Derleme
Yıl 2025,
Cilt: 6 Sayı: 1, 150 - 160, 30.04.2025
Öz
Evde bakım, koruyucu, tedavi edici ve rehabilitasyon sağlayıcı özellikleriyle sağlık hizmetlerini destekleyerek güçlendiren bir bakım sistemidir. Bu hizmetler, bireylerin aileleriyle birlikte yaşadığı ortamda, multidisipliner bir yaklaşımla sağlık personeli tarafından sunulmaktadır. Evde bakım hizmeti alan hasta ve yakınları, bu süreçte hastalığın seyri ve bakım ilkeleri hakkında bilgi edinmek istemektedir. Günümüzde iletişim teknolojilerinin hayatın her alanına yayılması, bilginin daha erişilebilir hale gelmesini sağlamıştır. Tele sağlık sistemi, görüntü, ses, konuşma ve video gibi bilgi aktarım formlarını; telefon hattı, uydu bağlantısı ve dijital kablosuz bağlantı gibi iletişim teknolojilerini; bilgisayar, faks cihazı ve cep telefonu gibi araçları kullanarak hasta ile sağlık profesyoneli arasında çift yönlü görsel ve işitsel iletişim sağlar. Tele sağlığın evde bakımda kullanılması, hastaneye yatış oranlarını azaltarak düşük maliyetle etkin bir bakım sunmayı, hastaların sağlıklarını iyileştirerek yaşam kalitesini artırmayı ve evde bağımsız aktivitelerin sürdürülmesini desteklemeyi amaçlar. Globalleşen dünyada bilişim teknolojileri sayesinde sağlık hizmetleri uzaktan sağlanabilmektedir. Özellikle evde bakımın öneminin giderek arttığı ve yaygınlaştığı günümüzde, tele sağlık uygulamaları bir ihtiyaç haline gelmiştir. Sonuç olarak, hızla ilerleyen teknolojik gelişmeler ve bunların günlük hayata entegrasyonu, evde hasta bakımının yönetimini kolaylaştırmıştır. Tele sağlık uygulamaları sayesinde bireylerin takibi ve bakımı daha etkili hale gelmektedir. Bu teknolojilerin daha yaygın kullanılması ve bakım alan bireyler ile yakınlarının bu sistemlere uyum sağlaması gereklidir. Hedefler arasında hasta memnuniyetini ve bakım kalitesini artırmak yer almaktadır. Ayrıca, evde hasta bakımında rehberlerin kullanılması, hasta ve aile gereksinimlerinin tanımlanması, bakımın planlanması, sonuçlarının değerlendirilmesi ve bu alandaki çalışmaların artırılması büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler
Destekleyen Kurum
Destekleyen kurum bulunmamaktadır.
Kaynakça
- Ağcasulu, H. (2021). Sosyal politika olarak evde bakım hizmetleri: Ülke örnekleri ve Türkiye. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 167-183.
- Alverson, D. C. (2021). International and global telemedicine: Making It Work. Telemedicine, Telehealth and Telepresence içinde (s.235-255). Springer Nature Switzerland AG 2021 235 R. Latif et al. (eds.). https://doi.org/10.1007/978-3-030-56917-4_15.
- Arık, Y. (2023). Tele-Tıp Uygulamalarının Sağlık Hizmetleri Pazarlaması Kapsamında Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(2), 511-534.
- Asi, Y. M., and Williams, C. (2018). The role of digital health in making progress toward Sustainable Development Goal (SDG) 3 in conflictaffected populations. International Journal of Medical Informatics, 114, 114-120, http://dx.doi.org/10.1016/j.ijmedinf.2017.11.003.
- Balcı, N., & Koçatakan, P. (2021). Covid-19 gibi salginlarda evde bakim hizmetlerinin önemi: Kisa bir bakiş. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15(1), 186-193.
