Öz
Tabiat kültünün içerisinde sembolize ettiği anlamlar bütünü bakımından özel bir yere sahip olan ağaç, Çin ve Türkiye’nin sosyokültürel yapısını anlamak ve analiz etmek için önemli ipuçlarından biridir. Bu çalışma, Çin ve Türk kültürlerinde ağaçla ilgili inançlar ve semboller arasındaki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırmalı halk bilimi yöntemiyle çözümlemeyi amaçlamaktadır. Çin ve Türk kültürlerinde ağaç sadece doğal dünyanın ayrılmaz bir parçası değildir aynı zamanda zengin bir kültürel önem ve sembolik bir değere sahiptir. Örneğin, Çin kültüründe çam ve servi uzun ömür ve refahı sembolize ederken, Türk kültüründe servi ağaçları genellikle yaşam ve yenilenmenin sembolü olarak görülür. Bu çalışma, bu kültürel sembollerin derinlemesine bir analizi yoluyla, farklı kültürel geleneklerde ağaçlara nasıl özel bir anlam verildiğini ve bu sembollerin insanlar ve doğa arasındaki derin bağlantıyı nasıl yansıttığını göstermektedir. Ağaçların her iki kültürde de farklı şekillerde nasıl tanımlandığını gösteren bu çalışma, aynı zamanda ağaçların paylaştıkları sembolik özelliklere de işaret etmektedir. Bu çalışma ile kültürel sembollerin ve inanç sistemlerinin daha iyi anlaşılmasının kültürel ve çevresel sürdürülebilirlik konularında ve bu anlayışlara dayalı politika oluşturma konusunda faydalı bakış açıları sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Türk kültürü Çin kültürü mitoloji kültürel karşılaştırma ağaç
Kaynakça
- Azaklı, Tuba (2023). “Osmanlı Minyatür Sanatında Ağaç Türleri (16. Yüzyıl)”. Art-Sanat Dergisi, 19: 49-77.
- Çoruhlu, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. Kabalcı Yayınevi.
- Dağ, Ülfet (2021). “Türk ve İskandinav Mitolojisinde Ağaç Sembolizmi”. Millî Folklor, 132: 63-74.
- Dirlik, Ünal Şöhret (1997). Fethiye’de Halk İnançları. Denizli Genç Reklam.
- Erbek, Güran (1986). “Dokuma, İşleme ve Örgülerdeki Koç Boynuzu Örgesi”. Antika Dergisi, 10: 28-43.
- Ergun, Pervin (2004). Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
- Ergun, Pervin (2010). “Türk Kültüründe Ruhlar ve Orman Kültü”. Milli Folklor, 87: 113-121.
- Ferguson, John C. (2020). Çin Mitolojisi, İnanışlar, İmparatorlar ve Ejderhalar. Çev. Cemal Can Tarımcıoğlu. Maya Kitap.
- Gu, K. (2002). “Zhong hua min zu de shu mu tu teng yu shu mu chong bai [J]”. Nong Ye Kao Gu, 1: 136-153.
- Işık, Ramazan (2004). “Türklerde Ağaçla İlgili İnanışlar ve Bunlara Bağlı Kültler”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(2): 89-106.
- Işık, Salih (2019). “Hayat Ağacı ve Kutsal Ağaçlar: Türk ve Çin Mitolojisi Üzerine Bir Karşılaştırma”. Uluslararası Beşerî Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE), 5(11): 546-566.
- Liu, Q. & Tao, S. Y. (2017). “Shen shu tu xiang yu chuan tong zhong guo xin yang bian qian [J]”. Nan Jing She Hui Ke Xue, 6: 151-156.
- Mackenzie, Donald A. (1996). Çin ve Japon Mitolojisi. Çev. Koray Akten. İmge Kitabevi.
- Ren, Y. Q. (2020). “Lun she shu de li shi xi su ji sheng tai wen hua yi yi [D]”. Bei Jing Lin Ye Da Xue, 10-13.
- Roberts, Jeremy (2010). Chinese Mythology A to Z. Chelsea House An Imprint of Infobase Publishing.
- Wang, A. W. & Li S. J. (2007). “Zhong guo gu dai ‘shu wen hua’ gai shuo [J]”. Luo Yang Shi Fan Xue Yuan Xue Bao, 3: 53-55.
- Wu, X. X. (2016). “Cong qing ming cha liu kan wo guo chuan tong sheng tai guan [J]”. Lv Se Ke Ji, 19: 120-122.
- Yang, Lihui & An, Deming (2005). Handbook of Chinese Mythology. ABC-Clio, Inc.
- Yerdelen, Selda K. (2001). “Osmanlı Şenliklerinde Kullanılan Nahıl, Yapma Bahçe, Şekerden Tasvirler ve Tasarımcıları”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 17: 157-164.
- Yue, X. G. (2009). “Cong sang zang xi su kan zang zu di fang she hui de li shi ji wen hua yi si chuan gan zi zang zu zi zhi zhou shan yan shu zang wei li [J]”. Bei Fang Min Zu Da Xue Xue Bao (Zhe Xue She Hui Ke Xue Ban), 3: 109-113.
