Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The role of perceived parental acceptance-rejection and the early memories of warmth and safeness in predicting cognitive distortion of university students

Yıl 2025, Sayı: 74, 545 - 567, 30.04.2025

Aycan Öztop Tuna , Serkan Denizli

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1634184

Öz

The aim of the study was to investigate predictive role of parental acceptance rejection, and early memories of warmth and safeness in cognitive distortion levels of university students. Participants of the study was consisted of 210 undergraduate
students enrolled in Faculty of Education at Ege University during 2020-2021 academic year. Data was collected using Personal Information Form, Parental Acceptance-Rejection Scale, Early Memories of Warmth and Safeness Scale, and Cognitive Distortion Scale. Multiple linear regression analysis was performed in order to determine the predictive power of two independent variables (parental acceptance-rejection and the early memories of warmth and safeness) on a dependent variable (cognitive distortions). Results of the multiple linear regression analysis indicated that parental rejection perceived from mothers positively predicted the cognitive distortion levels and explained 9% of the variance in the cognitive distortion levels. However,
perceived rejection from the father and the level of early memories of warmth and safeness did not significantly predict cognitive distortion scores.

Anahtar Kelimeler

Cognitive Distortion Early Memories of Warmth and Safeness Parental Acceptance-Rejection Perception

Kaynakça

  • Ağır, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleri ile problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Akın, A., Uysal, R. ve Çitemel, N. (2013). Çocukluk dönemi mutluluk/huzur anıları ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 71-80.
  • Alkım Arı, F. (2021). Bilişsel şemalar ve bağlanma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 1823-1834. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.987946
  • Balin, H. (2021). Aile içi rollerde babalığın önemi. Çocuk ve Medeniyet, 6(11), 55- 81. https://doi.org/10.47646/CMD.2021.247
  • Bartholomew, K., & Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226. https://doi.org/10.1037/0022-3514.61.2.226
  • Beck, J. (2020). Bilişsel davranışçı terapi: Temelleri ve ötesi. I. Tarı Cömert ve M. Şahin (Çev.) ve M. Şahin (Çev. Ed.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Beck, A. T., & Weishaar, M. E. (2019). Cognitive therapy. In D. Wedding, R. J. Corsini (Eds.), Current Psychotherapies (11. Baskı, pp. 237-272). Cengage Learning.
  • Bodur, B. (2021). Algılanan anne baba tutumu ve bilişsel çarpıtmalar ile internet bağımlılığı davranışı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
  • Burns, D. (2016). İyi hissetmek: Yeni duygudurum tedavisi (25. Basım). H. A. Karaosmanoğlu (Çev. Ed.) ve G. Acar, İ. E. Atak, Ö. Mestçioğlu ve E. Tuncer, (Çev.). Psikonet Yayınları.
  • Cassidy, J. (2008). The nature of the child’s ties. In J. Cassidy & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (3.Baskı, pp. 322). The Guilford Press.
  • Corey, G. (2015). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuram ve uygulamaları (8. Baskı) (T. Ergene, Çev.). Mentis Yayıncılık.
  • Covin, R., Dozois, D. J. A., Ogniewicz, A., & Seeds, P. M. (2011). Measuring cognitive errors: Initial development of the cognitive distortions scale (CDS). International Journal of Cognitive Therapy, 4(3), 297–322. https://doi.org/10.1521/ijct.2011.4.3.297
  • Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı (25. Baskı). Remzi Kitabevi.
  • Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Publishing.
  • Dedeler, M., Akün, E., ve Durak Batıgün A. (2017). Turkish adaptation of adult parental acceptance-rejection questionnaire short form. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 30(3), 181-193. https://doi.org/10.5350/DAJPN2017300302
  • Demiriz, S. ve Ulutaş, İ. (2016). Çocuklar ne kadar mutlu? Bazı değişkenlere göre çocuklarda mutluluğun belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 16-24.
  • Derincegöz, N. (2019). Üniversite öğrencilerinin kabul-ret algısı, benlik saygısı ve duygu düzenleme güçlüklerinin affetme düzeylerini yordamadaki rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
  • Duru, E., & Balkıs, M. (2021). Childhood trauma, depressive symptoms and rational /irrational beliefs: A moderated mediation model. Current Psychology, 41(10), 7258–7270. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01282-2
  • Erdoğdu, M. Y. (2006). Ana-baba tutumları ile öğretmen davranışlarının çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik düzeyi ile ilişkileri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13(3), 98-105.
  • Ergin, E. (2022). Yetişkinlerde çocukluk çağı travmalarının duygu düzenleme güçlüğü ile bilişsel çarpıtmalar arasındaki ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
