Öz
COVID-19 dönemi, artan iş yükü ve talep beklentisine cevap vermeye çalışan, aynı zamanda kendi sağlığını korumaya çalışan sağlık çalışanları için oldukça zorlayıcı bir süreçtir. Bu süreçte, sağlıkta şiddet vakaları sağlık profesyonellerinin çok daha yıpranmasına ve tükenmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada 112 acil sağlık hizmeti veren sağlık çalışanlarına yönelik sağlıkta şiddet vakalarının COVID-19 Pandemisi dönemindeki değişimi araştırılmıştır. Kayseri İl Sağlık Müdürlüğü istatistik birimince 2019-2020 yıllarında kayıt altına alınan sağlıkta şiddet olayları retrospektif olarak incelenmiştir. Ayrıca Kayseri 112 Acil Sağlık Hizmetlerine bağlı birim/istasyonlarda görevli sağlık personeline demografik veriler, sağlıkta şiddet hakkındaki düşünceleri ve karşılaşılan vakalar hakkında online anket uygulanmıştır. Anket sonuçları istatistiki olarak incelenmiş ve sağlıkta şiddet vakaları ile karşılaştırılmıştır. Kayseri İl Sağlık Müdürlüğü Beyaz Kod kayıt sistemine göre COVID-19döneminde beyaz kod vaka sayısında artış görülmemiştir. Araştırmaya 112 çalışanlarının %61’i katılmıştır ve katılımcılar tarafından COVID-19 döneminde beyaz kod vaka sayısının arttığı belirtilmektedir. 112 acil sağlık hizmetlerinde şiddet vakaların çoğunlukla sözel şiddet içerdiği ve beyaz kod başlatılmadığı görülmüştür. Hastane öncesi sağlık hizmetleri personeline yönelik sağlıkta şiddet olaylarını önlemek için sağlık personelinin haklarını bilmesi ve yasal kurallarının etkin kullanımı önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Çalışan sağlığı Hastane öncesi acil sağlık hizmeti İş yerinde şiddet
Etik Beyan
Araştırma Kayseri Şehir Hastanesi Etik Kurulu’nun 26.11.2020 tarih 238 sayılı izni ile uygulanmıştır.
Kaynakça
- Aktaş, E., Aydemir, İ. (2018). Şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının beyaz kod uygulamasına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri. 3(1),32-47.
- Arafa, A., Shehatac, A., Youssef, M.,&Senosy,S. (2021). Violence against healthcare workers during the COVID-19 pandemic: a cross-sectional study from Egypt. Archives of Environmental & Occupational Health, 77(8), 621-627.https://doi.org/10.1080/19338244.2021.1982854
- Ayranci, U., Yenilmez, C., Balci, Y.,&Kaptanoglu, C. (2006). Identification of violence in Turkish health care settings. J Interpers Violence. 21,276-96.
- Bitencourt, MR., Alarcão, ACJ., Silva, LL., Dutra, AdC., Caruzzo, NM., Roszkowski, I., Bitencourt, MR., Vlaudmir, D. M., ...& Pelloso, SM.(2021). Predictors of violence against health professionals during the COVID-19 pandemic in Brazil: A cross-sectional study. Plos One16(6),e0253398. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0253398
- Bıçkıcı F. (2013). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve neden olan faktörler: Bir devlet hastanesi örneği. Sağlıkta Kalite ve Performans Dergisi. 2013(5),43-56.
- Byon, HD., Sagherian, K., Kim, Y., Lipscomb, J., Crandall, M., & Steege, L. (2021). Nurses’ experience with type ıı workplace violence and underreporting during the COVID-19 Pandemic. Workplace Health & Safety. https://doi.org/10.1177/21650799211031233
- Çamcı, O., & Kutlu, Y. (2011). Kocaeli’nde sağlık çalışanlarına yönelik işyeri şiddetinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2(1), 9-16.
- Durak, TÇ., Yolcu, S., Akay, S., Demir, Y., Kılıçaslan, R., Değerli, V., & Parlak İ. (2014). Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık çalışanlarına hasta ve hasta yakınları tarafından uygulanan şiddetin değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi. 24, 130-137.
- Fernandes, H., Sala, DCP.,& Horta, ALM. (2018). Violence in health care settings: rethinking actions. Revista Brasileira de Enfermagem[online]. 71(5), 2599-2601. https://doi.org/10.1590/0034-7167-2017-0882
- Harrell, E. (2011). Workplace violence, 1993–2009. national crime victimization survey and the census of fatal occupational ınjuries; bureau of justice statistics: Washington, DC, USA, 1-17. Bureau of Justice Statistics. https://bjs.ojp.gov/content/pub/pdf/wv09.pdf
- Kazandere H. (2016). Kamu Hastanelerinde çalışanlara yönelik beyaz kod uygulaması: Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesinde bir uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi),
- Aydın.Lauza, M. (1992). Nurses as patient assault victims: an update, synthesis, and recommendations. Archives of Psychiatric Nursing,31, 163-171.
