır. Haberlerin %40'ında çocukların yüzü veya bedeni açıkça gösterilmiştir. Sonuç: Çocuk suçlarına kaynaklık eden sorunların çözümü için multidisipliner bir anlayış ve özveri gereklidir. Ayrıca bu süreçte çocuk haklarının korunmasına da özen gösterilmelidir. Anahtar kelimeler: Suça sürüklenen çocuk, Haber analizi, Çocuk hakları
Bu makale 15-17 Kasım 2023 tarihinde Hacettepe Üniversitesi’nde düzenlenen Uluslararası 5. Çocuk Gelişimi Kongresinde sunulan sözlü bildirinin genişletilmiş halidir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Araştırma verilerini oluşturan gazete haberleri internet gazete arşivinden alınmıştır. Bu verilerin kamuya açık olması, doküman analizi yönteminin kullanılmış olması ve araştırmada herhangi bir canlının aktif veri kaynağı olarak kullanılmamış olması nedenleriyle etik kurul izni alınmasına gerek görülmemiştir.
Kaynakça
- Akyol, M.(2019). Yazılı basında mağdur ve suça sürüklenen çocuklar. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
- Arslan, A. & Duğan, Ö. (2016). Suça yönelmiş çocukların medyada temsili: bir alan araştırması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1). 303-325. https://doi.org/10.19145/guifd.81259
- Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
- Cohen, A. O., Bonnie, R. J., Taylor-Thompson, K. & Casey, B. J. (2015). When does a juvenile become an adult: implications for law and policy. Temple Law Review,88, 769-788.
- Corbetta, P. (2003). Social research: Theory, methods and techniques. Thousand Oaks: SageCorbin, J. & Strauss, A. (2008). Qualitative research. Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage.
- Çocuk Koruma Kanunu. (2005). Kanun Numarası: 5395, Kabul Tarihi: 3/7/2005 T.C. Resmî Gazete, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
- Doğan, E. (2022). Suça sürüklenen çocuklara yönelik medya pratikleri ve nefret söylemi: Video haberler ve kullanıcı yorumları örneği.TRT Akademi,7(15), 676-701.https://doi.org/10.37679/trta.1096942
- Dolar, M. N. & Koran, N. (2021). Çocuklarla ilgili haberlerin çocuk hakları bağlamında değerlendirilmesi: KKTC ulusal gazeteleri örneği. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 53-77.https://doi.org/10.33308/26674874.2021351241
- Dünkel, F. (2015). Juvenile justice and crime policy in Europe. Eds. (Zimring, F.E. & Tanenhaus, D.S.) Juvenile justice in global perspective içinde (ss. 9-62). New York: New York University Press.
- Erten, M. & Ertay, Y. (2023). TÜİK verilerine göre suça sürüklenen çocuklar ve sıklıkla işlenen suç türleri. Uluslararası Düzce Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 91-113.
- Fernández-Molina, E. & Bartolomé Gutiérrez, R. (2020). Juvenile crime drop: What is happening with youth in Spain and why?. European Journal of Criminology, 17(3), 306-331.https://doi.org/10.1177/1477370818792383
- Gökulu, G. (2010). Kent güvenliği kentleşme ve suç ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 209-226.
- Karataş, Z., & Mavili, A. (2019). Çocuk adalet sisteminde suça sürüklenen çocuklara yönelik uygulamalarda karşılaşılan sorunlar. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(45), 1013-1043.
- Mohammad, T. & Nooraini, I. (2021). Routine activity theory and juvenile delinquency: The roles of peers and family monitoring among Malaysian adolescents. Children and Youth Services Review, 121, 105795.https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105795
- Özcan, G. (2023). Çocuk hakları ihlali ve çocuk istismarı açısından çocuk youtube kanalları. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi, 3(5), 72-80.
- Pelit, K. & Alkan, M.F. (2022). Suça sürüklenen çocukların sosyo-demografik ve suç özelliklerinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 51-65.https://doi.org/10.55109/tushad.1028919
- Scott, E. S. (2006). Adolescence and the regulation of youth crime. Temple Law Review., 79, 337-356Scott, E. S. & Steinberg, L. (2010). Social welfare and fairness in juvenile crime regulation. Louisiana Law Review, 71(1), 35-97.
