Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

POST-COLONIAL ANALYSIS OF WESTERN CENTRIC INTELLECTUAL HEGEMONY IN INSTITUTIONAL TURKISH FOLK MUSIC PRACTICES

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 50, 1109 - 1131, 28.06.2025
https://doi.org/10.12981/mahder.1565649

Öz

In Turkey society, where the process of westernisation has deeply affected many areas of social life, the idea of emulating Western models and adapting to Western criteria and standards is at the intellectual background of many innovations that have been carried out with the mission of modernisation. One of the areas in which the effects of this idea can be seen concretely is in the various innovations and regulations in the field of music. In this process, traditional music and related practices have been reinterpreted according to Western references and revised through a Western filter. Especially in the processes of formation and development of various practices of Turkish folk music at the institutional level, traces of a Western-oriented intellectual hegemony based on emulation stand out. Postcolonial approaches are functional in recognising and eliminating this hegemony. As a field of analysis and research, postcolonialism is a theory that aims to investigate and expose Western-style thought practices in societies that have been subjected to Western hegemony at the cultural, social and epistemological levels. In this context, my research aimed to identify the implicit Western intellectual hegemony behind various musical activities of folk music ensembles within state institutions, such as their performance styles, concert practices, notation preferences and approaches to the theory of usûl (rhythmic patterns), using postcolonial theory and content analysis method. At the end of the research I came to the conclusion that there is an intellectual Western hegemony at the source of certain practices in the performance of folk music, such as the transition to the choral and orchestral model of Western music, the standardisation of the structures and performance techniques of instruments, the increased importance given to music notation, the transition to the equal temperament system of notation, the emulation of polyphonic music, and the transformation of traditional usûl theory into the Western understanding of time signatures.