  • Ertaç, B. (2021). Yetişkin bireylerde obsesif inanış düzeyleri ile çocukluk çağı olumsuz yaşantıları, bilişsel çarpıtmalar ve ruminasyon arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Kent Üniversitesi.
  • Gander, M. J., ve Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi (B. Onur, Çev.). İmge Kitabevi.
  • Ghorbani, H. (2019). Mahalanobis distance and its application for detecting multivariate outliers. Facta Universitatis, Series: Mathematics and Informatics, 34(3), 583-595. https://doi.org/10.22190/FUMI1903583G
  • Gönen, G. (2014). Algılanan anne baba tutumunun üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtmaları ve kişilik yapıları ile ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Güleç, D., ve Kavlak, O. (2013). Baba-bebek bağlanma ölçeğinin Türk toplumunda geçerlik ve güvenirliğinin incelenemesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 170-181.
  • Gündüz, A. ve Gündoğmuş, İ. (2019). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile otomatik düşünceler, ara inançlar, uyumsuz şemalar, anksiyete ve depresif belirti şiddeti ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri Dergisi, 22(4), 424-435. https://dx.doi.org/10.5505/kpd.2019.72621
  • Güneş, R. (2016). Sürekli kaygı ve sürekli depresyon ile algılanan ana baba tutum boyutları arasındaki ilişki: Otomatik düşünce ve üst bilişin aracı rolleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
  • Kalender, Z. (2017). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerinde ayrılık kaygısı ile oluşan otomatik düşüncelerin bağlanma stilleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
  • Karabacak, A., Yıldırım, N., Adıgüzel, E. ve Kurt, E. (2015). Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin aile ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 516-533.
  • Karakurum, M. M. (2020). Yetişkinlerde bağlanma stillerinin öznel iyi oluş, yaşam doyumu ve bilişsel çarpıtmalar üzerinde etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
  • Katar, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları, saldırganlık ve olumsuz otomatik düşünceler arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
  • Kaya, N. (2018). İyi aile yoktur (11.baskı). İthaki Yayınları.
  • Kaya, Ö. (2020). Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Işık Üniversitesi.
  • Khaleque, A., & Rohner, R. P. (2002). Perceived parental acceptance-rejection and psychological adjustment: A meta-analysis of cross-cultural and intracultural studies. Journal of Marriage and Family, 64(1), 54-64. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2002.00054.x
  • Kırman, A., ve Doğan, Ö. (2017). Anne-baba çocuk ilişkileri: Bir meta-sentez çalışması. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 4(1), 28-49.
  • Kodan, S. (2013). Üniversite öğrencilerinde umutsuzluk ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 175-190.
  • Leech, L. N., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (2. Baskı). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Lorzangeneh, S., & Issazadegan, A. (2022). The role of early maladaptive schema domains and childhood trauma in predicting cognitive distortions. Journal of Research in Psychopathology, 3(8), 1-8. https://dx.doi.org/10.22098/jrp.2022.10098.1049
  • Mayseless, O., Bartholomew, K., Henderson, A., & Trinke, S. (2004). ''I was more her mom than she was mine:'' Role reversal in a community sample. Family Relations, 53(1), 78–86. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2004.00011.x
  • Miller, A. (2020). Beden asla yalan söylemez (18.Basım) (C. Dansuk, Çev.). Okuyan Us Yayınevi.
  • Nemutlu, B. (2020). Bilişsel çarpıtmaların çocukluk çağı travmaları ve bağlanma stilleri ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
  • Okudum, M. (2021). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ile empatik eğilim ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
  • Özdel, K., Taymur, İ., Guriz, S. O., Tulaci, R. G. Kuru, E., & Türkçapar, M. H. (2014). Measuring cognitive errors using the cognitive distortions scale (CDS): Psychometric properties in clinical and non-clinical samples. Plos One, 9(8), 1-7. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0105956
  • Özen, Y., ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(7), 394-422.
  • Özer, K. (2002). İletişimsizlik becerisi. Sistem Yayıncılık.
  • Özer, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zeka ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Richter, A., Gilbert, P., & McEwan, K. (2009). Development of an early memories of warmth and safeness scale and its relationship to psychopathology. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, (82), 171– 184.
  • Rising, D. G., ve Rohner, R. P. (2020). Reddedilmenin yaralarını sarmak: Klinik uygulama için danışan yönergeleri kitapçığı (2. Baskı) (S. Gürmen, S. Uçar, B. Kökçü, D. Eralp, L. Hanöz ve M. Adaçağlar, Çev.). Rohner Research Publications.