- Sekmen, M. (2019). Çocuk youtuber‟larda sorunlu bir alan: Tüketim ile mahremiyetin yitimi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi,8(4): 3566-3584.https://doi.org/10.33206/mjss.509628
- Sezgin, F. & Sönmez, E. (2018). Örgüt kültürü ve iklimi çalışmalarının sistematik incelemesi: Bir içerik analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19(1), 257-275.https://doi.org/10.17679/inuefd.330928
- Şahin, S., & Polat, O. (2012). Türkiye’de ve dünyadaki gelişmiş ülkelerde çocuk katılım hakkı algısının ve uygulamalarının karşılaştırılması. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 275-282.
- Şirin, M. C. (2019). Çocuğun yararı gözüyle çocuğun yüksek yararı ilkesine bakış. Çocuk ve Medeniyet, 4(8), 219-240.Tanenhaus, D. S. (2004). Juvenile justice in the making. Oxford University Press.
- Tavşancıl, E. & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi Türk Ceza Kanunu (2004). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu. (2004, 12 Ekim) Resmi Gazete (Sayı:25611) Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/10/20041012.htm
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2022). Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri, 2022. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2022-49662
- Uğurlu, Z. & Gülşen, İ. A. (2014). Çocuk hakları ve hukuki bağlamda çocuğun ihmal ve istismardan korunması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi,1(1), 1-24.https://doi.org/10.20860/ijoses.40982
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Öz
Amaç: Toplumda çocuk suçluluğunu önleyici çalışmalar yapılırken çok yönlü bir perspektifle ekonomik, sosyal ve siyasal politikaların uygulanması ve çocuğun yüksek yararının gözetilmesi gerekmektedir. Suça sürüklenen çocuk sayısının giderek artması, çocuk suçluluğu ile ilgili çok alanlı çalışmaları gerekli kılmaktadır. Ülkemizde suça sürüklenen çocuklarla ilgili birçok haber yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı son 11 yılda suça sürüklenen çocuklarla ilgili yapılan haberlerin Hürriyet Gazetesi örneğinde kategorilendirilmesi ve haber sunumunda çocuk hakları ihlalinin varlığının değerlendirilmesidir.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya dâhil edilecek haberleri belirlemek için en yüksek baskı sayısına sahip olan gazetelerden olması, çevrimiçi gazete arşivine sahip olması, haberin 1 Eylül 2012-1 Eylül 2023 tarihleri arasında olması gibi kriterler belirlenmiştir. Hürriyet Gazetesi internet arşivinde “suça sürüklenen çocuk” kavramıyla arama yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden belge analizi kullanılmıştır. İçerik analizi türlerinden kategorisel analiz tercih edilmiştir. 170 haber ile veri seti oluşturulmuştur.
Bulgular: Suça sürüklenen çocuklara yönelik haberlerin %62’si 2015-2018 yılları arasında yayınlanmıştır. Haberin geçtiği iller açısından ise suça sürüklenen çocuk haberlerinin yaklaşık %60’ının büyükşehirlerde olduğu saptanmıştır. Haberdeki suçların %69’u grupla işlenen suçlar kapsamındadır. Haberlerin %40'ında çocukların yüzü veya bedeni açıkça gösterilmiştir.
Sonuç: Çocuk suçlarına kaynaklık eden sorunların çözümü için multidisipliner bir anlayış ve özveri gereklidir. Ayrıca bu süreçte çocuk haklarının korunmasına da özen gösterilmelidir.
Bu makale 15-17 Kasım 2023 tarihinde Hacettepe Üniversitesi’nde düzenlenen Uluslararası 5. Çocuk Gelişimi Kongresinde sunulan sözlü bildirinin genişletilmiş halidir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Araştırma verilerini oluşturan gazete haberleri internet gazete arşivinden alınmıştır. Bu verilerin kamuya açık olması, doküman analizi yönteminin kullanılmış olması ve araştırmada herhangi bir canlının aktif veri kaynağı olarak kullanılmamış olması nedenleriyle etik kurul izni alınmasına gerek görülmemiştir.
Kaynakça
- Akyol, M.(2019). Yazılı basında mağdur ve suça sürüklenen çocuklar. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
- Arslan, A. & Duğan, Ö. (2016). Suça yönelmiş çocukların medyada temsili: bir alan araştırması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1). 303-325. https://doi.org/10.19145/guifd.81259
- Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
- Cohen, A. O., Bonnie, R. J., Taylor-Thompson, K. & Casey, B. J. (2015). When does a juvenile become an adult: implications for law and policy. Temple Law Review,88, 769-788.