Kaynakça

  • Aksoy, B. (1985). Tanzimat’tan cumhuriyet’e mûsikî ve batılılaşma. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, (ed.: Murat Belge), C. 5, 1212-1225, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Aksoy, B. (1999). Cumhuriyet dönemi musikisinde farklılaşma olgusu. Cumhuriyetin Sesleri İçinde, (ed.: Gönül Paçacı), 30-35, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Alpyıldız, E. (2012). Yerelden ulusala taşınan müzik belleği ve yurttan sesler. Milli Folklor, 12(96), 84-93.
  • Altay, Ş. (1983). Açıklamalı hukuk ve sosyal bilimler sözlüğü. İstanbul: Bilgi Yayınevi
  • Ashcroft, B. vd. (2002). The empire writes back: theory and practice in post-colonial literatures. 2nd Edition, London: Routledge.
  • Ayas, O. G. (2018a). Müziği boğan gürültü: İdeolojinin kıskacındaki musiki. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Ayas, O. G. (2018b). Osmanlı müzik mirasını dışlayıcı devlet politikalarına karşı savunma stratejileri: Musiki inkılâbı’na karşı muhalefetin söylemsel analizi. Uluslararası Etnomüzikoloji Sempozyumu Müzik ve Politika Bildirileri Kitabı, (ed.: Özlem Doğuş Varlı), 103-119, Bursa: Etnomüzikoloji Derneği.
  • Ayas, O. G. (2020). Musiki inkılabı’nın sosyolojisi. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Ayas, O. G. (2021). Müzikte evrensellik iddialarına sosyolojik bir bakış. Müziğin Kimlikli Halleri İçinde, (ed.: Özlem Doğuş Varlı), 21-42, İstanbul: Doğu Kitabevi.
  • Aydın, S. (1999). Kimlik sorunu, ulusallık ve Türk kimliği. İstanbul: Öteki Yayınevi.
  • Behar, C. (2015). Osmanlı/Türk mûsıkîsinin kısa tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Beştepe, K. (2018). Notaya aktarılmış Türk halk müziği eserlerinin kaynak kişi icrasına göre incelenmesi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Bhabha, Homi K. (2016). Kültürel konumlanış. (çev.: Tahir Uluç), İstanbul: İnsan Yayınları.
  • Bhambra, G. K. (2015). Moderniteyi yeniden düşünmek: Post-kolonyalizm ve sosyolojik tahayyül. (çev.: Özlem İlyas), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Burke, P. (2011). Kültürel melezlik. (çev.: Mustafa Topal), İstanbul: Asur Yayınları. Büyüköztürk, Ş. - Çakmak, E. - Akgün, Ö. - Karadeniz, Ş. - Demirel, F. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 32. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Çakıroğlu, İ. (2022). Türk tarih tezi’nin Türk müziği tarihyazımına etkileri. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 23(2), 407-424.
  • Çelik, H. - Ekşi, H. (2013). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99-117.
  • Çerezcioğlu, A. B. (2015). Tarihsel müzikoloji üzerine yeniden düşünmek. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1444-1452.
  • Çevik, S. (2013). Koro eğitimi ve yönetimi. Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
  • Dirlik A. (2005). Postkolonyal aura: Küresel kapitalizm çağında üçüncü dünya eleştirisi. (çev.: Galip Doğduaslan), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Dönmez, A. O. (2021). Nota yazımı ile icrası arasında uyuşmazlık bulunan türkü motifleri: Muğla örneği. Rast Müzikoloji Dergisi, 9(1), 2659-2672.
  • Eke, M. (2009). Türk halk müziği ezgilerindeki eksikliklerin giderilerek geleceğe intikâli ve korunması. 38. Icanas Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildirileri Kitabı, 275-285, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
  • Elçi, A. (1997). Muzaffer Sarısözen: hayatı, eserleri ve çalışmaları. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Elçi, A. (2015). Halk müziği okulu olarak radyo ve Muzaffer Sarısözen’in radyo programcılığı. Ölümünün 50. Yılında Muzaffer Sarısözen Sempozyumu Bildirileri Kitabı, 57-64, Sivas: Sivas 1000 Temel Eser.
  • Erdener, Y. (2019). Kars’ta Çobanoğlu kahvehanesi’nde aşık karşılaşmaları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Ersanlı, B. (2021). İktidar ve tarih: Türkiye’de "resmi tarih" tezinin oluşumu (1929-1937). Ankara: İletişim Yayınları.
  • Ersoy, İ. (2014). Türk halk müziğinin yeniden üretimi/inşası: Ulusal kaynaştırma projesi olarak “yurttan sesler” topluluğu. International Journal of Human Sciences, 11(2), 931-947.
