Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Azerbaycan’da Televizyon Yayıncılığının Yapısal Dinamikleri ve Mevcut Sorunlar

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 257 - 267, 30.06.2025
https://doi.org/10.33712/mana.1704349

Öz

Bu çalışma, Azerbaycan’da televizyon yayıncılığının tarihsel gelişimini, yapısal dinamiklerini ve karşı karşıya olduğu güncel sorunları medya sistemleri kuramı çerçevesinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, televizyon yayıncılığı yalnızca teknik bir iletim aracı olarak değil, aynı zamanda tarihsel olarak şekillenmiş, kültürel ve kurumsal bağlamlarda anlam kazanan bir kamusal iletişim alanı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın kuramsal temeli, medya sistemleri kuramı doğrultusunda yapılandırılmış, bu bağlamda farklı yayıncılık modelleri ile post-Sovyet coğrafyada medyanın geçirdiği dönüşüm süreçleri karşılaştırmalı biçimde değerlendirilmiştir. Tarihsel süreklilikler, düzenleyici mekanizmaların evrimi ve sahiplik yapıları bağlamında televizyon yayıncılığının yapısal nitelikleri analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, Azerbaycan’daki televizyon yayıncılığının büyük ölçüde tarihsel mirasın, kurumsal devamlılıkların ve sınırlı profesyonel dönüşümün etkisi altında şekillendiğini ortaya koymaktadır. Özellikle kurumsallaşma düzeyindeki yetersizlikler, teknik altyapının modernizasyonunda yaşanan gecikmeler, içerik üretimindeki tekdüzelik ve mesleki standartlara ilişkin belirsizlikler, yayıncılık kalitesini ve toplumsal etki kapasitesini sınırlandıran temel etmenler olarak öne çıkmaktadır. Çalışmanın sonunda, daha katılımcı, yaratıcı ve sürdürülebilir bir televizyon yayıncılığı yapısının inşasına yönelik çözüm önerileri sunularak, Azerbaycan’daki medya sisteminin dönüşüm potansiyeline dair bütüncül bir perspektif geliştirilmiştir.

Etik Beyan

Bu makale Araştırma ve Yayın Etiğine uygundur. Beyan edilecek herhangi bir çıkar çatışması yoktur. Araştırmanın ortaya konulmasında herhangi bir mali destek alınmamıştır. Makale yazım ve intihal/benzerlik açısından kontrol edilmiştir. Makale, “en az iki dış hakem” ve “çift taraflı körleme” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Yazar, dergiye imzalı “Telif Devir Formu” belgesi göndermişlerdir. Mevcut çalışma için mevzuat gereği etik izni alınmaya ihtiyaç yoktur. Bu konuda yazarlar tarafından dergiye “Etik İznine Gerek Olmadığına Dair Beyan Formu” gönderilmiştir. Yazar, çalışmanın tüm bölümlerine ve aşamalarına tek başına katkıda bulunmuştur.