- Corbetta, P. (2003). Social research: Theory, methods and techniques. Thousand Oaks: SageCorbin, J. & Strauss, A. (2008). Qualitative research. Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage.
- Çocuk Koruma Kanunu. (2005). Kanun Numarası: 5395, Kabul Tarihi: 3/7/2005 T.C. Resmî Gazete, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5395.pdf
- Doğan, E. (2022). Suça sürüklenen çocuklara yönelik medya pratikleri ve nefret söylemi: Video haberler ve kullanıcı yorumları örneği.TRT Akademi,7(15), 676-701.https://doi.org/10.37679/trta.1096942
- Dolar, M. N. & Koran, N. (2021). Çocuklarla ilgili haberlerin çocuk hakları bağlamında değerlendirilmesi: KKTC ulusal gazeteleri örneği. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 53-77.https://doi.org/10.33308/26674874.2021351241
- Dünkel, F. (2015). Juvenile justice and crime policy in Europe. Eds. (Zimring, F.E. & Tanenhaus, D.S.) Juvenile justice in global perspective içinde (ss. 9-62). New York: New York University Press.
- Erten, M. & Ertay, Y. (2023). TÜİK verilerine göre suça sürüklenen çocuklar ve sıklıkla işlenen suç türleri. Uluslararası Düzce Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 91-113.
- Fernández-Molina, E. & Bartolomé Gutiérrez, R. (2020). Juvenile crime drop: What is happening with youth in Spain and why?. European Journal of Criminology, 17(3), 306-331.https://doi.org/10.1177/1477370818792383
- Gökulu, G. (2010). Kent güvenliği kentleşme ve suç ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 209-226.
- Karataş, Z., & Mavili, A. (2019). Çocuk adalet sisteminde suça sürüklenen çocuklara yönelik uygulamalarda karşılaşılan sorunlar. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(45), 1013-1043.
- Mohammad, T. & Nooraini, I. (2021). Routine activity theory and juvenile delinquency: The roles of peers and family monitoring among Malaysian adolescents. Children and Youth Services Review, 121, 105795.https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105795
- Özcan, G. (2023). Çocuk hakları ihlali ve çocuk istismarı açısından çocuk youtube kanalları. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi, 3(5), 72-80.
- Pelit, K. & Alkan, M.F. (2022). Suça sürüklenen çocukların sosyo-demografik ve suç özelliklerinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 51-65.https://doi.org/10.55109/tushad.1028919
- Scott, E. S. (2006). Adolescence and the regulation of youth crime. Temple Law Review., 79, 337-356Scott, E. S. & Steinberg, L. (2010). Social welfare and fairness in juvenile crime regulation. Louisiana Law Review, 71(1), 35-97.
- Sekmen, M. (2019). Çocuk youtuber‟larda sorunlu bir alan: Tüketim ile mahremiyetin yitimi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi,8(4): 3566-3584.https://doi.org/10.33206/mjss.509628
- Sezgin, F. & Sönmez, E. (2018). Örgüt kültürü ve iklimi çalışmalarının sistematik incelemesi: Bir içerik analizi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19(1), 257-275.https://doi.org/10.17679/inuefd.330928
- Şahin, S., & Polat, O. (2012). Türkiye’de ve dünyadaki gelişmiş ülkelerde çocuk katılım hakkı algısının ve uygulamalarının karşılaştırılması. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 275-282.
- Şirin, M. C. (2019). Çocuğun yararı gözüyle çocuğun yüksek yararı ilkesine bakış. Çocuk ve Medeniyet, 4(8), 219-240.Tanenhaus, D. S. (2004). Juvenile justice in the making. Oxford University Press.
- Tavşancıl, E. & Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi Türk Ceza Kanunu (2004). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu. (2004, 12 Ekim) Resmi Gazete (Sayı:25611) Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/10/20041012.htm
- Türkiye İstatistik Kurumu. (2022). Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri, 2022. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Guvenlik-Birimine-Gelen-veya-Getirilen-Cocuk-Istatistikleri-2022-49662
- Uğurlu, Z. & Gülşen, İ. A. (2014). Çocuk hakları ve hukuki bağlamda çocuğun ihmal ve istismardan korunması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi,1(1), 1-24.https://doi.org/10.20860/ijoses.40982
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Halk Sağlığı (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 29 Nisan 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 2 Sayı: 2 |