  • Göle, N. (2010). Nilüfer Göle ile postkolonyalizm üzerine. (ed.: Engin Sustam), Toplumbilim: Postkolonyal Düşünce Özel Sayısı, 25, 101-108.
  • Güngör, B. (2018). Postkolonyalizm ve edebiyat: Türk edebiyatında sömürgeciliğe bakış. Hece.
  • Gürel, S. - Okur, M. A. (2022). Eleştirel kuram bağlamında yeniden yorumlanan hegemonya: sivil toplum, iktidar ve kültür ilişkisi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 454-466.
  • Gürkan, B. (2023). Cumhuriyetin modern bir müziği olarak Türk halk müziği ve güzel sanatlar sisteminde konumlanışı. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Cumhuriyet Özel Sayısı, 111-123.
  • Hannerz, U. (1998). Çevre kültür senaryoları, kültür, küreselleşme ve dünya sistemi: Kimlik temsilinin çağdaş koşulları. (çev.: Gülcan Seçkin - Ümit Hüsrev Yolsal), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Hobsbawm, E. - Ranger, T. (2022). Geleneğin icadı. (4. Baskı), (çev.: Mehmet Murat Şahin), İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • İlyasoğlu, E. (1994). Zaman içinde müzik: Başlangıcından günümüze örneklerle batı müziğinin evrimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Karabulut, E. (2019). Kaynak kişilerin icrası ile derleme/notaya alım sürecinde ortaya çıkan farklılıklar: Aşık Veysel Şatıroğlu örneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kaya, İ. (2017). Sosyolojik düşüncede avrupa-merkezcilik, ötekileştirme ve oryantalist söylem üzerine post-kolonyal bir okuma ve eleştirisi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21(3), 1973-2008.
  • Kaya, O. (2023). Türk halk müziği geleneğinde “usûl”ün temellükü. Konservatoryum – Conservatorium, 10(2), 116-125.
  • Kıyak, H. (2018). Mızrabı, yayı ve kalemiyle Mesud Cemil. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
  • Kütükçü, T. (2012). Radyoculuk geleneğimiz ve Türk musikisi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Mimaroğlu, İ. (1995). Müzik tarihi. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Mustan Dönmez, B. (2019). Etnomüzikolojinin temel kavramları. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Mutlu, K. (2015). Kültürel melezlik bağlamında tepecik filarmoni orkestrası. EÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuarı Dergisi, 6, 1-12.
  • Nandy, A. (1983). The intimate enemy: Loss and recovery of self under colonialism. Oxford: Oxford University Press.
  • Nettl, B. (1986). World music in the twentieh century: A survey of research on Western influence. Acta Musicologia, 58(2), 360-373.
  • Özalp, N. (2000). Türk mûsikîsi tarihi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Özdek, A. (2014). Trt Türk halk müziği notaları ve bağlama eğitimi. Uluslararası Müzik ve Sahne Sanatları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 179-191, Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları.
  • Özdemir, M. (2017). Post-kolonyalizm nedir?. Ankara: Açılım Kitap.
  • Özdemir, U. (2019), Notanın otoritesi, otoritenin notası: Türkiye’de nota-merkezli resmî halk müziğinin yapısökümü. Rast Müzikoloji Dergisi, 7(2), 2122-2148.
  • Özer, İ. (1995). Türk müziği icrasında yönetim. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Özmenteş, G. - Şenel, O. (2019). Türkiye’de hegemonik bir araç olarak müzik eğitimi ve kanonik söylemleri. Etnomüzikoloji Dergisi, 2(1), 50-85.
  • Öztürk, O. M. (2005). Geleneksel müziklerin "westernizasyonu": Binilen dalın kesilmesi. I. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirileri Kitabı, Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
  • Öztürk, O. M. (2006). Benzerlik ve farklılıklar: Bütünleşik bir “geleneksel Anadolu müziği” yaklaşımına doğru. 20. Yıl Pan’a Armağan Kitabı İçinde, (ed.: Işık Tabar Gençer - Ferruh Gençer), 151-188, İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • Öztürk, O. M. (2016). Milli musiki ütopyası: Halk ruhunu garp fenniyle terkib etmek. İllüzyon – Cumhuriyetin Klasik Müzik Serüveni İçinde, (ed.: Fırat Kutluk), 3-73, İstanbul: h2o Kitap.
  • Öztürk, O. M. (2018), H. S. Arel’in türk mûsikîsine bakışında ütopyacılık, garpçılık ve türkçülüğün yeri. Rast Müzikoloji Dergisi, 6(2). 1853-1873.
  • Öztürk, O. M. (2023). Müzikoloji: Pür bilimsel bir giriş. Eleştirel Boyutlarıyla Müzikoloji, (ed.: Okan Murat Öztürk), 13-64, Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
