Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

GELENEKSEL TÜRK İŞLEME ÖRNEKLERİNİN EV GİYİMİ TASARIMLARINDA KULLANILMASI

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 50, 1229 - 1246, 28.06.2025
https://doi.org/10.12981/mahder.1604866

Öz

Çok zengin bir geçmişi olan Türk kültürü içerisinde, işleme sanatı önemli bir yere sahiptir. Ev giyimi, günlük yaşamda konfor sağlamak amacıyla tasarlanmış, genellikle rahat ve doğal kumaşlardan üretilen giysileri ifade etmekle birlikte, evde dinlenme, uyku veya hafif aktiviteler için idealdir. Bu araştırmanın amacı; geleneksel işleme örneklerinin Türk kültüründeki önemine vurgu yaparak, Konya A.R. İzzet Koyunoğlu Müzesi ve Konya Etnografya Müzesi’nde yer alan işlemelerin teknik, renk, malzeme, motif ve kullanım alanları bakımından incelemek; incelenen işlemelerin dokuma, renk ve motif özelliklerine bağlı kalarak, ev giyimi tasarımlarına aktarmak, yeniden yorumlayıp sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Bununla birlikte ev giyimi üreticilerine koleksiyon hazırlama sürecinde yeni bir ilham kaynağı oluşturarak hazır giyim ve tekstil sektörüne katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma yürütülürken öncelikle konu ile ilgili literatür taraması yapılarak Türk işleme sanatı ve ev giyimi ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Konya A.R. İzzet Koyunoğlu Müzesi ve Konya Etnografya Müzesinde bulunan işlemeli örneklerin fotoğrafları çekilerek dokuz adet örnek çalışma kapsamında incelenmiştir. Procreate programı kullanılarak, araştırma kapsamına alınan işlemeli örneklerin dokuma ve motif özelliklerine bağlı kalınarak, dokuz adet paftadan oluşan ev giyimi koleksiyonu hazırlanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda tüm veriler değerlendirilmiş ve araştırma ile ilgili sonuçlar elde edilmiştir.

Kaynakça

  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
  • Barışta, Ö. (1984). Türk işleme sanatı tarihi. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınevi.
  • Barışta, Ö. (1999). Osmanlı imparatorluğu dönemi Türk işlemeleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Bayraktar, F. (1996). Kadın iç giyimleri. Ankara: Sim Matbaacılık.
  • Berker, N. (1974). Türk işlemeleri. Sanat Dünyamız, 2, 6.
  • Berker, N. (1977). İşlemeli kavuk örtüleri, Sanat Dünyamız, 11, 10-14.
  • Berker, N. (1980). Türk el işlemelerinde semboller, Sanat Dünyamız, 20, 32-36.
  • Edip, S. (2019). Oyun tasarımı anahtarı modeline göre bir kutu oyunu tasarlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Ertaş, İnci Ş.- Ertürk, N. (2023). Pandemiden etkilenen giysi tercihleri: ev giysileri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-185.
  • Gönül, M. (1971). Türk nakış ve işlemeleri. Türk Folklor Araştırmaları, 13, 6140 – 6144.
  • Kahveci, M. (2021). Yirminci yüzyılda iç giyimin dönüşümü ve günümüz giyim modasına yansımaları. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kawamura, Y. (2005). Fashion-ology: an introduction to fashion studies. New York: Berg.
  • Övüç, R. (1986). Türk işleme desenleri, İstanbul: Akbank Kültür Sanat Merkezi.
  • Sözen, M – Güner, Ş. (1998). Geleneksel Türk el sanatları. İstanbul: Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık.
  • Sürür, A. (1976). Türk işleme sanatı. İstanbul: Ak Yayınları
  • Ünal, İ. (1956). Türk işlemeleri. Türk Etnografya Dergisi, 1, 83-85.
  • Tansuğ, S. (1996). Anadolu elişlerinde bin bir motifli uçkurlar, Kültür ve Sanat, 30, 24-27.
  • Teng, W. (2022). Research on home lifestyle and fashion in the post-pandemic era. Tesi di laurea Magistrale. Milano: ARC III - Scuola del Design.
  • Türk Dil Kurumu (1974). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