  • Rohner, R. P. (2004). The parental ''Acceptance- rejection syndrome'': Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59(8), 830-840. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.8.830
  • Rohner, R. P. (2005). Glossary of significant concepts in parental acceptance– rejection theory. In R. P. Rohner & A. Khaleque (Eds.), Handbook for the study of parental acceptance and rejection (4. Baskı, pp. 379–397). Rohner Research Publications.
  • Rohner, R. P., & Khaleque, A. (2002). Parental acceptance-rejection and life-span development: A universalist perspective. Online Readings in Psychology and Culture, 6(1), 1-10. http://dx.doi.org/ 10.9707/2307-0919.1055
  • Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2005). Parental acceptance-rejection: Theory, cross-cultural methods, evidence and implications. Ethos, 33(3), 299:334. https://psycnet.apa.org/doi/10.1525/eth.2005.33.3.299
  • Rubin, D. C. (2000). The distribution of early childhood memories. Memory, 8(4), 265–269. https://doi.org/10.1080/096582100406810
  • Sancak, Z. (2020). Bağlanma stillerinin olumsuz otomatik düşünce sistemi üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
  • Sarıcı, H. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenlemelerinde çocukluk örselenmeleri ve otomatik düşüncelerin rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
  • Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E., & Telch, M. J. (1995). The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research, 19(3), 295–321. https://doi.org/10.1007/BF02230402
  • Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2011). A history of modern psychology (10. Basım). Wadsworth Cengage Learning Publisher.
  • Scott, J., & Freeman, A. (2010). Beck’s cognitive therapy. In N. Kazantzis, M. A. Reinecke, & A. Freeman (Eds.), Cognitive and behavioral theories in clinical practice (pp. 28-75). Guilford Press.
  • Seligman, L., ve Reichenberg, L.W. (2019). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları, sistemler, stratejiler ve beceriler (E. E. Yerlikaya, Çev.). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Tezcan, G. (2015). Çocukluk döneminde sosyal kaygının gelişiminde ebeveyn kabul-ret algısı: Otomatik düşüncelerin aracı rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Tezel Şahin, F., Akıncı Coşgun, A. ve Aydın Kılıç, Z. N. (2017). Babaların çocuklarıyla vakit geçirme durumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 319-343. Totan, T. (2008). Nicel betimsel desenler. D. M. Siyez (Ed.), Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri içinde (s. 249-282). Mentis Yayıncılık.
  • Türkçapar, M. H. (2013). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulamaları (7.Baskı). HYB Yayıncılık.
  • Türkoğlu, B., Çeliköz, N. ve Uslu, M. (2013). 3-6 Yaş aralığında çocuğu olan babaların nitelikli zaman algılarına dair görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 54-71.
  • Tüzün, O., ve Sayar, K. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam, 19(1), 24-39. Ulutaş, A., Aksoy, A. B., ve Çalışkan, Z. (2016). Anne-bebek etkileşimi. Annals of Health Sciences Research, 5(1), 38-44.
  • Ülker, M. (2016). Kadınlarda çocukluk dönemi mutluluk anıları ile ebeveynlik rollerine ilişkin kendilik algısı arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Ünal, F. ve Kök, E. E. (2015). 0-6 Yaş çocuğu olan ebeveynlerin babalık rolüne ilişkin görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(4), 1142-1153.
  • Yaman Akpınar, T. ve Özteke Kozan, H. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk huzur anıları ile kendini toparlama gücünün çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-13.
  • Yeşilyurt, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumları ile otomatik düşünceleri ve stresle baş etme tarzları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
  • Yıldırım, B. (2017). Çocukluk çağı travmaları ve romantik ilişki doyumu arasındaki ilişkide; otomatik düşüncelerin aracılık rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
  • Yılmaz, H. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının bilişsel şemalar ve psikolojik semptomlarla ilişkisi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(2), 167-192. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967201932116
  • Yılmaz, H. ve Büyükcebeci, A. (2019). Aidiyet ile mental iyi oluş arasındaki ilişkide çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının aracı rolü. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 203-228. https://doi.org/10.31679/adamakademi.525012
  • Yılmaz, H. ve Ülker, M. (2018). Kadınlarda çocukluk dönemi mutluluk anıları ile ebeveynlik rollerine ilişkin kendilik algısı. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 47-57.
  • Yoldaş Bıçkı, E. (2020). Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve mükemmeliyetçilik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Young J. E., Klosko J. S., & Weishaar M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. Guilford Press.