  • Reinhard, U. - Pinto, T. O. (2019). Türk âşık ve ozanları. (ed.: Elif Damla Yavuz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Rumelili, B. (2014). Batı merkezcilik ve postkolonyalizm. Küresel Siyasete Giriş: Kavramlar, Teoriler ve Süreçler İçinde, (ed.: Evren Balta), 203-220, Ankara: İletişim Yayınları.
  • Said, E. W. (2022). Şarkiyatçılık – Batı’nın şark anlayışları. (22. Baskı). (çev. Berna Yıldırım), İstanbul: Metis Kitap.
  • Saral, E. (2020). Kültürel melezleşme olgusunun karadeniz popüler müziği üzerindeki görünümü, Researcher, 8(1), 236–247.
  • Sarısözen, M. (1962). Türk halk musikisi usulleri. Ankara: Resimli Posta Matbaası.
  • Seyhan, Ö. (1987). Halk müziğimizde usul sorunu. 3. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri Kitabı, 236-260. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı MİFAD Dairesi.
  • Sökmen, K. T. (2022). Geleneksel Türk müziğinde şef kavramı. Eurasian Journal of Music and Dance, 20, 113-126.
  • Sözen, E. (1999). Söylem: Belirsizlik, mübadele, bilgi, güç ve refleksivite. Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
  • Şenel, O. (2014). Müziğin evrenselliği varsayımı ve etnomüzikolojide evrensel arayışı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 872-889.
  • Şenel, O. (2021). Müzikte mükemmelin göreceliği: akort sistemlerinin evrimi ve eşit tampere sistemin yükselişi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, 14(76), 352-369.
  • Şenel, O. (2023). Postkolonyalizm ve müzikte postkolonyal çözümleme. Eleştirel Boyutlarıyla Müzikoloji İçinde, (ed.: Okan Murat Öztürk), 146-182, Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
  • Şenel, S. (2018). Muzaffer Sarısözen – Türk halk müziği ve oyunları hakkında yazılar, röportajlar, anılar, ardından yazılanlar, belgeler, notalar. İstanbul: Sivas Platformu Yayınları.
  • Şener, B. (2014). Uluslararası ilişkilerde hegemonya olgusu ve ABD hegemonyasının siyasal ve kültürel kaynağı: “Amerikan istisnacılığı” ya da “açık/kaçınılmaz yazgı”. The Journal Of Academic Social Science Studies, 26, 405-420.
  • Şimşek, A. (2013). Türkiye’de tarih ders kitaplarında avrupamerkezcilik: İnsan & Toplum, 3(6), 193-222.
  • Tanrıkorur, C. (2014). Türk müzik kimliği. (2.baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Taşdelen, V. (2013). Kolonyalizm ve edebiyat, Hece, 196, 74-84.
  • Tekelioğlu, O. (1999). Ciddi müzikten popüler müziğe musiki inkılabının sonuçları. Cumhuriyetin Sesleri İçinde, (ed.: Gönül Paçacı), 146-153, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Tilavel, B. (2017). Trt Türk halk müziği repertuvarında yer alan 23 ve 30 zamanlı türküler için türk müziği usûl geleneği ışığında bir değerlendirme. İstem, 15(29), 199-216.
  • Toker, H. (2024). 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin kapsayıcı müzik politikası ve müzikteki değişim. Meshk Journal of Religious Music, 1(1), 19-33.
  • Tombul, E. (2006). Musikide devrim: Cumhuriyet döneminde Türk musikisine devlet müdahalesinin hikâyesi. Musikişinas, 6, 67-80.
  • Toraganlı, H. (1989). Türk halk musikisi usulleri. Orkestra, 19(187), 46-51.
  • Uluç G. - Süslü B. (2017). Kültürel karşılaşmalar: Melez Müzikler. The Turkish Online Journal Of Design, Art and Communication, 7(3), 475-487.
  • Üstel, F. (1994). 1920'li ve 30'lu yıllarda "millî musiki" ve "musiki inkılabı". Defter, 22, 41–53.
  • Werbner, P. - Modood, T. (2015). Debating cultural hybridity: Multicultural identities and the politics of anti-racism. London: Zed Books.
  • Yetişkin, E. (2010). Postkolonyal kavramlar üzerine notlar. Toplumbilim, (25), 15-20.
  • Young, R. (2024). Postkolonyalizm: Çok kısa bir giriş (çev.: Turgay Sivrikaya), Ankara: İletişim Yayınları.
  • Yönetken, H. B. (1963). Sarısözen’in son kitabı hakkında. Türk Folklor Araştırmaları, 8(170), 3069-3072.
  • Yönetken, H. B. (2006) Derleme notları I. Kitap: Anadolu’da geleneksel müzik yaşamı üzerine notlar 1937-1953. Ankara: Sun Yayınevi.
  • Yükselsin, İ. (2015). Bir ‘kültürel aracı’ olarak Muzaffer Sarısözen ve erken cumhuriyet döneminde ‘Türk halk müziği’nin yeniden inşasındaki rolü. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (14), 77-90.