Destekleyen Kurum

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

  • AHMADOVA, Arzu (2017), Azerbaycan Televizyon Alanı Oluşumu ve Gelişim Süreci (Telesistemin Evrimsel Yoluna Bir Bakış), Bakü Devlet Üniversitesi Yayını, Bakü.
  • AK, Sibel Mert ve YALIN, Bahar (2019), “Siyasal İletişim Kampanyalarında Televizyonun Kullanımı: 2018 Yılı Başkanlık Seçiminde Televizyonda Yayınlanan Reklamların İncelenmesi”, TRT Akademi Dergisi, S.4(7), ss.62-85.
  • ALİZADE, Yalçın ve MUHARREMLİ, Gulu (2006), Azerbaycan Efiri (Yayını), Tarih ve Çağdaşlık, Nurlan Yayınları, Bakü.
  • ALVER, Füsun (2006), “Medya Yetkinliğinin Kuramsal Temelleri”, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, S.7, ss.10-27.
  • AYNA.AZ (2021), “Radio və Televiziya Əməkdaşları Üslublarla Orfoepik Normaları Qarışdırırlar”, Ayna Kurumsal Web Sayfası (E-Repörtaj), https://www.ayna.az/radio-ve-televiziya-emekdaslari-uslublarla-orfoepik-normalari-qarisdirirlar (Erişim Tarihi: 28.04.2025).
  • AZERBAYCAN CUMHURİYETİ GÖRSEL-İŞİTSEL KONSEYİ (2022), “Azerbaycan Televizyon Kanalları HD Formatında Yayına Başlayacak”, Azerbaycan Cumhuriyeti Görsel-İşitsel Konseyi Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://acra.gov.az/az/xeberler/826 (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ELBİLEYLİ, Elçin (2015), “Azərbaycan Televiziyasının Tamaşaçı Problemi Televiziya Tədqiqatının Əsas İstiqaməti Kimi”, Senet Kurumsal Web Sayfası (E-Köşe Yazısı), https://senet.az/bloq/azerbaycan-televiziyasinin-tamasaci-problemi-televiziya-tedqiqatinin-esas-istiqameti-kimi-370 (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ENSAROV, Vefalı (2011), “Sovyetler Birliği Dönemi’nde Azerbaycan’da Görsel - İşitsel Yayıncılık ve Habercilik Anlayışı”, Atatürk İletişim Dergisi, S.1, ss.131-147.
  • GADİMOV, Javanshir (2014), “Sovyetler Birliği’nin Çöküşünden Sonra Rusya ve Türk Cumhuriyetlerinde Haber Ajansları”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • GRAMSCI, Antonio (2008), Hapishane Defterleri, Aşina Kitaplar Yayını, İstanbul.
  • HALLIN, Daniel C. ve MANCINI, Paolo (2004), Comparing Media Systems: Three Models of Media and Politics, Cambridge University Press, New York.
  • HALLIN, Daniel C. ve PAPATHANASSOPOLOS, Stylianos (2002), “Political Clientelism and the Media: Southern Europe and Latin America in Comparative Perspective”, Media, Culture and Society, S.24, ss.175-195.
  • İSAYEVA, Arzu (2025), “Televizyonda Veri Gazeteciliği: Yeni Bilgi Sunum Yöntem ve Uygulamaları”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, S.26, ss.1-11.
  • JAKUBOWICZ, Karol (2010), “Community Media: "Flavour of the Decade" Worldwide”, Telematics and Informatics, S.27(2), ss.119-121.
  • KISAOĞLU, Ömer (2024), “Yeni Medya Olanaklarıyla Değişen Yayıncılık Biçimleri ve Youtube’da Spor Yayıncılığı”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.25(46), ss.411-427.
  • KUTVAN, Ali, Bülent (2014), “A Research on Managerial Ethics in Azerbaijan Media Organizations”, AJIT-E: Academic Journal of Information Technology, S.5(16), ss.21-36.
  • MAMATKULOVA, Nargiza (2024), “Rusya Federasyonu’nda Medya Özgürlüğünün Dinamikleri (2021-2022)”, Erciyes Akademi Dergisi, S.38(1), ss.330-348.
  • ORUJOV, Umud ve GULMAMMADOV, Rovshan (2025), “Dijital Dönemde Haberciliğin Yeniden Yapılandırılması: Sosyal Medya Platformları Üzerine İnceleme”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, S.26, ss.12-28.
  • REPORT.AZ (2023), “Deputatlar Televiziyaları Sərt Tənqid Edib: ‘Milli Əxlaqı, Dəyərləri Sıradan Çıxarırlar’”, Report Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://report.az/milli-meclis/deputat-televiziyalari-tenqid-edib/ (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ŞAHVERDİ, Kamil (2024), “TV-ləri Səviyyəsizlikdən Necə Xilas Edək? – Təklif”, Axar.az Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://axar.az/news/kult/872391.html (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ŞİRVANLI, Turancan ve DAĞTAŞ, Erdal (2022), “Yeni Medya Ekseninde Gelişen Alternatif Medya Yayıncılığı: “Medyascope Kanalı” Üzerine Bir Çözümleme”, Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, S.4(1), ss.13-32.
  • ÜSTÜNDAĞ, Alev (2019), “Gençlerin Model Aldıkları Televizyon Karakterleri”, Akademik İncelemeler Dergisi, S.14(1), ss.27-50.
  • YAĞCI AKSEL, Sevgi Can (2017), “Orta ve Doğu Avrupa’da Siyasal Rejim Değişimi ve Medyanın Dönüşümü”, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, S.4(1), ss.9-28.
  • YILDIRIM, Nevriyye (2023), “Küresel Medya Planlama ve Satın Alma Şirketlerinin Ulusal Piyasalar Üzerine Yansıyan Etkileri ve Türkiye Örneği”, Yeni Yüzyıl’da İletişim Çalışmaları, S.2(7), ss.61-81.