Üniversite öğrencilerinin ebeveyn kabul-ret algısı ve çocukluk dönemi mutluluk/huzur anılarının bilişsel çarpıtma düzeylerini yordamadaki rolü

Yıl 2025, Sayı: 74, 545 - 567, 30.04.2025

Aycan Öztop Tuna , Serkan Denizli

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1634184

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin ebeveyn kabul-ret algısı ve çocukluk dönemi mutluluk/huzur anılarının bilişsel çarpıtma düzeylerindeki yordayıcı rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim yılında Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan 210 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Kişisel Bilgi Formu, Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği (Düşünme Özellikleri Ölçeği), Ebeveyn Kabul-Ret Ölçeği ve Çocukluk Dönemi Mutluluk/Huzur Anıları Ölçeği veri toplama araçları kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında ise iki bağımsız değişkenin (ebeveyn
kabul/ret algısı ve çocukluk dönemi mutluluk/huzur anıları) bir bağımlı değişkeni (bilişsel çarpıtmalar) yordama gücünü saptayabilmek amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçları incelendiğinde; üniversite öğrencilerinin annelerinden algıladıkları ebeveyn ret düzeylerinin bilişsel çarpıtma düzeylerini pozitif yönde anlamlı derecede yordadığı ve bilişsel çarpıtma düzeylerindeki değişimin %9’unu açıkladığı tespit edilmiştir. Ancak babadan
algılanan ret düzeyi ile çocukluk dönemi mutluluk/huzur anıları düzeyinin bilişsel çarpıtma düzeylerini yordayıcı rolünün bulunmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel Çarpıtmalar Çocukluk Dönemi Mutluluk/Huzur Anıları Ebeveyn Kabul-Ret Algısı