KURUMSAL HALK MÜZİĞİ PRATİKLERİNDEKİ BATI MERKEZCİ DÜŞÜNSEL HEGEMONYANIN POST-KOLONYAL ÇÖZÜMLEMESİ

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 50, 1109 - 1131, 28.06.2025
https://doi.org/10.12981/mahder.1565649

Öz

Batılılaşma sürecinin gündelik yaşamın birçok boyutunu derinden etkilediği Türk toplumunda, modernleşme misyonuyla gerçekleştirilen birçok yeniliğin arka planında Batılı modellere öykünme ve Batı’nın ölçütlerine uyum sağlama düşüncesi bulunmaktadır. Bu düşüncenin etkilerinin somut bir şekilde görüldüğü alanlardan birisi de müzik alanında yapılan çeşitli düzenleme ve yeniliklerdir. Batılılaşma sürecinde, geleneksel müzikler ve ona bağlı uygulamalar, Batı referansına göre yeniden yorumlanmış ve Batı süzgecinden geçirilerek revize edilmiştir. Özellikle, halk müziğinin kurumsal düzeydeki çeşitli pratiklerinin oluşum ve gelişim süreçlerinde, öykünmeye dayalı Batı merkezci düşünsel hegemonyanın izleri görülür. Söz konusu hegemonyanın bilincine varılması ve tasfiye edilmesinde ise postkolonyal yaklaşımlar işlevsel olmaktadır. Bir analiz ve çözümleme alanı olarak postkolonyalizm, Batı’nın kültürel, sosyal ve bilgi düzleminde hegemonyasına maruz kalmış toplumlardaki Batılı tarzda düşünme pratiklerini araştırıp, bunların açığa çıkarılmasını amaçlayan bir teorik yaklaşımdır. Bu bağlamda araştırmada, devlet kurumları bünyesindeki halk müziği topluluklarının, icra biçimleri, sahne pratikleri, notasyon tercihleri ve usûl teorisi konusundaki yaklaşımları gibi çeşitli faaliyetlerin arka planında bulunan düşünsel Batı hegemonyasının postkolonyal teoriden yararlanılarak çözümlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda; halk müziğinin sahnelenmesinde Batı müziğinin koro ve orkestra modelinin benimsenmesi, çalgıların icra tekniklerinin standartlaşması, müzik yazısına verilen önemin artması, notasyonda tampereleşme, çok sesliliğe öykünme ve geleneksel usûl teorisinin Batılı ölçü sayısı anlayışına dönüştürülmesi gibi pratiklerin kaynağında düşünsel Batı hegemonyasının bulunduğu yönünde sonuçlara ulaşılmıştır.

