Diyabetik Ayak Ülserini Önlemede Termal Değerlendirmenin Etkisi: Randomize Kontrollü Çalışma Protokolü
Öz
Amaç: Diyabetik ayak, hastanede yatış süresini uzatan ve yaşam kalitesini azaltan amputasyon gibi komplikasyonlara ve yaşam kaybına neden olan ciddi bir sorundur. Bu araştırmada, Tip 2 Diyabetes Mellituslu (DM) hastalarda diyabetik ayak ülserini önlemede termal değerlendirmenin etkisini belirlemek amaçlandı.
Yöntem: Prospektif, paralel (1:1), iki gruplu (termal değerlendirme, kontrol) bu randomize kontrollü çalışma, Konya’da bir üniversite hastanesinin Endokrinoloji ve Genel Dahiliye kliniklerinde 2020-2023 yılları arasında yürütüldü. Araştırmanın örneklemini 18 yaş ve üzeri, Tip 2 DM tanılı 70 hasta oluşturdu. Randomizasyonla her gruba 35 hasta atandı. Veri toplayan araştırmacı, hasta ve yakınları grup atamasına körlendi. Tüm hastalara araştırmacı tarafından yapılandırılmış günlük ayak bakım girişimleri uygulandı. Hasta ve yakınlarının telefonuna ayak bakım videosu yüklendi. Kontrol kolundan farklı olarak termal değerlendirme kolundaki hastalara, yatışın ilk günü dijital infrared termometre ile termal değerlendirme uygulandı. Termal değerlendirme eğitim videosu hasta ve yakının telefonuna yüklendi. Tüm hastalar bir yıl süresince araştırmacı tarafından iki ayda bir evlerinde kontrol edildi. Araştırma öncesi etik kurul ve kurum izni alındı.
Uygulamada kullanım: Araştırma bulgularının, diyabetik ayak ülserlerini önlemede termal değerlendirmenin etkinliğine yönelik kanıt temelli bilgi sağlama ve bakım protokollerinin oluşturulmasına rehberlik etme potansiyeli vardır.
Clinical Trials ID: NCT04480801
Anahtar Kelimeler
Ayak bakımı Diyabetes Mellitus Diyabetik ayak Termal değerlendirme Ülser
Destekleyen Kurum
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Proje Numarası
Bu araştırma Necmettin Erbakan Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeleri tarafından 20149002 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir.
Kaynakça
- American Diabetes Association (ADA). (2023). The Journal of Clinical and Applied Research and Educatıon, 46(1). https://diabetes.org/newsroom/american-diabetes-association 2023standards-care-diabetes-guide-for-prevention-diagnosis-treatment-people-living-with-diabetes
- Araújo, A. L., Negreiros, F. D. D. S., Florêncio, R. S., Oliveira, S. K. P., Silva, A. R. V. D., & Moreira, T. M. M. (2022). Effect of thermometry on the prevention of diabetic foot ulcers: a systematic review with meta-analysis. Efeito da termometria na prevenção de úlceras de pé diabético: revisão sistemática com metanálise. Revista latino-americana de enfermagem, 30, e3567. https://doi.org/10.1590/1518-8345.5663.3567
- Armstrong, D. G., Holtz-Neiderer, K., Wendel, C., Mohler, M. J., Kimbriel, H. R., & Lavery, L. A. (2007). Skin temperature monitoring reduces the risk for diabetic foot ulceration in high risk patients. The American journal of medicine, 120(12), 1042–1046. https://doi.org/10.1016/j.amjmed.2007.06.028
- Boutron, I., Altman, D.G., Moher, D., Schulz, K.F., Ravaud, P. (2017). CONSORT Statement for Randomized Trials of Nonpharmacologic Treatments: A 2017 Update and a CONSORT Extension for Nonpharmacologic Trial Abstracts. Annals of Internal Medicine, 67(1), 40-7. https://doi.org/10.7326/M17-0046
- Bus, S. A., Lavery, L. A., Monteiro-Soares, M., Rasmussen, A., Raspovic, A., Sacco, I. C. N., van Netten, J. J., & International Working Group on the Diabetic Foot (2020). Guidelines on the prevention of foot ulcers in persons with diabetes (IWGDF 2019 update). Diabetes/metabolism research and reviews, 36 Suppl 1, e3269. https://doi.org/10.1002/dmrr.3269