Kaynakça

  • Ağır, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma düzeyleri ile problem çözme becerileri ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Akın, A., Uysal, R. ve Çitemel, N. (2013). Çocukluk dönemi mutluluk/huzur anıları ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 71-80.
  • Alkım Arı, F. (2021). Bilişsel şemalar ve bağlanma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 1823-1834. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.987946
  • Balin, H. (2021). Aile içi rollerde babalığın önemi. Çocuk ve Medeniyet, 6(11), 55- 81. https://doi.org/10.47646/CMD.2021.247
  • Bartholomew, K., & Horowitz, L. M. (1991). Attachment styles among young adults: a test of a four-category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61(2), 226. https://doi.org/10.1037/0022-3514.61.2.226
  • Beck, J. (2020). Bilişsel davranışçı terapi: Temelleri ve ötesi. I. Tarı Cömert ve M. Şahin (Çev.) ve M. Şahin (Çev. Ed.). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Beck, A. T., & Weishaar, M. E. (2019). Cognitive therapy. In D. Wedding, R. J. Corsini (Eds.), Current Psychotherapies (11. Baskı, pp. 237-272). Cengage Learning.
  • Bodur, B. (2021). Algılanan anne baba tutumu ve bilişsel çarpıtmalar ile internet bağımlılığı davranışı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
  • Burns, D. (2016). İyi hissetmek: Yeni duygudurum tedavisi (25. Basım). H. A. Karaosmanoğlu (Çev. Ed.) ve G. Acar, İ. E. Atak, Ö. Mestçioğlu ve E. Tuncer, (Çev.). Psikonet Yayınları.
  • Cassidy, J. (2008). The nature of the child’s ties. In J. Cassidy & P. R. Shaver (Eds.), Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications (3.Baskı, pp. 322). The Guilford Press.
  • Corey, G. (2015). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuram ve uygulamaları (8. Baskı) (T. Ergene, Çev.). Mentis Yayıncılık.
  • Covin, R., Dozois, D. J. A., Ogniewicz, A., & Seeds, P. M. (2011). Measuring cognitive errors: Initial development of the cognitive distortions scale (CDS). International Journal of Cognitive Therapy, 4(3), 297–322. https://doi.org/10.1521/ijct.2011.4.3.297
  • Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı (25. Baskı). Remzi Kitabevi.
  • Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Publishing.
  • Dedeler, M., Akün, E., ve Durak Batıgün A. (2017). Turkish adaptation of adult parental acceptance-rejection questionnaire short form. Düşünen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 30(3), 181-193. https://doi.org/10.5350/DAJPN2017300302
  • Demiriz, S. ve Ulutaş, İ. (2016). Çocuklar ne kadar mutlu? Bazı değişkenlere göre çocuklarda mutluluğun belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 16-24.
  • Derincegöz, N. (2019). Üniversite öğrencilerinin kabul-ret algısı, benlik saygısı ve duygu düzenleme güçlüklerinin affetme düzeylerini yordamadaki rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
  • Duru, E., & Balkıs, M. (2021). Childhood trauma, depressive symptoms and rational /irrational beliefs: A moderated mediation model. Current Psychology, 41(10), 7258–7270. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01282-2
  • Erdoğdu, M. Y. (2006). Ana-baba tutumları ile öğretmen davranışlarının çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik düzeyi ile ilişkileri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13(3), 98-105.
  • Ergin, E. (2022). Yetişkinlerde çocukluk çağı travmalarının duygu düzenleme güçlüğü ile bilişsel çarpıtmalar arasındaki ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
  • Ertaç, B. (2021). Yetişkin bireylerde obsesif inanış düzeyleri ile çocukluk çağı olumsuz yaşantıları, bilişsel çarpıtmalar ve ruminasyon arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Kent Üniversitesi.
  • Gander, M. J., ve Gardiner, H. W. (1998). Çocuk ve ergen gelişimi (B. Onur, Çev.). İmge Kitabevi.
  • Ghorbani, H. (2019). Mahalanobis distance and its application for detecting multivariate outliers. Facta Universitatis, Series: Mathematics and Informatics, 34(3), 583-595. https://doi.org/10.22190/FUMI1903583G
  • Gönen, G. (2014). Algılanan anne baba tutumunun üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtmaları ve kişilik yapıları ile ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Güleç, D., ve Kavlak, O. (2013). Baba-bebek bağlanma ölçeğinin Türk toplumunda geçerlik ve güvenirliğinin incelenemesi. International Journal of Human Sciences, 10(2), 170-181.
  • Gündüz, A. ve Gündoğmuş, İ. (2019). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı olumsuz yaşantıları ile otomatik düşünceler, ara inançlar, uyumsuz şemalar, anksiyete ve depresif belirti şiddeti ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri Dergisi, 22(4), 424-435. https://dx.doi.org/10.5505/kpd.2019.72621