Kaynakça

  • Aksoy, B. (1985). Tanzimat’tan cumhuriyet’e mûsikî ve batılılaşma. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, (ed.: Murat Belge), C. 5, 1212-1225, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Aksoy, B. (1999). Cumhuriyet dönemi musikisinde farklılaşma olgusu. Cumhuriyetin Sesleri İçinde, (ed.: Gönül Paçacı), 30-35, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Alpyıldız, E. (2012). Yerelden ulusala taşınan müzik belleği ve yurttan sesler. Milli Folklor, 12(96), 84-93.
  • Altay, Ş. (1983). Açıklamalı hukuk ve sosyal bilimler sözlüğü. İstanbul: Bilgi Yayınevi
  • Ashcroft, B. vd. (2002). The empire writes back: theory and practice in post-colonial literatures. 2nd Edition, London: Routledge.
  • Ayas, O. G. (2018a). Müziği boğan gürültü: İdeolojinin kıskacındaki musiki. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Ayas, O. G. (2018b). Osmanlı müzik mirasını dışlayıcı devlet politikalarına karşı savunma stratejileri: Musiki inkılâbı’na karşı muhalefetin söylemsel analizi. Uluslararası Etnomüzikoloji Sempozyumu Müzik ve Politika Bildirileri Kitabı, (ed.: Özlem Doğuş Varlı), 103-119, Bursa: Etnomüzikoloji Derneği.
  • Ayas, O. G. (2020). Musiki inkılabı’nın sosyolojisi. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Ayas, O. G. (2021). Müzikte evrensellik iddialarına sosyolojik bir bakış. Müziğin Kimlikli Halleri İçinde, (ed.: Özlem Doğuş Varlı), 21-42, İstanbul: Doğu Kitabevi.
  • Aydın, S. (1999). Kimlik sorunu, ulusallık ve Türk kimliği. İstanbul: Öteki Yayınevi.
  • Behar, C. (2015). Osmanlı/Türk mûsıkîsinin kısa tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Beştepe, K. (2018). Notaya aktarılmış Türk halk müziği eserlerinin kaynak kişi icrasına göre incelenmesi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Bhabha, Homi K. (2016). Kültürel konumlanış. (çev.: Tahir Uluç), İstanbul: İnsan Yayınları.
  • Bhambra, G. K. (2015). Moderniteyi yeniden düşünmek: Post-kolonyalizm ve sosyolojik tahayyül. (çev.: Özlem İlyas), İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Burke, P. (2011). Kültürel melezlik. (çev.: Mustafa Topal), İstanbul: Asur Yayınları. Büyüköztürk, Ş. - Çakmak, E. - Akgün, Ö. - Karadeniz, Ş. - Demirel, F. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. 32. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Çakıroğlu, İ. (2022). Türk tarih tezi’nin Türk müziği tarihyazımına etkileri. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 23(2), 407-424.
  • Çelik, H. - Ekşi, H. (2013). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99-117.
  • Çerezcioğlu, A. B. (2015). Tarihsel müzikoloji üzerine yeniden düşünmek. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1444-1452.
  • Çevik, S. (2013). Koro eğitimi ve yönetimi. Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
  • Dirlik A. (2005). Postkolonyal aura: Küresel kapitalizm çağında üçüncü dünya eleştirisi. (çev.: Galip Doğduaslan), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
  • Dönmez, A. O. (2021). Nota yazımı ile icrası arasında uyuşmazlık bulunan türkü motifleri: Muğla örneği. Rast Müzikoloji Dergisi, 9(1), 2659-2672.
  • Eke, M. (2009). Türk halk müziği ezgilerindeki eksikliklerin giderilerek geleceğe intikâli ve korunması. 38. Icanas Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildirileri Kitabı, 275-285, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
  • Elçi, A. (1997). Muzaffer Sarısözen: hayatı, eserleri ve çalışmaları. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Elçi, A. (2015). Halk müziği okulu olarak radyo ve Muzaffer Sarısözen’in radyo programcılığı. Ölümünün 50. Yılında Muzaffer Sarısözen Sempozyumu Bildirileri Kitabı, 57-64, Sivas: Sivas 1000 Temel Eser.
  • Erdener, Y. (2019). Kars’ta Çobanoğlu kahvehanesi’nde aşık karşılaşmaları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Ersanlı, B. (2021). İktidar ve tarih: Türkiye’de "resmi tarih" tezinin oluşumu (1929-1937). Ankara: İletişim Yayınları.
  • Ersoy, İ. (2014). Türk halk müziğinin yeniden üretimi/inşası: Ulusal kaynaştırma projesi olarak “yurttan sesler” topluluğu. International Journal of Human Sciences, 11(2), 931-947.
  • Göle, N. (2010). Nilüfer Göle ile postkolonyalizm üzerine. (ed.: Engin Sustam), Toplumbilim: Postkolonyal Düşünce Özel Sayısı, 25, 101-108.
  • Güngör, B. (2018). Postkolonyalizm ve edebiyat: Türk edebiyatında sömürgeciliğe bakış. Hece.