- Chan, A. W., Tetzlaff, J. M., Gotzsche, P. C., Altman, D. G., Mann, H., Berlin, J. A., Dickersin, K., Hrobjartsson, A., Schulz, K. F., Parulekar, W. R., Krleza-Jeric, K., Laupacis, A., & Moher,D. (2013). SPIRIT 2013 explanation and elaboration: Guidance for protocols of clinical trials. BMJ, 346, e7586. https://doi.org/10.1136/bmj.e7586
- Ghosh, A., Ray, S., Garg, M. K., Chowdhury, S., & Mukhopadhyay, S. (2021). The role of infrared dermal thermometry in the management of neuropathic diabetic foot ulcers. Diabetic Medicine: A Journal of the British Diabetic Association, 38(4), e14368. https://doi.org/10.1111/dme.14368
- Gordon, I. L., Rothenberg, G. M., Lepow, B. D., Petersen, B. J., Linders, D. R., Bloom, J. D., & Armstrong, D. G. (2020). Accuracy of a foot temperature monitoring mat for predicting diabetic foot ulcers in patients with recent wounds or partial foot amputation. Diabetes research and clinical practice, 161, 108074. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2020.108074
- Houghton, V. J., Bower, V. M., & Chant, D. C. (2013). Is an increase in skin temperature predictive of neuropathic foot ulceration in people with diabetes? A systematic review and meta-analysis. Journal of Foot and Ankle Research, 6(1), 31. https://doi.org/10.1186/1757-1146-6-31 Ibrahim, A. (2017). IDF clinical practice recommendation on the diabetic foot: A guide for healthcare professionals. Diabetes Research and Clinical Practice, 127, 285–287. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2017.04.013
- International Diabetes Federation (IDF). (2021). IDF Diabetes Atlas. 10th edition. Brussels, Belgium https://diabetesatlas.org/idfawp/resource-files/2021/07/IDF_Atlas_10th_Edition_2021.pdf.
- Lavery, L. A., Higgins, K. R., Lanctot, D. R., Constantinides, G. P., Zamorano, R. G., Armstrong, D. G., Athanasiou, K. A., & Agrawal, C. M. (2004). Home monitoring of foot skin temperatures to prevent ulceration. Diabetes care, 27(11), 2642–2647. https://doi.org/10.2337/diacare.27.11.2642
- Lavery, L. A., Higgins, K. R., Lanctot, D. R., Constantinides, G. P., Zamorano, R. G., Athanasiou, K. A., Armstrong, D. G., & Agrawal, C. M. (2007). Preventing diabetic foot ulcer recurrence in high-risk patients: use of temperature monitoring as a self-assessment tool. Diabetes care, 30(1), 14–20. https://doi.org/10.2337/dc06-1600
- Lavery, L. A., Petersen, B. J., Linders, D. R., Bloom, J. D., Rothenberg, G. M., & Armstrong, D. G. (2019). Unilateral remote temperature monitoring to predict future ulceration for the diabetic foot in remission. BMJ open diabetes research & care, 7(1), e000696. https://doi.org/10.1136/bmjdrc-2019-000696
- Lazo-Porras, M., Bernabe-Ortiz, A., Taype-Rondan, A., Gilman, R. H., Malaga, G., Manrique, H., Neyra, L., Calderon, J., Pinto, M., Armstrong, D. G., Montori, V. M., & Miranda, J. J. (2020). Foot thermometry with mHeath-based supplementation to prevent diabetic foot ulcers: A randomized controlled trial. Wellcome open research, 5, 23. https://doi.org/10.12688/wellcomeopenres.15531.2
- Madhava, P. S., & Verma, S. (2019). A systematic literature review for early detection of type II diabetes. In 2019 5th International Conference on Advanced Computing & Communication Systems (ICACCS, Coimbatore, India, 220-224. https://doi.org/ 10.1109/ICACCS.2019.8728377.