  • Güneş, R. (2016). Sürekli kaygı ve sürekli depresyon ile algılanan ana baba tutum boyutları arasındaki ilişki: Otomatik düşünce ve üst bilişin aracı rolleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
  • Kalender, Z. (2017). Üniversite öğrencilerinin yakın ilişkilerinde ayrılık kaygısı ile oluşan otomatik düşüncelerin bağlanma stilleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
  • Karabacak, A., Yıldırım, N., Adıgüzel, E. ve Kurt, E. (2015). Üniversite öğrencilerinin bilişsel çarpıtma ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin aile ile ilgili değişkenler açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 516-533.
  • Karakurum, M. M. (2020). Yetişkinlerde bağlanma stillerinin öznel iyi oluş, yaşam doyumu ve bilişsel çarpıtmalar üzerinde etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
  • Katar, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları, saldırganlık ve olumsuz otomatik düşünceler arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
  • Kaya, N. (2018). İyi aile yoktur (11.baskı). İthaki Yayınları.
  • Kaya, Ö. (2020). Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Işık Üniversitesi.
  • Khaleque, A., & Rohner, R. P. (2002). Perceived parental acceptance-rejection and psychological adjustment: A meta-analysis of cross-cultural and intracultural studies. Journal of Marriage and Family, 64(1), 54-64. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2002.00054.x
  • Kırman, A., ve Doğan, Ö. (2017). Anne-baba çocuk ilişkileri: Bir meta-sentez çalışması. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 4(1), 28-49.
  • Kodan, S. (2013). Üniversite öğrencilerinde umutsuzluk ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 175-190.
  • Leech, L. N., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (2. Baskı). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Lorzangeneh, S., & Issazadegan, A. (2022). The role of early maladaptive schema domains and childhood trauma in predicting cognitive distortions. Journal of Research in Psychopathology, 3(8), 1-8. https://dx.doi.org/10.22098/jrp.2022.10098.1049
  • Mayseless, O., Bartholomew, K., Henderson, A., & Trinke, S. (2004). ''I was more her mom than she was mine:'' Role reversal in a community sample. Family Relations, 53(1), 78–86. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2004.00011.x
  • Miller, A. (2020). Beden asla yalan söylemez (18.Basım) (C. Dansuk, Çev.). Okuyan Us Yayınevi.
  • Nemutlu, B. (2020). Bilişsel çarpıtmaların çocukluk çağı travmaları ve bağlanma stilleri ile ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
  • Okudum, M. (2021). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ile empatik eğilim ve akılcı olmayan inançlar arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
  • Özdel, K., Taymur, İ., Guriz, S. O., Tulaci, R. G. Kuru, E., & Türkçapar, M. H. (2014). Measuring cognitive errors using the cognitive distortions scale (CDS): Psychometric properties in clinical and non-clinical samples. Plos One, 9(8), 1-7. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0105956
  • Özen, Y., ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(7), 394-422.
  • Özer, K. (2002). İletişimsizlik becerisi. Sistem Yayıncılık.
  • Özer, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zeka ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Richter, A., Gilbert, P., & McEwan, K. (2009). Development of an early memories of warmth and safeness scale and its relationship to psychopathology. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, (82), 171– 184.
  • Rising, D. G., ve Rohner, R. P. (2020). Reddedilmenin yaralarını sarmak: Klinik uygulama için danışan yönergeleri kitapçığı (2. Baskı) (S. Gürmen, S. Uçar, B. Kökçü, D. Eralp, L. Hanöz ve M. Adaçağlar, Çev.). Rohner Research Publications.
  • Rohner, R. P. (2004). The parental ''Acceptance- rejection syndrome'': Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59(8), 830-840. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.8.830
  • Rohner, R. P. (2005). Glossary of significant concepts in parental acceptance– rejection theory. In R. P. Rohner & A. Khaleque (Eds.), Handbook for the study of parental acceptance and rejection (4. Baskı, pp. 379–397). Rohner Research Publications.
  • Rohner, R. P., & Khaleque, A. (2002). Parental acceptance-rejection and life-span development: A universalist perspective. Online Readings in Psychology and Culture, 6(1), 1-10. http://dx.doi.org/ 10.9707/2307-0919.1055
  • Rohner, R. P., Khaleque, A., & Cournoyer, D. E. (2005). Parental acceptance-rejection: Theory, cross-cultural methods, evidence and implications. Ethos, 33(3), 299:334. https://psycnet.apa.org/doi/10.1525/eth.2005.33.3.299