Television Broadcasting in Azerbaijan: Structural Dynamics and Contemporary Challenges

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 257 - 267, 30.06.2025
https://doi.org/10.33712/mana.1704349

Öz

This study aims to analyze the historical development, structural dynamics, and current challenges of television broadcasting in Azerbaijan within the framework of media systems theory. In this context, television broadcasting is considered not merely a technical medium but a form of public communication shaped by historical trajectories and embedded in cultural and institutional contexts. The study builds on media systems theory to comparatively evaluate various broadcasting models and the transformation of media systems in the post-Soviet context. Structural characteristics of television broadcasting have been examined in relation to historical continuities, the evolution of regulatory mechanisms, and ownership structures. The findings reveal that television broadcasting in Azerbaijan has largely been shaped by historical legacies, institutional continuities, and limited professional transformation. Key challenges include weak institutionalization, delayed modernization of technical infrastructure, uniform content production, and unclear professional standards, all of which limit the quality of broadcasting and its impact on society. The study concludes with policy recommendations aimed at building a more participatory, innovative, and sustainable television broadcasting system, offering a holistic perspective on the transformation potential of Azerbaijan’s media landscape.

Etik Beyan

This paper complies with Research and Publication Ethics, has no conflict of interest to declare, and has received no financial support. The article has been checked for spelling and plagiarism/similarity. The article was evaluated by "at least two external referees" and "double blinding" method. The author sent a signed "Copyright Transfer Form" to the journal. There is no need to obtain ethical permission for the current study as per the legislation. The "Declaration Form Regarding No Ethics Permission Required" was sent to the journal by the authors on this subject. The author contributed to all sections and stages of the study alone.

Destekleyen Kurum

No financial support was received for the conduct of the research.