  • Gürel, S. - Okur, M. A. (2022). Eleştirel kuram bağlamında yeniden yorumlanan hegemonya: sivil toplum, iktidar ve kültür ilişkisi. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 454-466.
  • Gürkan, B. (2023). Cumhuriyetin modern bir müziği olarak Türk halk müziği ve güzel sanatlar sisteminde konumlanışı. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Cumhuriyet Özel Sayısı, 111-123.
  • Hannerz, U. (1998). Çevre kültür senaryoları, kültür, küreselleşme ve dünya sistemi: Kimlik temsilinin çağdaş koşulları. (çev.: Gülcan Seçkin - Ümit Hüsrev Yolsal), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Hobsbawm, E. - Ranger, T. (2022). Geleneğin icadı. (4. Baskı), (çev.: Mehmet Murat Şahin), İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • İlyasoğlu, E. (1994). Zaman içinde müzik: Başlangıcından günümüze örneklerle batı müziğinin evrimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Karabulut, E. (2019). Kaynak kişilerin icrası ile derleme/notaya alım sürecinde ortaya çıkan farklılıklar: Aşık Veysel Şatıroğlu örneği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kaya, İ. (2017). Sosyolojik düşüncede avrupa-merkezcilik, ötekileştirme ve oryantalist söylem üzerine post-kolonyal bir okuma ve eleştirisi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 21(3), 1973-2008.
  • Kaya, O. (2023). Türk halk müziği geleneğinde “usûl”ün temellükü. Konservatoryum – Conservatorium, 10(2), 116-125.
  • Kıyak, H. (2018). Mızrabı, yayı ve kalemiyle Mesud Cemil. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
  • Kütükçü, T. (2012). Radyoculuk geleneğimiz ve Türk musikisi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • Mimaroğlu, İ. (1995). Müzik tarihi. İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Mustan Dönmez, B. (2019). Etnomüzikolojinin temel kavramları. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
  • Mutlu, K. (2015). Kültürel melezlik bağlamında tepecik filarmoni orkestrası. EÜ Devlet Türk Musikisi Konservatuarı Dergisi, 6, 1-12.
  • Nandy, A. (1983). The intimate enemy: Loss and recovery of self under colonialism. Oxford: Oxford University Press.
  • Nettl, B. (1986). World music in the twentieh century: A survey of research on Western influence. Acta Musicologia, 58(2), 360-373.
  • Özalp, N. (2000). Türk mûsikîsi tarihi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Özdek, A. (2014). Trt Türk halk müziği notaları ve bağlama eğitimi. Uluslararası Müzik ve Sahne Sanatları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 179-191, Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları.
  • Özdemir, M. (2017). Post-kolonyalizm nedir?. Ankara: Açılım Kitap.
  • Özdemir, U. (2019), Notanın otoritesi, otoritenin notası: Türkiye’de nota-merkezli resmî halk müziğinin yapısökümü. Rast Müzikoloji Dergisi, 7(2), 2122-2148.
  • Özer, İ. (1995). Türk müziği icrasında yönetim. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Özmenteş, G. - Şenel, O. (2019). Türkiye’de hegemonik bir araç olarak müzik eğitimi ve kanonik söylemleri. Etnomüzikoloji Dergisi, 2(1), 50-85.
  • Öztürk, O. M. (2005). Geleneksel müziklerin "westernizasyonu": Binilen dalın kesilmesi. I. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirileri Kitabı, Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
  • Öztürk, O. M. (2006). Benzerlik ve farklılıklar: Bütünleşik bir “geleneksel Anadolu müziği” yaklaşımına doğru. 20. Yıl Pan’a Armağan Kitabı İçinde, (ed.: Işık Tabar Gençer - Ferruh Gençer), 151-188, İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • Öztürk, O. M. (2016). Milli musiki ütopyası: Halk ruhunu garp fenniyle terkib etmek. İllüzyon – Cumhuriyetin Klasik Müzik Serüveni İçinde, (ed.: Fırat Kutluk), 3-73, İstanbul: h2o Kitap.
  • Öztürk, O. M. (2018), H. S. Arel’in türk mûsikîsine bakışında ütopyacılık, garpçılık ve türkçülüğün yeri. Rast Müzikoloji Dergisi, 6(2). 1853-1873.
  • Öztürk, O. M. (2023). Müzikoloji: Pür bilimsel bir giriş. Eleştirel Boyutlarıyla Müzikoloji, (ed.: Okan Murat Öztürk), 13-64, Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
  • Reinhard, U. - Pinto, T. O. (2019). Türk âşık ve ozanları. (ed.: Elif Damla Yavuz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Rumelili, B. (2014). Batı merkezcilik ve postkolonyalizm. Küresel Siyasete Giriş: Kavramlar, Teoriler ve Süreçler İçinde, (ed.: Evren Balta), 203-220, Ankara: İletişim Yayınları.
  • Said, E. W. (2022). Şarkiyatçılık – Batı’nın şark anlayışları. (22. Baskı). (çev. Berna Yıldırım), İstanbul: Metis Kitap.