  • Rubin, D. C. (2000). The distribution of early childhood memories. Memory, 8(4), 265–269. https://doi.org/10.1080/096582100406810
  • Sancak, Z. (2020). Bağlanma stillerinin olumsuz otomatik düşünce sistemi üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
  • Sarıcı, H. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilişsel duygu düzenlemelerinde çocukluk örselenmeleri ve otomatik düşüncelerin rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
  • Schmidt, N. B., Joiner, T. E., Young, J. E., & Telch, M. J. (1995). The schema questionnaire: Investigation of psychometric properties and the hierarchical structure of a measure of maladaptive schemas. Cognitive Therapy and Research, 19(3), 295–321. https://doi.org/10.1007/BF02230402
  • Schultz, D. P., & Schultz, S. E. (2011). A history of modern psychology (10. Basım). Wadsworth Cengage Learning Publisher.
  • Scott, J., & Freeman, A. (2010). Beck’s cognitive therapy. In N. Kazantzis, M. A. Reinecke, & A. Freeman (Eds.), Cognitive and behavioral theories in clinical practice (pp. 28-75). Guilford Press.
  • Seligman, L., ve Reichenberg, L.W. (2019). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları, sistemler, stratejiler ve beceriler (E. E. Yerlikaya, Çev.). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Tezcan, G. (2015). Çocukluk döneminde sosyal kaygının gelişiminde ebeveyn kabul-ret algısı: Otomatik düşüncelerin aracı rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Tezel Şahin, F., Akıncı Coşgun, A. ve Aydın Kılıç, Z. N. (2017). Babaların çocuklarıyla vakit geçirme durumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 319-343. Totan, T. (2008). Nicel betimsel desenler. D. M. Siyez (Ed.), Psikolojik danışmada araştırma yöntemleri içinde (s. 249-282). Mentis Yayıncılık.
  • Türkçapar, M. H. (2013). Bilişsel terapi: Temel ilkeler ve uygulamaları (7.Baskı). HYB Yayıncılık.
  • Türkoğlu, B., Çeliköz, N. ve Uslu, M. (2013). 3-6 Yaş aralığında çocuğu olan babaların nitelikli zaman algılarına dair görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 54-71.
  • Tüzün, O., ve Sayar, K. (2006). Bağlanma kuramı ve psikopatoloji. Düşünen Adam, 19(1), 24-39. Ulutaş, A., Aksoy, A. B., ve Çalışkan, Z. (2016). Anne-bebek etkileşimi. Annals of Health Sciences Research, 5(1), 38-44.
  • Ülker, M. (2016). Kadınlarda çocukluk dönemi mutluluk anıları ile ebeveynlik rollerine ilişkin kendilik algısı arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Ünal, F. ve Kök, E. E. (2015). 0-6 Yaş çocuğu olan ebeveynlerin babalık rolüne ilişkin görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(4), 1142-1153.
  • Yaman Akpınar, T. ve Özteke Kozan, H. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk huzur anıları ile kendini toparlama gücünün çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-13.
  • Yeşilyurt, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları anne baba tutumları ile otomatik düşünceleri ve stresle baş etme tarzları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
  • Yıldırım, B. (2017). Çocukluk çağı travmaları ve romantik ilişki doyumu arasındaki ilişkide; otomatik düşüncelerin aracılık rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
  • Yılmaz, H. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının bilişsel şemalar ve psikolojik semptomlarla ilişkisi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(2), 167-192. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967201932116
  • Yılmaz, H. ve Büyükcebeci, A. (2019). Aidiyet ile mental iyi oluş arasındaki ilişkide çocukluk dönemi mutluluk ve huzur anılarının aracı rolü. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 203-228. https://doi.org/10.31679/adamakademi.525012
  • Yılmaz, H. ve Ülker, M. (2018). Kadınlarda çocukluk dönemi mutluluk anıları ile ebeveynlik rollerine ilişkin kendilik algısı. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 47-57.
  • Yoldaş Bıçkı, E. (2020). Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve mükemmeliyetçilik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Young J. E., Klosko J. S., & Weishaar M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide. Guilford Press.
Toplam 74 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Aycan Öztop Tuna 0000-0002-2186-8816

Serkan Denizli

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 5 Şubat 2025
Kabul Tarihi 17 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 74

Kaynak Göster

APA Öztop Tuna, A., & Denizli, S. (2025). Üniversite öğrencilerinin ebeveyn kabul-ret algısı ve çocukluk dönemi mutluluk/huzur anılarının bilişsel çarpıtma düzeylerini yordamadaki rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(74), 545-567. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1634184

   Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

33574