- Bowser, D. M., Shepard, D. S., Nandakumar, A., Okunogbe, A., Morrill, T., Halasa-Rappel, Y., ... & Oluwayemisi, E. (2018). Cost effectiveness of mobile health for antenatal care and facility births in Nigeria. Annals of Global Health, 84(4), 592. https://doi.org/10.29024/aogh.2364
- Brennen, R., Soh, S. E., Denehy, L., Lin, K. Y., Jobling, T., McNally, O. M., vd. (2023). Pelvic floor muscle training delivered via telehealth to treat urinary and/or faecal incontinence after gynaecological cancer surgery: A single cohort feasibility study. Supportive Care in Cancer, 31(10), 589. https://doi.org/10.1007/s00520-023-08050-5
- Ciemins, E. L., Arora, A., Coombs, N. C., Holloway, B., Mullette, E. J., Garland, R., vd. (2018). Improving blood pressure control using smart technology. Telemedicine and e-Health, 24(3), 222-228. https://doi.org/10.1089/tmj.2017.0028
- Clipper, B. (2020). The influence of the COVID-19 pandemic on technology: Adoption in health care. Nurse Leader, 18(5), 500-503. https://doi.org/10.1016/j.mnl.2020.06.008
- Cox, A., Lucas, G., Marcu, A., Piano, M., Grosvenor, W., Hons, B., vd. (2017). Cancer survivors’ experience with telehealth: A systematic review and thematic analysis. Journal of Medical Internet Research, 19(1), e6575. https://doi.org/10.2196/jmir.6575
- Dholakia, J., Kim, J., Liang, M., Arend, R., Bevis, K., & Straughn, J., vd. (2021). Gynecologic oncology patients are ready for telemedicine in routine care: Results from a pre-COVID survey. Gynecologic Oncology Reports, 38, 100871. https://doi.org/10.1016/j.gore.2021.100871
- Edmunds, M., Tuckson, R., Lewis, J., Atchinson, B., Rheuban, K., Fanberg, H., vd. (2017). An emergent research and policy framework for telehealth. eGEMs, 5(2). https://doi.org/10.13063/2327-9214.1303
- Ersoy, S., Yıldırım, Y., Aykar, F. Ş., & Fadıloğlu, Ç. (2015). Hemşirelikte inovatif alan: evde bakımda tele hemşirelik ve tele sağlık. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4, 194-201.
- Gunter, R. L., Chouinard, S., Fernandes-Taylor, S., Wiseman, J. T., Clarkson, S., Bennett, K., vd. (2016). Current use of telemedicine for post-discharge surgical care: A systematic review. Journal of the American College of Surgeons, 222(5), 915-927. https://doi.org/10.1016/j.jamcollsurg.2016.01.062
- Gül, S., Koca, K. A., & Terzi, M. (2024). Aims database: Yapay zeka destekli multiple skleroz veritabanı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(Special issue), 9-10.
- Gürçay, B., & Yılmaz, F. T. (2022). Diyabet yönetiminde tele-sağlık uygulamaları. Turkish Journal of Diabetes Nursing, 2(1), 11-14.
- Haleem, A., Javaid, M., Singh, R. P., & Suman, R. (2021). Telemedicine for healthcare: Capabilities, features, barriers, and applications. Sensors international, 2, 100117. https://doi.org/10.1016/j.sintl.2021.100117
- Kaushik, A., Patel, S., & Dubey, K. (2020). Digital cardiovascular care in COVID‐19 pandemic: A potential alternative? Journal of Cardiac Surgery. https://doi.org/10.1111/jocs.15094
- Keskin, H. G., & Özhelvacı, İ. (2022). Tele sağlık sistemi ve hemşirelik. Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(1), 36-45.
- Köstekli, S., Çelik, S., & Karahan, E. (2020). Cerrahi hastasının taburculuk sonrası tele sağlık yöntemi ile hemşirelik bakımının önemi. Cerrahi Ameliyathane Sterilizasyon Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Dergisi, 1(1), 30-38.
- Mas, C. A., Catala, C. E., Boada, A. B., Llandrich, R. C., Elizalde, M. M., García, J. J. G., ... & Seguí, F. L. (2022). Pediatric Tele–Home Care Compared to Usual Care: Cost-Minimization Analysis. JMIR Pediatrics and Parenting, 5(1), e31628. https://doi.org/10.2196/31628
- McAlpine, H., Joubert, L., Martin-Sanchez, F., Merolli, M., & Drummond, K. J. (2015). A systematic review of types and efficacy of online interventions for cancer patients. Patient Education and Counseling, 98(3), 283-295. https://doi.org/10.1016/j.pec.2014.11.002
- Merih, Y. D., Ertürk, N., Yemenici, M., & Satman, İ. (2021). Evde sağlık hizmetlerinde teknoloji kullanımı. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Dergisi, 4(3), 76-89. https://doi.org/10.54537/tusebdergisi.1037224
- Nesbitt, T. S., & Katz-Bell, J. (2018). History of telehealth. In Rheuban, K., & Krupinski, E. A. (Eds.), Understanding Telehealth. McGraw-Hill Education. Erişim adresi: https://accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?bookid=2217§ionid=187794434 (Erişim tarihi: 1 Ocak 2025).