- Zhang, L. M. (2015). Cui Xi. Zhong guo gu dai de shu mu chong bai yu fa shu gu shi [J]. Nan Jing Hang Kong Hang Tian Da Xue Xue Bao (She Hui Ke Xue Ban), 17(1): 73-77.
Öz
Trees, which have a special place in terms of the totality of meanings they symbolize within the nature cult, are one of the important clues for understanding and analyzing the socio-cultural structure of China and Turkey. This study aims to analyze the similarities and differences between tree-related beliefs and symbols in Chinese and Turkish cultures using the comparative folklore method. In Chinese and Turkish cultures, trees are not only an inseparable part of the natural world, but also have a rich cultural significance and symbolic value. For example, while pine and cypress symbolize longevity and prosperity in Chinese culture, cypress trees are generally seen as symbols of life and renewal in Turkish culture. This study demonstrates how trees are given special meaning in different cultural traditions through an in-depth analysis of these cultural symbols and how these symbols reflect the deep connection between people and nature. This study, which shows how trees are defined differently in both cultures, also points to the symbolic characteristics that trees share. It is expected that a better understanding of cultural symbols and belief systems will provide useful perspectives on cultural and environmental sustainability issues and policy making based on these understandings.
Anahtar Kelimeler
Turkish culture Chinese culture mythology cultural comparison tree
Kaynakça
- Azaklı, Tuba (2023). “Osmanlı Minyatür Sanatında Ağaç Türleri (16. Yüzyıl)”. Art-Sanat Dergisi, 19: 49-77.
- Çoruhlu, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. Kabalcı Yayınevi.
- Dağ, Ülfet (2021). “Türk ve İskandinav Mitolojisinde Ağaç Sembolizmi”. Millî Folklor, 132: 63-74.
- Dirlik, Ünal Şöhret (1997). Fethiye’de Halk İnançları. Denizli Genç Reklam.
- Erbek, Güran (1986). “Dokuma, İşleme ve Örgülerdeki Koç Boynuzu Örgesi”. Antika Dergisi, 10: 28-43.
- Ergun, Pervin (2004). Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
- Ergun, Pervin (2010). “Türk Kültüründe Ruhlar ve Orman Kültü”. Milli Folklor, 87: 113-121.
- Ferguson, John C. (2020). Çin Mitolojisi, İnanışlar, İmparatorlar ve Ejderhalar. Çev. Cemal Can Tarımcıoğlu. Maya Kitap.
- Gu, K. (2002). “Zhong hua min zu de shu mu tu teng yu shu mu chong bai [J]”. Nong Ye Kao Gu, 1: 136-153.
- Işık, Ramazan (2004). “Türklerde Ağaçla İlgili İnanışlar ve Bunlara Bağlı Kültler”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(2): 89-106.
- Işık, Salih (2019). “Hayat Ağacı ve Kutsal Ağaçlar: Türk ve Çin Mitolojisi Üzerine Bir Karşılaştırma”. Uluslararası Beşerî Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE), 5(11): 546-566.
- Liu, Q. & Tao, S. Y. (2017). “Shen shu tu xiang yu chuan tong zhong guo xin yang bian qian [J]”. Nan Jing She Hui Ke Xue, 6: 151-156.
- Mackenzie, Donald A. (1996). Çin ve Japon Mitolojisi. Çev. Koray Akten. İmge Kitabevi.
- Ren, Y. Q. (2020). “Lun she shu de li shi xi su ji sheng tai wen hua yi yi [D]”. Bei Jing Lin Ye Da Xue, 10-13.
- Roberts, Jeremy (2010). Chinese Mythology A to Z. Chelsea House An Imprint of Infobase Publishing.
- Wang, A. W. & Li S. J. (2007). “Zhong guo gu dai ‘shu wen hua’ gai shuo [J]”. Luo Yang Shi Fan Xue Yuan Xue Bao, 3: 53-55.
- Wu, X. X. (2016). “Cong qing ming cha liu kan wo guo chuan tong sheng tai guan [J]”. Lv Se Ke Ji, 19: 120-122.
- Yang, Lihui & An, Deming (2005). Handbook of Chinese Mythology. ABC-Clio, Inc.
- Yerdelen, Selda K. (2001). “Osmanlı Şenliklerinde Kullanılan Nahıl, Yapma Bahçe, Şekerden Tasvirler ve Tasarımcıları”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 17: 157-164.
- Yue, X. G. (2009). “Cong sang zang xi su kan zang zu di fang she hui de li shi ji wen hua yi si chuan gan zi zang zu zi zhi zhou shan yan shu zang wei li [J]”. Bei Fang Min Zu Da Xue Xue Bao (Zhe Xue She Hui Ke Xue Ban), 3: 109-113.
- Zhang, L. M. (2015). Cui Xi. Zhong guo gu dai de shu mu chong bai yu fa shu gu shi [J]. Nan Jing Hang Kong Hang Tian Da Xue Xue Bao (She Hui Ke Xue Ban), 17(1): 73-77.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Halk Bilimi (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 24 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 25 |