- Li, YL., Li, RQ., Qiu, D., & Xiao, SY. (2020). Prevalence of workplace physical violence against health care professionals by patients and visitors: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health. 17(1), 299. https://doi.org/10.3390/ijerph17010299
- McKay, D., Heisler, M., Mishori, R., Catton, H., & Kloiber, O. (2020). Attacks against health-care personnel must stop, especially as the world fights COVID-19. Lancet.395(10239),1743-1745. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31191-0
- Nelson, S., Ayaz, B., Baumann, A. L., & Dozois, G. (2024). A gender-based review of workplace violence amongst the global health workforce-A scoping review of the literature. PLOS global public health, 4(7), e0003336. https://doi.org/10.1371/journal.pgph.0003336
- Oral, R., Günaydın, H., & Mazı, Mİ. (2018). Çalışan hakları ve güvenliği birimlerinin işleyişi ile beyaz kod başvurularının retrospektif olarak değerlendirilmesi (Konya ili örneği). Sağ Aka Dergisi. 5(2), 142-153.Phillips, PJ. (2016). Workplace violence against health care workers in the United States. N Engl J Med. 374, 1661-1669. https://doi.org/10.1056/NEJMra1501998
- Rivara, F., Adhia, A., Lyons, V., Massey, A., Mills, B., Morgan, E., Simckes,M., & Rahbar, AR. (2019). The effects of violence on health. Health Affairs. 38 (10), 1622-1629.https://doi.org/10.1377/hlthaff.2019.00480
- Sağlık Bakanlığı. (2020). URL:https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39551/0/covid-19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf(Erişim tarihi: 03.01.2021)
- Tokgöz, H. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Tekirdağ İl Sağlık Müdürlüğü Kurumlarında sağlıkta şiddet vakaları. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Tekirdağ.
- Tükel, R. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde ruh sağlığı .Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi. (ed). COVID-19 Pandemisi altıncı ay değerlendirme raporu içerisinde (617-628). Türk Tabipler Birliği. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part71.pdf
Öz
Öz
COVID-19dönemi, artan iş yükü ve talep beklentisine cevap vermeye çalışan, aynı zamanda kendi sağlığını korumaya çalışan sağlık çalışanları için oldukça zorlayıcı bir süreçtir. Bu süreçte, sağlıkta şiddet vakaları sağlık profesyonellerinin çok daha yıpranmasına ve tükenmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada 112 acil sağlık hizmeti veren sağlık çalışanlarına yönelik sağlıkta şiddet vakalarının COVID-19 Pandemisi dönemindeki değişimi araştırılmıştır. Kayseri İl Sağlık Müdürlüğü istatistik birimince 2019-2020 yıllarında kayıt altına alınan sağlıkta şiddet olayları retrospektif olarak incelenmiştir. Ayrıca Kayseri 112 Acil Sağlık Hizmetlerine bağlı birim/istasyonlarda görevli sağlık personeline demografik veriler, sağlıkta şiddet hakkındaki düşünceleri ve karşılaşılan vakalar hakkında online anket uygulanmıştır. Anket sonuçları istatistiki olarak incelenmiş ve sağlıkta şiddet vakaları ile karşılaştırılmıştır. Kayseri İl Sağlık Müdürlüğü Beyaz Kod kayıt sistemine göre COVID-19döneminde beyaz kod vaka sayısında artış görülmemiştir. Araştırmaya 112 çalışanlarının %61’i katılmıştır ve katılımcılar tarafından COVID-19 döneminde beyaz kod vaka sayısının arttığı belirtilmektedir. 112 acil sağlık hizmetlerinde şiddet vakaların çoğunlukla sözel şiddet içerdiği ve beyaz kod başlatılmadığı görülmüştür. Hastane öncesi sağlık hizmetleri personeline yönelik sağlıkta şiddet olaylarını önlemek için sağlık personelinin haklarını bilmesi ve yasal kurallarının etkin kullanımı önemlidir. Anahtar sözcükler: Çalışan sağlığı, Hastane öncesi acil sağlık hizmeti, İş yerinde şiddet
Anahtar Kelimeler
Çalışan sağlığı Hastane öncesi acil sağlık hizmet İş yerinde şiddet
Etik Beyan
Araştırma Kayseri Şehir Hastanesi Etik Kurulu’nun 26.11.2020 tarih 238 sayılı izni ile uygulanmıştır.
Destekleyen Kurum
-
Teşekkür
-
Kaynakça
- Aktaş, E., Aydemir, İ. (2018). Şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının beyaz kod uygulamasına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Türkiye Klinikleri. 3(1),32-47.