- Özen, H. (2021). Dijital sağlık hizmetlerinin sürdürülebilir kalkınma hedefleri açısından değerlendirilmesi. OPUS International Journal of Social Research, 17(38), 5440-5472. https://doi.org/10.26466/opus.927187
- Palozzi, G., Schettini, I. ve Chirico, A. (2020). Enhancing the Sustainable Goal of Access to Healthcare: Findings from a Literature Review on Telemedicine Employment in Rural Areas. Sustainability, 12, 3318; https://doi:10.3390/su12083318.
- Pazar, B., Taştan, S., & İyigün, E. (2015). Tele sağlık sisteminde hemşirenin rolü. Bakırköy Tıp Dergisi, 11(1), 1-4. https://doi.org/10.5350/BTDMJB201511101
- Piera-Jiménez, J., Winters, M., Broers, E., Valero-Bover, D., Habibovic, M., Widdershoven, J. W., ... & Lupiáñez-Villanueva, F. (2020). Changing the health behavior of patients with cardiovascular disease through an electronic health intervention in three different countries: Costeffectiveness study in the do cardiac health: Advanced new generation ecosystem (Do CHANGE) 2 randomized controlled trial. Journal of Medical Internet Research, 22(7), e17351. https://doi.org/10.2196/17351
- Resmî Gazete. (2005). Evde bakım hizmetleri sunumu hakkında yönetmelik. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=7542&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5(Erişim tarihi: 12 Aralık 2024).
- Resmî Gazete. (2022). Uzaktan sağlık hizmetlerinin sunumu hakkında yönetmelik. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/02/20220210-2.html (Erişim tarihi: 8 Kasım 2024).
- Resmî Gazete. (2023). Evde bakım yardımı yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/05/20230526-2.htm (Erişim tarihi: 12 Aralık 2024).
- Sağlık Bakanlığı, (2021). Teleradyoloji Sistemi. https://teleradyoloji.saglik.gov.tr/ Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı. (2021). Evde bakım hizmetleri. https://ssyv.org.tr/wp-content/uploads/2021/12/EVDE-BAKIM-HIZMETLERI.pdf
- Sato D. (2020). Effectiveness of Telenursing for Postoperative Complications in Patients with Prostate Cancer. Asia-Pacific journal of oncology nursing, 7(4), 396–403. https://doi.org/10.4103/apjon.apjon_28_20
- Shaffer, K. M., Turner, K. L., Siwik, C., Gonzalez, B. D., Upasani, R., Glazer, J. V., vd. (2023). Digital health and telehealth in cancer care: A scoping review of reviews. The Lancet Digital Health, 5(5), e316-e327. https://doi.org/10.1016/S2589-7500(23)00049-3
- Tanrıverdi, Ö. (2020). COVID pandemisi ve teletıp. Yalçın, Ş., & Özet, A. (Ed.), Kanser ve COVID-19 Pandemisi (1. baskı, ss. 211-218). Ankara: Türkiye Klinikleri.
- Tezcan, C. (2016). Sağlığa yenilikçi bir bakış açısı: mobil sağlık. TÜSİAD Mobil Sağlık Raporu. Erişim adresi: https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/8676-dunya-ornekleri-isiginda-turkiyede-mobil-saglik (Erişim tarihi: 21 Aralık 2024).
- Timpel, P., Oswald, S., Schwarz, P. E. H., & Harst, L. (2020). Mapping the Evidence on the Effectiveness of Telemedicine Interventions in Diabetes, Dyslipidemia, and Hypertension: An Umbrella Review of Systematic Reviews and Meta-Analyses. Journal of medical Internet research, 22(3), e16791. https://doi.org/10.2196/16791
- Ustamehmetoğlu, G. (2021). Akıllanan dünyada yaşlı bakım uygulamaları. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 53-61.
- Vellone, E., Rebora, P., Ausili, D., Zeffiro, V., Pucciarelli, G., Caggianelli, G., vd. (2020). Motivational interviewing to improve self‐care in heart failure patients (MOTIVATE‐HF): A randomized controlled trial. ESC Heart Failure, 7(3), 1309-1318. https://doi.org/10.1002/ehf2.12733
- World Health Organization. (2000). Home-based long-term care. Geneva: WHO. Erişim adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/42343/WHO_TRS_898.pdf?sequence=1 (Erişim tarihi: 18 Ağustos 2024).
- Yun, S., Enjuanes, C., Calero-Molina, E., Hidalgo, E., José, N., Calvo, E., vd. (2022). Effectiveness of telemedicine in patients with heart failure according to frailty phenotypes: Insights from the iCOR randomized controlled trial. European Journal of Internal Medicine, 96, 49-59. https://doi.org/10.1016/j.ejim.2021.09.021
Toplam 41 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dahili Hastalıklar Hemşireliği |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 11 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1 |
