Kambiyo Senetlerinde Asıl Borçlu Lehine Aval Verenin Sorumluluğunun TTK m. 702/I Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Öz
Avalin hükümlerini düzenleyen 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 702/1’de “aval veren kişinin kimin için taahhüt altına girmiş ise aynen onun gibi sorumlu olacağı” düzenlenmektedir. Doktrinde “aynen onun gibi sorumlu” olma ile ne ifade edildiği tartışılmaktadır. Bazı müellifler hükmü, avalist ile lehine aval verdiği kimsenin sorumluluğunun şekli kapsamını da aşarak maddi yönden özdeş olduğu şeklinde yorumlamakta; buradan hareketle asıl borçlunun avalistlerinin asıl borçlu, başvurma borçlularının avalistlerinin ise başvurma borçlusu sıfatını aldığını savunmaktadırlar. Asıl borçlunun avalistini asıl borçlu kabul etmek, senedin ödeme için doğrudan avaliste ibraz edilmesini ve ödenmeme durumunda başvurma hakkının kullanılabilmesini mümkün kılmaktadır. Yine bu kabul, yalnızca asıl borçluya yöneltilebilecek birtakım taleplerin onun avalistine de yöneltilebilmesinin önünü açacaktır. Bu çalışmada yalnızca, kambiyo senedinin asıl borçlusunun avalistlerinin, “kimin için taahhüt altına girmişse aynen onun gibi sorumlu olması” ile ne kastedildiği, avalin kambiyo hukukuna has özellikleri ışığında tespit edilmeye çalışılacak, bunun sonucunda asıl borçlunun avalistinin asıl borçlu olup olmadığı ile sorumluluğunun çerçevesi ile şartları ortaya konulacaktır. Avalistin sorumluluğunun maddi kapsamının tespiti ise bu çalışmanın konusu dışındadır.
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
Çalışmanın son okumasını yapan Ar. Gör. Gözde Günay Yıldırım'a teşekkür ederim.
Kaynakça
- Adıgüzel B, ‘Aval Verenin Başvuru Hakkı’ iç: İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Merih Kemal Omağ’a Armağan Özel Sayı Cilt 1 31-50.
- Aksu R, Aval Kurumu (Seçkin 2015).
- Arslanlı H, Ticari Senetler Dersleri (3. Bası, Sermet Matbaası 1952).
- Bahar Sayın H, ‘Bono Bedelinin Tevdii ve Tevdiin Sonuçları’ iç: Prof. Dr. Rıza Ayhan’a Armağan, Cilt 1 (Yetkin 2022) 1001-1037.
- Bahtiyar M, Taşdelen N, Biçer L ve Hamamcıoğlu E, Kıymetli Evrak Hukuku (Beta 2022).
- Baumbach A, Hefermehl W und Casper M, ‘WG 32’ Wechselgesetz, Scheckgesetz, Recht des Zahlungsverkehrs (24. Auflage, Beck 2024) 355-357.
- Bozer A ve Göle, C, Kıymetli Evrak Hukuku (11. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2024). Bozgeyik H, ‘Kambiyo Senetlerinde Sebepsiz Zenginleşme’ (2003) 7(1-2) Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 589-628 (Sebepsiz Zenginleşme).
- Bozgeyik H, Poliçede Müracaat Hakkı (Seçkin 2003) (Müracaat).
- Büyükşişli A, Karşılıksız Çeke Bağlanan Sonuçlar (Seçkin 2021).
- Çamoğlu E, Kıymetli Evrak Hukukunun Temel İlkeleri (2. Baskı, Vedat 2023).
- Delice E, ‘Kambiyo Senetlerinde Aval’ (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi 2022).
- Demirkapı E, Kambiyo Senetlerinin Aval Yoluyla Temini (Güncel Hukuk 2005).
- Domaniç H, Kıymetli Evrak Hukuku (2. Baskı, Fakülteler Matbaası 1975).
- Göle C, Çek Hukuku’(Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yüksekokulu 1989).
- Güral J, ‘Kefalet Akdiyle Aval Arasındaki Fark ve Benzerlikler’ (1951) 8(3-4) AÜHFD 436-435-478.
- Helvacı M, ‘Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Yolları’ (2013) 71(2) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 165-192.
- İnan N, Çek Rizikolarından Doğan Sorumluluk (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1981). İpekçi N ve İlbuldu N, Türk Ticaret Yasasında Aval (İpekçi 2000).
- Karayalçın Y, Ticaret Hukuku III. Ticari Senetler (Kambiyo Senetleri) (4. Baskı, Sevinç Matbaası 1970). Kendigelen A, Çek Hukuku (5. Baskı, On İki Levha 2019).
- Kendigelen A ve Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku Genel Esaslar Kambiyo Senetleri (7. Baskı, On İki Levha 2023).
- Kınacıoğlu N, Kıymetli Evrak Hukuku (5. Baskı, Feryal Matbaacılık 1999).
- Kuhn H, ‘OR 1020 1022’, GmbH, Genossenschaft, Handelsregister und Wertpapiere – Bucheffektengesetz Art. 772- 1186 OR und BEG (3. Auflage, Schulthess Juristische 2016) 909-912.
- Meier Hayoz, A und Von der Crone, HC, Wertpapierrecht (2. Auflage, Stampfli 2000).
- Netzle S, ‘OR 1020 1022’, Basler Kommentar Wertpapierrecht Art. 965-1186 OR in Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt und Rolf Watter (eds) (Helbing Lichtenhahn 2012) 186-192.
- Odman Boztosun A, ‘Avalde Defiler’ (2007) (11) Terazi Hukuku Dergisi 53-70.
- Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (2. Baskı, Turhan 1997).
- Öztürk Dirikkan H, Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali (Ankara Üniversitesi 1990).
- Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (24. Baskı, Vedat 2021).
- Pulaşlı H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (7. Baskı, Adalet 2019).
- Rızzı MA, ‘OR 1022’, OR Kommentar zum Schweizerischen Obligationenrecht in Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser (eds) (4. Auflage, Orell Füssli 2023) 2990-2992. Sarıkaya M, Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı (Vedat 2018).
- Sengir T, Aval Hukuku (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1967).
- Teoman Ö, ‘Bonoda Ödeme İçin İbrazın Keşideci Yerine Avaliste Yapılmasının Sonucu ve Sakat Bir Protestoya Dayanılarak Tahsil Edilen Masrafların Geri Verilmesi – Bir Mahkeme Kararı Üstüne Düşünceler’ iç: Tüm Makalelerim Cilt 1-2 (2. Baskı, On İki Levha 2012) 423-428.
- Toros İ, Teori ve Uygulamada Aval (Seçkin 2019).
- Ülgen H, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan NF, Kıymetli Evrak Hukuku (14. Baskı, Vedat 2021).
- Yıldırım AH, ‘Çek Cezası (TTK 783/3)’ (2014) (16) iç: Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan 3449-3506.
- Yılmaz L, Kambiyo Senetlerinde (Çek-Bono-Poliçe’de) Defiler (2. Baskı, Aristo 2017).
- Elektronik Kaynaklar
- www.kazancı.com.tr
- www.lexpera.com.tr
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ticaret Hukuku (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 19 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 24 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 31 Sayı: 1 |