- Arafa, A., Shehatac, A., Youssef, M.,&Senosy,S. (2021). Violence against healthcare workers during the COVID-19 pandemic: a cross-sectional study from Egypt. Archives of Environmental & Occupational Health, 77(8), 621-627.https://doi.org/10.1080/19338244.2021.1982854
- Ayranci, U., Yenilmez, C., Balci, Y.,&Kaptanoglu, C. (2006). Identification of violence in Turkish health care settings. J Interpers Violence. 21,276-96.
- Bitencourt, MR., Alarcão, ACJ., Silva, LL., Dutra, AdC., Caruzzo, NM., Roszkowski, I., Bitencourt, MR., Vlaudmir, D. M., ...& Pelloso, SM.(2021). Predictors of violence against health professionals during the COVID-19 pandemic in Brazil: A cross-sectional study. Plos One16(6),e0253398. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0253398
- Bıçkıcı F. (2013). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve neden olan faktörler: Bir devlet hastanesi örneği. Sağlıkta Kalite ve Performans Dergisi. 2013(5),43-56.
- Byon, HD., Sagherian, K., Kim, Y., Lipscomb, J., Crandall, M., & Steege, L. (2021). Nurses’ experience with type ıı workplace violence and underreporting during the COVID-19 Pandemic. Workplace Health & Safety. https://doi.org/10.1177/21650799211031233
- Çamcı, O., & Kutlu, Y. (2011). Kocaeli’nde sağlık çalışanlarına yönelik işyeri şiddetinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2(1), 9-16.
- Durak, TÇ., Yolcu, S., Akay, S., Demir, Y., Kılıçaslan, R., Değerli, V., & Parlak İ. (2014). Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık çalışanlarına hasta ve hasta yakınları tarafından uygulanan şiddetin değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi. 24, 130-137.
- Fernandes, H., Sala, DCP.,& Horta, ALM. (2018). Violence in health care settings: rethinking actions. Revista Brasileira de Enfermagem[online]. 71(5), 2599-2601. https://doi.org/10.1590/0034-7167-2017-0882
- Harrell, E. (2011). Workplace violence, 1993–2009. national crime victimization survey and the census of fatal occupational ınjuries; bureau of justice statistics: Washington, DC, USA, 1-17. Bureau of Justice Statistics. https://bjs.ojp.gov/content/pub/pdf/wv09.pdf
- Kazandere H. (2016). Kamu Hastanelerinde çalışanlara yönelik beyaz kod uygulaması: Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesinde bir uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi),
- Aydın.Lauza, M. (1992). Nurses as patient assault victims: an update, synthesis, and recommendations. Archives of Psychiatric Nursing,31, 163-171.
- Li, YL., Li, RQ., Qiu, D., & Xiao, SY. (2020). Prevalence of workplace physical violence against health care professionals by patients and visitors: a systematic review and meta-analysis. International Journal of Environmental Research and Public Health. 17(1), 299. https://doi.org/10.3390/ijerph17010299
- McKay, D., Heisler, M., Mishori, R., Catton, H., & Kloiber, O. (2020). Attacks against health-care personnel must stop, especially as the world fights COVID-19. Lancet.395(10239),1743-1745. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31191-0
- Nelson, S., Ayaz, B., Baumann, A. L., & Dozois, G. (2024). A gender-based review of workplace violence amongst the global health workforce-A scoping review of the literature. PLOS global public health, 4(7), e0003336. https://doi.org/10.1371/journal.pgph.0003336
- Oral, R., Günaydın, H., & Mazı, Mİ. (2018). Çalışan hakları ve güvenliği birimlerinin işleyişi ile beyaz kod başvurularının retrospektif olarak değerlendirilmesi (Konya ili örneği). Sağ Aka Dergisi. 5(2), 142-153.Phillips, PJ. (2016). Workplace violence against health care workers in the United States. N Engl J Med. 374, 1661-1669. https://doi.org/10.1056/NEJMra1501998
- Rivara, F., Adhia, A., Lyons, V., Massey, A., Mills, B., Morgan, E., Simckes,M., & Rahbar, AR. (2019). The effects of violence on health. Health Affairs. 38 (10), 1622-1629.https://doi.org/10.1377/hlthaff.2019.00480
- Sağlık Bakanlığı. (2020). URL:https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39551/0/covid-19rehberigenelbilgilerepidemiyolojivetanipdf.pdf(Erişim tarihi: 03.01.2021)
- Tokgöz, H. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Tekirdağ İl Sağlık Müdürlüğü Kurumlarında sağlıkta şiddet vakaları. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Tekirdağ.
- Tükel, R. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde ruh sağlığı .Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi. (ed). COVID-19 Pandemisi altıncı ay değerlendirme raporu içerisinde (617-628). Türk Tabipler Birliği. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part71.pdf
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ebelik (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Ocak 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 23 Ocak 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 3 Sayı: 1 |