- Monteiro-Soares, M., Boyko, E. J., Ribeiro, J., Ribeiro, I., & Dinis-Ribeiro, M. (2012). Predictive factors for diabetic foot ulceration: a systematic review. Diabetes/Metabolism Research and Reviews, 28(7), 574–600. https://doi.org/10.1002/dmrr.2319
- Polit, D. F., & Beck, C. T. (2006). The content validity index: are you sure you know what's being reported? Critique and recommendations. Research in nursing & health, 29(5), 489-497.
- Sibbald, R. G., Mufti, A., & Armstrong, D. G. (2015). Infrared skin thermometry: an underutilized cost-effective tool for routine wound care practice and patient high-risk diabetic foot self-monitoring. Advances in Skin & Wound Care, 28(1), 37–46. https://doi.org/10.1097/01.ASW.0000458991.58947.6b Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu. (2022).Ankara: TEMD Diabetes Mellitus Çalışma ve Eğitim Grubu https://file.temd.org.tr/Uploads/publications/guides/documents/diabetes-mellitus_2022.pdf
- Saltoğlu, N., Kılıçoğlu, Ö., Baktıroğlu, S., Oşar-Siva, Z., Aktaş, Ş., Altındaş, M., Arslan, C., Aslan, T., Çelik, S., Engin, A., Eraksoy, H., Ergönül, Ö., Ertuğrul, B., Güler, S., Kadanalı, A., Mülazımoğlu, L., Olgun, N., Öncül, O., Öznur, A., Satman, İ., Şencan, İ., Tanrıöver, Ö., Turhan, Ö., Tuygun, A. K., Tüzün, H., Yastı, A. Ç., & Yılmaz, T. (2015). Diyabetik ayak yarası ve infeksiyonunun tanısı, tedavisi ve önlenmesi: Ulusal uzlaşı raporu. Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği. https://www.klimikdergisi.org/wp-content/uploads/2021/01/diyabetik-ayak-yarasi-ve-infeksiyonunun-tanisi-tedavisi-ve-onlenmesi-ulusal-uzlasi-raporu.pdf
- Saurabh, S., Sarkar, S., Selvaraj, K., Kar, S. S., Kumar, S. G., & Roy, G. (2014). Effectiveness of foot care education among people with type 2 diabetes in rural Puducherry, India. Indian journal of endocrinology and metabolism, 18(1), 106–110. https://doi.org/10.4103/2230-8210.126587
- Schaper, N. C., Van Netten, J. J., Apelqvist, J., Lipsky, B. A., Bakker, K., & International Working Group on the Diabetic Foot (2016). Prevention and management of foot problems in diabetes: a Summary Guidance for Daily Practice 2015, based on the IWGDF Guidance Documents. Diabetes/metabolism research and reviews, 32 Suppl 1, 7–15. https://doi.org/10.1002/dmrr.2695
- Skafjeld, A., Iversen, M. M., Holme, I., Ribu, L., Hvaal, K., & Kilhovd, B. K. (2015). A pilot study testing the feasibility of skin temperature monitoring to reduce recurrent foot ulcers in patients with diabetes--a randomized controlled trial. BMC endocrine disorders, 15, 55. https://doi.org/10.1186/s12902-015-0054-x Tel Aydın, H., Çelik, P. (2020). Diyabetik ayak gelişimini önleyici hasta eğitim programının hastaların ayak bakımı ile ilgili bilgi ve uygulamalarına etkisi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 4(2), 90-97.
- World Medical Association. (2013). WMA Declaration of Helsinki- ethical principles for medical research involving human subjects. https://www.med.or.jp/dl-med/wma/helsinki2013e.pdf
- Wu, S. C., Driver, V. R., Wrobel, J. S., & Armstrong, D. G. (2007). Foot ulcers in the diabetic patient, prevention and treatment. Vascular Health and Risk Management, 3(1), 65–76.
- TÜRKDİAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi. (2021). https://www.turkdiab.org/admin/PICS/webfiles/Diyabet_Tani_ve_Tedavi_Rehberi_2021.pdf Zhang, P., Lu, J., Jing, Y., Tang, S., Zhu, D., & Bi, Y. (2017). Global epidemiology of diabetic foot ulceration: a systematic review and meta-analys
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dahili Hastalıklar Hemşireliği |
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | Bu araştırma Necmettin Erbakan Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeleri tarafından 20149002 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir. |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 27 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1 |