THE USE OF TRADITIONAL TURKISH EMBROIDERY SAMPLES IN HOME WEAR DESIGNS

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 50, 1229 - 1246, 28.06.2025
https://doi.org/10.12981/mahder.1604866

Öz

The art of embroidery has an important place in Turkish culture, which has a very rich history. Home wear refers to garments designed to provide comfort in daily life, usually made of comfortable and natural fabrics, ideal for rest, sleep or light activities at home. The aim of this research is; to examine the embroidery in Konya A.R. İzzet Koyunoğlu Museum and Konya Ethnography Museum in terms of technique, color, material, motif and usage areas by emphasizing the importance of traditional embroidery examples in Turkish culture; to transfer, reinterpret and ensure the sustainability of the embroidery to home wear designs by adhering to the weaving, color and motif characteristics of the examined embroidery. In addition, it is aimed to contribute to the ready-to-wear and textile sector by creating a new source of inspiration for home wear manufacturers in the collection preparation process. Qualitative research method was used in this study. While conducting the study, first of all, general information about Turkish embroidery art and home wear was given by reviewing the literature on the subject. Photographs of embroidered samples in Konya A.R. İzzet Koyunoğlu Museum and Konya Ethnography Museum were taken and nine samples were examined within the scope of the study. Using the Procreate program, a home wear collection consisting of nine sheets was prepared based on the weaving and motif characteristics of the embroidered samples included in the research. As a result of these studies, all data were evaluated and analyzed.

Kaynakça

  • Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
  • Barışta, Ö. (1984). Türk işleme sanatı tarihi. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınevi.
  • Barışta, Ö. (1999). Osmanlı imparatorluğu dönemi Türk işlemeleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • Bayraktar, F. (1996). Kadın iç giyimleri. Ankara: Sim Matbaacılık.
  • Berker, N. (1974). Türk işlemeleri. Sanat Dünyamız, 2, 6.
  • Berker, N. (1977). İşlemeli kavuk örtüleri, Sanat Dünyamız, 11, 10-14.
  • Berker, N. (1980). Türk el işlemelerinde semboller, Sanat Dünyamız, 20, 32-36.
  • Edip, S. (2019). Oyun tasarımı anahtarı modeline göre bir kutu oyunu tasarlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Ertaş, İnci Ş.- Ertürk, N. (2023). Pandemiden etkilenen giysi tercihleri: ev giysileri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 175-185.
  • Gönül, M. (1971). Türk nakış ve işlemeleri. Türk Folklor Araştırmaları, 13, 6140 – 6144.
  • Kahveci, M. (2021). Yirminci yüzyılda iç giyimin dönüşümü ve günümüz giyim modasına yansımaları. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Kawamura, Y. (2005). Fashion-ology: an introduction to fashion studies. New York: Berg.
  • Övüç, R. (1986). Türk işleme desenleri, İstanbul: Akbank Kültür Sanat Merkezi.
  • Sözen, M – Güner, Ş. (1998). Geleneksel Türk el sanatları. İstanbul: Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık.
  • Sürür, A. (1976). Türk işleme sanatı. İstanbul: Ak Yayınları
  • Ünal, İ. (1956). Türk işlemeleri. Türk Etnografya Dergisi, 1, 83-85.
  • Tansuğ, S. (1996). Anadolu elişlerinde bin bir motifli uçkurlar, Kültür ve Sanat, 30, 24-27.
  • Teng, W. (2022). Research on home lifestyle and fashion in the post-pandemic era. Tesi di laurea Magistrale. Milano: ARC III - Scuola del Design.
  • Türk Dil Kurumu (1974). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Toplam 19 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Görsel Sanatlar (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Kezban Sönmez 0000-0002-7640-9537

Fatma Bayraktar 0000-0002-8622-726X

Ahsen Günbulut 0000-0002-5355-5689

Erken Görünüm Tarihi 28 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 28 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 20 Aralık 2024
Kabul Tarihi 23 Mart 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 50

Kaynak Göster

APA Sönmez, K., Bayraktar, F., & Günbulut, A. (2025). GELENEKSEL TÜRK İŞLEME ÖRNEKLERİNİN EV GİYİMİ TASARIMLARINDA KULLANILMASI. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 18(50), 1229-1246. https://doi.org/10.12981/mahder.1604866