Teşekkür

No

Kaynakça

  • AHMADOVA, Arzu (2017), Azerbaycan Televizyon Alanı Oluşumu ve Gelişim Süreci (Telesistemin Evrimsel Yoluna Bir Bakış), Bakü Devlet Üniversitesi Yayını, Bakü.
  • AK, Sibel Mert ve YALIN, Bahar (2019), “Siyasal İletişim Kampanyalarında Televizyonun Kullanımı: 2018 Yılı Başkanlık Seçiminde Televizyonda Yayınlanan Reklamların İncelenmesi”, TRT Akademi Dergisi, S.4(7), ss.62-85.
  • ALİZADE, Yalçın ve MUHARREMLİ, Gulu (2006), Azerbaycan Efiri (Yayını), Tarih ve Çağdaşlık, Nurlan Yayınları, Bakü.
  • ALVER, Füsun (2006), “Medya Yetkinliğinin Kuramsal Temelleri”, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, S.7, ss.10-27.
  • AYNA.AZ (2021), “Radio və Televiziya Əməkdaşları Üslublarla Orfoepik Normaları Qarışdırırlar”, Ayna Kurumsal Web Sayfası (E-Repörtaj), https://www.ayna.az/radio-ve-televiziya-emekdaslari-uslublarla-orfoepik-normalari-qarisdirirlar (Erişim Tarihi: 28.04.2025).
  • AZERBAYCAN CUMHURİYETİ GÖRSEL-İŞİTSEL KONSEYİ (2022), “Azerbaycan Televizyon Kanalları HD Formatında Yayına Başlayacak”, Azerbaycan Cumhuriyeti Görsel-İşitsel Konseyi Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://acra.gov.az/az/xeberler/826 (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ELBİLEYLİ, Elçin (2015), “Azərbaycan Televiziyasının Tamaşaçı Problemi Televiziya Tədqiqatının Əsas İstiqaməti Kimi”, Senet Kurumsal Web Sayfası (E-Köşe Yazısı), https://senet.az/bloq/azerbaycan-televiziyasinin-tamasaci-problemi-televiziya-tedqiqatinin-esas-istiqameti-kimi-370 (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ENSAROV, Vefalı (2011), “Sovyetler Birliği Dönemi’nde Azerbaycan’da Görsel - İşitsel Yayıncılık ve Habercilik Anlayışı”, Atatürk İletişim Dergisi, S.1, ss.131-147.
  • GADİMOV, Javanshir (2014), “Sovyetler Birliği’nin Çöküşünden Sonra Rusya ve Türk Cumhuriyetlerinde Haber Ajansları”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • GRAMSCI, Antonio (2008), Hapishane Defterleri, Aşina Kitaplar Yayını, İstanbul.
  • HALLIN, Daniel C. ve MANCINI, Paolo (2004), Comparing Media Systems: Three Models of Media and Politics, Cambridge University Press, New York.
  • HALLIN, Daniel C. ve PAPATHANASSOPOLOS, Stylianos (2002), “Political Clientelism and the Media: Southern Europe and Latin America in Comparative Perspective”, Media, Culture and Society, S.24, ss.175-195.
  • İSAYEVA, Arzu (2025), “Televizyonda Veri Gazeteciliği: Yeni Bilgi Sunum Yöntem ve Uygulamaları”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, S.26, ss.1-11.
  • JAKUBOWICZ, Karol (2010), “Community Media: "Flavour of the Decade" Worldwide”, Telematics and Informatics, S.27(2), ss.119-121.
  • KISAOĞLU, Ömer (2024), “Yeni Medya Olanaklarıyla Değişen Yayıncılık Biçimleri ve Youtube’da Spor Yayıncılığı”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.25(46), ss.411-427.
  • KUTVAN, Ali, Bülent (2014), “A Research on Managerial Ethics in Azerbaijan Media Organizations”, AJIT-E: Academic Journal of Information Technology, S.5(16), ss.21-36.
  • MAMATKULOVA, Nargiza (2024), “Rusya Federasyonu’nda Medya Özgürlüğünün Dinamikleri (2021-2022)”, Erciyes Akademi Dergisi, S.38(1), ss.330-348.
  • ORUJOV, Umud ve GULMAMMADOV, Rovshan (2025), “Dijital Dönemde Haberciliğin Yeniden Yapılandırılması: Sosyal Medya Platformları Üzerine İnceleme”, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, S.26, ss.12-28.
  • REPORT.AZ (2023), “Deputatlar Televiziyaları Sərt Tənqid Edib: ‘Milli Əxlaqı, Dəyərləri Sıradan Çıxarırlar’”, Report Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://report.az/milli-meclis/deputat-televiziyalari-tenqid-edib/ (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ŞAHVERDİ, Kamil (2024), “TV-ləri Səviyyəsizlikdən Necə Xilas Edək? – Təklif”, Axar.az Kurumsal Web Sayfası (E-Haber), https://axar.az/news/kult/872391.html (Erişim Tarihi: 23.04.2025).
  • ŞİRVANLI, Turancan ve DAĞTAŞ, Erdal (2022), “Yeni Medya Ekseninde Gelişen Alternatif Medya Yayıncılığı: “Medyascope Kanalı” Üzerine Bir Çözümleme”, Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi, S.4(1), ss.13-32.
  • ÜSTÜNDAĞ, Alev (2019), “Gençlerin Model Aldıkları Televizyon Karakterleri”, Akademik İncelemeler Dergisi, S.14(1), ss.27-50.
  • YAĞCI AKSEL, Sevgi Can (2017), “Orta ve Doğu Avrupa’da Siyasal Rejim Değişimi ve Medyanın Dönüşümü”, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, S.4(1), ss.9-28.
  • YILDIRIM, Nevriyye (2023), “Küresel Medya Planlama ve Satın Alma Şirketlerinin Ulusal Piyasalar Üzerine Yansıyan Etkileri ve Türkiye Örneği”, Yeni Yüzyıl’da İletişim Çalışmaları, S.2(7), ss.61-81.
Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Grafik, Sosyal ve Multimedya Verileri, İletişim ve Medya Politikası
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Sevil Hasanova 0009-0005-3353-5620

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 22 Mayıs 2025
Kabul Tarihi 29 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Hasanova, S. (2025). Azerbaycan’da Televizyon Yayıncılığının Yapısal Dinamikleri ve Mevcut Sorunlar. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 8(2), 257-267. https://doi.org/10.33712/mana.1704349