  • Saral, E. (2020). Kültürel melezleşme olgusunun karadeniz popüler müziği üzerindeki görünümü, Researcher, 8(1), 236–247.
  • Sarısözen, M. (1962). Türk halk musikisi usulleri. Ankara: Resimli Posta Matbaası.
  • Seyhan, Ö. (1987). Halk müziğimizde usul sorunu. 3. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri Kitabı, 236-260. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı MİFAD Dairesi.
  • Sökmen, K. T. (2022). Geleneksel Türk müziğinde şef kavramı. Eurasian Journal of Music and Dance, 20, 113-126.
  • Sözen, E. (1999). Söylem: Belirsizlik, mübadele, bilgi, güç ve refleksivite. Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
  • Şenel, O. (2014). Müziğin evrenselliği varsayımı ve etnomüzikolojide evrensel arayışı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 872-889.
  • Şenel, O. (2021). Müzikte mükemmelin göreceliği: akort sistemlerinin evrimi ve eşit tampere sistemin yükselişi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, 14(76), 352-369.
  • Şenel, O. (2023). Postkolonyalizm ve müzikte postkolonyal çözümleme. Eleştirel Boyutlarıyla Müzikoloji İçinde, (ed.: Okan Murat Öztürk), 146-182, Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
  • Şenel, S. (2018). Muzaffer Sarısözen – Türk halk müziği ve oyunları hakkında yazılar, röportajlar, anılar, ardından yazılanlar, belgeler, notalar. İstanbul: Sivas Platformu Yayınları.
  • Şener, B. (2014). Uluslararası ilişkilerde hegemonya olgusu ve ABD hegemonyasının siyasal ve kültürel kaynağı: “Amerikan istisnacılığı” ya da “açık/kaçınılmaz yazgı”. The Journal Of Academic Social Science Studies, 26, 405-420.
  • Şimşek, A. (2013). Türkiye’de tarih ders kitaplarında avrupamerkezcilik: İnsan & Toplum, 3(6), 193-222.
  • Tanrıkorur, C. (2014). Türk müzik kimliği. (2.baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Taşdelen, V. (2013). Kolonyalizm ve edebiyat, Hece, 196, 74-84.
  • Tekelioğlu, O. (1999). Ciddi müzikten popüler müziğe musiki inkılabının sonuçları. Cumhuriyetin Sesleri İçinde, (ed.: Gönül Paçacı), 146-153, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Tilavel, B. (2017). Trt Türk halk müziği repertuvarında yer alan 23 ve 30 zamanlı türküler için türk müziği usûl geleneği ışığında bir değerlendirme. İstem, 15(29), 199-216.
  • Toker, H. (2024). 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin kapsayıcı müzik politikası ve müzikteki değişim. Meshk Journal of Religious Music, 1(1), 19-33.
  • Tombul, E. (2006). Musikide devrim: Cumhuriyet döneminde Türk musikisine devlet müdahalesinin hikâyesi. Musikişinas, 6, 67-80.
  • Toraganlı, H. (1989). Türk halk musikisi usulleri. Orkestra, 19(187), 46-51.
  • Uluç G. - Süslü B. (2017). Kültürel karşılaşmalar: Melez Müzikler. The Turkish Online Journal Of Design, Art and Communication, 7(3), 475-487.
  • Üstel, F. (1994). 1920'li ve 30'lu yıllarda "millî musiki" ve "musiki inkılabı". Defter, 22, 41–53.
  • Werbner, P. - Modood, T. (2015). Debating cultural hybridity: Multicultural identities and the politics of anti-racism. London: Zed Books.
  • Yetişkin, E. (2010). Postkolonyal kavramlar üzerine notlar. Toplumbilim, (25), 15-20.
  • Young, R. (2024). Postkolonyalizm: Çok kısa bir giriş (çev.: Turgay Sivrikaya), Ankara: İletişim Yayınları.
  • Yönetken, H. B. (1963). Sarısözen’in son kitabı hakkında. Türk Folklor Araştırmaları, 8(170), 3069-3072.
  • Yönetken, H. B. (2006) Derleme notları I. Kitap: Anadolu’da geleneksel müzik yaşamı üzerine notlar 1937-1953. Ankara: Sun Yayınevi.
  • Yükselsin, İ. (2015). Bir ‘kültürel aracı’ olarak Muzaffer Sarısözen ve erken cumhuriyet döneminde ‘Türk halk müziği’nin yeniden inşasındaki rolü. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (14), 77-90.
Toplam 84 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Müzikoloji ve Etnomüzikoloji
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hakan Aykurt 0000-0002-0375-6175

Erken Görünüm Tarihi 28 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 28 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 11 Ekim 2024
Kabul Tarihi 14 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 50

Kaynak Göster

APA Aykurt, H. (2025). KURUMSAL HALK MÜZİĞİ PRATİKLERİNDEKİ BATI MERKEZCİ DÜŞÜNSEL HEGEMONYANIN POST-KOLONYAL ÇÖZÜMLEMESİ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 18(50), 1109-1131. https://doi.org/10.12981/mahder.1565649